شناسايي بزرگ‌ترين انفجار ديده‌شده در جهان پس از بيگ بنگ
ستاره‌شناسان موفق به كشف بزرگ‌ترين انفجار جهان از زمان بيگ‌بنگ شدند. انرژي اين انفجار كه از سياه‌چاله‌اي در مركز كهكشاني غول‌آسا سرچشمه مي‌گيرد، پنج برابر بيشتر از نمونه‌هاي ثبت‌شده‌ي قبلي است. پروفسور ملاني جانستون هاليت از مركز بين‌المللي پژوهش‌هاي راديويي ستاره‌شناسي دانشگاه كورتين مي‌گويد:
انرژي اين انفجار فراتر از حد تصور است. ما در گذشته هم شاهد انفجارهايي در مركز كهكشان بوده‌ايم؛ اما اين مورد تازه وسيع‌تر است و نمي‌دانيم دليل بزرگي بيش از حدش چيست؛ اما از شواهد برمي‌آيد كه روند انفجار آهسته بوده است. درست مانند حركت آهسته‌اي كه ممكن است صدها ميليون سال به طول بينجامد.
انفجار يادشده در ابرخوشه‌ي كهكشاني مارافساي به‌وقوع پيوسته است كه نزديك به ۳۹۰ ميليون سال نوري از زمين فاصله دارد و براي كشف آن از چهار تلسكوپ استفاده شده است: رصدخانه‌ي پرتو ايكس چاندرا ناسا، XMM Newton از آژانس فضايي اروپا، آرايه‌ي تلسكوپي عريض ماركيسون (MWA) در استرالياي غربي و تلسكوپ راديويي غول‌آساي (GMRT) در هند.
انفجار قدرتمند در خوشه‌ي كهكشاني اوفيوكوس
طبق رصدها، انفجار يادشده به‌قدري قدرتمند بوده است كه حفره‌اي بزرگ را در پلاسماي خوشه به جاي گذاشته است. پلاسما گاز بسيار جديدي است كه در اطراف سياه‌چاله قرار دارد. فضاي داخل اين حفره، با امواج راديويي احاطه شده است. اين امواج، حاصل الكترون‌هايي هستند كه با سرعت نور حركت مي‌كنند. به عقيده‌ي پژوهشگران، انرژي الكترون‌ها از انفجار عظيم نزديك به كهكشان تأمين شده است. به گفته‌ي سيمونا گياسينتوچي از آزمايشگاه پژوهش‌هاي نيروي دريايي ايالات متحده، اين انفجار بسيار مشابه فوران كوهستان سنت هلن در سال ۱۹۸۰ است كه منجر به پارگي قسمت بالاي كوهستان شد. او مي‌گويد:
تفاوت اين دو انفجار در اين است كه مي‌توانيد ۱۵ كهكشان راه شيري را در حفره‌ي به وجود آمده از گاز جديد خوشه قرار دهيد.
معمولا چنين انفجارهايي زماني رخ مي‌دهند كه مقدار زيادي ماده وارد سياه‌چاله‌اي غول‌آسا شوند. با توجه به چرخش سياه‌چاله و خميدگي فضا زمان، ماده وارد فواره‌ي قدرتمندي مي‌شود كه با سرعت بالايي از سياه‌چاله فاصله مي‌گيرد. به انديشه متخصصين مي‌رسد فواره‌اي كه باعث به وجود آمدن حفره‌ي اين كهكشان شده، از بين رفته باشد. عرض اين حفره‌ي غول‌آسا به ۷۵۰ هزار سال نوري مي‌رسد.
انرژي مورد نياز براي ايجاد چنين حفره‌اي، ده ميليارد برابر انرژي كل طول عمر خورشيد است. هنوز مشخص نيست كه چگونه يك سياه‌چاله مي‌تواند چنين انرژي قدرتمندي را به وجود بياورد. پروفسور جانستون هاليت، مدير MWA و متخصص كارشناس خوشه‌هاي كهكشاني، اين كشف را به اولين اكتشافات استخوان دايناسورها تشبيه مي‌كند. او مي‌گويد:
اين اكتشاف نوعي باستان‌شناسي است، ما با استفاده از ابزارهاي مختلف و تلسكوپ‌هاي راديويي فركانس پائين به حفاري در فضا مي‌پردازيم و مي‌توانيم انفجارهاي اين‌چنيني را كشف كنيم.
كشف انفجار يادشده، بار ديگر بر اهميت مطالعه جهان در طول موج‌هاي مختلف تأكيد مي‌كند. پروفسور هاليت مي‌افزايد: «تركيب اطلاعات تلسكوپ‌هاي راديويي و پرتو ايكس به ما در اين كشف مهم كمك كرد؛ اما براي پاسخگويي به پرسش‌هاي بيشتر به داده‌هاي بيشتري نياز داريم.»
هم انديشي ها