وگانيسم چگونه صنعت خودروسازي را متحول ميكند؟
در سالهاي اخير، افزايش تمايل و علاقه به سبك زندگي وگانيسم (Veganism) موجب تولد سبكهاي جديدي از كسبوكار شده است. متخصصان علاقهمند به اين سبك از زندگي بهدنبال جايگزيني مواد و محصولات سنتي هستند تا هرچهبيشتر تأثير بشر بر زندگي حيوانات كاهش پيدا كند. علاقه به وگانيسم عموما از دلايلي همچون اهميت به سلامت حيوانات و نگرانيهاي زيستمحيطي و سلامتي نشئت ميگيرد.
وگانيسم، تنها به نخوردن گوشت و مواد غذايي محصول حيوانات محدود نيست؛ بلكه بهصورت كلي استفاده از هرگونه محصول بهدستآمده از حيوانات را نقد ميكند. از محصولات مهمي كه وگانها نقد ميكند، ميتوان به پوششهاي چرمي داخل خودروها استفاده كرد.
چرم هميشه بهعنوان مادهاي مجلل و حرفهاي در پوشش داخلي خودروها محسوب شده است و هنوز بهعنوان انتخابي مشهور و محبوب در ميان طراحان و سازندهها شناخته ميشود. درمقابل در سالهاي اخير، شاهد تغيير مسير شركتهاي بزرگ بودهايم كه بهسمت جايگزينهاي وگان براي چرم حيواني رفتهاند. حتي برخي از آنها تلاش ميكنند پوششهاي چرم حيواني را بهصورت كامل از خطتوليدشان خارج كنند.
امروزه، فعالان اجتماعي متعدد و متخصصان عادي و حرفهاي بيشازپيش از شركتها درخواست ميكنند جايگزيني براي چرمهاي حيواني پيدا كنند. بهعنوان مثال، قهرمان ۶ دوره مسابقات فرمول يك، لوئيس هميلتون، از مرسدس بنز درخواست كرد چرم را بهصورت كامل از محصولاتش حذف كند.
جايگزينهاي غيرحيواني چرم موضوعاتي جديد در دنياي امروز نيستند. بهعنوان مثال، مرسدس بنز از سال ۲۰۰۳ مادهي جايگزيني بهنام Artico عرضه ميكند و تويوتا و فراري نيز مواد جايگزيني بهنامهاي Softex و Mycro Prestige دارند. بهگفتهي ايوون تيلور، مدير پروژههاي شركتي سازمان مدافع حقوق حيوانات (PETA)، صنعت خودروسازي درمقايسهبا صنايع ديگر همچون فستفود، مد و فشن، هوانوردي و مهمانياري، حركت آهستهتري در مسير وگانيسم داشته است. از انديشه متخصصينات او، فعالان صنعت پاسخ مناسب و سريعي به تقاضاي مردم براي ارائهي محصولات وگان نداشتهاند. بيشتر فعالان صنعت خودرو چنين حركتي را عجيب ميدانند؛ چون همانطوركه گفته شد، بزرگان صنعت از سالها پيش مواد وگان را بهعنوان جايگزين حتي در محصولات حرفهاي خود عرضه كردهاند.
تيلور اعتقاد دارد شركتها بايد مواد پوشش داخلي كاملا وگان را بهعنوان گزينهاي براي همهي محصولات خود پيشنهاد دهند. او ميگويد چرم برخلاف تصور عمومي، محصول جانبي از حيوانات نيست. درواقع، چرم را ميتوان «صنعتي با گردش سالانه ۱۰۰ ميليارد دلار دانست كه بيش از يكميليارد گاو، گوسفند، بز و خوك را قرباني ميكند». بهعنوان مثال، بازرسيهاي PETA از مراكز دامداري توزيعكنندهي چرم در برزيل نشان ميدهد انواع رفتار نامناسب با حيوانات و بهرهبرداري بيشازحد، در اين مراكز رخ ميدهد.
شركتهاي خودروسازي در واكنش به تقاضاي جامعه و فعالان براي استفاده از مواد جايگزين چرم، با اشكالي بهنام تقاضاي بازار روبهرو هستند. بهعنوان مثال، مرسدس ميگويد با وجود عرضهي جايگزينهاي وگان، هنوز تقاضاي بسيار زيادي براي چرم بهعنوان مادهي اصلي طراحي داخلي وجود دارد. درواقع، چرم پرتقاضاترين مادهي پوشش داخلي براي خودروها محسوب ميشود.
تقريبا همهي بزرگان صنعت بهدنبال جايگزيني براي چرم در خودروها هستند
لندرور از پيشگامان جايگزيني چرم در صنعت خودرو شمرده ميشود كه همكاري تنگاتنگي با فعالان صنعت مواد دارد. بهعنوان مثال، اين شركت مدلهاي Evoque و Velar را با پوششهاي داخلي حرفهاي و لوكس عرضه ميكند كه با كمك مادهاي از جنس پشم پلياستر محصول شركت Kvadrat، تركيبي عالي براي طراحي داخلي ايجاد ميكنند. مدير طراحي مواد و رنگ لندرور، ايمي فاسلا، در جديدترين مصاحبهاش گفت طرفداران خودروهاي لوكس بهمرور به رويكردهايي با مصرفگرايي كمتر تمايل نشان ميدهند.
