اهالي سياست درباره طرح صيانت چه انديشه متخصصيني دارند (بروزرساني)
درحالي‌كه قرار است طرح حمايت از حقوق متخصصان و خدمات پايه متخصصدي فضاي مجازي در كميسيون ويژه مطالعه و سپس به صورت آزمايشي اجرا شود، واكنش‌هاي مختلفي از سوي اهالي سياست نسبت به آن ابراز شده است.
محسن رضايي، دبير تشخيص مصلحت نظام، در حساب توييتر خود به اين طرح واكنش نشان داد و بيان كرد:
مردم عزيز ايران حق دارند بپرسند درحالي‌كه جامعه با انواع اشكالات و مصائب اقتصادي مواجه هست، تصويب طرح موسوم به صيانت از حقوق متخصصان اينترنت، چه ضرورتي داشته است؟ چنين طرح‌هايي كه نياز به مطالعه متخصص كارشناسي دقيق‌تري دارد، در آستانه تشكيل دولت آينده، چالشي جدي براي آن ايجاد خواهد كرد.
او در توييت ديگري نيز به وظايف هيئت عالي نظارت مجمع تشخيص مصلحت نظام در اين‌باره اشاره كرد:
در هيئت عالي نظارت مجمع تشخيص مصلحت نظام همه جوانب طرح موسوم به صيانت از حقوق متخصصان در فضاي مجازي را مطالعه مي‌كنيم. هيچ طرح و لايحه‌اي نبايد مغاير سياست‌هاي كلي نظام باشد.
حسن خميني، توليت مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني (ره) انديشه متخصصين خود در مورد طرح صيانت را در حساب متخصصي اينستاگرام خود ابراز كرد:
ماهواره را منع كرديد، هست. گفتيد تماس‌هاي تصويري نباشد، آمد. تلگرام را فيلتر كرديد، هست. بعضي وقت‌ها از مميزي‌هاي در جزوه رايگان‌ها خنده‌ام مي‌گيرد. مصونيت را اين‌بار نبايد از زاويه محدوديت رفت، آن وقت ما هميشه از عقب سر مي‌دويم!
سردار محمدرضا نقدي، معاون هماهنگ‌كننده سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، در واكنش به مسدود شدن صفحه اينستاگرام رئيس قوه قضائيه، حمايت خود را از طرح صيانت نشان داد و در صفحه شخصي خود در روبيكا نوشت:
بنام خدا تاكي بايد ذليل باشيم؟ تاكي بايد توسري خور باشيم؟ مگر استقلال، اصل قانون اساسي جمهوري اسلامي ميثاق مشترك ملت ايران نيست؟ مگرملت صدها هزار شهيد و جانباز براي استقلال ايران تقديم نكرده است؟ وابستگي به استعمار تا كي؟ چرا بايد صهيونيستهادر فضاي مجازي هركه را مي‌خواهند ضريب بدهند هر صفحه‌اي را مي‌خواهند ببندند؟ دولت كه خودش مسبب اصلي اين ننگ و طرفدار سلطه بيگانگان بر فضاي مجازي است دولت كه خودش دوست دارد دشمن براي فضاي مجازي ما تصميم بگيرد، حاج قاسم را حذف كند، صفحه رهبري را هروقت دوست دارد ببندد، مقاومت را سانسور كند، دولت كه طرفدار آنهاست نمي توانيم از او انتظاري داشته باشيم.آهاي مجلس محترم لااقل شما كاري كنيد.