همه آنچه بايد درباره‌ي تلويزيون‌هاي ال‌سي‌دي 240 هرتز بدانيد

به انديشه متخصصين مي‌رسد كه هر ساله محصولي برتر در حوزه‌ي تلويزيون‌هاي HDTV معرفي مي‌شود كه همه‌ي متخصص كارشناسان پيرامون آن به مباحثه و مطالعه مي‌نشينند و به هر محفلي از سايت‌هاي اينترنتي گرفته تا مجلات معتبر كه سر مي‌زنيد با همان نام‌ها رو‌به‌رو مي‌شويد. چند سال پيش تلويزيون‌هايي Full HD (1080p) نقل مجالس بود و سپس نوبت به تلويزيون‌هاي 120 هرتز رسيد، محصولي كه قرار بود از تيرگي حركت تصاوير بكاهد و بر كيفيت تصاوير بيافزايد؛ همان فناوري كه در اغلب تلويزيون‌هاي LCD به كار گرفته شده است. و حالا جديدترين فناوري در اين حوزه، ساخت تلويزيون‌هاي 240 هرتز است! محصولي كه قرار است همان هدف نسل 120 هرتز را پيش بگيرد و با كيفيتي بيشتر آن را به سرانجام برساند.

درواقع آنچه كه چشمان ما مي‌بينند با آنچه توليدكنندگان ادعا مي‌كند، كاملاً متفاوت است. ديويد كاتزماير، يكي از متخصص كارشناسان ويدئويي در سايت فناوري سي نت، چند مقاله‌اي پيرامون مباحثه و مطالعه پنج مورد از تلويزيون‌هاي 240 هرتزي نوشته است.

«تلويزيون‌هاي LCD و پلاسماهاي معمولي 60 هرتز، در هر ثانيه 60 مرتبه صفحه‌نمايش خود را رفرش مي‌كنند. سرعتي كه به اندازه كافي بالا است و مي‌تواند از تصاوير ثابت متعدد در ذهن انسان، فيلم‌هاي زنده‌ روان بسازد. از طرفي اغلب منابع ويدئويي – فيلمي كه روي لوح فشرده يا ويدئو قرار دارد– با سرعت 30 فريم در ثانيه ضبط شده‌اند و تلويزيون براي رسيدن به رقم 60 هرتز، هر فريم را دو بار تكرار مي‌كند.»

براي بيشتر افراد به‌خصوص ما و آقاي كاتزماير دشوار است كه دريابيم چگونه تلويزيوني با نرخ نمايش بيشتر در هر ثانيه، مي‌تواند خروجي با كيفيت بالاتري داشته باشد. به همين خاطر به لابراتوآر آزمايش ويدئويي سايت cNet رفتيم و ساعت‌ها به تماشاي ويدئويهاي مختلف روي تلويزيون‌هاي 120 و 240 هرتز پرداختيم. البته تشخيص اينكه كداميك تصاوير با كيفيت‌تري را نمايش مي‌دهد كار دشواري است، همان‌طوركه تميز دادن بين مدل‌هاي 60 و 120 هرتز خيلي سخت است.

براي اينكه اين موضوع را بهتر متوجه شويد گريزي به قابليت كاهش تيرگي (Motion-Blur) مي‌زنيم. از انديشه متخصصين تئوري سرعت بيشتر در رفرش فريم‌ها روي صفحه‌نمايش موجب مي‌شود تا نمايش تصاوير با رواني بالاتري همراه شده و تصاويري كه با نرخ 24 فريم در ثانيه ضبط شده‌اند با كيفيت‌تر و روان‌تر به انديشه متخصصين برسند. البته با فعال‌كردن تنظيمات مربوطه در دستگاه مي‌توانيد به خوبي تأثير آن را بر تصوير نهايي ببيند؛ اما در آزمايشاتي كه روي تلويزيون‌هاي 120 و 240 هرتز صورت داديم نتايج حاصله فرق چنداني با هم نمي‌كردند. يعني تفاوتي بين رواني تلويزيون 120 هرتز و 240 هرتز وجود ندارد و در واقع تلويزيون 240 هرتز نه بدتر از 120 هرتز است و نه بهتر.

زماني‌كه نوبت مطالعه قابليت كاهش تيرگي مي‌رسد، ازآنجاكه هر كس داراي قوه‌ي بينايي و درك تصويري ذهني خاص خود است، مي‌تواند انديشه متخصصين خود را در اين رابطه داشته باشد. كاتزماير در اين باره مي‌گويد:

برخي از تماشاچيان قادر به تشخيص تيرگي تصوير در نمايشگرهاي LCD 60 هرتز هستند گرچه در تلويزيون‌هاي پلاسما به دليل ماهيت تصويرسازي متفاوت با اين اشكال مواجه نيستيم.

