اپل چگونه ساعت‌سازان سوئيسي را با اپل واچ به زانو درآورد

بر هيچ‌كس پوشيده نيست كه بسياري از شناخته‌شده‌ترين برند‌هاي ساعت‌هاي مچي جهان در كشور سوئيس فعاليت مي‌كنند. در حالي كه عمومِ مردم تصور مي‌كنند كه استفاده از عبارت «ساخته‌شده در سوئيس» تاريخچه‌ي طول و درازي دارد؛ اما بر خلاف انتظار، اين عبارت در سال‌هاي اخير جايش را در ذهن‌ها باز كرده است.

نخستين نسل‌ ساعت‌هاي قابل‌حمل كه شباهت به ساعت‌هاي مچي امروزي داشتند، در قرن ۱۶ ميلادي توسط يك قفل‌ساز آلماني ساكن در شهر نورنبرگ ساخته شد. اين محصولات جيبي كه از آن‌ها با نام ساعت‌هاي جيبي نيز ياد مي‌كنيم، با نماد‌هاي خاصي مزين شده بودند. ارزش بالاي آن‌ها در آن دوره باعث مي‌شد تا تنها طبقه‌ي بالا‌دست جامعه قادر به تهيه‌اش باشند. براي نزديك به يك قرن، طراحي ساعت‌هاي جيبي هيچ تغييري به خود نديد؛ تا اينكه بريتانيايي‌ها دست به كار شدند و با نوآوري‌هاي خود توانستند مفهوم امروزي ساعت‌سازي را تعريف كنند.

خلق فنر‌ِ تعادل، بخش تبديل انرژي و اضافه‌شدن كرنومتر به ساعت‌ها باعث شد تا بريتانيا به يكي از قابل‌ِ احترام‌ترين كشورهاي سازنده‌ي ساعت تا پايان قرن ۱۸ ميلادي تبديل شود. در آن زمان، ساعت‌هاي بريتانيايي دقيق‌ترين و شيك‌ترين ساعت‌هايي بودند كه افراد مي‌توانستند تهيه كنند؛ با اين حال، يك ضعف عمده در اين ساعت‌ها وجود داشت؛ ضخامت بالاي اين نشانگرهاي زمان، استفاده از آن‌‌ها روي مچ دست را سخت مي‌كرد.

در اين ميان، مهارت استادانه‌ي ساعت‌سازي سوئيسي با نام آبراهام لوئيس برِگي باعث شد تا ساعت‌هايي خلق شوند كه علاوه‌بر زيبايي، راحتي را براي استفاده‌كننده به‌ ارمغان بياورد. اين ساعت‌ساز محصولي را پديد آورد تا غول‌هاي بزرگ ساعت‌سازي امروزي از آن به‌عنوان منبع الهام خود استفاده كنند. اگر نمونه‌هاي بريتانيايي روي دقت نمايش زمان تأكيد داشتند، ساعت‌هاي سوئيسي به زيبايي آن توجه مي‌كردند. ديري نپاييد كه سوئيس به‌عنوان سرزمين ساعت‌هاي باكيفيت خود را اذهان عمومي جاي داد؛ در اين ميان IWC، Longines و رولكس از شناخته‌شده‌ترين برند‌هاي اين كشور بودند كه به‌ توليد ساعت‌هاي مچي كرنومتردار مي‌پرداختند.

پس از گذشت مدت زمانِ كوتاهي از اين تصميم، محصولاتِ فروخته‌شده با نشانِ Swiss Made تبديل به پرفروش‌ترين كالاها شدند؛ زيرا واژه‌ي سوئيسي در اذهان خريداران، كيفيت و اصالت را تداعي مي‌كرد.

در انديشه متخصصينسنجي‌اي كه سال ۲۰۱۶ ميلادي توسط دانشگاه St. Gallen صورت گرفت، ابعاد جديدي از تأثيرِ عبارتِ «ساخت سوئيس» در خريد يك محصول مشخص شد. طبق گفته‌ي شركت‌كنندگان در اين انديشه متخصصينسنجي، آن‌ها براي خريد بين دو محصول كه يكي ساخت سوئيس و ديگري كشور نامعلومي است، ترجيح مي‌دهند تا دو برابر مبلغ بيشتري را براي نمونه‌ي سوئيسي پرداخت كنند. 

