داستان برند: اوراكل، بزرگ ترين توسعه دهنده پايگاه داده

اوراكل يك شركت چند مليتي فعال در زمينه‌ي فناوري كامپيوتري است كه دفتر اصلي آن در ساحل ردوود كاليفرنيا واقع شده است. اين شركت به طور عمده در توسعه و بازاريابي نرم‌افزارها، تكنولوژي و سيستم‌هاي رايانش ابري مرتبط با پايگاه داده‌ فعاليت مي‌كند. اوراكل در سال ۲۰۱۵ توانست عنوان دومين بزرگ‌ترين شركت توليد نرم‌افزار بعد از مايكروسافت را از آن خود كند. شركت اوراكل علاوه بر نرم‌افزار، سخت‌افزارهايي براي توسعه‌ي پايگاه داده‌ها و سيستم‌ها نيز توليد مي‌كند. انواع محصولات ERP (برنامه‌ريزي منابع انساني)، CRM (مديريت روابط مشتري) و SCM (مديريت زنجيره تأمين) از جمله ابزارهايي هستند كه توسط اين برند توليد مي‌شوند.

داستان شكل‌گيري برند اوراكل

لري اليسون (Larry Ellison)، باب مينر (Bob Miner) و اد اوتس (Ed Oates) مهندسان نرم‌افزار سيليكون ولي شركت اوراكل را در سال ۱۹۷۷ و با نام اوليه‌ي (Software Development Laboratories (SDL بنيان‌گذاري كردند. ايده‌ي تأسيس اين شركت ۷ سال قبل يعني در سال ۱۹۷۰ به ذهن اليسون رسيد. او در آن زمان تحت تأثير مقاله‌اي با نام «الگوهاي رابطه‌اي مديريت داده‌ها در بانك‌هاي اطلاعاتي» قرار گرفته بود. شركت IBM اولين شركتي بود كه از اين الگوها در توليد سيستمي با نام IBM System R استفاده مي‌كرد. اليسون قصد داشت محصولاتي مشابه اين سيستم توليد كند اما شركت IBM كدهاي آن را مخفي نگه داشته بود. آن‌ها در نهايت برنامه‌ي پايگاه داده‌ي خود را به نام Oracle توسعه دادند. اين پايگاه داده به متخصصان اجازه مي‌داد اطلاعات خود را به چند روش مديريت كنند.

شركت SDL در سال ۱۹۷۸ نام خودش را به (Relational Software Inc (RSI تغيير داد تا نام شركت با محصول توليدي نزديك‌تر باشد. هدف ۳ بنيان‌گذار شركت طراحي نرم‌افزار قابل حملي بود كه با ساختار زبان كوئري‌هاي IBM يعني SQL و بازار ميني كامپيوترها سازگاري داشته باشد. دليل انتخاب ميني كامپيوترها اين بود كه اولا ارزش كمتري نسبت به رايانه‌هاي بزرگ داشتند و دوم اينكه شركت IBM بازار كامپيوترهاي بزرگ را هدف قرار داده بود. شركت اوراكل در آن زمان پايگاه داده‌هاي رابطه‌اي خود را به تعدادي از سازمان‌هاي دولتي فروخته بود. اما اولين محصول آن‌ها در سال ۱۹۷۹ و براي استفاده‌ي عموم به بازار عرضه شد. پايگاه داده‌هاي  آن زمان انعطاف‌‌پذيري كمتري در سلسله مراتب خود داشتند. بنابراين محصولات اوراكل توانستند توجه مشتري‌ها را به خود جلب كنند.

