اسپيس ايكس نسخه آزمايشي تمام‌اندازه استارشيپ را به پرواز درآورد

اسپيس‌ايكس تنها دو روز پس از بازگرداندن نخستين فضانوردانش به زمين، نسخه‌اي آزمايشي از فضاپيماي نسل بعدي خود را در تگزاس جنوبي با موفقيت به پرواز درآورد و پيش از فرود آوردنش، آن را تا ارتفاع ۱۵۰ متر در آسمان بالا برد. اين بزرگ‌ترين نسخه‌ي آزمايشي از راكت غول‌پيكر اسپيس‌ايكس محسوب مي‌شود كه تاكنون از روي زمين بلند شده است.

نسخه‌ي آزمايشي پرواز اخير به استارشيپ (Starship) تعلق دارد؛ فضاپيمايي كه اسپيس‌ايكس مي‌خواهد با ساخت آن، انسان را به جهان‌هاي اعماق فضا نظير ماه يا مريخ بفرستد. به‌نقل از اسپيس‌ايكس، نسخه‌ي نهايي استارشيپ، ۱۲۱ متر ارتفاع و ۹ متر قطر خواهد داشت و قادر به ارسال بيش از ۱۰۰ تن محموله به مدار نزديك زمين خواهد بود. استارشيپ به‌منظور پرواز به فضا برفراز راكت بوستر غول‌پيكري به‌نام سوپرهوي (Super Heavy) طراحي شده است. هردو وسيله‌ي نقليه به رپتور، جديدترين موتور قدرتمند اسپيس‌ايكس مجهز خواهند بود.

نسخه‌ي آزمايشي پرواز امروز با نام SN5 هنوز با شكل نهايي استارشيپ فاصله‌ي زيادي دارد. به‌عنوان مثال، تنها يك موتور براي بلندكردن فضاپيما از روي زمين روي آن نصب شده؛ درحالي‌كه نسخه‌ي نهايي به‌نحوي طراحي شده است تا ميزبان ۶ موتور رپتور باشد. استارشيپ همچنين مجهز به دماغه‌اي مخروطي در راس خود است؛ درحالي‌كه نسخه‌ي آزمايش‌شده‌ي اخير فاقد اين بخش است.

بااين‌حال، موفقيت امروز نقطه‌ي عطف بزرگي براي اسپيس‌ايكسي محسوب مي‌شود كه درطول يك سال گذشته در آزمايش استارشيپ چندان خو‌ش‌شانس نبوده است. پيش از آزمايش امروز، چهار نسخه‌ي آزمايشي استارشيپ پيش از آنكه به مرحله‌ي پرواز برسند، به‌نوعي منفجر شدند. اما SN5 نخستين نسخه‌ي آزمايشي تمام‌اندازه از فضاپيماي جديد اسپيس‌ايكس است كه نه‌تنها از پس تست‌هاي اوليه برآمده، بلكه موفق به پرواز نيز شده است.

آزمايش امروز كه معمولا با عنوان «پرواز زيرمداري» شناخته مي‌شود، با هدف آزمايش برخاست و فرود كنترل‌شده‌ي وسيله‌ي نقليه انجام شده است. استارشيپ قرار است با استفاده از موتورهايش، خود را به آرامي به سطوح ماه و شايد يك روز مريخ نزديك كند و فرودي كنترل‌شده روي اين اجرام انجام دهد. اين تكنيك به روش فرود راكت‌هاي فالكون ۹ پس از پرواز شباهت دارد. پرواز زيرمداري امروز نشان داد كه وسيله‌ي نقليه‌اي هم‌اندازه و هم‌شكل با استارشيپ مي‌تواند دست‌كم تا ارتفاعي پايين پرتاب شود و سپس به زمين بازگردد.

اسپيس‌ايكس پيش‌تر نسخه‌ي آزمايشي ديگري از استارشيپ را به پرواز درآورده بود؛ اما آن وسيله با نمونه‌ي به‌پروازدرآمده‌ي امروز بسيار تفاوت داشت. اين شركت تقريبا اندكي كمتر از يك سال پيش، نسخه‌اي بسيار كوچك‌تر از استارشيپ به‌نام استارهاپر را تا ۱۵۰ متر به آسمان برد و سپس روي زمين فرود آورد. آن وسيله‌ي نقليه كه ازانديشه متخصصين ايلان ماسك به برج آب شبيه بود، شكل بسيار متفاوتي داشت؛ درحالي‌كه نسخه‌ي آزمايشي SN5 بيشتر به سيلو غلات شباهت دارد.

• نسخه آزمايشي فضاپيماي استارشيپ اسپيس ايكس پس از تست موتور منفجر شد
• ايلان ماسك خطاب به كاركنان اسپيس ايكس: استارشيپ اكنون اولويت اصلي ما است

فعلا معلوم نيست برنامه‌ي بعدي اسپيس‌ايكس پس از پرواز اخير چيست. نسخه‌ي SN5 احتمالا اكنون بازنشست خواهد شد و با سرعتي كه شركت در ساخت نسخه‌هاي آزمايشي جديد دارد، احتمالا نمونه‌اي تازه‌تر جايگزين آن خواهد شد. نسخه‌ي SN8 ممكن است براي داشتن سطوح كنترل پرواز، دماغه‌ي مخروطي داشته باشد و تعداد موتورهايش نيز به سه عدد افزايش يابد. انتظار مي‌رود اين وسيله‌ي نقليه تا انتهاي امسال پروازي آزمايشي را ارتفاع ۲۰ كيلومتري انجام دهد.

اسپيس‌ايكس پيش از تلاش براي رسيدن به مدار، بايد راكت مرحله‌ي اول يا همان سوپرهوي را نيز بسازد. به‌محض آنكه اين شركت توانايي استارشيپ را در پروازي مداري به نمايش بگذارد، همچنان موانع متخصص بسياري در مسير تبديل فضاپيما به سامانه‌ي پرتاب مريخي پيش‌رو خواهد داشت؛ ازجمله نمايش سوخت‌گيري در مدار نزديك زمين. اسپيس‌ايكس هم‌اكنون براي ساخت اين فناوري به توافق‌نامه‌اي با ناسا دست يافته است.