سياه‌چاله‌هاي كلان‌جرم ممكن است همان كرمچالهها باشند
جهان ما بسيار بي‌انتها است؛ به‌همين‌دليل، سفر به سوي ديگر آن كاري بسيار دشوار يا حتي ناممكن است؛ اما كرم چاله‌ها كه به‌عنوان پلي بين نقاط دوردست فضا عمل مي‌كنند، مي‌توانند به‌عنوان ميانبر عمل كنند. گرچه كرمچالهها در انديشه متخصصينيه‌ي نسبيت عام پيش‌بيني شدند، وجود آن‌ها هنوز ثابت نشده است.
حالا تيمي از پژوهشگران به رهبري ميكائيل پيوتروويچ، اخترفيزيك‌دان رصدخانه‌ي مركزي نجوم در سن‌پترزبورگ روسيه، روشي جديد براي جست‌وجوي تونل‌هاي فرضي پيشنهاد داده است. آن‌ها مطالعه كردند كه آيا برخي سياه‌چاله‌هاي كلان‌جرم مي‌توانند دريچه‌ي ورود كرمچالهها باشند يا خير.
براساس پژوهش‌ها، كرم‌چاله‌هايي كه در مركز كهكشان‌هاي درخشان قرار دارند، بايد پرتوهايي در طيفي مجزا را منتشر كنند تا آشكارپذير باشند. رصد اين پرتوها براي اثبات وجود كرمچالهها كافي نيست؛ بلكه صرفا مي‌تواند سرنخي جديد براي پروازهاي فضايي احتمالي و حتي سفر در زمان باشند. پيوتروويچ مي‌گويد:
يكي از پيامدهاي غيرمنتظره و جذاب وجود كرمچالهها اين است كه اين تونل‌ها مي‌توانند ماشين‌هاي طبيعي زمان باشند. كرم‌چاله‌هاي مطالعه‌شده‌ي ما از نوع پيمايش‌پذير هستند؛ بنابراين، ازانديشه متخصصين تئوري فضاپيماها مي‌توانند در آن‌ها سفر كنند. بااين‌حال، بايد به اين نكته هم توجه كرد كه درحال‌حاضر، داده‌هاي بسياري كمي را درباره‌ي ساختار داخلي كرمچالهها داريم و حتي نمي‌توانيم با اطمينان بگوييم كه چنين اجرامي واقعا وجود دارند.
برخي كهكشان‌ها هسته‌هاي درخشاني موسوم به هسته‌ي كهكشاني فعال (AGN) دارند كه جريان‌هاي عظيمي از خود منتشر مي‌كنند. اين جريان‌ها از ماده‌ي پرانرژي تشكيل شده‌اند و با سرعتي نزديك به نور حركت مي‌كنند. به‌عقيده‌ي دانشمندان، AGNها با تعامل‌هاي جزر‌و‌مدي بين سياه‌چاله‌هاي كلان‌جرم و قرص‌هاي برافزايشي تقويت مي‌شوند. قرص‌هاي برافزايشي تركيبي از گاز و غبار و ستاره‌هايي هستند كه درونشان سقوط مي‌كنند.
براساس فرضيه‌ي پيوتروويچ و همكاران او، AGNها دهانه‌ي كرمچالهها هستند، نه سياه‌چاله‌هاي كلان‌جرم. درصورت صحيح‌بودن اين فرضيه، هسته‌هاي كهكشاني به فضا زمان ديگري وصل هستند و باعث مي‌شوند ماده به‌سمت ديگر دهانه برود. اگر دو ماده از دو طرف AGN داخل گلوي كرم‌چاله با يكديگر برخورد كنند، مقدار زيادي انرژي و اشعه آزاد مي‌شود. بدين‌صورت كرم‌چاله مقدار زيادي پلاسما را از دو دهانه دفع مي‌كند كه دماي آن‌ها مي‌تواند حدودا به ۱۰ تريليون درجه‌ي سانتي‌گراد برسد. همچنين، مقدار زيادي پرتو گاماي پرانرژي آزاد مي‌شود كه نور را از قرص برافزايشي جدا مي‌كند. پيوتروويچ بيان مي‌كند:
قرص‌هاي برافزايشي AGN هيچ پرتو گامايي منتشر نمي‌كنند؛ زيرا دماي آن‌ها بسيار كم است. در درجه‌ي دوم، جريان‌هاي جت الگوي تشعشع مشخصي دارند و بخش زيادي از تشعشعات گاملا در جهت جريان جت منتشر مي‌شوند.
فرضيه‌ي AGN كرم‌چاله به سال ۲۰۰۵ بازمي‌گردد؛ اما اولين‌بار است كه در پژوهشي به روش آشكارسازي اين تونل‌هاي افسانه‌اي اشاره مي‌شود. رصدخانه‌هايي مثل تلسكوپ فضايي پرتو گاماي فرمي ناسا مي‌توانند پرتوهاي گاماي حاصل از برخوردهاي داخل كرم‌چاله را درصورت وجود آشكار كنند.
نزديك‌ترين AGNها ميليون‌ها سال نوري از راه شيري فاصله دارند؛ بنابراين، نمي‌توان صرفا با نشستن در يك فضاپيما به يكي از كرم چاله ها سفر كرد. علاوه‌بر‌اين، كرم‌چاله‌اي كه جريان‌هاي قوي پلاسمايي را منتشر كند، قطعا مكان امني براي انسان نخواهد بود و حتي با مستحكم‌ترين فضاپيماها نمي‌توان به آن وارد شد. با تمام اين توصيف‌ها، دستيابي به شواهدي مبني‌بر وجود كرمچالهها مي‌تواند به درك ما از جهان اطراف كمك كند و رؤياهاي آينده‌نگرانه‌ي علاقه‌مندان علمي‌تخيلي سراسر جهان را به واقعيت نزديك كند.
هم انديشي ها