بعد از ۱۴ ماه كه آقا فرمودند ساماندهي فضاي مجازي كار اولويت دار مجلس است تازه مي‌خواهيد براي اين كار كميسيون تشكيل دهيد و با ترس و لرز راجع به استقلال ايران در فضاي مجازي حرف مي‌زنيد! به اين وضعيت خفت بار پايان دهيد شما بعنوان نماينده مردم قسم خورده ايد پاسدار استقلال كشور باشيد يك روز ادامه اين وضعيت ننگين در فضاي مجازي قابل تحمل نيست اين ننگ كمتر از كاپيتولاسيون نيست نگذاريد نام ما هم در تاريخ مثل پذيرندگان كاپتولاسيون ياد شود. شما كه از ارتش بعث و ارتش آمريكا نترسيديد و جلوي آن‌ها ايستاديد از يك مشت منافق كامنت‌گذار كه در سالنهاي هدايت جنگ رواني در فضاي مجازي در رياض و آلباني و دبي و لس‌آنجلس نشسته اند و با شيفت هاي شبانه روزي كه با پولهاي نفتي عربستان! فلسطين اشغالي و سازمان سيا با انبوه پيامها خود راجاي افكار عمومي ايران جازده اند نترسيد مردم باشما هستند مردم استقلال و عزت شان را مي‌خواهند، نترسيد از شرف اين ملت دفاع كنيد به حاكميت بيگانگان بر مديريت فضاي مجازي ايران پايان دهيد. قوه قضائيه محترم اين واقعه بزرگ‌ترين درس عبرت است نتيجه محافظه كاري هايي است كه در اعمال قانون داشته ايم را داريد مي بينيد چرا بايد يك مشت صهيونيست بنشينند براي ملت ما تصميم بگيرند و صفحه رئيس قوه را حذف كنند؟ صفحات همه مفسدين اقتصادي و كساني كه ملت ايران راچپاول مي‌كنند براي جوسازي باز باشد و شخصيتي كه مي‌خواهد با فساد مبارزه كند بسته باشد! اگر مي‌خواهيد با فسادمبارزه كنيد اين بزرگ‌ترين فساد و ام الفساداست بسم الله. از شما خواهش مي‌كنيم از عزت ملت ايران دفاع كنيد به اين ننگ بردگي پايان دهيد.
رضا تقي‌پور، نماينده مجلس، وزير اسبق ارتباطات و يكي از تدوين‌گران طرح صيانت در صحن علني مجلس گفت:
طرح جديد فرصت‌هاي گسترده‌اي براي ساماندهي فضاي مجازي و توسعه كسب‌وكارهاي مجازي ايجاد مي‌كند. به دنبال آن هستيم كه آفت‌ها را از فضاي مجازي دور كنيم و اين فرصت را براي تعالي جامعه، نشر دانش و توسعه كسب‌وكارها تبديل كنيم.ما در اين طرح مي‌خواهيم بين پلتفرم داخلي و خارجي رفع تبعيض كنيم. ما هنوز براي پهناي باند خارجي هزينه پرداخت مي‌كنيم اما سهمي به پلتفرم داخلي نمي‌دهيم درحالي‌كه بايد همان‌طور كه براي خارجي هزينه مي‌دهيم، به توليدكننده محتواي داخلي هم هزينه پرداخت كنيم. اين مي‌شود حمايت از توليد محتواي داخلي. اين‌ها فرصت‌هايي است كه طرح ايجاد مي‌كند. آيا پلتفرم‌هاي خارجي كه اين‌همه درآمد از تبليغات در ايران دارند، ماليات مي‌دهند؟
سيد عزت‌الله ضرغامي، رئيس اسبق صدا و سيما در اين رابطه در حساب متخصصي توييتر خود نوشت:
حركت گسترده‌ي مدني عليه طرح صيانت، بيش از اين كه به محتواي طرح مربوط باشد، به شكاف عميق دولت-ملت و بي اعتمادي مردم به رفتار و نحوه‌ي حكمراني است. توضيحات متخصص كارشناسي مردم را قانع نمي‌كند!
محمدباقر قاليباف، رئيس مجلس در حساب متخصصي خود در اينستاگرام بيان كرده كه در اين طرح مسدودسازي پلتفرم‌هاي پركاربرد مانند اينستاگرام و واتساپ در برنامه مجلس نيست چرا كه اين مسئله از اهميت زيادي برخوردار بوده و بايد در طول زمان مطالعه و اصلاح روي آن انجام شود.
