مواد ضدعرق اكوسيستم ميكروبي پوست را تغيير ميدهد
پژوهشگران امريكايي دريافتهاند كه استفاده از فرآوردههاي بهداشت فردي روي پوست به مقدار چشمگيري نوع و مقدار حيات باكتريايي را در قسمت زيربغل تحت تاثير قرار ميدهد. با وجود اينكه هيچ شواهدي براي اثبات مضر بودن اين ميكروبها براي بدن وجود ندارد، پژوهشگران ميگويند احتمال دارد كه اين ميكروبهاي طبيعي منافعي هم براي بدن انسان داشته باشند و اگر اين امر واقعيت داشته باشد به اين معني خواهد بود كه ما با از بين بردن يا دستكاري اين باكتريها كار مفيدي براي بدن خود انجام ندادهايم. راب دان (Rob Dunn) زيستبومشناس از دانشگاه كاروليناي شمالي ميگويد:
بيش از هزاران نوع از گونههاي مختلف باكتري توانايي زيست روي پوست انسان و به ويژه زيربغل را دارند. اما پيش از اين به طور دقيق معلوم نبود كه كدام گونهها در كدام بخشهاي خاص از ناحيهي زيربغل احتمال حضور بيشتري دارند. اما اكنون ما يكي از عوامل بسيار مهم در رابطه با باكتريهاي اين ناحيه را كشف كردهايم: استفاده كردن يا نكردن از مواد خوشبوكننده و ضدعرق.
پژوهشگران براي ارزيابي تاثيرات ميكروبي استفاده از ضدعرقها و خوشبوكنندهها از ۱۷ داوطلب در يك كورس آزمايشي هشت روزه استفاده كردند. گروه مورد مطالعه از سه زيرگروه تشكيل شده بود: هفت نفر كه به طور روتين از مادهي ضدعرق استفاده ميكردند، پنج نفر كه به طور روتين از خوشبوكننده استفاده ميكردند كه اين مواد اغلب داراي اتانول يا ساير ميكروبكشها هستند و پنج نفر از اين دسته هم هيچ يك از مواد فوق را استفاده نميكردند. نمونههايي از داوطلبان هم از ناحيهي زيربغل براي انجام آزمايش روزانه دو بار برداشته ميشد.
در شروع مطالعه، داوطلبان از برنامهي بهداشتي شخصي روزمرهي خود پيروي كردند. اما از روزهاي دوم تا ششم هيچ مادهي ضدعرق يا خوشبوكنندهاي استفاده نشد. در دو روز پاياني هم همهي داوطلبان از مواد ضدعرق استفاده كردند. جولي هوروات (Julie Horvath) از دانشگاه مركزي كاروليناي شمالي ميگويد:
ما دريافتهايم كه در روز اول و در نمونهي افرادي كه از مواد ضدعرق استفاده كرده بودند ميكروبهاي كمتري نسبت به بقيهي افراد يافت شد. اما با اين حال تغييرپذيري بسياري در جوابها وجود داشت و گرفتن نتيجهي قطعي در آن هنگام سخت بود. همچنين پي برديم افرادي كه از مواد خوشبوكننده استفاده كردهاند در نمونههايشان مقدار ميكروبهاي بيشتري نسبت به افرادي كه از هيچ مادهاي استفاده نكرده بودند دارند.
تا روز ششم و تا زماني كه هيچ يك از داوطلبان ميزان زمان استفادهشان از اين مواد به پنج روز متوالي نرسيده بود، ميزان باكتريهاي ناحيهي زيربغل به مقدار چشمگيري قابل قياس و سنجش با يكديگر بود اما وقتي كه كل داوطلبان در دو روز آخر از مواد ضدعرق استفاده كردند، پژوهشگران پي بردند كه رشد ميكروبها به طور زيادي كاهش يافته است. اين اتفاق نشان ميدهد در حالي كه استفاده از مادهي ضدعرق باعث كاهش باكتريها ميشود، استفاده از مادههاي خوشبوكننده اثر عكسي دارد و ميزان باكتري در آن نواحي را افزايش ميدهد.
استفاده از روند ترتيبدهي ژنتيكي براي مطالعه و تحليل تركيب و تنوع باكتريها در نمونههاي عرق به دست آمده از داوطلبلن در حالت عدم استفاده از هيچ مادهاي پژوهشگران را به اين نكته رساند كه مادهي ضدعرق به طور ويژهاي باعث توليد جمعيتهاي باكتريايي متفاوتي در ناحيهي زيربغل افراد ميشود.
مشاهده شد كه در بدن افرادي كه به طور نرمال از خوشبوكنندهها يا ضدعرقها استفاده كرده بودند سطح سيانوباكترها به اندازهي ۶۲ درصد و استافيلوكوكها ۲۱ درصد است. در استفادهكنندگان از ضدعرقها اين درصدها تقريبا برعكس ميشود و به ترتيب به ۱۴ درصد و ۶۰ درصد ميرسد.
سيانوباكترها تا حدودي در بوي بدن افراد نقش دارند و تصور ميشود كه بدن ما را در دفاع مقابل عوامل بيماريزا (پاتوژنها) كمك ميكنند. استافيلوكوكها گروهي از باكتريها هستند كه اغلب به عنوان باكتريهاي مفيد براي بدن شناخته ميشوند با اين وجود برخي از آنها ميتوانند ريسكهايي در زمينهي سلامتي بدن انسان داشته باشند.
اما از سويي بايد اين واقعيت را در انديشه متخصصين داشت كه فراوردههاي بهداشتي كه ما از آن استفاده ميكنيم ميتواند به طور چشمگيري تركيب اين باكتريها را در ناحيه زيربغل تغيير دهد و به عقيدهي پژوهشگران اين پديده ميتواند پيامدهاي چشمگيري داشته باشد. هاروات ميگويد:
استفاده از ضدعرقها و خوشبوكنندهها به طور كامل اكوسيستم پوست بدن را تغيير ميدهد؛ به عبارتي نوع و مقدار موجوادت ميكروبي روي پوست را تحت تاثير ميگذارد. در حال حاضر ما نميدانيم كه تغييرات مشاهدهشده چه تاثير مثبت، منفي يا خنثي روي پوست و سلامتي دارد. اگر باكتريهاي كاهش يافته سودي براي بدن داشته باشند چه رخ ميدهد؟ آيا اين سود براي بدن تعيينكننده و حياتي است؟ ما هنوز چيزي در اين باره نميدانيم.
پژوهش قبلي كه توسط گروهي از همين دانشمندان پژوهش اخير انجام شده بود به مقايسهي باكتريهاي ناحيهي زيربغل در انسانها و ساير حيوانات پرداخته بود و در پايان به اين نتيجه رسيده بودند كه ميكروبها طي گذر زمان و بر حسب گونههايي كه روي بدنشان زيست ميكنند دچار فرگشت ميشوند. هاروات در اين باره چنين شرح ميدهد:
يكي از نكات شگفتانگيزي كه ما دريافتيم اين بود كه انسانوارههاي ديگر بيشتر با ميكروبهاي مرتبط با مواد دفعي پوشيده شده بودند و به همين خاطر است كه همواره كثيف به انديشه متخصصين ميرسند. شايد تفاوت در نوع همين ميكروبها روي پوست غيرانسانها براي آنها مزاياي خاصي داشته باشد و ما در حال حاضر از آن بي اطلاع هستيم.
هم انديشي ها