پس از ۷ سال از ورود به نسل هشتم كنسول‌هاي بازي، زمان مهاجرت و آغاز دوره‌اي جديد فرا رسيده است. پس از ماه‌ها شايعه، بالاخره كنسول‌هاي نسل نهمي سوني و مايكروسافت با بهبودهاي متعددي به بازار عرضه شدند تا خبر از جهشي در تجربه‌ي بازي‌هاي ويديويي بدهند.
سوني در طراحي پلي استيشن ۵ روند متفاوتي را از رقيب سنتي خود پيش گرفته است. تمركز غول ژاپني دنياي گيم، بهبود تمامي جوانب كنسول بوده است تا در هر زمينه‌اي متخصص با پيشرفتي انقلابي مواجه شود. از توان پردازشي و سرعت بسيار بالاي حافظه‌ي ذخيره‌سازي گرفته تا دسته‌ي دوال سنس و رابط متخصصي بهبوديافته. بهبودهاي PS5 در حدي بوده‌اند كه نمي‌توان يك بخش از كنسول را نيز نسبت به نسل قبل يا حتي PS4 پرو، بدون تغيير دانست. پلي استيشن ۵ تا دندان به قابليت‌هاي متعددي مجهز شده است تا خود را به‌عنوان بهترين و مطمئن‌ترين كنسول بازي نسل نهمي معرفي كند.
تماشا در يوتيوب | تماشا در IGTV
پلي استيشن ۵ توسط فروشگاه اپل استور آي‌تك براي مطالعه دراختيار اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران قرار گرفته است.
طراحي
سوني در مقايسه با مايكروسافت، روند كاملاً متفاوتي را در طراحي كنسول نسل نهمي خود پيش گرفته است. درحالي‌كه كنسول‌هاي نسل جديد ايكس باكس از طراحي ساده‌اي بهره مي‌برند، سوني زبان طراحي متفاوتي را پيش گرفته است كه با ترند اين روز‌هاي دنياي فناوري فاصله دارد؛ جايي كه بسياري از شركت‌ها به سراغ زبان طراحي مينيمال و ساده رفته‌اند. البته اين موضوع به معناي عيب نيست و ظاهر محصولات همواره مسئله‌اي سليقه‌اي بوده است.
PS5 به‌حدي بزرگ است كه PS4 پرو را به كنسولي كوچك تبديل مي‌كند
دو صفحه‌ي قوسي سفيد رنگ بدنه‌ي اصلي و مشكي رنگ PS5 را در برگرفته‌اند. البته در انديشه متخصصين داشته باشيد كه به‌راحتي قادر به جدا كردن صفحه‌هاي كناري و رنگ‌آميزي آن‌ها به‌صورت دلخواه خواهيد بود. در نسخه‌ي داراي درايو ديسك بلوري، شاهد از بين رفتن تقارن طراحي از نماي جلوي كنسول هستيم. با اينكه تعبيه‌ي درايو بلوري به‌خوبي انجام شده است، اما نسخه‌ي ديجيتالي از اين لحاظ جلوه‌ي بصري بهتري را به همراه دارد.
پلي استيشن ۵ را به واقع مي‌توان كنسولي بزرگ دانست؛ حتي بزرگتر از نسخه‌ي اوليه‌ي پلي استيشن ۳. دليل اصلي اين موضوع را مي‌توان در طراحي سيستم خنك‌كننده‌ي بزرگ و توانمند كنسول جست‌وجو كرد. PS5 با ۴/۵ كيلوگرم تنها PS3 را با ۵ كيلوگرم به‌عنوان سنگين‌ترين كنسول بازي بالاتر از خود مي‌بيند. اين موضوع باعث مي‌شود تا براي يافتن مكاني مناسب برابر قرارگيري كنسول خود كمي با چالش مواجه شويد.
كيفيت ساخت PS5 در سطح مناسبي قرار دارد و با وجود بدنه‌ي پلاستيكي، به‌هيچ وجه حس كالايي بي‌كيفيت القا نمي‌شود. شايد بزرگ‌ترين اشكال آن رنگ مشكي براق بدنه‌ي اصلي كنسول است كه بسيار مستعد جذب اثرانگشت و خط‌و‌خش است.
سوني براي استحكام PS5 در حالت عمودي و همچنين امكان قرارگيري در حالت افقي، پايه‌ي مخصوصي را همراه كنسول عرضه مي‌كند. در صورتي كه قصد قراردادن عمودي كنسول را داشته باشيد، با چرخش صفحه‌ي زيرين پايه، محفظه‌اي را مشاهده خواهيد كرد كه پيچ مخصوص اتصال پايه به كنسول در آن تعبيه شده است. همچنين با توجه به طراحي قوسي شكل پنل‌هاي كناري كنسول بدون وجود پايه امكان قرار داده افقي PS5 نيست. البته در اين حالت ديگر به پيچ احتياجي نداريد. با اينكه طراحي و عرضه‌ي پايه به همراه كنسول، اقدامي مناسب به‌شمار مي‌رود، اما اي كاش طراحي بدنه به نحوي بود كه اصلاً به پايه نيازي نبود!