براي كاستن از تيرگي تصاوير در اغلب تلويزيون‌هاي LCD 120 هرتز از سامانه‌اي با عنوان MEMC استفاده مي‌شود. MEMC يا تخمين و جبران حركت، فناوري است كه در آن فريم‌هاي جديدي بين فريم‌هاي اصلي به وجود آمده و حركت مي‌كنند. يعني براساس اطلاعات دو فريم قبل و بعد يك فريم مياني بصورت خودكار ايجاد مي‌شود كه ماحصل نهايي آن است كه براي هر فريم اصلي يك فريم مجازي داريم كه به افزايش كيفيت خروجي تصوير مي‌انجامد.

ممكن است با خود فكر كنيد كه در يك تلويزيون 240 هرتز براي رسيدن به تصوير باكيفيت‌تر نهايي احتمالاً تصاوير بازهم دو برابر مي‌شوند. اما متاسفيم، جريان كمي پيچيده‌تر از اين حساب دو دوتاست. اشكال اينجا است كه در واقع دو نوع تلويزيون 240 هرتز وجود دارد، يكي با موتور پردازش حقيقي تصاوير و ديگري بدون اين قابليت. بياييد به اين دو نگاه اجمالي بياندازيم:

• MEMC (فناوري تخمين و جبران حركت): كمپاني‌هاي سوني و سامسونگ در ساخت تلويزيون‌هاي 240 هرتزي خود از چنين سامانه‌اي كمك گرفته‌اند. در اين روش همان تعداد فريم تصاويري كه در تلويزيون‌هاي 120 هرتز وجود داشت – و در بالا شرح آن رفت – دو برابر شده و با نرخ 240 فريم در ثانيه نمايش داده مي‌شوند؛ يعني در اين روش براي هر فريم حقيقي سه فريم مجازي داريم.
• فناوري پويش (اسكن) نور زمينه (تأثير 240): كمپاني‌هاي ال‌جي، توشيبا و ويزيو (Vizio) در توليد محصولات خود از فناوري پويش نور زمينه استفاده مي‌كنند. در چنين تلويزيون‌هايي يك مرتبه از فناوري MEMC براي تبديل تصاوير 60 به 120 هرتز بهره‌برداري شده و – به جاي دو برابر كردن خروجي – در مرتبه بعد نور زمينه‌اي به صورت فلش‌مانند (روشن و خاموش‌هاي پياپي) به تصوير 120 هرتز تابانده مي‌شود تا خروجي نهايي 240 هرتز شود.

پس از مطالعه محصولات متنوع از هر دو دسته‌ي بالا، كاتزماير معتقد است كه خروجي فناوري نخست – يعني MEMC (تخمين و جبران حركت) – قدري بهتر از فناوري پويش نور زمينه بوده و تيرگي حركت در آن كمتر ديده مي‌شود. صفحات نمايشي كه از فناوري MEMC بهره مي‌برند قادر به ارائه‌ي تصاوير 900 تا 1000 خطي هستند كه به نسبه داراي وضوح نمايش بالاتري بوده و ماحصل آن با خروجي يك تلويزيون پلاسما برابري مي‌كند.

در بازارهاي جهاني تفاوت بهاي تلويزيون‌هاي 120 هرتزي به نسل تازه‌تر 240 هرتز، چيزي بين 200 تا 400 دلار است كه با توجه به عدم تفاوت چنداني كه بين تصوير نهايي هر دو وجود دارد انتظار مي‌رود اين تفاوت ارزش تا يك سال آينده كم و كمتر شود، آنگاه است كه خريدار مي‌تواند براي خريد محصول برتر با فراغ بال بيشتري دست به جيب شود و هزينه‌ي تفاوت‌هاي بين اين دو محصول را بپردازد.

پس پاسخ پرسش ابتداي مقاله‌مان - آيا تمامي اين هزينه‌هاي كمرشكن تحقيق و توسعه و توليد اين نسل تازه از نمايشگرها ماحصل متفاوتي را ارائه مي‌كند يا خير – منفي است! و به‌طور عيني مشاهدات آزمايشگاهي نشان مي‌دهند كه تلويزيون‌هاي 240 هرتز لاخبار تخصصياً از تيرگي حركت تصاوير نمي‌كاهند. اما آنچه كه در دنياي حقيقي معني دارد طور ديگري است؛ و عموم خريداران با ديدن عدد 240Hz آن را مسلما 2 برابر بهتر از تلويزيون‌هاي 120 هرتز خواهند دانست، خوش به حال مديران فروش اين كمپاني‌ها!