رئيس مركز ملي فضاي مجازي: بدون داشتن جايگزين بومي قدرتمند نمي‌توانيم اينستاگرام را فيلتر كنيم
رئيس مركز ملي فضاي مجازي با شركت در چهلمين نشست هم‌انديشي فعالان فضاي مجازي پاك به برخي سؤال‌ها در مورد فضاي مجازي پاسخ داد. به گزارش مهر، ابوالحسن فيروزآبادي ضمن اذعان موفق نبودن ايران در لايه‌ي خدمات فضاي مجازي، گفت: «قدرت حاكميت ما در اين حوزه دچار اشكال است و با اينكه شوراي عالي فضاي مجازي اجازه‌ي مذاكره با پلتفرم‌هاي خارجي را به وزارت ارتباطات داده، نوعي بي‌تدبيري و بي‌ارادگي در اين خصوص وجود دارد.» فيروزآبادي اضافه كرد كه وزارت ارتباطات مي‌توانست براي مذاكره با اينستاگرام، توئيتر و گوگل بهتر عمل كند و از قدرت چانه‌زني بيشتر بهره بگيرد.
فيروزآبادي: راه‌اندازي اينترنت ماهواره‌اي نظم در حاكميت كشورها بر فضاي مجازي را برهم مي‌زنند
به‌گفته‌ي رئيس مركز ملي فضاي مجازي، پلتفرم‌ها در سطح دنيا، اكنون قلمروي فضاي مجازي شكل داده‌اند و در كنار آن، شاهد آنارشيزم و برهم‌زنندگي در فضاي مجازي هستيم كه بي‌قاعدگي و هنجارشكني به همراه دارد؛ به همين دليل، گزاره‌هاي علمي انكار و بي‌نظمي‌هاي گسترده در آن ديده مي‌شوند. فيروزآبادي در همين زمينه، به پروژه‌هايي همچون اينترنت ماهواره‌اي اسپيس ايكس اشاره كرد كه باعث دور زدن اعمال حاكميت‌ها بر دروازه‌هاي ورودي كشورها شده‌اند.
رئيس مركز ملي فضاي مجازي همچنين به اخراج رئيس جمهور ايالات متحده از سكوهاي اجتماعي در آمريكا اشاره كرد كه نشانه‌ي ديگري از ناهنجاري در حكمراني فضاي مجازي و آنارشيزم در اين فضا است و قدرت حكمراني را از دست دولت‌ها خارج مي‌كند.
اشتباه ايران در اعمال حكمراني در فضاي مجازي
رئيس مركز ملي فضاي مجازي مي‌گويد ايران برنامه‌ي بلندمدتي براي مقابله با چنين ناهنجاري‌هايي نداشت؛ اما بايد به موقعيت‌هاي فرهنگي و زباني با كشورهاي همسايه توجه مي‌كرد؛ درحالي‌كه نگاه كشور ما بيشتر به سمت محدودسازي بوده و قلمروسازي در اين حوزه شكل نداده است. فيروزآبادي مثال زد: «هواوي از سال ۷۶ به بازار تجهيزات مخابراتي كشورمان وارد شد؛ اما ما براي بازيگري در عرصه‌ي حاكميت فضاي مجازي هنوز فكري نكرده‌ايم.»
فيروزآبادي: اگر ايران اكنون بر بومي‌سازي پلتفرم‌ها تمركز كند، ۵ سال آينده به نقطه فعلي چين مي‌رسد
به اعتقاد فيروزآبادي، اكنون ايران بايد از تكنيك بومي‌سازي پلتفرم استفاده كند و در اين صورت مي‌تواند ظرف ۵ سال آينده به نقطه‌ي فعلي چين برسد. او اضافه مي‌كند كه به جاي آغاز برنامه‌هاي كلان، بهتر است فعلاً بر پلتفرم‌ها تمركز كرد تا شايد در يك دهه‌ي آينده بتوان شرايط حكمراني در فضاي مجازي را تغيير بدهد و به قدرت برسد. فيروزآبادي توضيح داد: «اين موضوع با توجه به موقعيت استراتژيك فرهنگي و سياسي كشورمان و پيشينه‌ي قومي و زباني با كشورهاي همسايه، مي‌تواند با هزينه‌هاي كم اجرايي شود. اما موضوع اين است كه ما در كشور در اين حوزه وحدت انديشه متخصصيني نداريم؛ حتي يك برنامه تحول ديجيتال تدوين نشده است. به همين دليل نبايد خيلي اميدوار بود كه از هم‌اكنون بازار كشورهاي همسايه را فتح كنيم. بهتر است از درون خودمان در حوزه‌ي خدمات و پلتفرم شروع كنيم.» وي اضافه كرد كه بعد از توليد قلمرو براي پلتفرم‌ها و جمع‌آوري قدرت، مي‌توان به مديريت قدرت رسيد كه اسم آن حكمراني است.