در آن زمان استفاده از ميني كامپيوترها در محيط كار افزايش پيدا كرده بود و به همين دليل شركت RSI به رشد بي‌وقفه‌ي خود ادامه مي‌داد. نسخه‌ي دوم اوراكل يك پياده‌سازي از زبان SQL بود و ساختاري غير برنامه‌نويسي داشت. اين ويژگي‌ها باعث شد كه متخصصان بيش از پيش تحت تأثير قرار بگيرند. محبوبيت استفاده از تجهيزات ديجيتالي و نصب سيستم عامل لينوكس روي ميني كامپيوترها، نه تنها به رشد اوراكل كمك كرد بلكه باعث توسعه‌ي مدل‌هاي ساده‌تر آن براي استفاده در محيط كار شد. شركت RSI در راستاي توسعه‌ي پايگاه داده‌هاي رابطه‌اي خود متوجه شد متخصصان نياز به نوشتن اپليكيشن‌هايي دارند كه اطلاعات را از پايگاه داده گرفته و بعد از انجام عمليات از آن‌ها استفاده كنند. بنابراين شركت شروع به توسعه‌ي ابزارهاي ابتدايي براي گزارش‌گيري كرد. در همين حال شركت تصميم گرفت كه از زبان برنامه‌نويسي C براي پياده‌سازي محصولات خود استفاده ‌كند. زيرا اكثر سيستم عامل‌ها از اين زبان برنامه‌نويسي همراهي مي‌كردند. در نتيجه پايگاه داده‌ي اوراكل قابليت حمل بيشتري پيدا كرد.

در سال ۱۹۸۲ نام Oracle Systems Corporation با هدف نزديكي بيشتر به پرچم‌دار اين شركت يعني پايگاه داده‌هاي اوراكل انتخاب شد. نسخه ۲.۳ محصول اين شركت، روي محدوده‌ي وسيع‌تري از ميني كامپيوترها با پردازنده‌ي ۱۶ و ۳۲ بيتي اجرا مي‌شد. برنامه‌نويسان اين شركت در تلاش بودند تا قابليت‌هاي نرم‌افزار را گسترش داده و امكان پياده‌سازي آن را روي كامپيوترهاي بيشتري مهيا كنند.

اوراكل ۳ به‌اندازه‌اي پيشرفت كرده بود كه روي تمامي سخت‌افزارها با كامپايلر C قابليت اجرا داشت. جالب است بدانيد كه سازگاري و قابليت حمل اوراكل نسخه‌ي ۳ باعث تعريف معماري سيستم‌هاي آي‌تي امروزي شده است. اوراكل ۴ كه در سال ۱۹۸۴ عرضه شد ويژگي جديدي به نام read consistency داشت. اين ويژگي ضمانت مي‌كرد كه يك كوئري در زمان اجرا، به مقدار داده‌ي كافي دسترسي داشته باشد. مزيت استفاده از اين ويژگي واضح است. به‌عنوان مثال اجازه نمي‌داد مقدار پولي كه ميان حساب‌هاي بانكي در يك فرآيند جابه‌جا مي‌شدند، اشتباه حساب شوند؛ يا اينكه اجازه نمي‌داد تعداد متخصصاني كه طي يك پرس‌و‌جو به پايگاه داده‌ي منابع انساني اضافه مي‌شوند، ۲ بار شمرده شوند. هر چقدر كامپيوترها قدرتمندتر مي‌شدند و متخصصان بيشتري از آن‌ها استفاده مي‌كردند، اين ويژگي نيز اهميت بيشتري پيدا مي‌كرد.

اوراكل ۵ در سال ۱۹۸۵ به بازار آمد. اين نسخه از پايگاه داده بر روي چند كامپيوتر اجرا مي‌شد تا دسترسي به پايگاه داده را از طريق چند سرور امكان‌پذير كند. اوراكل ۵.۱ ويژگي جديدي داشت. اين نسخه امكان پرس‌و‌جوهاي توزيع‌شده را مهيا مي‌كرد. درواقع اجازه مي‌داد كه يك پرس‌و‌جو به داده‌ي ذخيره شده در چند بخش دسترسي داشته باشد. همچنين مفهوم تكنولوژي كلاسترينگ را براي ماشين‌هايي معرفي كرد كه نمي‌توانستند حافظه‌ي يكساني را به اشتراك بگذارند. اوراكل نسخه‌ي ۶ ويژگي جديد و جالبي داشت. اين نسخه امكان قفل كردن يك رديف را در پايگاه داده مهيا مي‌كرد. در نسخه‌هاي قبلي هنگام وارد كردن اطلاعات جديد به يك جدول، كل جدول قفل مي‌شد. اما در نسخه‌ي جديد تنها همان رديف مربوطه قفل مي‌شد و ديگر متخصصان مي‌توانستند به بخش‌هاي ديگر جدول دسترسي داشته باشند.

