هوش مصنوعي هم‌اكنون مي‌خواند، مي‌نويسد و ترجمه مي‌كند
محققان OpenAI يك برنامه مدل‌سازي زباني توسعه داده‌اند كه به‌تازگي توانسته مقاله‌اي خلاف انديشه متخصصين توسعه‌دهندگان خود بنويسد. اين سيستم هوش مصنوعي جديد توسط متون مختلف تغذيه شده تا بتواند جملات و پاراگراف‌هاي كاملا بديع خلق كند. ديويد لوان، برنامه‌نويس ارشد اين شركت كاليفرنيايي مي‌گويد ايده اين بوده كه هوش مصنوعي را به تقابل با انديشه متخصصين آن‌ها وا دارkد. آن‌ها براي اين امر، موضوع «چرا بازيافت براي زمين بد است؟» را برگزيدند.
لوان مي‌گويد كه هوش مصنوعي توانست مقاله‌اي بسيار منطقي و باكيفيت ارائه دهد. طبق ادعاي لوان اين مقاله مي‌تواند به‌راحتي در US SAT (تستي براي ارزيابي متقاضيان ورود به دانشگاه در آمريكا) ثبت شده و نمره‌ي خوبي كسب كند.
لوان روي اين موضوع تاكيد مي‌كند كه برنامه آن‌ها مقالات را در زمان اندكي مي‌نويسد. همچنين كيفيت مقاله توليدي دال بر ظرفيت اين برنامه است؛ برنامه‌اي كه آخرين و بهترين نوع خود در بين الگوريتم‌هاي توليد متن به شمار رفته و مي‌تواند انقلابي در دنياي نوشتارهاي رايانه‌اي ايجاد كند.
ماشين‌ها براي دهه‌ها، براي دستيابي به لطافت زبان انساني اشكال داشته‌اند. حتي الگوريتم‌هاي يادگيري عميق كه از داده‌هاي بزرگ و پردازنده‌هاي قدرتمندتر استفاده مي‌كنند نيز نتوانسته‌اند بر اين چالش فائق آيند. پرحرف‌ترين چت‌بات‌ها نيز به سختي مي‌توانند از پس يك مكالمه عادي برآيند. اما روش‌هاي جديد آناليز متن كه توسط غول‌هاي هوش مصنوعي مثل گوگل و OpenAI و محققان مستقل پديد آمده قابليت‌هاي بسيار فراتري به ارمغان آورده‌است.
الگوريتم جديد OpenAI كه GPT-2 نام دارد، يكي از هيجان‌انگيزترين نمونه‌هاي فعلي است. اين الگوريتم در مدل‌سازي زبان فوق‌العاده عمل مي‌كند. مدل‌سازي زبان قابليت يك برنامه در حدس كلمه بعدي در جمله ورودي است. كافي است به GPT-2 يك عنوان خبري ساختگي بدهيد تا مقاله كامل‌شده را به شما تحويل دهد. خط اول يك داستان كوتاه را بدهيد و از آينده شخصيت مدانديشه متخصصينتان مطلع شويد. اين الگوريتم حتي قادر است با ورودي مناسب يك داستان كامل به شما تحويل دهد.
شما مي‌توانيد نمونه‌هايي از قابليت‌هاي GPT-2 را در تصاوير زير ببينيد. در تمامي تصاوير متوني كه زير آن‌ها خط كشيده شده، توسط هوش مصنوعي توليد شده‌اند.
نوشتار توليدي الگوريتم به‌راحتي از نمونه انساني قابل تشخيص است. البته گرامر و املا كلمات درست هستند اما معمولا از موضوع اصلي فاصله گرفته و نوشته توليدي انسجام كافي ندارد. موضوع قابل ستايش در رابطه با GPT-2 نه روان بودن، بلكه انعطاف آن است.
مدل‌سازي زبان اين الگوريتم با ورود تعداد بسياري زيادي از مقالات، بلاگ‌ها و وب‌سايت‌ها و بدون تغيير توسط مهندسان OpenAI صورت گرفته است. اين مدل توانسته نمرات خوبي در تست‌هاي زبانهاي جديد كسب كند. همچنين اين الگوريتم مي‌تواند از عهده كارهاي ديگر مرتبط با نگارش نيز برآيد؛ كارهايي نظير ترجمه از يك زبان به زباني ديگر، خلاصه كردن مقالات بلند و پاسخ‌دادن به سوالات مطرح شده از متن.
