كسي نمي‌داند كه بايد با ايستگاه فضايي بين‌المللي چه كرد
به‌احتمال زياد تا سال ۲۰۲۴، ديگر نمي‌توان از ايستگاه فضايي بين‌المللي استفاده كرد و عمر اين پايگاه فضايي به اتمام مي‌رسد. در سال ۲۰۱۴ بود كه كنگره‌ي ايالات متحده اعلام كرد بايد در مورد ايستگاه فضايي بين‌المللي تصميم بگيرد و ببيند آيا مي‌توان همچنان بودجه‌اي براي اين ايستگاه در انديشه متخصصين گرفت يا خير. سرانجام كنگره در همان سال اعلام كرد كه ايستگاه فضايي بين‌المللي را در سال ۲۰۲۴ بازنشسته مي‌كند و بودجه‌اي براي آن در انديشه متخصصين نخواهد گرفت. با اين تفاسير، تنها هفت سال از عمر ايستگاه فضايي بين‌المللي باقي مانده است؛ تنها هفت سال و پس از آن معلوم نيست كه قرار است چه اتفاقي رخ دهد.
ايستگاه فضايي بين‌المللي يكي از مهم‌ترين پروژه‌هاي ناسا به شمار مي‌رود و نيمي از بودجه‌ي كاوش‌هاي انساني اين سازمان را به خود اختصاص داده است. ناسا نيمي ديگر از بودجه‌ي خود را صرف مأموريت كاوشگرها، ارسال انسان به مريخ يا ارسال به يك سيارك مي‌كند. اگر قرار باشد ناسا پروژه‌هاي خود را گسترش دهد و كاوش‌هاي فضايي را وارد عرصه‌ي جديدي كند، ديگر نمي‌تواند ساليانه سه تا چهار ميليارد دلار از بودجه‌ي خود را به ايستگاه فضايي بين‌المللي اختصاص دهد. البته اين تصميمي نيست كه ناسا گرفته باشد؛ بلكه كنگره و به‌خصوص كاخ سفيد، تصميم مي‌گيرند كه ناسا چه ميزان بودجه دريافت كند. از آنجايي كه سياستمداران در امر سفرهاي فضايي هيچ‌گونه تخصصي ندارند، اين روزها نشست‌هايي چندساعته برگزار مي‌كنند تا ببينند پس از بازنشسته شدن ايستگاه فضايي در هفت سال آينده، بايد با آن چه كنند. بگذارند بخش خصوصي آن را در دست بگيرد؟ بگذارند ايستگاه به درون اقيانوس آرام سقوط كند؟ يا اينكه پروژه را همچنان حفظ كنند؟
اين‌ها پرسش‌هاي سختي هستند؛ زيرا مردم در مورد آنچه براي ناسا باارزش است، انديشه متخصصينات‌هاي متفاوتي دارند؛ همچنين آن‌ها دقيقاً نمي‌دانند ايستگاه فضايي بين‌المللي همچنان قابل استفاده است يا خير. اشكال اين است كه من، شما و ديگر افراد، ناسا را يك سازمان كنجكاو مي‌دانيم كه بايد به اكتشاف بپردازد، مرزهاي دانش ما را فراتر ببرد و محدوديت‌هاي سفرهاي فضايي را از بين ببرد. با اين اوصاف، ما ايستگاه فضايي بين‌المللي را اولويت خود قرار نمي‌دهيم. اصلاً چه دليلي دارد كه ناسا به‌جاي انتقال تجهيزات و نيروي انساني به سياره‌هاي ديگر، بودجه‌ي كلاني به ايستگاه فضايي بين‌المللي اختصاص مي‌دهد تا فقط تجهيزات و انسان‌ها را به مدار پاييني زمين منتقل كند؟
يكي از راه‌هايي كه ناسا مي‌تواند به مطالعه چگونگي ارسال انسان به سياره‌هاي ديگر بپردازد، آزمايش اين كار در ايستگاه فضايي بين‌المللي است. اين ايستگاه، محيطي ريزگرانشي (حالت بي‌وزني انسان و ديگر اشياء) دارد و از اتمسفر زمين خارج است؛ اين يعني دانشمندان تمام علوم مي‌توانند آزمايش‌هاي خود را در اين ايستگاه انجام دهند تا تأثيرات فضا را بر همه چيز مشاهده كنند. همچنين در اين ايستگاه، تأثيرات اقامت طولاني‌مدت انسان در محيط بدون جاذبه سنجيده مي‌شود. اخيراً برخي سياستمداران گفته‌اند آيا اين همه بودجه‌اي كه به ايستگاه فضايي بين‌المللي اختصاص يافته، ارزش داشته است يا خير؛ متأسفانه گويا مجلس ايالات متحده سابقه‌ي چندان خوبي در حمايت از علوم متخصصدي ندارد.
كسي نمي‌خواهد كه در اين بين، ناسا هزينه‌هاي اضافه متحمل شود؛ اما عدم همراهي از يك پروژه‌ي بزرگ، آن هم زماني كه تازه فرآيند ساخت آن به پايان رسيده است، شرم‌آور به انديشه متخصصين مي‌رسد. ايستگاه فضايي بين‌المللي در سال ۱۹۹۸ در فضا سرهم شد و از آن زمان تا به امروز، به‌روزرساني‌هاي بسيار خوبي روي آن صورت گرفته است و تنها چند سال است كه ماژول‌هاي نهايي به آن متصل شده‌اند.
كسي نمي‌گويد كه بايد تا ابد از ايستگاه فضايي بين‌المللي همراهي شود و به آن بودجه تعلق بگيرد. با رشد روزافزون بخش خصوصي و شركت‌هاي بزرگي همچون اسپيس‌ايكس، بلو اوريجين و Virgin Galactic، اميدوار هستيم كه روزي ايستگاه فضايي بين‌المللي توسط بخش خصوصي همراهي شود. برخي از شركت‌ها هستند كه به ساخت تجهيزاتي جهت استفاده در فضا علاقه دارند؛ اين شركت‌ها مي‌توانند مبالغ هنگفتي بپردازند تا فقط بتوانند تجهيزات خود را در ايستگاه فضايي بين‌المللي آزمايش كنند. شايد ايلان ماسك تصميم بگيرد اين ايستگاه را به زيرمجموعه‌ي شركت خود اضافه كند؛ كسي نمي‌داند.
نتيجه هرچه باشد، دولت بايد هرچه سريع‌تر تصميم نهايي خود را در مورد سرنوشت ايستگاه فضايي بين‌المللي، اعلام كند. هفت سال شايد طولاني به انديشه متخصصين برسد؛ اما زمان چندان زيادي نيست و خيلي سريع مي‌گذرد و بايد تصميم دولت هرچه زودتر اعلام شود. متأسفانه ناسا در اين بين تصميم‌گيرنده نيست؛ زيرا بودجه‌اي كه به اين سازمان به‌صورت ساليانه تعلق مي‌گيرد، به اندازه‌اي نيست كه بتواند تمام پروژه‌هاي خود را پيش ببرد و نيمي از آن را صرف ايستگاه فضايي بين‌المللي كند. ناسا اكنون تحت فشار است و دولتي‌ها بايد خيلي زود تصميم خود را اعلام كنند تا اين سازمان فضايي بتواند از همين حالا مسير آينده خود را مشخص كند.
شما در مورد سرنوشت ايستگاه فضايي بين‌المللي چه فكر مي‌كنيد؟ آيا دولت ايالات متحده، همچنان از آن همراهي مي‌كند؟
هم انديشي ها