فيلترينگ ديگر كارساز نيست
ابوالحسن فيروزآبادي فيلترينگ را ابزار قدرت سخت برشمرد و درخصوص آن گفت: «استفاده از اين اين ابزار، تاكنون قدرتي به ما نداده و در آينده كار را سخت‌تر هم مي‌كند؛ چرا كه با توجه به تعدد راه‌هاي دور زدن فيلترينگ مانند اينترنت ماهواره‌اي، در آينده شاهد عدم قدرت فيلترينگ خواهيم بود و تلاش شركت‌هاي آمريكايي نيز بر همين منوال است.» در عين حال وي مي‌گويد بايد بر ورود و خروج ديتا به‌عنوان كالايي باارزش در عصر مجازي، مقررات‌گذاري و سياست‌گذاري شود و اين مقررات‌گذاري نبايد از طريق فيلتر صورت بگيرد.
به‌گفته‌ي او، اكنون كشورهايي مانند تركيه، پاكستان و چين براي مديريت ورود و خروج داده از كشور با گوگل به توافق رسيده‌اند يا تلگرام با دولت پاكستان و اندونزي به توافق رسيده است؛ بااين‌حال، هيچ‌گونه اعمال سياستي روي عملكرد گوگل در ايران نمي‌شود كه سالانه در آن صدها ميليارد تومان درآمد دارد.
رئيس مركز ملي فضاي مجازي با اشاره به سانسور محتواي ايراني در پلتفرم‌هاي خارجي گفت: «توقع زيادي است كه بخواهيم در زمين طرف و پلتفرم آن‌ها بازي كنيم كه قاعده‌ي مالكيت خود را دارند و توقع اعمال سياست نداشته باشيم.»
فيروزآبادي با اشاره به تجربه‌ي ناموفق فيلتر تلگرام اظهار كرد: «تا زماني‌كه جايگزيني براي اينستاگرام نداشته باشيم، هر اقدام شتاب‌زده‌اي نتيجه‌ي عكس خواهد داد. ما معتقديم فضاي مجازي نياز امروز ما است و شكل زندگي ما بدون پيام‌رسان ممكن نيست. به همين دليل ما بايد بتوانيم در نظام به اين توافق برسيم كه يك پيام‌رسان در اين قالب راه‌اندازي كنيم.»
البته رئيس مركز ملي فضاي مجازي اشكالات اينستاگرام را فراتر از اشكالات اخلاقي قلمداد مي‌كند و در مورد آن مي‌گويد: «اينستاگرام مخاطب را در حباب اطلاعاتي قرار مي‌دهد، خودشيفتگي ديجيتالي را در متخصصان دامن مي‌زند و اراده‌ي پلتفرم را بر افراد تحميل مي‌كند؛ اين موضوع بحران‌زا است. اما بااين‌حال، عده‌ي زيادي در اين بستر زيست مي‌كنند و ما نمي‌توانيم به‌راحتي اين بستر را مسدود كنيم؛ بلكه بايد جايگزيني براي آن پيدا كنيم.»
نياز ايران به ايجاد پلتفرم‌هايي مانند توئيتر، اينستاگرام و تلگرام
فيروزآبادي وضعيت فعلي پيام‌رسان‌هاي بومي نسبت به سه سال پيش را بهبوديافته عنوان كرد و گفت اين پلتفرم‌ها اكنون توانايي رفع نياز كشور را دارند و شبكه ملي اطلاعات مي‌تواند كار خود را انجام دهد. اما رئيس مركز ملي فضاي مجازي باور دارد كه كشور نياز به سه مدل پيام‌رسان بومي مانند توئيتر، اينستاگرام و تلگرام دارد و بايد مدل شبيه آن‌ها را در كشور پياده‌سازي كند.
فيروزآبادي: بخش خصوصي حاضر به سرمايه‌گذاري در توليد پيام‌رسان اجتماعي نيست
فيروزآبادي در اين خصوص مي‌گويد: «ارزيابي شده است كه حدود ۴۰۰ هزار متخصص ايراني در توئيتر فعال هستند. ايرانيان به پلتفرم‌هايي مانند اينستاگرام و تلگرام توجه بيشتري دارند؛ اما بخش خصوصي حاضر به سرمايه‌گذاري در اين حوزه نيست؛ بنابر اين پيشنهاد مي‌كنيم كه از توان اپراتورهاي موبايل در ايجاد پيام‌رسان‌هاي بومي قوي استفاده شود.»
هم انديشي ها