در اين بين، حتي وب‌سايت دولتِ سوئيس نيز درباره‌ي اين نماد اظهارانديشه متخصصين مي‌كند:

عبارت Swiss Made فراتر از يك برچسب اصالتِ معمولي است. اين عبارت به خريداران نشان مي‌دهد كه در حال خريد محصولي هستند كه از كيفيت و اعتباري ممتاز برخوردار است.

در حالي كه ساعت‌سازان سوئيسي همچنان از متدهاي سنتي براي ساخت ساعت‌ها خود استفاده مي‌كردند، يك شركت ژاپني با نام سيكو از نخستين ساعت‌ مچي مبتني‌بر باتري خود در سال ۱۹۶۹ ميلادي رونمايي كرد؛ اين اتفاق باعث شد انقلاب جديد در عرصه‌ي ساختِ ساعت به‌وجود بيايد.

هزينه‌ي پايينِ توليد اين ساعت‌هاي‌ مچي باتري‌محور باعث شد تا هزينه‌ي كلي اين ساعت‌ها در بازارهاي جهاني به‌شدت افت كند؛ اين امر باعث شد تا صنعت ساعت‌سازي سوئيسي آسيبي جدي ببيند و بيش از ۶۰ هزار شغل را از دست دهد. تا پايان سال ۱۹۸۲ بيش‌از هزار توليدكننده‌ي ساعت از عرصه‌ي رقابت كنار كشيدند. پيامد‌هاي زيان‌بار معرفي ساعت سيكو با نام كوارتز آسترون 35SQ در سال ۶۹ ميلادي باعث شد تا عبارت جديدي بين ساعت‌سازانِ سوئيسي شكل بگيرد؛ بحران كوارتز!

سوئيسي‌ها براي پايان دادن به اين بحرانِ خانمان‌سوز و بقا در اين بازار پر هياهو، بايد به نوآوري و ابتكار روي مي‌آورند.

در بحبوحه‌ي اين سال‌ها، فردي با نام نيكولاس هاياك از طريقِ بازآفريني ساعت‌هاي سوئيسي، شركتِ جديدي را با نام سوآچ تأسيس كرد. شعارِ وي براي ساعت‌هايش «نوآوري، انگيزش، سرگرم‌كننده براي هميشه» بود.

سوآچ براي طراحي ساعت‌هاي خود از پلاستيكي بهره مي‌گرفت كه پيشتر سابقه نداشت. اين اتفاق باعث شد تا اين شركت نسبت به ديگر رقبا در جايگاه كاملاً متفاوتي قرار گيرد؛ افزون بر اين، سوآچ در ساعت‌هاي خود نه به نمايش زمان، بلكه به زيبايي و جلوه‌ي ساعت در دست مصرف‌كننده مي‌انديشيد.

گذار از ساعت‌هاي مچي پيچيده و پر زرق‌و‌برق به محصولاتي با طراحي زيبا و ساده باعث شد تا ساعت‌هاي مچي در سبك پوشش افراد موقعيت خاصي پيدا كنند. طولي نكشيد كه اين طرز تفكر گسترش بيشتري پيدا كرد و شركت‌هاي بيشتري اين استراتژي را براي توليد ساعت‌هاي خود در پيش گرفتند.

ساعت‌هاي هوشمند ابداً يك مفهومِ جديد و نوظهور محسوب نمي‌شوند. از زمان نمايش ساعت مچي سيكو تي‌وي كه در يكي از فيلم‌هاي جيمز باند شاهد آن بوديم، همه‌ي ما آرزو داشتيم كه روزي رؤياي ساعت‌هاي هوشمند صفحه‌نمايش‌دار به حقيقت بدل شود. با اين حال، تلاش‌هاي اوليه‌ي شركت‌ها براي توليد اين محصولات به‌دليل استفاده از طراحي نامناسب و باتري‌هاي ضعيف، همگي با شكست مواجه شدند.

