فناوري كدهاي QR سعي دارد تا در بسياري از مواقع توجه ما را به خود جلب كند. كدهاي QR را در همه جا مي‌توان ديد. از قفسه‌هاي سوپرماركت گرفته تا مسيرهاي پياده‌روي (و حتي شايد در آينده سنگ قبر!) اين كدها خودنمايي مي‌كنند.
احتمالا بارها نام كد QR را شنيده‌ايد. چنانچه تا به حال به آن دقت نكرده‌ايد، با اسكنر QR موبايل خود (كه مي‌توانيد آن را از اپ استور موبايل دانلود كنيد) مي‌توانيد اطلاعات آن را كه حاوي لينك نسخه‌ي موبايل مطلب است را مشاهده كنيد.
اين يك مثال خيلي معمولي از متخصصد كد QR است كه گاهي مفيد و اغلب بيهوده است. در هر صورت، اطلاعات نهفته در كد QR معمولا ناديده گرفته مي‌شود. واقعا چرا آن طور كه بايد و شايد در استفاده از كدهاي QR استقبال نمي‌شود؟ در ادامه توضيحات مربوط به اين موضوع را ارايه خواهيم داد.
QR كه اختصار Quick Response به معناي پاسخ سريع است، به عنوان يك علامت تجاري در سيستم باركد دو بعدي شناخته شده است. اين روش ابتدا در سال ۱۹۹۴ توسط "دنسو ويو" كه يكي از شركت‌هاي تابعه‌ي تويوتا بود، اختراع شد. هدف از ابداع اين نوع كد، رديابي وسايل نقليه‌اي بود كه توسط اين شركت مونتاژ مي‌شد تا عملكرد قطعات در سرعت بالا، ارزيابي شود. از آنجا كه دنسو ويو، حق استفاده از اين اختراع را پتنت نكرد و مجوز آن را رايگان گذاشت، استفاده از آن به سرعت فراگير شد.
باركدهاي يك بعدي معمول، همان خطوط عمودي درج شده روي بسته‌هاي محصول بودند كه اسكن آن‌ها به روش مكانيكي صورت مي‌گرفت. به اين صورت كه با تابش باريكه‌ي نور روي كد، الگوي نور منعكس شده از شكاف‌هاي سفيد بين خطوط خوانده مي‌شود.
از طرفي ديگر، كدهاي QR نه تنها ۱۰۰ برابر بيشتر از باركدهاي معمولي، ظرفيت پذيرش اطلاعات را دارند، بلكه با روش‌هاي ديجيتالي هم امكان خوانش اطلاعات، در آن‌ها فراهم است. اطلاعات اين بلوك‌ها كه از مربع‌هاي سياه و سفيد كوچك‌تر تشكيل شده‌اند، مي‌تواند به وسيله‌ي سنسور يك موبايل هوشمند خوانده شود. سه مربع بزرگ به منظور تراز تصوير عمل مي‌كند، در حالي كه مربع كوچك‌تر واقع در گوشه، اندازه و زاويه‌ي تصوير را حين اسكن، به صورت عادي در مي‌آورد. همان طور كه در تصوير سمت چپ مشاهده مي‌كنيد، نوار آبي نزديك مربع‌هاي تراز، حاوي اطلاعات قالب‌بندي شده است و منطقه‌ي زرد رنگ باقي‌مانده شامل داده‌هاي واقعي بوده كه به كدهاي باينري تبديل مي‌شوند و قبل از نمايش، خطاهاي آن‌ها كنترل خواهد شد. داده‌هاي كدگذاري شده در مرحله‌ي اول مي‌توانند در چهار حالت عددي، عدد و الفبا، بايت/باينري و كانجي خوانده شوند. ضمن اين كه اشكال ديگر اطلاعات هم مي‌توانند با پسوندهاي مناسب نمايش داده شوند.
هر چه فناوري كدهاي QR بيشتر تكامل پيدا مي‌كند، اطلاعات بيشتري را در خود جاي مي‌دهد. نسخه اوليه‌ي كد QR يك مربع ۲۱ در ۲۱ پيكسل بود كه فقط اطلاعاتي با ۴ كاراكتر را در بر مي‌گرفت. در حالي كه نسخه‌ي اخير كد QR يك مربع ۱۷۷ در ۱۷۷ پيكسل است كه مي‌تواند ۱۸۵۲ كاراكتر را در خود نگه دارد كه اين مقدار، معادل چند صفحه داده و اطلاعات است.
علاوه بر صعنت خودرو، ديگر صنايع هم از كدهاي QR به مدت طولاني بهره‌مند شده‌اند. ضمن اين كه امروز هم در متخصصدهاي زيادي، از رديابي موجودي گرفته تا حمل و نقل، تداركات و بليت‌هاي الكترونيك از اين فناوري استفاده مي‌شود. در اين ميان گروه‌هاي موسيقي هم در فيلم‌هاي آپلودي خود روي يوتيوب، از كدهاي QR براي يادآوري نمايش بعدي استفاده مي‌كنند. صاحبان كسب و كار، با قرار دادن اطلاعات مسيريابي گوگل مپ بر كد QR، آن را روي كارت ويزيت خود چاپ كرده تا پس از اسكن، صفحه‌ي وبسايت يا اطلاعات رايانامه/ ارسال متن را به صورت خودكار باز كند.
يكي از پناهگاه‌هاي حيات وحش در فلوريدا، اين كدها را روي علايمي نصب كرده و در مسير عبور قرار داده است تا بر اساس اطلاعات جانوران محلي، برنامه‌ريزي كند.