طراحي متفاوت و ابعاد PS5 آن را به مركز توجه اتاق شما تبديل مي‌كند
در بخش جلويي كنسول يك درگاه USB 2.0 و USB-C در كنار كليد‌هاي پاور و Eject قرار دارد. خوشبختانه سوني با طراحي بزرگتر كليد پاور كمك زيادي به تمايز آن با كليد اجكت كرده است؛ معضلي كه در نسل قبل بسيار آزاردهنده بود. همچنين ديگر يك بار فشردن كليد پاور امكان عملكردي نخواهد داشت. براي قرار دادن كنسول در حالت Rest Mode بايد حدودا ۲ ثانيه آن را نگه داريد تا صداي بوق را بشنويد؛ براي خاموش كردن كنسول نيز به نگه داشتن حدودا ۳ تا ۴ ثانيه زمان نياز است كه كنسول با بوق دوم آغاز عمليات خاموش كردن را اعلام مي‌كند. اين سازوكار كمك زيادي به جلوگيري از خاموش شدن‌هاي احتمالي مي‌كند. در بخش پشتي كنسول نيز دو درگاه USB 3.0، پورت شبكه LAN، درگاه ورودي پاور، خروجي HDMI و قفل امنيتي كنزينگتون تعبيه شده‌اند.
پس از معرفي PS5 جنجال زيادي حول طراحي آن به‌پا شد. متخصصان عموماً به دو دسته تقسيم شدند؛ يا طراحي را جذاب و آيند‌ه‌نگرانه مي‌دانند يا از آن به‌عنوان طرحي نامتداول و عقب‌افتاده ياد مي‌كنند. بااين‌حال PS5 را در بخش طراحي مي‌توان محصولي منحصر‌به‌فرد دانست كه با قرار دادن آن در منزل خود، به كانون توجه تبديل مي‌شود و به محض ورود ساير افراد به منزل با سؤال «اوه، اين ديگه چيه؟» مواجه مي‌شويد.
رابط متخصصي
PS5 تغييرات گسترده‌اي در رابط متخصصي خود تجربه كرده است كه براي آشايي كامل با آن شما را به تماشاي ويدئو زير دعوت مي‌كنيم.
در انديشه متخصصين داشته باشيد رابط متخصصي PS5 هنوز باگ‌ها متعددي دارد و طي استفاده از كنسول ممكن است با اشكالاتي مانند بسته شدن ناگهاني بازي، خارج شدن از بازي بدون ارايه‌ي اروري خاص و فريز شدن مواجه شويد كه احتمالاً به‌زودي آپديت‌هايي براي رفع آن‌ها عرضه خواهد شد.
دسته دوال سنس
دوال سنس (Dual Sense) بدون شك از بزرگ‌ترين ويژگي‌هاي PS5 است. نه‌تنها در بخش طراحي، بلكه در فناوري‌هاي به‌كار رفته نيز دوال سنس در مقايسه با دوال شاك ۴ تحولي بزرگ را تجربه كرده است؛ جايي كه مي‌توان با اطمينان گفت تمام تجربه‌ي خود با كنسول‌هاي قبلي سوني را فراموش كنيد، PS5 با دوال سنس سطح جديدي از تجربه‌ي گيمينگ را به ارمغان مي‌آورد كه در دنياي بازي بي‌همتا است.
بهبود طراحي
درحالي‌كه DualShock 4 نسبت به نسل قبلي خود بهبودهاي خوبي در بخش طراحي تجربه كرده بود، اما بااين‌حال برخي ارگونومي دسته‌هاي ايكس‌باكس را همچنان بهتر مي‌‌دانستند. اولين نكته‌‌اي كه در مواجهه با دوال سنس خودنمايي مي‌كند، تغيير گسترده‌ي طراحي و ارگونومي است. دسته اكنون بزرگتر و حجيم‌تر شده است تا خستگي به مراتب كمتري را در درازمدت به ارمغان بياورد. وزن دسته نيز كمي بيشتر از نسل پيشين خود شده است كه شخصا آن را قدمي رو به جلو براي بهبود تجربه‌ي بازي مي‌دانم. همچنين در استفاده‌ي شخصي به اين نتيجه رسيدم كه دوال سنس و زبان طراحي آن متخصص را به استفاده از چهار انگشت (انگشت‌هاي اشاره و مياني هر دست) براي استفاده‌ي تريگرها دعوت مي‌كند. در اين حالت نه‌تنها انگشت شست به استيك‌ها نزديك‌تر خواهند بود و خستگي كمتري را ايجاد مي‌كنند بلكه در بازي‌ها نيز عملكرد سريع‌تري خواهيد داشت!
Dual Sense برگ برنده‌ي اصلي سوني در جنگ با رقبا است
دوال سنس در چيدمان كليد‌ها تفاوت چنداني با دوال شاك ۴ ندارد و از همان چيدمان آشناي پيشين بهره مي‌برد. كليد‌هاي Options و Create (كليد Share سابق) در طرفين تاچ پد قرار گرفته‌اند. ال‌اي‌دي‌هاي نمايش وضعيت دسته نيز از بالاي تاچ‌پد به سمت راست و چپ و پايين آن تغيير مكان داده‌اند تا شاهد افزايش بيش‌ازپيش جذابيت بصري باشيم. كليد‌هاي L1 و R1 اكنون كمي ابعاد بزرگ‌تري دارند و شاهد از بين رفتن فاصله ميان آن‌ها با تريگرها (كليد‌هاي L2 و R2) هستيم. همچنين تريگرها نيز نسبت به نمونههاي دوال شاك ۴ كمي بزرگتر شده‌اند و با كمي شيب قوس بيشتر به سمت بيرون دسته، ارگونومي بيشتري را به ارمغان مي‌آورند. در بخش پشتي دسته (ميان تريگرها) نيز شاهد جايگزين شدن درگاه ميكرو USB با USB-C هستيم.