اين اتفاقات باعث شد تا مدت‌ها شركت‌هاي فناوري به ايده‌ي ساخت ساعت‌هاي هوشمند به‌عنوان يك محصول شكست‌خورده نگاه كنند؛ تا اينكه در سال ۲۰۱۲ ميلادي شخصي با نام اريك ميشيوفسكي، كمپين جمع‌آوري سرمايه‌‌اي را در كيك‌استارتر برپا كرد؛ او در اين كمپين، از هدفِ خود براي ساخت ساعت‌ هوشمند همگام با موبايل‌ هوشمند سخن گفته بود. در حالي كه آن‌ها در ابتدا هدف ۱۰۰ هزار دلاري براي آغاز فرآيند ساخت اين دستگاه مشخص كرده بودند؛ اما استقبال عمومي بالا از ايده‌ي اين ساعت‌ هوشمند كه با نام Pebble شناخته مي‌شد، منجر به جمع‌آوري ۱۰ ميليون‌ دلار شد. به‌لطف عمر باتري خوب، توانايي همگام‌سازي با اندرويد و iOS و تجربه‌ي متخصصي مناسب، Pebble توانست براي نخستين‌بار در زمينه‌ي توليد ساعت هوشمند به مؤفقيت تجاري دست پيدا كند.

متأسفانه طولي نكشيد كه بازيگري جديد و قدرتمند به صحنه‌ي رقابت وارد شد و Pebble را خيلي زود از ميدانِ رقابت بيرون كرد.

در اوايل سال ۲۰۱۴ ميلادي رسانه‌هاي فناوري مدعي شدند كه شركت پرآوازه‌ي اپل قصد دارد توسط همكاري با ساعت‌سازانِ سوئيسي، ساعت اختصاصي خود را روانه‌ي بازار كند. در آن زمان، مديرعامل سوآچ، نيكولاس هايك در گفتگويي با رسانه‌ها گفت:

ما هيچ دليلِ قانع‌كننده‌اي براي واردشدن به هرگونه تواقفنامه‌ي همكاري [در اين زمينه‌] نمي‌بينيم.

هايك كه پيشتر طعمِ شكست را توسط همكاري با مايكروسافت براي توليد ساعتِ هوشمند چشيده‌ بود، آينده‌ي اين دسته‌ از محصولات را به‌دليل محدوديت‌هاي متخصص تاريك مي‌ديد.

درست يك هفته قبل از معرفي ساعت‌هوشمند اپل، جاني آيو، طراح ارشد اپل در گفتگويي با نيويورك تايمز، از بروز قريب‌الوقوعِ اشكالات براي سوئيسي‌ها خبر داد؛ درست چند روز پس از اين گفتگو، متخصصان مي‌توانستند منظور جاني آيو را به‌درستي درك و لمس كنند.

در روز ۹ سپتامبر ۲۰۱۴ ميلادي، درست پس از معرفي آيفون ۶، تيم كوك روي صحنه آمد و با بيان جمله‌ي مشهور «One More Thing» جمعيتِ حاضر را غرق در شور و هيجان كرد؛ هيجانِ معرفي از يك دستگاهِ كاملاُ جديد! او در اين روز بالأخره به‌ انتظارها پايان داد و از ساعت هوشمند شركتش با نام اپل واچ رونمايي كرد. در طي مراسم رونمايي، كوك از اين دستگاه به‌عنوان «فصل بعدي در داستان اپل» ياد كرد.

صادقانه بگويم؛ گويي اين دستگاه توسط يك دانشجوي ترمِ يك طراحي شده است.

اما ديري نپاييد كه ژان كلاد و ديگر كساني كه عقيده‌ي مشتركي با او داشتند، مجبور به تجديدانديشه متخصصين در باورهايشان شدند.

بازخوردهاي منتقدان باعث نشد تا اپل از برنامه‌هاي پيشگامانه‌ي خود براي توليد اين ساعت‌هوشمند دست بردارد. به‌فاصله‌ي كمي پس از معرفي اپل واچ، اين دستگاه توانست به جايگاه نخست ساعت‌هاي هوشمند جهان از مانديشه متخصصين فروش دست پيدا كند. پيشرفتِ تدريجي اين دستگاه در طول‌ ساليان گذشته باعث شد تا با معرفي نسل سوم اپل واچ، تيم كوك با غرور پا به صحنه بگذارد و قرارگيري اپل واچ در جايگاه نخستِ ساعت‌هاي مچي جهان (اعم از كلاسيك و هوشمند) را به‌ دنيا اعلام كند.