سازمان PETA اخيرا تعدادي سهم از شركت تسلا خريده است. آنها پس از پيوستن به سهامداران غول خودروهاي برقي، فشارهاي زيادي براي كاهش استفاده از محصولات حيواني در خودروهاي وارد كردهاند؛ بههميندليل، درحالحاضر تسلا چرم را بهصورت كامل از مواد طراحي داخلي خود حذف كرده است. پلاستار (Polestar) برند زيرمجموعهي ولوو هم فقط مواد داخلي بدون استفاده از چرم را براي طراحي خودروها عرضه ميكند. اين شركت مادهي PVC مبتنيبر آب بهنام Weavetech دارد كه محصول طراحي داخلي خودش محسوب ميشود. مدير اين شركت اعتقاد دارد پيادهسازي چنين سياستهايي نشان ميدهد در حمايت از محيطزيست، رويكردي فراتر از تنها توليد خودروهاي الكتريكي دارند. درواقع، پلاستار تلاش ميكند بهعنوان نيروي محركهاي در مسير پيشبرد صنعت خودرو بهسمت مواد داخلي بدون چرم فعاليت كند.
صنعت خودرو امروزه تلاش ميكند انتشار كربن را بيشتر كاهش دهد. همين رويكرد حركت بهسمت استفادهي كمتر از چرم را هدايت ميكند. شايد به همين دليل باشد كه محصولات جديدي همچون Volkswagen ID 3 و Ford Mustang Mach-E با مواد كاملا غيرحيواني توليد خواهند شد.
تيلور اعتقاد دارد توليد مواد حيواني مانند چرم، علاوهبر ضربهاي كه به حيوانات وارد ميكند، براي محيطزيست نيز آثار سمي بههمراه خواهد داشت. PETA تخمين ميزند كشاورزي حيواني (شامل صنايع چرم و پشم)، ۱۴ تا ۱۸ درصد از گازهاي گلخانهاي جهان را توليد ميكنند. او گاوها و گوسفندها را بهدليل حجم زياد متاني كه توليد ميكنند، خودروهاي هاموي دنياي حيوانات مينامد. بهعلاوه تبديل پوست حيوانات به چرم نيازمند استفاده از مواد سمي بسيار مضر براي محيطزيست است.
توليد چرم علاوه بر كشتن حيوانات به انتشار گازهاي گلخانهاي نيز ميانجامد
شركتهاي خودروسازي امروز با اشكال مهمي در جايگزيني چرم در طراحي داخلي روبهرو هستند. آنها بايد موادي جايگزين با حس حرفهاي و لوكس و بسيار مقاوم بسازند كه مانند چرم، سالها و حتي دههها دربرابر استفادهي پرفشار دوام بياورد. پلاستار در آزمايش مادهي اختصاصياش، Weavetech، به عمر ۶ هزار ساعت دست يافت. در بخشي از آزمايش، ماده بهمدت چهار هفته در محيطي شبيه به آب جوش نگهداري شد.
فرايندهاي توليد جديد در شركتهاي توليد مواد و خودروسازها، گزينههاي جديد را بهمرور به صنعت پيشنهاد ميدهند. مواد نوآور و جايگزين نيز بيشازپيش در خودروهاي مفهومي ديده ميشوند. بااينهمه، هنوز تقاضا براي چرم بهعنوان پوشش داخلي زياد است؛ درنتيجه شركتها در آيندهي نزديك آن را بهصورت كامل از پيشنهادهاي خود حذف نخواهند كرد. افزونبراين، با افزايش تقاضاي بازار براي مواد وگان يا موارد مشابه، شركتهاي خودروسازي نيز تمام تلاش خود را بهكار ميگيرند تا سهمي از بازار جديد داشته باشند.
از نمونههاي جايگزين كنوني براي مواد حيواني در خودروها ميتوان به شاسيبلند مفهومي ID Roomzz از شركت فولكسواگن اشاره كرد كه از پوست سيب براي ساخت مادهي پوششي بهره ميبرد. اين پوشش ظاهري شبيه به چرم دارد و از تركيب پلياورتان با پوست سيب بهجامانده از صنعت توليد آبميوه ساخته ميشود.
بنتلي در مدل EXP 100GT از مادهاي استفاده كرده است كه از پوست انگور ساخته ميشود و پوشش داخلي شبيه به چرم ايجاد ميكند. مرسدس بنز هم در مدل مفهومي Vision AVT از ميكروفيبر Dinamica بهره برده است. اين ميكروفيبر محصول بازيافت پارچه و لباس قديمي و بطري آب است. مادههاي مشابهي در خودروهاي ولوو و نسل جديد رنو زوئي استفاده ميشود.
هم انديشي ها