ديگر تغيير قابل‌توجه طراحي اضافه شدن ميكروفن و كليد قطع آن به دسته است. ورودي صدا در بخش پاييني دسته و كمي بالاتر از درگاه جك ۳.۵ ميلي‌متري قرار گرفته است. اين موضوع به گيمرها كمك مي‌كند تا بدون هدست و با هدفون‌هاي فاقد ميكروفن نيز قادر به انجام بازي‌هاي چندنفره و صحبت با دوستان خود كنند. كليد قطع صداي ميكروفن نيز ورودي صداي متخصص به كنسول (چه با ميكروفن روي دسته و چه ازطريق ميكروفن هدست) را غيرفعال مي‌كند. البته قابليت ويژه‌ي ديگري نيز در اين كليد تعبيه شده است كه بسيار متخصصدي است. درحالي‌كه با فشردن اين كليد ميكروفن قطع و وصل مي‌شود، با نگه داشتن آن صداي خروجي كنسول قطع (Mute) مي‌شود كه در اين حالت چراغ اين كليد چشمك خواهد زد.
حسگر ژيروسكوپ مانند نسل پيش همچنان در دسته حاضر است؛ گرچه در نسل پيش شاهد استفاده‌ي چنداني از آن توسط توسعهدهندگان نبوديم. سوني همانند نسل پيشين از باتري داخلي در دوال سنس بهره برده است كه در صورت فعال بودن تمامي قابليت‌هاي لرزشي آن اعم از بازخورد‌هاي هپتيك و تريگرهاي تطبيق‌پذير، نزديك به ۸ ساعت شارژدهي خواهد داشت. براي شارژ دسته نيز به زماني حدود ۳/۵ ساعت نياز خواهيد داشت كه در صورت عدم استفاده از آن هنگام شارژ، اين زمان كاهش خواهد يافت.
موارد مطرح شده تنها ويژگي‌هاي ظاهري و طراحي دوال سنس بودند؛ درحالي‌كه انقلاب اصلي درون دسته و در فناوري‌هاي آن رخ داده است. جايي كه توصيف عملكرد آن كمي دشوار است. بااين‌حال سعي مي‌كنيم تا حد امكان به شرح آن بپردازيم.
تريگرهاي تطابق‌پذير
سوني با تعبيه‌ي موتوري مخصوصي در هر يك از تريگرها (L2 و R2) در صدد تجربه‌ي كاملاً متفاوتي از استفاده از آن‌ها بوده است. نيروي لازم براي فشردن اين كليد‌ها در هر بازي و شرايط مختلف رفتار و بازخورد كاملاً متفاوتي خواهد داشت. منحني نيروي لازم براي فشردن كليد نيز مي‌تواند متفاوت باشد. اين موضوع بدين معني است كه در ابتداي روند فشردن تريگر به نيروي بسيار كمي نياز خواهيد داشت اما درادامه مقاومت بسيار بيشتري را براي فشردن آن تجربه خواهيد كرد. همچنين در شرايط خاصي از بازي مانند برخورد خودرو به ديوار يا لحظه‌ي اتصال تار اسپايدرمن به ديوار كه تريگر را فشرده‌ايد، اندكي پس زده مي‌شود تا حس چالش كاركتر را بهتر حس كنيد.
اما درحال حاضر متخصصد‌هاي Adaptive Triggers چيست؟ سوني در اقدامي بسيار هوشمندانه، بازي رايگاني با نام Astro's Playroom را در كنسول‌هاي PS5 قرار داده است كه نه‌تنها بسيار مفرح و جذاب است، بلكه دمويي فوق‌العاده از قابليت‌ها و عملكرد دوال سنس است. در بخش‌هايي از اين بازي كاركتر بايد به واسطه‌ي لباسي مجهز به فنر از روي موانع عبور كند يا پس از قرارگيري در لباسي مجهز به موتور‌هاي موشك، بايد اقدام به پرواز كند. تريگرهاي تطابق‌پذير در اين حالت (به‌خصوص در شبيه‌سازي نيروي فنر لازم) بازخورد بسيار جذابي دارند و هرچه بيشتر فشردن آن‌ها نيازمند نيروي بيشتري است.
توسعهدهندگان هنوز موفق به متخصصد مناسب و ارايه‌ي بازخورد طبيعي، از تريگرهاي جديد نشده‌اند
نكته‌ي مهم، نحوه‌ي به‌كارگيري تريگرهاي جديد دوال سنس توسط توسعهدهندگان است. جايي كه با وجود جذابيت زياد در Astro's Playroom، شخصا آن را در بازي‌هاي Dirt 5، اسپايدرمن: مايلز موارلس و Call of Duty Cold War تا حدودي غير متخصصدي و بعضي اوقات آزاردهنده يافتم. اگر سابقه‌ي انجام بازي‌هاي شوتينگ مانند سري كال‌آف‌ديوتي را داشته باشيد، قطعاً با اهميت بسيار زياد عكس‌العمل به موقع در آن آشنا هستيد. اين در حالي است كه تريگرها در اين بازي عملكرد متفاوتي با اسلحه‌هاي مختلف داشته و سعي بر شبيه‌سازي بازخورد ماشه (نيروي اندك ابتدايي و سپس نيروي لازم بيشتر براي فشردن تريگر تا انتها) را دارد. اما پس از مدتي تجربه‌ي بازي به دليل استفاده‌ي پيوسته از تريگرها و حس چالش در عملكرد سريع، بازخورد آن را آزاردهنده يافتم و غيرفعال كردم. به‌خصوص هنگام فشردن L2 كه سعي بر حس القاي بلند كردن اسلحه دارد.