با اين حال، امسال اپل واچ شرايطِ متفاوتي را نسبت به دوره‌هاي گذشته تجربه كرد. اهالي كوپرتينو در مراسم معرفي آيفون‌هاي جديد خود، معرفي اپل واچِ جديد را براي نخستين‌بار قبل از رونمايي از آيفون‌هاي جديد انجام دادند؛ تغييري كه مي‌تواند جايگاه اپل واچ را در انديشه متخصصين مديرانِ اپل به‌وضوح بيان كند.

موردي كه اپل واچ را از ديگر محصولات مشابه متمايز مي‌كرد، تنها تعامل هماهنگِ نرم‌افزار و سخت‌افزار نبوده؛ بلكه القاي حس آشناي ساعتِ مچي از طريق اين دستگاه كاملاً جديد بوده است. برخلاف ساعت‌هاي هوشمند پيشين، اهالي كوپرتينو براي طراحي اپل واچ احترام به طراحي سنتي ساعت‌هاي مچي را سرلوحه‌ي كارِ خود قرار دادند؛ از اين رو، متخصصانِ اين دستگاه هنگامِ كار با آن احساسي آشنا داشتند.

با اين حال نكته‌ي مهمي كه در اين بين وجود دارد، تفاوتِ طراحي اپل واچ نسبت به ساعت‌هاي مچي سنتي است. در طول چهار سالِ گذشته، اپل سعي كرده بود تا با حفظ طراحي اپل واچ تا نسل سومِ اين ساعت، سبكِ طراحي آن را در ذهن مخاطبان جاي بياندازد؛ از اين رو، اين شركت در طول سه سال، تنها از يك طراحي براي نسل‌هاي مختلف اپل واچ استفاده كرد.

با تمامي اين اوصاف، اپل واچ، احترام به ساعت‌هاي مچي سنتي را حفظ كرد. بسياري از طراحان ديجيتال، استفاده از اجزاي اضافي را در طراحي خود امري بيهوده مي‌دانند؛ اما اين سنت در بين ساعت‌سازان جايي ندارد. اگر به ساعت‌هاي سنتي توجه كرده باشيد، متوجه خواهيد شد كه ساعت‌سازان براي استفاده از اجزاي جانبي در محصولاتِ خود نظير زمان‌سنج، تقويم و... ابايي ندارند. در حالي كه سوئيسي‌ها از اين اجزاي اضافي براي نمايش استادكاري و كيفيت ساعت‌هايشان استفاده مي‌كنند؛ اما اين موضوع در ساعت‌هاي هوشمند، جز نمايش اطلاعات مربوطه در زمان مناسب متخصصد ديگري ندارد.

با نگاهي به واچ‌فيس‌هاي اپل واچ و اطلاعاتي كه روي آن نمايش داده مي‌شود، به‌خوبي مي‌توان به اين مسئله پي برد؛ آن‌ها علاوه‌بر پايبندي به اين اصل، يكي ديگر از اجزاي اصلي ساعت‌هاي مچي را نيز حفظ كردند. كوپرتينونشين‌ها با حفظ Crown (دكمه‌ي تغييرِ زمان در ساعت‌هاي مچي) و تغييرِ نامِ آن به Digital Crown، متخصصد آشنايي را به ساعتِ هوشمند خود اضافه كردند.

به‌لطفِ استفاده از اين اصولِ ساعت‌سازي، اهالي اپل مطمئن شدند كه دستگاهِ جديدشان علاوه‌بر القاي نوآوري، حس آشنايي را نيز در ذهنِ متخصصان تداعي مي‌كند.

محصولاتِ جديد لاخبار تخصصياً براي جايگزيني نسخه‌هاي ديگر خلق نمي‌شوند. كساني كه خريد ساعت‌هاي اتوماتيك را ترجيح مي‌دهند، تنها يك اكسسوري ساده را براي سبك پوشش خود انتخاب نمي‌كنند؛ بلكه بخشي از تاريخ را خريداري مي‌كنند؛ همچنين آن‌ دسته از متخصصاني كه خريد ساعت‌هاي هوشمند را مناسب مي‌دانند، تنها به‌دنبال صفحه‌‌نمايش باكيفيت‌تر براي نمايش زمان نيستند؛ بلكه قصد دارند زندگي سالم‌تري را براي خود فراهم كنند.

