چرا برندهايي مانند اوپو، ويوو و وان پلاس در بازار ايران حضور ندارند
اگر نگاهي به وضعيت بازار موبايل هوشمند در دهه‌اي كه گذشت بيندازيم، متوجه مي‌شويم كه در اوايل دهه، برندهايي مانند نوكيا، HTC، بلك‌بري (RIM) سامسونگ، الجي، سوني و اپل بيش از ۹۰ درصد سهم بازار موبايل را به خود اختصاص داده بودند. اين درحالي است كه در همان زمان، برندهاي چيني سهم بسيار ناچيزي از بازار موبايل هوشمند داشتند.
سهم بازار موبايل‌هاي هوشمند در سه‌ماهه‌ي اول سال ۲۰۱۰ (Source: MarketWatch)
با وارد شدن به سال ۲۰۱۱ دو برند چيني هواوي و ZTE كم‌كم جاي پاي خود را در نمودارهاي سهم بازار جهاني موبايل باز كردند. شيائومي از سال ۲۰۱۳ و اوپو و ويوو از سال ۲۰۱۵ با كسب سهم حدود ۲ درصدي از بازار موبايل هوشمند، توانستند نام خود را از دسته‌ي «موبايل‌هاي متفرقه» خارج كنند و مستقلا وارد فهرست برندهاي پرفروش در سطح جهاني شوند.
در نهايت كار به جايي رسيده است كه با توجه به جديدترين آمار كانترپوينت، برندهاي چيني در سال گذشته بيش از نيمي از سهم بازار موبايل هوشمند را به خود اختصاص داده‌اند و ديگر خبري از برندهايي چون نوكيا، سوني، الجي و HTC در نمودارها نيست.
سهم بازار برندهاي موبايل در بازار جهاني (سه‌ماهه‌ي اول ۲۰۱۸ تا سه‌ماهه‌ي سوم ۲۰۲۰) منبع: Counterpoint
نمي‌توان انتظار داشت بازار موبايل ايران كاملا با بازار جهاني هماهنگ باشد؛ اما به‌صورت سنتي همواره برندهاي پرفروش جهاني در ايران نيز كمابيش پرفروش بوده‌اند و موبايل‌هايي كه فروش كمي در ساير نقاط دنيا داشتند در ايران نيز ناياب بوده‌اند.
با نگاهي به آمار سهم برندهاي موبايل هوشمند در بازار ايران كه چندي پيش در اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران منتشر كرديم، متوجه مي‌شويم كه با وجود فروش ناچيز نوكيا در بازارهاي جهاني، اين برند حدود ۱۵ درصد از سهم واردات موبايل به ايران در ۱۲ ماه گذشته‌‌ي را به خود اختصاص داده است و برندهاي اوپو، ويوو و ريلمي با سهم ۲۰ درصدي از بازار جهاني، تقريبا در ايران حضور ندارند.
سه برند چيني يادشده به همراه وان پلاس همگي زيرمجموعه‌ي BBK Electronics هستند؛ هلدينگ چيني كه با احتساب حجم توليد، دومين توليدكننده‌ي بزرگ موبايل در دنيا محسوب مي‌شود و در چين، آمريكا و هند رشد قابل توجهي تجربه مي‌كند.
سه برند اوپو، ويوو و ريلمي هنوز موفق نشده‌اند در بازار آمريكاي شمالي و اروپاي غربي سهم قابل توجهي كسب كنند؛ اما در بازارهايي مانند هند كه شباهت بيشتري به بازار ايران دارند، بيش از ۴۰ درصد از سهم بازار را به خود اختصاص داده‌اند.
اكنون اين سؤال به وجود مي‌آيد كه با توجه به استقبال بازار ايران از موبايل‌هاي ارزان‌ارزش و ارائه‌ي طيف وسيعي از موبايل‌هاي پايين رده و ميان‌رده‌ي اقتصادي توسط برندهاي زيرمجموعه‌ي BBK Electronics، چرا اين برندها در بازار ايران يافت نمي‌شوند؟
چرا موبايل‌هاي BBK Electronics در بازار ايران حضور ندارند
پژمان پوررضا در مركز موبايل «پايتخت» فروشگاه لوازم جانبي دارد. او علت حضور نداشتن برندهاي چيني نام‌آشناي اين روزها در ايران را ذهنيت مردم نسبت به محصولات حوزه‌ي فناوري چين مي‌داند. پوررضا به خبرنگار اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران مي‌گويد: «وقتي مردم به برندهاي چيني و جديد اعتماد نمي‌كنند، براي واردكننده هم به‌صرفه نيست كه آن‌ها را وارد كند؛ درحالي‌كه مردم به برندي مثل موتورولا كه زماني آمريكايي بود اعتماد دارند. نوكيا هم كه پيشينه‌ي زيادي در حوزه‌ي موبايل دارد.»