بنابراين، با وجود تمامي روش‌هاي جديد و جالبي كه در استفاده از اين تكنولوژي رو به رشد، استفاده شده است، چرا چندان محبوبيت خاصي در بين عموم ندارد؟ بنا به گزارش شركت كام اسكور (Comscore)، فقط ۲۰ درصد آمريكايي‌ها، ۱۶ درصد كانادايي‌ها و ۱۲ درصد اسپانيايي‌ها و بريتانيايي‌ها، از قابليت كد QR در موبايل هوشمند خود استفاده مي‌كنند.
شايد يكي از دلايلش اين باشد كه كدهاي QR به عنوان يك ابزار تبليغاتي شناخته شده هستند. به طوري كه بنا بر گزارش شركت بازاريابي "نلي موسر" (Nellymoser)، تعداد تبليغاتي كه از كدهاي QR در مجلات استفاده مي‌كنند، با رشد ۵ درصدي نسبت به سال گذشته همراه بوده است. از اين رو مي‌توان اين كدها را روي بيلبوردهاي تبليغاتي، تبليغات مترو، پوسترها و مجله‌ها به وفور مشاهده كرد. "تادئوس كرومليس" يك استراتژيست فعال در بلو استيت ديجيتال (Blue State Digital) مي‌گويد: "در واقع اين تلاش‌ها به اين خاطر است كه كليت اطلاعات از طريق تكنولوژي منتقل شود." هر چند كه بسياري از مصرف كنندگان از آن استقبال نمي‌كنند.
"پتي فريمن ايوانز" به عنوان تحليل‌گر تحقيقات در سايت فورستر مي‌گويد: "تبليغ كنندگان از هر راهي براي برقراري ارتباط با مشتريان استفاده مي‌كنند. مطمئنا افراد هيچ وقت نخواهند گفت: چه خوب! حالا مي‌توانم با برندها و شركت‌ها وارد ارتباط شوم." به اين ترتيب در سال گذشته، در بيشتر موارد از كدهاي QR استفاده‌هاي اوليه‌اي مانند اسكن محصولات صورت گرفت.
يكي از دلايل اين امر، وجود محدوديت‌هاي ذاتي در كدهاي QR است. براي مثال، اين سيستم به يك دست ثابت نياز دارد تا با استفاده از موبايل هوشمند از كد QR غكس بگيرد، يك اپليكيشن مخصوص لازم دارد تا اطلاعات آن را بخواند و موبايل بايد به اينترنت متصل باشد تا محتواي سايت ذخيره شده در كد بارگيري شود. در حالي كه تبليغ كنندگان، كدهاي QR را بر روي بيلبوردهاي تبليغاتي در بزرگراه‌ها يا متروها قرار مي‌دهند و در اين شرايط، معمولا امكان استفاده از اسكنر يا اينترنت موبايل وجود ندارد و آن‌ها انتظار دارند كه افراد خود را به زحمت بيندازند تا اطلاعات كد QR را بازيابي كنند. طبيعي است كه اين موقعيت، براي همگان آزاردهنده است.
البته ايراد كار تنها تبليغ كنندگان بي استعداد نيستند! خود كدهاي QR مي‌توانند موجب انتقال كدهاي مخرب شوند. از آنجا كه هر كس مي‌تواند يك كد QR ايجاد كند، نوشتن يك نرم‌افزار مخرب يك بيتي و قرار دادن آن در كد QR كار ساده‌اي است. از اين رو اسكن يك كد بدافزار مي‌تواند به اطلاعات دوربين و جي‌پي‌اس موبايل شما دست پيدا كند. ضمن اين كه كد مخرب مي‌تواند توسط مرورگر شما به سايت آلوده وصل شده و سوءاستفاده‌هاي بيشتري از اطلاعات شما بكند. به اين ترتيب، موبايل شما به بخشي از يك ربات تبديل مي‌شود كه امكان ارسال پيام‌هاي متني به ديگران را دارد بدون اين كه از شما اجازه‌اي گرفته شود. هكرهاي روسي يك بار از همين طريق اقدام به فرستادن پيام متني كردند و از متخصصان خواستند تا براي دريافت پيامك بين المللي ۶ دلار پرداخت كنند.
البته منبع باز بودن اين سيستم، براي توسعه‌دهندگان امري فوق‌العاده به شمار مي‌رود اما براي متخصصاني كه تنها راضي به خواندن اطلاعات هستند، نكته‌ي ارزشمندي تلقي نمي‌شود. معمولا در هر اپ استور برنامه‌ي متفاوتي براي اسكن QR پيشنهاد مي‌شود كه تجربه‌ي متخصصي هر كدام، كمي با ديگري تفاوت دارد. ضمن اين كه در هيچ‌كدام از پلتفرم‌هاي iOS، اندرويد يا ويندوزفون، اپليكيشن بومي سيستم عامل وجود ندارد. از اين رو اين اسكنرها تحت حمايت هيچ برندي و نامي قرار ندارند. بنابراين، اكثر متخصصان، برنامه‌ي اسكن خود را تصادفي انتخاب مي‌كنند و اميدوار هستند كه بهترين را نصب كرده باشند!
طبيعتا هيچ كس نمي‌خواهد كه براي بازديد از وبسايت يك شركت يا مجموعه، امنيت خود را به خطر بياندازد. به همين دليل، تركيبي از عوامل مختلف در روند اعتماد به اين فناوري و پذيرش آن تاثير مي‌گذارند.
هم انديشي ها