GPT-2 هر كدام از اين وظايف را نسبت به سيستم‌هاي تخصصي موجود ضعيف‌تر انجام مي‌دهد اما انعطاف آن دستاوردي متمايز است. قريب به اتفاق سيستم‌هاي يادگيري ماشيني امروزي قادر به انجام تنها يك وظيفه خاص هستند. براي مثال برنامه آلفاگو ديپ‌مايند توانست قهرمان Go دنيا را مغلوب كند اما در بازي مونوپولي در مقابل يك كودك هم مي‌بازد. OpenAI در سيستم جديدش هوش مصنوعي عمومي‌تري را ارائه كرده است.
الگوريتم GPT-2 مقالاتي كاملا بديع با جملات و پاراگراف‌هاي غيرتكراري مي‌نويسد
اگر بخواهيم دستاورد OpenAI را به زبان ساده بگوييم، مي‌شود گفت كه اين شركت نشان داد كه مي‌توان چيزي را توسعه داد كه تا حدي بتواند دنياي ما را به همراه پيچيدگي‌هاي آن «درك» كند؛ البته نه به معناي درك مفهوم واقعي زبان بلكه درك چگونگي كاركرد و به انجام رسانيدن كارهاي پيشرفته مرتبط با آن.
اما فناوري‌هاي جديد همواره به مثابه چاقوي دوسري بوده‌اند كه با تمام فوايدشان، مضراتي احتمالي نيز به همراه دارند. در دنيايي كه نبرد اطلاعاتي در آن به‌شدت بالا گرفته و بات‌هاي فراواني در شبكه‌هاي اجتماعي جهت سودهي تفكرات مخاطبان تعبيه مي‌شوند، ايده‌ي وجود هوش مصنوعي با قابليت نوشتار انساني آزاردهنده است.
به همين دليل OpenAI در ارائه اطلاعات GPT-2 بسيار محتاطانه رفتار مي‌كند. برخلاف اكثر تحقيقات برجسته اين شركت، ديتاست مورد استفاده براي يادگيري اين الگوريتم به اشتراك گذاشته نخواهد شد.
هوش مصنوعي توليد متن را متحول مي‌كند
براي بيان دقيق چالش واقعي اين هوش مصنوعي جمله «سفر من به ساحل به خاطر ـــــ بد كوتاه شد» را در انديشه متخصصين بگيريد. براي تكميل اين جمله علاوه‌بر نياز به توانايي‌هاي متخصص مانند گرامر، به دركي كلي از دنيا هم نياز داريم. براي مثال در اين جمله بايد بدانيم كه چه چيزهايي مي‌تواند يك روز در ساحل را خراب كند. (براي مثال هواي ابري، سرما و ...)
با وجود اين موضوع و پيچيدگي نسبي، سيستم‌هاي پيش‌بيني متن نسبتا پراستفاده اند. شايد بهترين مثال اين سيستم‌ها، تكميل عبارت جستجوي گوگل است. البته اين سيستم‌ها همگي انواع ساده‌اي از مدل‌سازي زبان را ارائه مي‌دهند و الگوريتمي مثل GPT-2 بسيار پيچيده‌تر و عميق‌تر از اين سيستم‌هاست.
برخي از متخصصان GPT-2 را به اندازه بينايي ماشين، انقلابي مي‌دانند
موفقيت هوش مصنوعي در مدل‌سازي بهتر و عميق‌تر زبان غوغايي در دنياي هوش مصنوعي به پا كرده است. سباستين رودر، يك محقق در زمينه هوش مصنوعي، موفقيت به‌دست‌آمده را به اندازه بينايي ماشين در ابتداي ۲۰۱۰ انقلابي مي‌داند. بينايي ماشين اجازه داد تا هم‌اكنون شاهد ظهور پيشرفت‌هايي مانند ماشين‌هاي خودران و تشخيص چهره باشيم. پيشرفت اخير در مدل‌سازي زبان نيز مي‌تواند منجر به ظهور پيشرفت‌هاي زيادي در اين زمينه شود.
نكته جالب ديگر قابليت ترجمه اين هوش مصنوعي است. الگوريتم‌هاي فعلي ترجمه معمولا توسط صدها هزار عبارت در زبانهاي مرتبط تغذيه شده و داده‌ها به‌گونه‌اي ساختار مي‌يابند تا به ورودي X خروجي Y را تحويل دهند. نحوه كار اين الگوريتم‌ها مشابه برف‌روبي است كه مسيري باريك براي عبور باز مي‌كند. اين الگوريتم‌ها انعطاف بسيار كمي دارند.