تصميم‌گيري درباره اين پلتفرم‌ها مانند اينستاگرام و واتساپ كه ده‌ها ميليون نفر از آن‌ها استفاده مي‌كنند و هزاران كسب‌و‌كار در آن‌ها جريان دارد از اهميت زيادي برخوردار است و پيچيدگي‌هاي فراواني دارد و بايد درخصوص آن‌ها متغيرهاي زيادي را مد انديشه متخصصين قرار داد؛ لذا طرح بايد به‌گونه‌اي اصلاح شود كه تصميم‌گيري نهايي درباره اين پلتفرم‌ها مبتني بر منطقي عقلاني به‌صورت مستقيم توسط شوراي عالي فضاي مجازي صورت گيرد.مقاله‌هاي مرتبط:جهرمي: طرح صيانت احتمال فيلترينگ و محدوديت گسترده پهناي باند پيامرسانها را افزايش داده است قاليباف: مسدودسازي پلتفرم‌هاي پركاربرد مانند اينستاگرام و واتساپ در برنامه مجلس نيست عمده ادعاهاي مطرح شده درباره اين طرح مطابق واقع نيست و در طرح وجود ندارد، لذا متخصص كارشناسان و فعالان دلسوز در انديشه متخصصين داشته باشند كه تخت تأثير فضاسازي‌ها و مطالب خلاف واقع پيش از مطالعه دقيق موضع‌گيري نكنند.
قاليباف همچنين اشاره كرد كه در زمان مطالعه طرح در كميسيون ويژه، به دليل اهميت آن براي آحاد مردم و ضرورت ابراز انديشه متخصصين متخصص كارشناسي، مذاكرات اين كميسيون به صورت علني و شفاف خواهد بود.
امير ناظمي، رئيس سازمان فناوري اطلاعات نيز در حساب توييتر خود نوشت:
طرحي كه اكوسيستم استارتاپي كشور، فعالان فضاي مجازي با هر گرايش سياسي، صاحبان كسب‌وكارهاي مجازي و فروشگاه‌هاي اينترنتي خانگي و عموم مردم با آن به‌صراحت مخالف هستند، سرمايه اجتماعي را نابود مي‌كند و در نهايت هم به اهداف نادرست و نسنجيده خود نخواهد رسيد.
عليرضا زاكاني، رئيس مركز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي در حساب توييتر خود بيان كرد:
مديريت فضاي مجازي در همه جهان خصوصا ايران حياتي است و تعارضي با بهره‌مندي از مواهب آن ندارد. فيلترينگ بي‌راهه‌ايست كه حكايت از بي‌اطلاعي از فضاي سايبردارد. مصوبه مجلس طبق اصل۸۵، آغاز مطالعه‌هاي عميقتر متخصص كارشناسي و گفتگو بافعالان اين عرصه در تضمين حقوق متخصصان است. اقناع افكار عمومي ضروريست.
مسعود پزشكيان، نماينده مجلس و وزير اسبق بهداشت در توييتر انديشه متخصصين خود را اعلام كرد:
همان‌طور كه در اوايل مطرح شدن طرح موسوم به صيانت از فضاي مجازي هم مطرح كردم، مخالف اين طرح هستم و معتقدم اين طرح مجلس در جامعه با اقبال مواجه نخواهد شد. اين طرح نه‌تنها در دستيابي به اهداف خود موفق نخواهد شد، بلكه به بيشتر شدن شكاف بين مردم و حاكميت منتهي خواهد شد.
حجت‌الاسلام مرتضي آقا تهراني، رئيس كميسيون فرهنگي مجلس كه از حاميان طرح صيانت است، در حساب متخصصي توييتر خود از مطالعه طرح طبق اصل ۸۵ قانون اساسي دفاع كرد. او در مورد روند جلسه روز چهارشنبه مجلس نوشت كه براي توجيه بهتر نمايندگان در مورد ۸۵اي شدن اين طرح و به درخواست كميسيون فرهنگي، جلسه نيم‌ساعت به صورت غيرعلني درآمد. آقا تهراني اشاره كرد كه آقايان تقي‌پور، سياهكلي و آقاي زاكاني هم در دفاع از ۸۵ شدن طرح صيانت صحبت كردند. او در اين رابطه گفت:
اول بنده به عنوان رئيس كميسيون فرهنگي تنها ۵ دقيقه صحبت كردم و در مقام پاسخگوئي به اين موارد بر آمدم: چرا اين طرح بايد ۸۵اي شود؟ اهميت ورود متخصصانه به اين طرح در كميسيون مشترك تخصصي، چرائي و وسعت حملات بيگانگان و نوع حمايت از متخصصان در جهات گوناگون طرح.بعد از نيم ساعت زنگ علني نواخته شد و ۱۰ دقيقه موافق و ۱۰ دقيقه مخالف، و طبق قرعه دو ۵ دقيقه‌اي هم طرفين. و سپس ۸۵اي شدن طرح راي‌گيري شد. خدا را شكر با تلاش دوستان دومين طرح ۸۵ به درخواست كميسيون فرهنگي به صحن آمده و راي آورد. درحالي‌كه در مجلس قبل يك طرح هم ۸۵ نداشته است.
