تاثير نامطلوب نورهاي آبي روي سوخت و ساز بدن انسان
مطالعه‌اي كه به تازگي انجام شده، يافته‌هاي مطالعات قبلي و همچنين تحقيقات صورت گرفته روي موش‌ها را مجددا تاييد مي‌كند، اما اين مطالعه همچنين يك گام فراتر گذاشته و براي اولين بار در آن نشان داده شده است كه يك ارتباط مستقيم بين ميزان نور با سوخت و ساز بدن وجود دارد. شايد اين خبر براي همه‌ي كساني كه همواره در حال چك كردن موبايل‌هاي هوشمند هستند مهم و قابل توجه باشد. محقق سرپرست اين پژوهش كاترين ريد (Kathryn Reid) از دانشگاه نورث وسترن در ايلينويز مي‌گويد:
اين نتايج شواهد بيشتري را در اختيارمان گذاشتند؛ پيرامون اينكه قرار گرفتن در معرض نور روشن، سوختوساز بدن را تحت تاثير قرار مي‌دهد.
براي روشن‌تر شدن موضوع، بايد اشاره كنيم كه اين مطالعه به طور خاص درباره‌ي نور موبايل‌هاي هوشمند نيست و به ارزيابي نور آبي شديد مي‌پردازد. مشخص شده است كه طول موج‌هاي آبي داراي بزرگترين تاثير در ريتم شبانه‌روزي بدن ما هستند. اين ريتم به صورت يك ساعت دروني است كه توسط نور كنترل مي‌شود و وقت خوردن، خواب و انتشار هورمون‌هاي بدن ما را تحت تاثير قرار مي‌دهد. اين نور از نوعي است كه فقط از طريق موبايل‌ها و صفحه‌ي نمايش كامپيوتر ساطع مي‌شود.
اما پرسش اين است كه نور با سوختوساز بدن انسان چه رابطه‌اي دارد؟ چند سال پيش، محققان دريافتند افرادي كه اكثريت نور روشن دريافتي بدن خود را قبل از ظهرها دريافت مي‌كنند نسبت به افرادي كه در ساعات پاياني روز اين نورها را دريافت مي‌كنند، وزن كمتري دارند.
مطالعات روي موش‌ها نيز نشان داده كه وقتي حيوانات به جاي يه سيكل متوالي از تاريكي و روشنايي، زير نور ثابت نگه داشته مي‌شوند، آنگاه تجزيه گلوكز در بدن آنها دچار اشكال شده و وزن بيشتري را در قياس با گروه ديگر اضافه مي‌كنند.
براي آزمايش اين همبستگي به طور مستقيم در انسان، اين تيم پژوهشي ۱۹ داوطلب سالم را انتخاب كردند و آنها را در شرايط كنترل شده در آزمايشگاه به مدت چهار روز نگه داشته و آنها را با رژيم غذايي مشابه مورد آزمايش قرار دادند.
در دو روز اول، همه‌ي آنها در طول ساعات بيداري خود زير نور كم نگه داشته شدند. در روز سوم، آنها به طور تصادفي به دو گروه تقسيم شدند. يك گروه براي مدتي به مقدار سه ساعت قبل از ظهر و گروه ديگري نيز به همين مدت در ساعت‌هاي پاياني روز در معرض تابش اين نوع نور قرار گرفتند.
گروه پژوهشي به اين نتيجه رسيدند كه قرار گرفتن در معرض نور روشن باعث افزايش مقاومت بدن در برابر انسولين مي‌شود. به عبارتي، افرادي كه تحت تاثير نور شديد قرار گرفته بودند، در قياس با افرادي كه در ساعات قبل از ظهر چنين نوري را دريافت كرده بودند، ميزان كمتري از قند خون را توانسته‌اند از جريان گردش خون بدنشان حذف كنند و همين امر باعث بالاتر رفتن انسولين در آنها شده است.
به خصوص در هنگام شب، قرار گرفتن در معرض نور روشن با بالا رفتن سطح قند خون همراه بود. اين يك موازنه‌ي بزرگ است، به دليل اينكه داشتن سطح قند خون بالا در بلندمدت باعث افزايش خطر ابتلا به ديابت مي‌شود و همچنين مي‌تواند باعث افزايش چربي افراد و از سويي افزايش وزن افراد شود. يكي از محققان اين گروه، آيوي چونگ (Ivy Cheung) چنين مي‌گويد:
يافته‌هاي ما نشان مي‌دهد در مواردي كه افراد در ساعات غروب يك وعده‌ي غذايي را صرف كرده و همزمان نيز تحت تابش نور شديد قرار گرفته باشند، انسولين قادر به پايين آوردن سطح قند خون به مقدار پايه‌اي مجاز براي بدن انسان نبوده است.
گفتني است كه اين نتايج بر اساس يك جامعه نمونه كوچك به دست آمده‌اند، بنابراين كار بيشتري به منظور مطالعه يافته‌هاي آن مورد نياز است. اما اين اولين باري است كه يك ارتباط مستقيم از اين نوع در انسان مشاهده مي‌شود، بنابراين يافته‌ي اخير داراي اهميت زيادي است.
تيم پژوهشي هنوز به طور قطعي نتوانسته‌اند توضيح دهند كه چرا قرار گرفتن در معرض نور، اين تاثير را روي بدن مي‌گذارد. اما شايد بتوان گفت كه با انجام كارهايي مانند چك كردن تلفن‌هاي هوشمند در حالت روشنايي كامل در ساعات شب، ممكن است به بدن خود آسيب وارد كنيم. چونگ باور دارد كه:
نتايج اين مطالعه تاكيد مي كند كه نوع روشنايي محيط روي سلامت ما اثر مي‌گذارد.
اما يك موضوع كاملا روشن است؛ اينكه ما مي‌توانيم متابوليسم بدن را با تغيير ميزان قرارگيري در معرض نور تحت تاثير از نوع مثبت يا منفي قرار دهيم. ريد در اين باره گفته است:
اين اثر نور روشن بسيار جالب و خوشايند است، اما ما هنوز علت آن رفتار را درك نكرده‌ايم. در حالت تئوري، شما مي‌توانيد از نور به منظور دستكاري عملكرد متابوليك استفاده كنيد.
در اين ميان، فراموش نكنيد كه بهترين استفاده را از قابليت شيفت شب (Night Shift) روي آيفون خود ببريد. گفتني است كه اين پژوهش در مجله‌ي PLOS ONE منتشر شده است.
هم انديشي ها