در Dirt5 تريگرها سعي بر القاي حس پدال گاز و ترمز را دارند. بااين‌حال نيروي لازم براي فشردن هر دو تقريباً برابر است درحالي‌كه در خودرو و شرايط واقعي يا حتي تجهيزات شبيه‌سازي رانندگي پدال گاز نياز به نيروي به مراتب كمتري براي فشردن در مقايسه با ترمز دارد. همچنين اشكال بزرگتر در تجربه‌ي اين بازي، زماني رخ مي‌دهد كه براي كنترل بهتر خودرو در پيچ، بازه‌ي زماني اندكي قصد داريد گاز را رها كنيد و مجدد آن را فشار دهيد. در اين حالت پس از رها كردن و اقدام مجدد به فشردن تريگر، بازه‌ي ابتدايي فشردن آن ديگر نيرويي نياز ندارد و ناگهان موتور با كمي تأخير فعال مي‌شود كه حس خراب بودن دسته را منتقل مي‌كند.
در اسپايدرمن: مايلز مورالس جهت پرتاب تار از R2 بهره خواهيد برد كه رفتار تريگر كمي ناآشنا است و نمي‌دانم سعي بر القاي چه حسي دارد. براي فشردن بازه‌ي ابتدايي تريگر نياز به نيروي زيادي نداريد و ناگهان در بازه‌ي پاياني تريگر كمي سفت‌تر مي‌شود (شبيه به حس كشيدن ماشه در Call of Duty: Black Ops Cold War). اين در حالي است كه براي پرتاب تار نيازي نيست تريگر R2 را تا انتها فشار دهيد و با همان بازه‌ي ابتدايي آن (كه نيروي اندكي براي فشردن نياز دارد) نيز مي‌توانيد به حركت ادامه دهيد.
Adaptive Triggers فناوري بسيار جذابي است كه متأسفانه هنوز توسعهدهندگان شايد به دليل فقدان آشنايي با آن قادر به تعبيه‌ي متخصصدي و جذاب آن در بازي‌هاي خود نشده‌اند. شايد در آينده با بهبود موتور‌هاي درون دسته توسط سوني و آشنايي بيشتر توسعهدهندگان شاهد بهبود قابل‌توجه عملكرد آن باشيم.
موتور لرزشي هپتيك
در دسته‌هاي بازي از موتور‌هاي ويبره براي ارايه‌ي بازخوردي از شرايط بازي استفاده مي‌شود. افزايش دقت اين موتور‌ها مي‌تواند تأثير چشمگيري در تجربه‌ي آن داشته باشد؛ جايي كه سوني بر آن تمركز كرده است. به لطف استفاده از موتور‌هاي بازخورد لرزش هپتيك (مشابه نمونههاي به‌كار رفته در آيفون)، دوال سنس تجربه‌ي فوق‌العاده‌اي در اين زمينه ارايه مي‌كند كه تنها براي درك آن خود بايد تجربه كنيد. ظاهراً دو موتور در دو طرف دسته تعبيه شده‌اند كه نه‌تنها قادر به لرزش سنگين دسته هستند، بلكه امكان ارايه‌ي تك‌لرزه‌ي بسيار آرام را نيز دارند. اين موتور‌ها هم‌مي‌توانند به نوبت و تنهايي و هم به‌صورت هم‌زمان با رفتار يكساني بلرزند.
موتور‌هاي هپتيك دوال‌سنس فوق‌العاده است
حال تصور كنيد كه كاركتر در حال راه رفتن روي سطوح مختلف مانند چوب، آهن، شيشه يا چمن است (بازي Astro's Playroom). با هر قدم اين موتور‌ها اقدام به لرزه‌ي تعيين شده مي‌كنند كه حسي بي‌نظير ارايه مي‌كند. در Call of Duty: Black Ops Cold War دويدن، راه‌رفتن، سر خوردن (روي سطوح متفاوت)، درگيري فيزيكي يا لگد اسلحه هر يك رفتار متفاوتي دارند كه بسيار خوب پياده شده‌اند. در Dirt 5 حركت خودرو روي سطح مختلف، لغزش يا برخورد با موانع همگي لرزش‌هاي مخصوص به‌خود دارند كه تأثير چشمگيري روي تجربه‌ي بازي مي‌گذارد.
موتور‌هاي هپتيك مهم‌ترين فناوري به‌كار رفته در دوال‌سنس است كه تأثير قابل توجهي در تجربه‌ي گيمينگ مي‌گذارد. جاي خالي اين فناوري شديدا در دسته‌هاي مايكروسافت احساس مي‌شود.
سخت‌افزار و عملكرد
كنسول‌هاي نسل نهم را مي‌توان انقلابي در استفاده از سخت‌افزار دانست. به‌عنوان مثال سخت‌افزار به‌كار رفته در كنسول‌هاي نسل هشتم در آن زمان نه‌تنها در دنياي كامپيوتر قديمي و ضعيف به‌حساب مي‌آمدند، بلكه پردازنده‌هاي جگوار درواقع براي استفاده در تبلت‌ها و كامپيوتر‌هاي رده‌پايين طراحي شده بودند. اما اين موضوع در نسل جديد كاملاً متفاوت بوده و توليد‌كنندگان به‌سراغ فناوري و قطعاتي رفته‌اند كه به‌تازگي وارد بازار شده است و پيشرفته و توانمند‌ترين نمونه در نوع خود به‌شمار مي‌روند. اگر با اطلاع از سابقه‌ي استفاده از فناوري‌هاي سخت‌افزار در كنسول‌هاي نسل قبلي به مطالعه توان پردازشي PS5 و ايكس باكس سري ايكس بپردازيد، «انقلابي» را بهترين واژه براي تعريف آن مي‌يابيد.