سيد عباس صالحي، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در توييتي در واكنش به طرح صيانت فضاي مجازي نوشت:
جامعه دو قطبي جاده مرگ است و متاسفانه هر روز قطب بندي هاي تازه! در روزهاي اخير: اصغر فرهادي در جشنواره كن، فروغي و طلاي المپيك. و امروز طرح صيانت در فضاي مجازي با ساطوري پيكر وطن را شقه شقه مي‌كنيم. كركسان منتظرند! مواظب ايران باشيم.
وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات در رابطه با اين طرح در كانال تلگرام خود نوشت:
آخرين پيش نويس منتشر شده، نه‌تنها نظامي را براي حكمراني سايبري كشور ايجاد نمي‌كند، بلكه نظام حكمراني فضاي حقيقي كشور را هم تضعيف خواهد كرد. اختيارات دولت و شخص رئيس جمهور به كميسيوني فراقوه‌اي واگذار شده كه قدرت بالاتري از دولت دارد و رياست آن با رئيس جمهور هم نيست. حتي امكان نظارت نمايندگان مجلس بر عملكردها در اين حوزه هم ضايع شده است. نهادهاي بسيار مهم سياستگذار كشور مثل شورايعالي امنيت ملي، همواره با رياست رئيس جمهور شكل گرفته است. پس در صورت تصويب اين پيش‌نويس، حتما با بي‌نظمي بيشتري در حكمراني كشور مواجه خواهيم بود.بسياري از صاحبان كسب و كارها و حتي پيام‌رسانهاي بومي، مخالفت خود با اين پيش‌نويس را اعلام كرده‌اند. پس به‌طور مشخص حمايت موثري از كسب و كارها هم در ميان نيست. البته با توجه به تحريم‌هاي گسترده اعمال شده بر متخصصان ايراني از سمت شركت‌هاي آمريكايي، حمايت از خدمات بومي از سوي حاكميت هم يك ضرورت است اما مگر مي‌شود حمايتي تعريف كنيم كه حمايت شونده هم آن‌ها را مخرب بداند؟و اما حقوق مردم، اكثر مردم در اين مدت انديشه متخصصينشان را شفاف بيان كرده‌اند.به انديشه متخصصين نمي‌رسد در كوتاه مدت چند ماهه شبكه‌هاي اجتماعي فيلتر شوند اما مكانيزم پيش بيني شده در اين پيش‌نويس و تركيب كميسيونها و نيروي سادهوههاي تعريف شده در آن احتمال اعمال محدوديت گسترده بر پهناي باند پيامرسانها و حتي اعمال فيلتر را به‌شدت افزايش داده است. بالا رفتن هزينه اينترنت هم از خروجيهاي ديگر اين طرح است. البته در كنار آن نبايد افزايش تمايل متخصصان ايراني به سمت اينترنتهاي ماهواره‌اي را هم ناديده گرفت.
با اينكه ابراهيم رئيسي درمورد طرح صيانت انديشه متخصصيني اعلام نكرده اما پيش از برگزاري انتخابات، انديشه متخصصين خود درخصوص فيلترينگ اينستاگرام را بيان كرده بود:
اتهامي است كه برخي آقايان به‌خاطر منافع‌شان مي‌زنند. فضاي مجازي زمينه كسب‌و‌كار مردم است. فضاي مجازي امروز ابزار كار مردم شده و از اين طرق كسب درآمد مي‌كنند. آيا كسي مي‌آيد محل درآمد مردم را تعطيل كند. دختران من خيلي وقت‌ها از طريق اين فضا خريد مي‌كنند، مي‌گويند هم ارزان‌تر است هم راحت‌تر است، هم مي‌توانيم به كالاي مناسب دست پيدا كنم. فضاي مجازي بايد گسترش پيدا كند. هر فضايي نياز به امنيت دارد، امنيت يعني اينكه سرقت نشود، يعني اطلاعاتي كه مردم مي‌گذارند سرقت نشود.