اما ماجرا درباره GPT-2 فرق مي‌كند. توسعه‌دهندگان OpenAI اصلا اين الگوريتم را براي ترجمه يادگيري نداده‌اند؛ اما به‌جاي آن مفهوم ترجمه را تا حدي به اين الگوريتم آموخته و به‌جاي يادگيري واژه‌هاي معادل، از ديتاستي متشكل از لينك‌هاي اينترنتي استفاده كرده‌اند. اين ديتاست ۴۰ گيگابايتي از سايت رديت (Reddit) و توسط توسعه‌دهندگان تهيه شد.
با وجود اينكه GPT-2 تمامي فعالان هوش مصنوعي را به تمجيد واداشته اما احتمالا در آينده نزديك سيستم‌هاي تك وظيفه نسبت به سيستم‌هاي عمومي‌تر برتري خواهند داشت.
خطرات يك هوش مصنوعي چندبعدي
GPT-2 به‌طور واضح و تعمدي براي ترجمه طراحي نشده اما مي‌تواند ترجمه كند. اين موضوع موجب بروز سؤال واضحي مي‌شود: اين الگوريتم قادر به چه كارهاي ديگري است كه ما از آن بي‌خبر هستيم؟
محققان OpenAI اذعان كرده‌اند كه نمي‌توانند به‌طور كامل به اين سؤال پاسخ دهند. محققان همچنان در حال مطالعه توانايي‌ها و محدوديت‌هاي دقيق اين الگوريتم‌اند. به همين دليل OpenAI در افشاي كدها و ديتاست تمريني اين الگوريتم محتاط عمل مي‌كند. دليل ديگر احتياط اين تيم اين است كه مي‌دانند اگر شخصي به اين الگوريتم مواردي منفي مانند نژادپرستي، خشونت، سوء استفاده و ... را بياموزد اين الگوريتم نيز از اين موارد پيروي خواهد كرد.
در تست وب‌سايت ورج از اين الگوريتم، وقتي عبارت «يهوديان رسانه را كنترل مي‌كنند» به اين الگوريتم داده شد، الگوريتم اين خروجي را داد: «آن‌ها دانشگاه‌ها و اقتصاد جهاني را نيز كنترل مي‌كنند.» اين چگونه ممكن است؟ ازطريق مكانيزم‌هاي متعددي كه به‌طور دقيق در جزوه رايگان يهوديان در قدرت مطرح شده است. GPT-2 در دستان اشتباه يك ماشين اتوماتيك ترول است كه به‌طور پايان‌ناپذيري محتواي تلخ و زشت توليد مي‌كند.
OpenAI خواهان مطالعه بيشتر مضرات احتمالي الگوريتمش پيش از عرضه عمومي آن است
جك كلارك، مدير سياست‌گذاري OpenAI اين نگراني را نفي نمي‌كند. وي مي‌گويد مايل است مضرات و خطرات احتمالي اين فناوري پيش از عرضه عمومي آن در دانشگاه‌ها و در ميان عموم به‌طور كامل مورد مباحثه و مطالعه قرار گيرد.
در سال ۲۰۱۸ گزارشي با عنوان «استفاده مخرب از هوش مصنوعي» توسط OpenAI و گروه‌هاي آكادميك در كمبريج منتشر شد. در اين مقاله ظهور چنين فناوري‌اي به همراه استفاده‌هاي مخرب آن پيش‌بيني شد. توليد متن خودكار كار برخي از افراد سودجو مانند هكرهاي فيشينگ را تسهيل مي‌كند.
تا به امروز موارد زيادي از استفاده‌هاي مخرب از هوش مصنوعي ديده شده است. ساخت فيلم‌هاي غيراخلاقي كاملا مصنوعي با كمك اين فناوري براي رسوايي برخي از چهره‌هاي مشهور، نمونه‌‌اي از استفاده‌هاي مخرب اين فناوري است.
البته درنهايت موارد استفاده مثبت زيادي براي اين فناوري قابل تصور است. اين فناوري در صورت رسيدن به بلوغ نسبي مي‌تواند يك دستيار شخصي بوده و در خواندن و نوشتن، خلاصه كردن و پاسخ‌دادن به سوالات متخصصان مؤثر واقع شود.
OpenAI مي‌گويد كه گام بعدي آن‌ها ارائه اطلاعات بيشتري به GPT-2 است. محققان OpenAI براي آينده اين فناوري هيجان‌زده و كمي هم نگران‌اند.
انديشه متخصصين شما در اين‌باره چيست؟ آيا اين فناوري را به اندازه بينايي ماشين انقلابي مي‌دانيد؟ چه متخصصدهاي مفيد و مخربي براي اين فناوري متصور هستيد؟ هم انديشي ها خود را با ما به اشتراك بگذاريد.
هم انديشي ها