CPU و GPU
درحالي‌كه PS3 و ايكس باكس ۳۶۰ در صدد اجراي بازي‌ها در رزولوشن HD بودند و هدف از توسعه‌ي PS4 و ايكس باكس وان رسيدن بازي‌ها به رزولوشن Full HD بود، در نسل نهم شاهد هدف قرار دادن رزولوشن 4K هستيم. اجراي بازي‌هاي در رزولوشن 4K با نرخ ۶۰ فريم‌بر‌ثانيه و استفاده از فناوري‌هاي به‌روزي مانند رهگيري پرتو براي افزايش كيفيت بازتاب‌ها و جزئيات در نقاط تاريك تصوير، نياز به سخت‌افزاري توانمند دارد. در همين راستا مارك سرني (مغز متفكر توسعه‌ي سخت‌افزار كنسول‌هاي بازي سوني) به سراغ استفاده از نسل جديد معماري پردازنده‌ي اصلي و پردازنده‌ي گرافيكي AMD رفت.
Zen2 و RDNA2 پلي استيشن ۵ را به هيولايي توانمند تبديل كرده است. مقايسه توان نسل جديد و قبلي، مضحك است
پردازنده‌ي ۸ هسته‌اي Zen 2 با فركانس حداكثر ۳.۵ گيگاهرتز در كنار ۳۶ واحد گرافيكي توانمند RDNA 2 با فركانس بوست ۲.۲۳ گيگاهرتز، به‌عنوان قلب تپنده و بازيگر اصلي پردازش و اجراي بازي‌هاي در PS5 خود را معرفي مي‌كنند. بدين ترتيب شاهد وجود توان پردازشي ۱۰/۲۸ ترافلاپس هستيم. شايد در وهله اول مقايسه‌‌ي آن با توان ۱/۸۴ ترافلاپس پلي استيشن ۴ و ۴/۲ ترافلاپس پلي استيشن ۴ پرو چشمگير به‌انديشه متخصصين نرسد. اما فراموش نكنيد كه ترافلاپس تنها معياري ساده براي نمايش توان گرافيكي GPU است و مقايسه چند پردازنده از نسل‌هاي مختلف با اين معيار بسيار اشتباه است. با درانديشه متخصصينگرفتن پيشرفت‌هاي معماري، ليتوگرافي و پهناي باند حافظه، از نسل‌هاي اول معماري GCN (معماري نسل قبلي كنسول‌هاي بازي) به GCN 5 (وگا) و درادامه به RDNA 1 و RDNA 2، به ضريب قابل توجهي دست خواهيم يافت تا در نهايت حتي مقايسه توان خروجي PS5 و PS4 خنده‌دار به‌انديشه متخصصين رسد.
AMD همچنين در هر يك از واحد‌هاي پردازشي يك شتاب‌دهنده‌ي مخصوص محاسبات رهگيري پرتو را قرار داده است تا شاهد همراهي سخت‌افزاري از اين فناوري و بهبود قابل‌توجه سرعت محاسبات آن باشيم.
سوني در PS5 از روشي نه‌چندان متداول براي رسيدن به حداكثر توان كنسول بهره برده است. درحالي‌كه تغيير فركانس كاري پيش از اين در بسياري از محصولات دنياي فناوري نيز به‌كار گرفته شده است؛ اما در PS5 توسعهدهندگان قادر خواهند بود با تعريف پروفايلي مخصوص براي هر بخش از بازي در تواني ثابت ميزان مشخصي از CPU و GPU را به‌لطف استفاده از فناوري Smart Shift به‌كار گيرند. بدين ترتيب فارغ از شرايط حرارتي كنسول، تمامي گيمرها تجربه‌ي كاملاً يكساني را خواهند داشت.
با درك موارد مذكور مي‌توان تا حدودي با توان بسيار بالاي كنسول‌ها آشنا شد. با درانديشه متخصصينگرفتن قابليت‌هاي اجراي بازي‌ها و برچسب ارزشي، در حال حاضر هيچ كامپيوتري قادر به رقابت با كنسول‌هاي نسل نهم نخواهد بود. به‌گفته‌ي سوني، PS5 قادر به اجراي بازي‌ها با رزولوشن 4K، نرخ ۶۰ فريم‌بر‌ثانيه و همراهي از HDR خواهد بود. همچنين توسعهدهندگان مي‌توانند حالت خاصي از بازي‌هاي رقابتي (بازي‌هاي فايتينگ، شوتينگ يا ريسينگ) را براي اجرا با نرخ ۱۲۰ فريم‌بر‌ثانيه بهينه‌سازي كنند تا كنسول‌ها اكنون گزينه‌ي به مراتب بهتري براي گيمرهاي حرفه‌اي باشد.
با آغاز نسل نهم (جديد بودن معماري و API) و البته عرضه‌ي بازي‌هاي به‌صورت ميان‌نسلي، باعث شده است تا توسعهدهندگان موفق به استفاده از تمام توان سخت‌افزار PS5 نشوند. به‌عنوان مثال اسپايدرمن مايلز مورالس در دو حالت مختلف روي كنسول اجرا مي‌شود؛ مجهز به رهگيري‌پرتو با نرخ ۳۰ فريم‌بر‌ثانيه يا فاقد اين قابليت و نرخ ۶۰ فريم‌بر‌ثانيه. اسسين كريد والهالا نيز شرايط مشابهي دارد نسخه‌ي مجهز به بافت‌هاي گرافيكي باكيفيت و نورپردازي غني با نرخ ۳۰ فريم‌بر‌ثانيه اجرا مي‌شود. كال‌آف‌ديوتي كلدوار نيز در دو حالت ۶۰ و ۱۲۰ فريم‌بر‌ثانيه با جزئيات و بافت‌هاي گرافيكي مختلف روي پلي استيشن ۵ اجرا مي‌شود. با وجود استفاده از جزئيات بيشتر، بافت‌هاي باكيفيتتر و البته تأثير شگفت‌انگيز رهگيري پرتو در بازي‌هاي عرضه شده كه خود به‌تنهايي جلوه‌هاي بصري را چندين پله ارتقا مي‌دهد، اما نمي‌توان توقع تفاوت فاحشي (متناسب با اختلاف توان پردازشي نسل جديد و قبلي)، بين خروجي نهايي PS5 با كنسول‌هاي نسل پيش به‌خصوص PS4 پرو داشته باشيد. اما قطعاً با آشنايي بيشتر توسعهدهندگان، تا سال ۲۰۲۲ شاهد عرضه‌ي بازي‌هاي واقعي نسل نهم خواهيم بود كه از لحاظ بصري و نرخ اجرا قابل مقايسه با نمونههاي پيشين نخواهند بود.