سردار غلامرضا جلالي، رئيس سازمان پدافند غيرعامل كشور نيز در يادداشتي در اين‌باره به تغيير مناسبات اقتصادي، اجتماعي، سياسي و حتي دفاعي كشورها بر اثر فناوري سايبري اشاره كرد و گفت كه جوامع بايد بتوانند خود را با اين جريان خروشان فناوري همراه كنند و انعطاف لازم را داشته باشند. او در مورد طرح صيانت نوشت:
پيش‌نويس طرح مجلس شوراي اسلامي براي قانون‌گذاري در عرصه سايبري به نوبه خود يك اقدام مبارك است و بايد اين اقدام مجلس را به فال نيك گرفت. در واقع اين طرح، اولين گام براي ملي‌سازي حكمراني فضاي سايبري و تعريف استقلال در اين عرصه مبتني بر منافع ملي است. اگرچه اين طرح نياز به اصلاحات هم دارد. واقعيت اين است كه براي صيانت از كسب‌و‌كار مردم نيازمند قانوني دقيق و متقن هستيم. چرا كه ولنگاري مديريتي و هرج و مرج در فضاي كسب‌و‌كار و معيشت مردم پذيرفته نيست. بايد اين نكته روشن شود كه در فضاي بي‌قانوني و هرج و مرج در محيط سايبري اصلي‌ترين متضرر مردم هستند.اغلب انتقادهايي كه در چند روز اخير به پيش‌نويس طرح مجلس صورت گرفته است ناشي از سوءبرداشت‌هاست و اگر متن نهايي دقيق خوانده شود مشخص مي‌شود برخي انتقادات به اين طرح وارد نيست و اغلب فضاسازي رسانه‌اي از سوي افرادي است كه منافع آن‌ها در ولنگاري مديريتي فضاي مجازي است.دركنار اقدام نمايندگان مجلس شوراي اسلامي، بايد اين اطمينان به فعالان و كسب‌وكارهاي خردي كه اين روزها در فضاي سايبري فعال هستند داده شود كه هيچ اقدامي منتج به اختلال در فعاليت آن‌ها نخواهد شد. اساسا معتقديم كسب و كارهاي جديد و اقتصاد خردي كه به واسطه فضاي مجازي به حيات خود ادامه مي‌دهد نيازمند يك پلتفرم توسعه‌يافته فضاي سايبري است. متاسفانه به غلط جوي ايجاد شده است كه اين طرح تلاش دارد فضاي سايبري كشور را به سمتي ببرد كه فعاليت‌هاي اقتصادي مبتني بر فضاي سايبري را مسدود كند. درحالي‌كه مهم‌ترين هدف سال ۱۴۰۰ «توليد، همراهي‌ها و مانع‌زدايي هاست.»
اسحاق جهانگيري، معاون اول رياست جمهوري در آيين افتتاح نوزدهمين دوره مسابقات ملي مهارت در سازمان يادگيري متخصص حرفه‌اي كشور، اشاره كرد در زمان روبه‌رو شدن با يك پديده جديد تنها به فكر عوارض سياسي و اجتماعي و ممنوعيت استفاده از آن نباشيم. او همچنين گفت كه با علم و فناوري نمي‌شود مبارزه كرد و اين پديده‌ها نيازمند قواعد و قوانين دقيقي هستند كه بايد به درستي تدوين شود.
جهانگيري همچنين گفت كه اتكا بر فناوري‌هايي نظير آي‌تي و آي‌سي‌تي شفافيت به وجود مي‌آورد و امكان ندارد كه در دنياي امروز مطلبي را از مردم مخفي يا بر آن‌ها تحميل كرد. معاون اول رئيس جمهور در ادامه صحبت‌هايش به فعاليت اقتصادي ميليون‌ها ايراني در فضاي مجازي اشاره و بيان كرد كه اينترنت از مواضع آشكار عدالت‌خواهي در كشور است، به‌طوري كه در دورافتاده‌ترين روستاهاي كشور هم افراد با استفاده از فضاي مجازي كسب‌و‌كار خود را راه انداخته و كالاهاي خود را به سراسر كشور يا حتي دنيا مي‌فروشند.