اوپو، ويوو، ريلمي و وان‌پلاس، همگي زيرمجموعه‌ي هلدينگ چيني BBK هستند
اين فروشنده مي‌گويد واردكننده‌ها به دليل ترس از فروش نرفتن كالاها يا براي اطمينان از جذب سود واردات‌شان، برندهاي كمتر مطرح را وارد نمي‌كنند؛ اما در نهايت كسي بايد پا پيش بگذارد و ريسك كند تا چنين برندهايي بتوانند در ايران عرضه شوند.
مهدي بوذري، مدير روابط عمومي مدياپردازش، يكي از بزرگ‌ترين واردكننده‌ها و توزيع‌كنندگان موبايل در بازار ايران، به اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران مي‌گويد دليل اصلي اين موضوع، تمايل نداشتن شركت‌هاي واردكننده به واردات برندهاي جديد و كمتر شناخته‌شده توسط مردم ايران است. او مي‌گويد تابه‌حال شركت بزرگي در ايران براي واردات اين برندها سرمايه‌گذاري نكرده است؛ شايد به اين دليل كه آن‌ها به فروش برندهاي قديمي‌تر اعتماد دارند.
بوذري اضافه مي‌كند: «برندهاي چيني مثل اوپو، ويوو و ريلمي عمر كمي دارند و سرمايه‌گذاري سنگيني براي آن‌ها در ايران انجام نشده است؛ بااين‌حال الان شيائومي تعداد كمي دستگاه تلفن همراه براي خاورميانه ارسال مي‌كند و اين موضوع به انديشه متخصصين من مي‌تواند باعث باز شدن فضا براي اين برندها و رشدشان شود.»
بوذري در پاسخ به اين سؤال كه «آيا واردكننده‌ها خود تمايلي براي عرضه‌ي برندهاي جديد به بازار ايران ندارند؟» مي‌گويد: «حدس مي‌زنم به دليل اينكه تبليغات خاصي براي اين برندها در ايران نشده و تبليغات تنها در حد شبكه‌هاي اجتماعي است، شركت‌ها ترس از عدم فروش دستگاه‌هايشان دارند. البته ممكن است ترس از تحريم شدن شركت چيني و دچار شدن به سرنوشت هواوي نيز وجود داشته باشد.»
يكي از واردكنندگان بزرگ موبايل شيائومي به ايران با نام «صدف»، به خبرنگار اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران مي‌گويد تقاضاي موبايل با برند اوپو، ويوو و ريلمي عمدتا متعلق به بازار چين است و اين برندها در چين حتي فروشي بيشتر از شيائومي و هواوي دارند؛ اين درحالي است كه در سطح بازار جهاني، هواوي و شيائومي بيشترين فروش را دارند.
مواسات: فروش برندهاي اوپو، ويوو و ريلمي در چين از شيائومي و هواوي بيشتر است
حسام مواسات مي‌گويد اين برندهاي چيني فروش خوبي در دنيا دارند؛ براي مثال ريلمي حضوري قوي در هند دارد. طبق گزارش كانترپوينت، شيائومي در سه‌ماهه‌ي سوم ۲۰۲۰ در بازار اروپا از هواوي پيشي گرفت و اكنون جزو پنج برند برتر از لحاظ فروش در ۵۴ كشور و برترين فروشنده‌ي موبايل هوشمند در ۱۰ كشور محسوب مي‌شود. شيائومي نيز گزارش مي‌دهد كه ۵۵ درصد از درآمد خود را از بازارهاي خارج از خاك چين به دست آورده؛ اين درحالي است كه اوپو، ويوو و ريلمي هم به‌تازگي سرمايه‌گذاري زيادي در بازار خارج از چين انجام داده‌اند و در حال افزايش دادن سهم بازار خود هستند.
مواسات حضور برندهاي جديد موبايل موبايل در كشورهاي دنيا را ناشي از حمايت شركت‌هاي بزرگ و صرف هزينه‌هاي زياد مي‌داند. او مي‌گويد موتورولا و نوكيا هم در ايران به‌طور نامحسوس حمايت مي‌شوند و حضور آن‌ها به اين دليل نيست كه مدل‌هاي ويژه‌اي راهي بازار مي‌كنند؛ درحالي‌كه كسي براي حضور برندهايي همچون اوپو و ويوو به ايران هزينه نكرده است.