تعبيه‌ي قابليت تغيير حالت بازي و امكان اجراي آن‌ها با نرخ بيشتر و جزئيات و كيفيت كمتر بافت‌ها، بسيار متخصصدي است و اميدواريم تمامي توسعهدهندگان اين تنظيمات را به‌خوبي در بازي‌هاي خود قرار دهند.
حافظه‌ي SSD
CPU و GPU سريع‌تر تنها بهبود PS5 نسبت به نسل پيشين خود نيست. با گسترده‌شدن محيط بازي‌ها و افزايش كيفيت و تعداد بافت‌ها، علاوه بر نياز به توان پردازشي بيشتر، نياز مبرمي به افزايش نرخ انتقال اطلاعات و ارايه‌ي به‌موقع و سريع آن‌ها به پردازنده‌ها است. اين نكته را مي‌توان يكي از دلايل اصلي كاهش سرعت پيشرفت بصري بازي‌ها طي سال‌هاي گذشته دانست؛ جايي كه سرعت انتقال داده‌ها و دسترسي به آن‌ها در HDD محدوديت‌هاي زيادي براي توسعهدهندگان ايجاد مي‌كرد. مارك سرني نيز در مراسم رونمايي از PS5، زمان زيادي براي تشريح اين معضل صرف كرد و آن را از مهم‌ترين چالش‌هاي حال حاضر دنياي بازي دانست.
SSD پلي استيشن ۵، ۱۰۰ برابر سريع‌تر از HDD پلي استيشن ۴ است
به‌گفته‌ي سرني هاردديسك‌ها دو‌سوم زمان كاري خود را صرف جستجوي داده‌ها مي‌كنند. درحالي‌كه اين معضل در SSDهاي وجود ندارد. در وهله‌ي اول لازم به توضيح است كه سوني در توسعه‌ي حافظه‌ي SSD پلي استيشن ۵ زمان و انرژي زيادي صرف كرده است و نمي‌توان آن را صرفاً با حافظه‌هاي SSD نسل چهارم PCI.e مقايسه كرد. يكي از مهم‌ترين اقدامات سوني، طراحي كنترلري بسيار پيشرفته و اختصاصي با ۱۲ كانال براي مديريت حافظه بوده است تا از بار اضافي روي پردازنده كاسته و عمليات فشرده‌سازي و غيرفشرده‌سازي ديتا را بهينه‌تر انجام دهد. اين موضوع باعث شده است تا PS5 قادر به انتقال اطلاعات غيرفشرده‌شده تا ۵/۵ گيگابايت‌بر‌ثانيه باشد كه در صورت فشرده‌سازي آن‌ها نرخ انتقال اطلاعات تا دو برابر نيز افزايش مي‌يابد. داده‌ها نيز ازطريق ۴ لين نسل چهارم PCI.e به SOC ارسال خواهند شد.
اما افزايش سرعت SSD تنها هدف سوني نبوده است و اين شركت تلاش زيادي در سطح معماري براي هماهنگي بهتر ساير اجزا با حافظه‌ي ذخيره‌سازي و كنترلر آن كرده است تا داده‌ها مؤثرتر منتقل شوند و تأخير به حداقل خود برسد. اين موضوع با طراحي كنترلر‌هاي سفارشي‌سازي شده در سطح بورد و حتي درون SOC فراهم شده است.
براي آشنايي با SSD فوق‌العاده‌ي PS5، بد نيست به‌گفته‌ي مارك سرني رجوع كنيم؛ جايي كه PS4 براي بارگذاري يك گيگابايت به ۲۰ ثانيه زمان احتياج داشت. اما در PS5 بارگذاري ۲ گيگابايت داده تنها به ۰/۲۷ ثانيه زمان نياز دارد. در حالت بهينه، حافظه‌ي PS5 حدودا ۱۰۰ برابر سريع‌تر از هاردديسك‌هاي نسل قبلي است.
در بازي اسپايدرمن مايلز مورالس براي ورود بازي در PS5 به ۱۱ ثانيه زمان نياز داريد كه با ۱۳ ثانيه در PS4 تفاوت چنداني ندارد. اما تفاوت اصلي هنگام ورود به گيم‌پلي از منو است جايي كه در PS5 حدودا ۲ ثانيه و PS4 تقريباً ۲۰ ثانيه نياز است. Fast Travel نيز تقريباً در نسخه‌ي PS5 آني و بدون تأخير انجام مي‌شود كه شخصا آن را بزرگ‌ترين نقطه‌ي قوت حافظه‌هاي جديد مي‌دانم. ديگر نيازي به وقفه‌هاي طولاني در گيم‌پلي نيست.