بايد از گذشته درس عبرت گرفت. مقاومت در استفاده از همه پديده‌هاي نو نظير مانند راه آهن، تلويزيون، ويدئو و ماهواره را شاهد بوديم. در مقطعي از تلويزيون به عنوان اتاق شيطان ياد مي‌شد. اين در حالي است كه امروز در همه روستاهاي كشور از اين تجهيزات دنياي ارتباطات استفاده مي‌شود. بايد در انديشه متخصصين داشت كه با علم و فناوري نمي‌توان مبارزه كرد البته اين مباحث نيازمند قواعد و قوانين حكمراني دقيقي هستند كه بايد به درستي نوشته شود.ممكن است شبكه‌اي در فضاي مجازي ايجاد و تحت تأثير سياست‌هاي جايي از دنيا قرار داشته باشد و عوارضي براي كشور به وجود آورد اما بايد در انديشه متخصصين داشت كه نمي‌توان با مردم خود مبارزه كرد و پيشرفت كشور در سازگاري، گفتگو و جلب مشاركت مردم براي وضع قوانين جديد است.... بايد پيشرفت و توسعه ايران به جايگاهي برسد كه مردم از اينكه در ايران زندگي مي‌كنند و ايراني هستند به خود افتخار كنند. تنها گذشته ايران افتخارآميز نيست بلكه بايد امروز همه ايرانيان به جايگاهي رفيع از رفاه، توسعه و اشتغال‌زايي و زندگي آبرومندانه برسند.
محسن هاشمي، رئيس شوراي اسلامي شهر تهران، در سيصد و پانزدهمين جلسه شوراي اسلامي شهر تهران، با انتقاد از طرح صيانت گفت كه شوراي پنجم شوراي شفافيت بود نه صيانت؛ مجلس شوراي اسلامي هم به انديشه متخصصين بايد به جاي چنين طرح‌هايي، به سمت شفافيت حركت كند. او همچنين اشاره كرده كه مجلس در شرايط فعلي جامعه، به جاي پرداختن به طرح‌هايي كه واكنش منفي گسترده جامعه در پي داشته باشد به دنبال حل اشكالات معيشتي و مطالبات واقعي جامعه برود.
حجت‌الاسلام حسن شجاعي، رئيس كميسيون اصل نود مجلس، در توييتر نوشت:
صيانت واقعي در فضاي مجازي وقتي صورت مي‌گيرد كه هم به آزادي بيان و توسعه كسب و كارهاي اينترنتي توجه شود و هم از حمكراني فضاي مجازي غفلت نشود. طرحي كه هر دو هدف را هم‌زمان محقق نكند، در مجلس تصويب نخواهد شد.
محمود واعظي، رئيس دفتر رئيس جمهور، در حاشيه آخرين جلسه هيئت دولت دوازدهم بر اين نكته تأكيد كرد كه مجلس براي محدود كردن حق تشكيل نشده و با اينكه بخش محتواي نامناسب و غير اخلاقي بايد توسط دولت و مجلس مديريت شود، اما به اين بهانه نبايد كل فضاي مجازي را فيلتر و مسدود كرد. او همچنين اشاره كرد آنچه كه مورد استفاده روزمره مردم قرار دارد حقشان محسوب مي‌شود و در ادامه گفت:
اگر الان هر خانواده‌اي از فضاي مجازي انواع و اقسام استفاده را دارد كه از يادگيري گرفته تا دريافت خدمت را شامل مي‌شود، اين حق آنان است.فكر مي‌كنم اين طرح ابهامات زيادي دارد و باعث مي‌شود كه مقداري از كسب و كارها آسيب ببيند يا از بين برود و باعث مي‌شود فعاليت‌هاي علمي و دانشگاهي محدود شود. بسياري از نخبگان ما از علوم و اطلاعات بين‌المللي استفاده مي‌كنند، اينكه با اين طرح به عنوان صيانت، فضايي را ايجاد كنند كه به تدريج منجر به مسدوديت در فضاي مجازي شود را به مصلحت نمي‌دانم.
معصومه ابتكار، معاون رئيس جمهور در امور زنان و خانواده، در توييتر خود نوشت:
طي مكاتبه اي با رياست مجلس مخاطرات جدي طرح صيانت از فضاي مجازي را براي هزاران كسب‌و‌كار مجازي و واقعي زنان تلاشگر و كار آفرين اين سرزمين اعلام كردم و نسبت به تبعات سياست‌هاي محدود كننده در اين عرصه هشدار دادم.
هم انديشي ها