البته او مي‌گويد تقاضاي اين موبايل‌ها با هم فرق مي‌كند؛ براي مثال، ارزش محصولات اوپو، ويوو و وان پلاس در چين از شيائومي كمتر است. اين درحالي است كه شيائومي در مقياس جهاني ارزش مقرون به‌صرفه‌تري دارد.
اين واردكننده اضافه مي‌كند: «اگر برندهاي جديدتر بخواهند در بازار كشور ما عرضه شوند، نياز به سرمايه و همراهي دارند. يك واردكننده نمي‌تواند موبايل از اين برندها وارد كشور كند؛ چون هم بايد عدد قابل توجهي دستگاه موبايل وارد كند و هم هزينه‌ي جا افتادن آن برند در يك كشور بالا است.» مواسات در همين زمينه، به وارد شدن برند شيائومي به ايران اشاره مي‌كند كه اكنون از لحاظ توليد موبايل در دنيا مقام سوم را دارد؛ اما در زمان ورود به ايران چندان شناخته‌شده نبود و واردكننده‌ها براي وارد كردن آن ريسك كردند.
محصولات شيائومي در ايران انتهاي سال ۹۴ به‌صورت رسمي رونمايي شدند. مواسات مي‌گويد آن زمان هم شركت اسوشيد تجارت با همراهي همراه اول موبايل شيائومي وارد كشور كردند.
اولين مدل‌هاي موبايل شيائومي در ايران ردمي 4، مي 4، مي 4 آي، نوت 2 بودند. حمايت از واردات موبايل‌هاي شيائومي تا مدل‌هاي مي 5 و مي مكس 1 و 2 ادامه داشت و پس از آن، ارزش‌ها افزايش يافت و شركت‌هاي واردكننده‌ي آن‌ها جمع شدند. مثلا مي 4 آي ۲۰۰ هزار تومان ارزش داشت اما شركت‌ها آن را ۷۰۰ مي‌فروختند.
مواسات تأكيد مي‌كند كه در آن زمان حمايت همراه اول، امكان پرداخت قسطي هزينه‌ي موبايل و توزيع آن باعث شد كه يك برند جديد وارد كشور شود و جا بيافتد. اين اتفاق براي موبايل‌هاي هواوي با همراهي ايرانسل رخ داد و در آن زمان، موبايل‌هاي هواوي با سيمكارت ايرانسل عرضه مي‌شدند. پس وارد شدن برندهاي جديد موبايل به كشور بايد سودآوري براي يك شركت داشته باشد؛ در غير اين‌صورت، واردكننده‌ي خُرد ريسك نمي‌كند.
حسام مواسات با اشاره به محدوديت شركت‌هاي واردكننده براي واردات موبايل، مي‌گويد: «واردكننده تنها مي‌تواند از دو برند ثبت سفارش انجام دهد و موبايل وارد كند. وقتي واردكننده مي‌بيند موبايل‌هاي سامسونگ و شيائومي به‌راحتي فروش مي‌روند؛ چرا برند ديگري بياورد؟»
تحريم‌ها باعث مي‌شود كه شركت‌هاي بزرگ توليدكننده‌ي موبايل نتوانند در كشور حضور رسمي داشته باشند
اين واردكننده‌ي عمده‌ي موبايل‌هاي شيائومي از پيش‌بيني خود در مورد وضعيت واردات موبايل با تغيير شرايط از جمله تحريم‌ها مي‌گويد:
اگر شرايط تحريم‌ها تغيير كند، قطعا پاي چنين برندهايي يا هلدينگ مادر آن‌ها به بازار ايران باز مي‌شود. در واقع ما خودمان نمايندگي آن برندها را در ايران مي‌زنيم. شركت خودمان هم قبل از تحريم‌ها در حال مذاكره و گرفتن نمايندگي ويوو در ايران بود؛ اما اين موضوع تحت تأثير نوسانات ارز و تحريم‌ها لغو شد.
مواسات اضافه مي‌كند كه اگر اوضاع بهتر شود، شركت‌ها براي واردات برندهاي ديگر موبايل هزينه مي‌كنند.
انديشه متخصصين شما درباره‌ي حضور رسمي يا غيررسمي برندهايي چون اوپو، ويوو و وان‌پلاس در بازار ايران چيست؟ درصورت امكان خريد آسان و بدون دردسر، آيا حاضر هستيد موبايل‌هاي اين برندها را خريداري و استفاده كنيد؟
هم انديشي ها