طراحي ۱۲ كانال كنترلر كه با همكاري سامسونگ انجام گرفته است، دليل اصلي رسيدن به عدد ۸۲۵ گيگابايت در حافظه‌ي ذخيره‌سازي است؛ تنها ۶۶۷ گيگابايت دردسترس متخصص براي نصب بازي خواهد بود. در مطالعه اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران پس از نصب بازي‌هاي اسپايدرمن مايلز مورالس، اسسين كريد والهالا، كال‌آو ديوتي كلدوار، واچ داگز ليجن، Dirt 5، NBA 2k21 و ايمورتالز، حدودا ۱۵۰ گيگابايت فضاي خالي دردسترس بود. با توجه به نياز تقريباً ۱۰۰ گيگابايت فضاي خالي براي به‌روزرساني بازي‌ها (به‌خصوص كلدوار)، مي‌توان گفت PS5 فضاي لازم براي نصب ميانگين ۸ بازي AAA را دارد.
با اينكه ظرفيت كلي حافظه نسبت به يك ترابايت نسل پيشين قدم رو‌به‌عقبي است، اما نبايد فراموش كنيد كه به لطف سرعت بسيار بالاي حافظه‌هاي SSD، احتمالاً حجم بازي‌ها در آينده كاهش خواهند يافت. زيرا ديگر توسعهدهندگان نيازي به تكرار ديتا در بخش‌هاي مختلف صرفاً براي دسترسي سريع‌تر به‌آن‌ها نيستند.
PS5 از قابليت افزودن حافظه‌ي SSD بيشتر نيز همراهي مي‌كند كه براي اين امر بايستي از نمونههاي NVMe سازگار با كنسول بهره ببريد. در حال حاضر سوني هيچ حافظه‌‌اي را براي استفاده در كنسول تأييد نكرده است. اين موضوع بدين معني است كه حتي اگر از سريع‌ترين نمونه‌ي موجود در بازار نيز استفاده كنيد، PS5 آن را به‌عنوان وسيله‌اي جانبي ناسازگار شناسايي مي‌كند و حتي اجازه‌ي روشن شدن كنسول را نمي‌دهد.
صداي فن و گرما
پس از رونمايي از پلي استيشن ۵ و مشاهده‌ي مشخصات متخصص، به‌خصوص فركانس كاري وحشتناك ۲.۲ گيگاهرتزي GPU، خود را آماده‌ي كنسولي جديد با صداي زياد كردم. خنك‌كننده‌ي GPU با اين فركانس كاري امري بسيار سخت است و در دنياي كامپيوتر اين امر با هيت‌سينك‌هاي بزرگ و سه فن دمنده حال كافي است در در كنار واحد‌هاي پردازشي GPU، هشت هسته‌ي ۳.۵ گيگاهرتزي CPU و ۱۶ گيگابايت حافظه‌ي GDDR6 را نيز قرار دهيد كه همگي توليد‌كننده‌ي حرارت هستند.
PS5 در هر شرايطي آرام و بي‌صدا است!
اما سوني پس از تجربه‌ي نه‌چندان مناسب عملكرد سيستم خنك‌كننده و ميزان نويز توليدي به‌خصوص در PS4 پرو، PS5 را به هيت‌سينكي عظيم مجهز كرده است. استفاده از فلز مايع (Liquid Metal) نيز براي انتقال حرارت از SOC به هيت‌سينك، نشان از عظم جدي سوني در توسعه‌ي كنسولي آرام و بي‌صدا دارد. در سيستم خنك‌كننده‌ي PS5 هوا ازطريق دريچه‌هاي پايين، بالا و جلوي كنسول وارد آن شده و پس از عبور از هيت‌سينك و خنك‌سازي، از دريچه‌هاي پشتي آن خارج مي‌شود.
طي مطالعه‌هاي اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران، پس از چندين ساعت تجربه‌ي بازي اسپايدرمن مايلز مورالس با رزولوشن 4K و فعال بودن رهگيري پرتو، دماي هواي خروجي به حداكثر ۴۶ درجه‌ي سانتيگراد رسيد. پورت‌هاي LAN و USB انتهاي كنسول نيز با ۵۷ درجه گرم‌ترين نقطه‌ي كنسول بودند.
به‌صورت خلاصه، PS5 را مي‌توان كنسولي بي‌صدا دانست. حتي پس از چندين ساعت در سنگين‌ترين بازي‌هاي حاضر مانند اسپايدرمن مايلز مورالس يا كُلد وار، كنسول به آرامي و بدون ايجاد نويز زياد به فعاليت خود ادامه مي‌دهد و سيستم خنك‌كننده‌ي آن به‌راحتي حرارت توليدي را دفع مي‌كند. عملكرد آرام كنسول در حدي است كه براي شنيدن صداي آن بايد گوش خود را در فاصله‌ي نزديك آن قرار دهيد.
سوني براي جلوگيري از هرگونه اشكال در عملكرد سيستم خنك‌كننده چند توصيه به متخصصان كرده است:
- پشت كنسول حداقل ۱۰ سانتي‌متر تا ديوار فاصله داشته باشد.
- كنسول را روي فرش يا موكت قرار ندهيد.
- PS5 را در محيط‌هاي تنگ و بدون جريان هوا قرار ندهيد.
- كنسول را با پارچه نپوشانيد.
- هرچند وقت يك‌بار اقدام به تميز سازي دريچه‌هاي هوا از محل تعبيه شده كنيد.
