داروي HIV با طعم توت‌فرنگي براي نوزادان آماده است

براي هشتادهزار كودكي كه هر سال به‌علت HIV جان خود را از دست مي‌دهند، داروها اغلب تلخ هستند يا بلعيدنشان دشوار است. دولوتگراوير به‌زودي به‌شكل قرص حل‌شدني خوش‌مزه‌اي عرضه مي‌شود. اولين فرمولاسيون دولوتگراوير براي نوزادان كه يكي از داروهاي مهم درمان HIV است، تحت قرارداد ميان چند شركت دارويي و ابتكارهاي سلامت جهاني دردسترس قرار خواهد گرفت. فرمولاسيون جديد طعم توت‌فرنگي خواهد داشت و به‌شكل قرص‌هايي عرضه مي‌شود كه در آب يا آب‌ميوه‌ها حل مي‌شود؛ بنابراين، نوزادان مي‌توانند آن را قورت بدهند.

در اطلاعيه‌ي ديگري كه آن نيز به روز جهاني ايدز (اول دسامبر) مرتبط است، مشاركت بين‌المللي براي ميكروبيسيدها (IPM) گفت كه پس از سال‌ها پژوهش، سازمان جهاني بهداشت حلقه‌ي داپيويرين را تأييد كرده است. اين نوعي حلقه‌‌ي واژني است و در زناني نقش محافظ را ايفا مي‌كند كه به‌طور پيوسته از آن استفاده مي‌كنند. ناگفته نماند هدف اصلي IPM محافظت از زنان دربرابر عفونت HIV است.

براساس گزارش سازمان جهاني بهداشت، هر سال حدود ۱۶۰ هزار كودك به HIV آلوده مي‌شوند. بيشتر آنان اهل آفريقا هستند و هنگام تولد يا ازطريق تغذيه با شير مادري آلوده مي‌شوند كه نمي‌داند خودش عفوني است. طبق گزارش سازمان جهاني بهداشت، حدود ۶۰ درصد از عفونت‌هاي جديد HIV در آفريقا در ميان زنان رخ مي‌دهد. بدون آزمايش و درمان، نيمي از آن نوزادان تا دوسالگي از دنيا مي‌روند و ۸۰ درصد از آن‌ها به پنج‌سالگي نمي‌رسند. گفتني است حدود هشتادهزار كودك نوپا و خردسال هر سال براثر بيماري‌هاي مرتبط يا ايدز مي‌ميرند.

درمان كودكان دشوار است؛ زيرا بسياري از داروهاي HIV مزه‌ي تلخي دارند و به‌شكل قرص‌هايي توليد مي‌شوند كه نوزادان نمي‌توانند آن‌ها را ببلعند يا شربت‌هاي مبتني‌بر الكلي هستند و بايد در يخچال نگه‌داري شوند. دكتر الين جي آبرامز، رئيس يكي از هيئت‌هاي دستورالعمل‌هاي درماني سازمان جهاني بهداشت گفت:

اين واقعا نوعي پيشرفت است. محصولات فعلي دردسترس براي درمان كودكان بهينه نيستند. چند فرمول جديد وجود داشته است؛ اما در حد انتظار موفق نبوده‌اند.

جسيكا باري، داروشناس كمپين دسترسي به پزشكان بدون مرز، دسترسي به دولوتگراوير مخصوص كودكان را خبر خوشحال‌كننده‌اي دانست. البته هر دو متخصص متذكر شدند كه فرم جديد داروي مذكور را تا پيش از يك‌ماهه‌نشدن نوزاد، نمي‌توان به او داد؛ بنابراين، هنوز به شربتي نياز است كه به نوزادان كوچك‌تر از يك ماه داده شود.

سال گذشته، پودر داراي طعم توت‌فرنگي كه حاوي چهار داروي HIV قديمي‌تر بود و مي‌توانست روي غلات ريخته يا با شير مخلوط شود، با ارزش حدود ۳۶۵ دلار در سال معرفي شد. هزينه‌ي فرم جديد دولوتگراوير فقط درحدود ۳۶ دلار در سال خواهد بود. سازمان غذا و دارو تأييد فرم كودكان دولوتگراوير را سرعت داده است تا به‌وسيله‌ي برنامه‌اي خريده شود كه در دولت جرج دبليو بوش براي مبارزه با ايدز در كشورهاي فقير آغاز شد.

دكتر آبرامز گفت پزشكاني كه كودكان را در آفريقا درمان مي‌كنند، درباره‌ي داشتن فرم قابل‌استفاده‌اي از دارو هيجان‌زده هستند؛ زيرا اين دارو به گروه جديدي از داروهاي ﺿﺪرﺗﺮوويﺮوسي به‌نام مهاركننده‌هاي اينتگراز تعلق دارد كه در بزرگ‌سالان به‌خوبي مؤثر بوده؛ اما براي كودكان دردسترس نبوده است. داشتن دارويي از كلاس جديدي از داروها مهم است؛ زيرا افزايش مقاومت دربرابر دارو از هر كلاسي (مانند مهاركننده‌هاي فيوژن يا مهاركننده‌هاي ترانس كريپتاز معكوس) اغلب موجب ايجاد مقاومت متقاطع درمقابل تمام داروهاي مشابه مي‌شود.

حلقه‌اي كه سازمان جهاني بهداشت تأييد كرده، از سيليكون انعطاف‌پذير ساخته شده است و به‌آهستگي مقادير اندكي از داپيويرين را در مدت حدود يك ماه آزاد مي‌كند. هدف از اين دارو، پيشگيري از عفوني‌شدن بافت واژن ازطريق ويروس HIV است. مشاركت بين‌المللي براي ميكروبيسيدها كه خبر تأييد سازمان جهاني بهداشت را اعلام كرده است، با اين اميد به‌دنبال حلقه بود كه در آفريقا مفيد واقع شود؛ يعني جايي كه بيشترين انتقال ازطريق دگرجنس‌گرايي رخ مي‌دهد. اين دارو به نگه‌داري در دماي سرد نيازي ندارد و زنان مي‌توانند بدون متوجه‌شدن شريك جنسي‌شان، از آن استفاده كنند.

يافتن روش‌هاي پيشگيري كه زنان بتوانند از آن بدون متوجه‌شدن ديگران استفاده كنند، مانع بزرگي براي مبارزه با ايدز در آفريقا بوده است. آزمايش‌ قرص‌ها و ميكروبيسيدهاي واژني ناموفق بوده است؛ زيرا زنان نمي‌توانند براي محافظت از خود به‌طورمداوم از آن‌ها‌ استفاده كنند. مشاركت مذكور مشغول كار روي حلقه‌هايي است كه سه ماه دوام دارد و حلقه‌هايش هم از HIV و هم مانع از بارداري مانع مي‌شود. ناگفته نماند ايمپلنت‌ها و تزريق‌هايي با اثر طولاني نيز درحال آزمايش است؛ مانند مواردي كه از بارداري جلوگيري مي‌كنند.