استيو جابز، بنيان‌گذار فقيد Apple، عميقاً باور داشت كه اپليكيشن Phone روي موبايل آيفون كه از آن براي تماس با مخاطبين استفاده مي‌شود، ويژگي متمايزكننده‌ي اين دستگاه خواهد بود؛ از اين رو، اين اپليكيشن روي نخستينِ نسل آيفون به‌گونه‌اي طراحي شده بود كه ماهيت تلفن‌بودنِ آيفون را به دارنده‌ي موبايل‌هاي اپل گوشزد كند. با اين حال، با معرفي نسل‌هاي بعدي آيفون، انتظارات متخصصان از اين دستگاه نيز به تناسب تكاملِ اين دستگاه تفاوت كرد. اكنون در برهه‌اي قرار داريم كه اپليكيشن Phone روي موبايل‌هاي آيفون تنها به يك بخش جانبي تبديل شده و توجه متخصصان به ديگر ويژگي‌هاي اين دستگاه معطوف است.

ساعت‌هاي مچي آينده نه براي آراستگي پوشش، بلكه براي رصد داده‌هاي سلامتي استفاده خواهند شد

درست به مانند كاري كه سوآچ در انتهاي دهه‌ي ۸۰ ميلادي انجام داد، ساعت‌هاي هوشمند نيز قصد دارند مفهوم يك ساعت را براي قرنِ جديد بازتعريف كنند. در حالي كه بسياري از متخصصان از اين دستگاه‌ها براي اتصال بهتر با موبايل‌هاي هوشمند خود استفاده مي‌كنند؛ اما مصارفِ سلامتي اين گجت‌ها باعث مي‌شوند زندگي سالم‌تري داشته باشيد؛ به بيانِ ديگر، ساعت‌هاي مچي آينده نه براي آراستگي پوشش، بلكه براي رصد داده‌هاي سلامتي استفاده خواهند شد.

روند تكامل اپل واچ به‌اندازه‌اي تدريجي و كند بود كه بسياري از متخصصان متوجه انقلاب آن نشدند. اينكه بتوان صنعتِ كهنه‌كارِ ساعت‌سازي سوئيس را شكست داد، ابداً كارِ كوچكي نيست. كاري كه اهالي كوپرتينو توانستند با اپل واچ انجام دهند، رؤياي ناممكني به‌انديشه متخصصين مي‌رسيد كه با جسارتِ اين شركت امكان‌پذير شد.

حال كه نسل چهارم اپل واچ با امكانِ پايش ضربانِ قلب و نمايش آن در قالب نوار قلب معرفي شده، مي‌توان براي محصولاتِ آتي در اين دسته‌بندي آماده شد؛ محصولاتي كه هيجان بيشتري را به خونِ متخصصان تزريق خواهند كرد.

در طول‌ سال‌هاي گذشته، ساعت‌هاي مچي يكي از افزونه‌هاي پوششي افراد بوده‌اند. حال به‌لطف ظهور ساعت‌هاي هوشمند و توان بالايي كه اين دستگاه‌ها به‌واسطه‌ي فناوري در اختيار ما قرار مي‌دهند، بايد اذعان كرد كه اكنون در خط مقدم عصرِ جديدي از رايانش شخصي قرار داريم.

امروزه فناوري، تنها مورداستفاده قرار نمي‌گيرد؛ بلكه پوشيده مي‌شود. اين تغيير در طرز تفكرِ متخصصان منجر به ايجاد دگرگوني در تجارب افراد خواهد شد. اكنون، خواه عرضه‌ي اپل واچ را بحراني شديدتر از بحران كوارتز براي صنعت‌ ساعت‌سازي تصور كنيد يا خير، تاريخ به ما آموخته كه مؤفقيت‌هاي گذشته در پيش‌بيني حوادث آينده بسيار بد عمل مي‌كنند.

خود را براي پوشيدني‌هاي هيجان‌انگيز بيشتر در آينده آماده كنيد.