بازي‌ها
با آغاز نسل نهم كنسول‌هاي بازي، در حال حاضر تنها چند عدد براي اجرا روي PS5 بهينه شده‌اند. بازي‌هاي مذكور (تا زمان انتشار اين مقاله) عبارت‌اند از:
- Dirt 5
- Call of Duty Black Ops Cold War
- Assassin's Creed Valhalla
- Spider-Man Miles Morales
- NBA 2K21
- Watch Dogs Legion
- Fortnite Battle Royale
- Demon's Souls
- Marvel's Avengers (نسخه‌ي بهينه شده به‌زودي عرضه مي‌شود)
- Immortals Fenyx Rising
- FIFA 21 (نسخه‌ي بهينه شده به‌زودي عرضه مي‌شود)
در انديشه متخصصين داشته باشيد در حال حاضر نحوه‌ي عرضه‌ي بازي‌هاي PS5 و تمايز آن‌ها با نمونه‌ي PS4، توسط توسعهدهندگان كمي گمراه‌كننده است. برخي بازي‌ها مانند Dirt 5 همان نسخه‌ي PS4 هستند كه با دريافت آپديتي مخصوص مي‌توانيد بازي را با بهبودهاي مخصوص PS5 تجربه كنيد. اما برخي عناوين ديگر مانند اسپايدرمن مايلز مورالس در دو نسخه‌ي PS4 و PS5 عرضه مي‌شوند كه در وهله‌ي اول بايد هنگام خريد دقت كنيد كه اشتباها نسخه‌ي PS4 را خريداري نكنيد. زيرا اين نسخه هم روي PS5 اجرا مي‌شود اما فاقد بهبودهاي گرافيكي مخصوص نسل جديد است.
اما قابليت جذاب PS5 همراهي از تمام بازي‌هاي PS4 است. چه داراي ديسك‌هاي بلوري بازي‌هاي PS4 باشيد يا آن‌ها را در اكانت خود به‌صورت ديجيتالي خريده باشيد، قادر خواهيد بود تمامي آن‌ها را در PS5 نيز تجربه كنيد. حتي در صورتي كه ديتا بازي‌هاي PS4 را در هارد اكسترنال داشته باشيد، با اتصال آن به PS5 بلافاصله مي‌توانيد بازي را اجرا كنيد. اما نكته‌ي مهم در اين خصوص كه ارزش تجربه‌ي مجدد بازي‌ها را به‌شدت افزايش مي‌دهد، تفاوت اجراي بازي‌هاي در PS5 و PS4 است. كنسول نسل جديد سوني نسخه‌ي PS4 پرو بازي‌ها را اجرا مي‌كند كه اين موضوع به‌معناي بافت‌هاي باكيفيتتر و اجراي نرخ ۶۰ فريم براي برخي بازي‌ها است. فراموش نكنيد مي‌توانيد تمامي بازي‌هاي نصب شده روي PS4 را با هارد اكسترنال به PS5 انتقال دهيد؛ يادگيري انتقال بازي‌ها از PS4 به PS5 را در اخبار تخصصيجي بخوانيد.
سرويس ويژه نيز با نام پلي استيشن كالكشن براي متخصصاني كه از عضويت پلاس بهره مي‌برند، نيز دردسترس است كه امكان تجربه‌ي ۲۰ عدد از بهترين بازي‌هاي نسل گذشته را به‌رايگان در PS5 فراهم مي‌كند. وجود بازي‌هاي مثل God of War، Ratchet and Clank، Bloodborne، Detroit: Become Human و Uncharted 4: A Thief's End اين سرويس را بسيار ارزشمند كرده است. براي استفاده از اين سرويس به يادگيري افزودن بازي‌هاي پلي استيشن پلاس كالكشن مراجعه كنيد.
جمع بندي
پلي استيشن ۵ كنسولي فوق‌العاده است؛ تمامي جوانب آن بهبودهاي گسترده‌اي را تجربه كرده است. قابليت‌هاي متعدد PS5 نويد نسلي جذاب مي‌دهد؛ جايي كه توسعهدهندگان قطعاً با آشنايي بيشتر در مرور زمان قادر به استفاده‌ي مؤثرتر خواهند بود تا تجربه‌ي بهتري به متخصصان منتقل شود. اين موضوع به‌خصوص در استفاده از توان پردازشي SOC و رفتار كنترلر دوال سنس صادق است.
توان پردازشي بسيار خوب پلي استيشن 5 براي اجراي بازي‌ها با بالاترين سطح كيفيت بافت‌ها و نرخ ۶۰ فريم‌بر‌ثانيه در بسته‌اي با ارزش ۵۰۰ دلار ستودني است. عملكرد بسيار آرام و بي‌صدا نيز توان مهندسي بالاي سوني را نشان مي‌دهد. به‌لطف SSD فوق‌سريع اختصاصي، اجراي بازي‌ها، زمان لودينگ و Fast Travel به شكل چشمگيري كاهش يافته‌اند و ديگر با تاخيري در گيم‌پلي خود و انتظار براي لود مراحل مختلف مواجه نخواهيد بود.
PS5 كنسولي ايده‌آل براي آن دسته از متخصصاني است كه به‌دنبال تجربه‌اي پايدار و مطمئن در طول نسل نهم هستند. همراهي عالي سوني و استوديو‌هاي فرست پارتي فوق‌العاده‌ي اين شركت، سال‌هاي جذابي براي گيمرها به ارمغان خواهد آورد. البته با توجه به ارزش بيشتر بازي‌هاي نسل جديد و نبود سرويسي مانند گيم‌پس، بايد آماده‌ي پرداخت هزينه‌هاي بيشتري باشيد.
نكات مثبت
- توان پردازشي بسيار خوب
- موتور‌هاي بسيار دقيق هپتيك در دوال سنس
- حافظه فوق‌العاده سريع SSD
- عملكرد آرام و بي‌صدا
- سازگاري با بازي‌هاي PS4
نكات منفي
- ابعاد بزرگ و سنگين
- نياز به پايه براي قرارگيري افقي و استحكام بيشتر
- برخي كمبود‌ها در رابط متخصصي
هم انديشي ها