بعد از ۴ سال تحقيق و توسعه و ۲ سال تست محصول توسط مشتري‌ها، اوراكل نسخه ۷ در سال ۱۹۹۲ به بازار آمد. ويژگي‌هاي اجرايي جديد، افزايش امكانات مديريتي، ابزارهاي جديد توسعه و متدهاي امنيتي از جمله ويژگي‌هاي اين نسخه بودند. اين نسخه همچنين قابليت‌هاي برنامه‌نويسي داشت و متخصص مي‌توانست قوانين كسب‌و‌كار را روي آن اجرا كند. شركت اوراكل به تدريج به سمت مدل‌هاي كلاينت/سرور حركت مي‌كرد و در همين راستا تمام اپليكيشن‌هاي خود را به اين مدل بازنويسي كرد.

شركت اوراكل در سال ۱۹۹۴ پيش‌بيني كرد كه سرويس‌هاي اينترنت، اينترانت و تلويزيون‌ها به حافظه‌ي قابل اعتماد و مديريت نياز خواهند داشت. در نتيجه اوراكل ديتا سرورهاي جديدي را براي برنامه‌هاي در حال ظهور طراحي كرد. اين پيش‌بيني باعث شد كه شركت اوراكل به اولين فروشنده‌ي سرور رسانه‌ها براي مديريت و ارائه‌ي برنامه‌هاي جديد تبديل شود. در سال ۱۹۹۵ نام شركت به Oracle Corporation تغيير كرد و به شهرت جهاني رسيد. اوراكل نسخه ۸ آي در سال ۲۰۰۰ به بازار آمد. اين محصول اولين پايگاه داده‌اي بود كه از تكنولوژي‌هاي وب مانند Java و HTTP همراهي مي‌كرد.

اوراكل ۹ آي اولين پايگاه داده‌ي رابطه‌اي بود كه از XML همراهي مي‌كرد. اين پايگاه داده همچنين ويژگي‌اي داشت كه اندازه‌ي جدول‌ها را ۳ تا ۱۰ برابر كوچك‌تر مي‌كرد. اوراكل ۱۰ جي در سال ۲۰۰۳ وارد بازار شد و از تكنولوژي گريد استفاده مي‌كرد. اين ويژگي به مراكز داده اجازه مي‌داد كه منابع سخت‌افزاري خود را با هم به اشتراك بگذارند. همچنين اين نسخه روي لينوكس ۶۴ بيتي نيز اجرا مي‌شد. اوراكل ۱۱ جي روي توسعه‌ي ويژگي هاي قبلي خود تمركز كرده بود. همچنين ابزارهاي نيمه اتوماتيكي را ارائه داده بود.

اوراكل ۱۲ سي در سال ۲۰۱۳ به بازار عرضه شد. اين نسخه از پايگاه داده قادر است سرويس‌هاي رايانش ابري را براي متخصصان فراهم كند. درواقع حرف c از ابتداي كلمه‌ي cloud گرفته شده است. شركت اوراكل در زمينه‌ي طراحي، ساخت و فروش محصولات نرم‌افزاري و سخت‌افزاري فعاليت مي‌كند. همچنين سرويس‌هايي براي تكميل اين محصولات را نيز ارائه مي‌دهد.

زندگي شخصي لري اليسون

لري از بچگي هم فرد روشنفكري بود و به موضوعات سخت و پيچيده‌اي مانند سفينه‌هاي فضاي و تكنولوژي‌هاي پيشرفته علاقه داشت. او بعد اتمام دوران دبيرستان وارد دانشگاه شد. مدتي زيادي از تحصيل در دانشگاه نگذشته بود كه به علت فوت نامادري‌اش تحصيل را رها كرد و در امتحانات سال دوم شركت نكرد. او چند سال بعد دوباره به دانشگاه بازگشت تا در رشته‌ي فيزيك تحصيل كند. اما به دليل عملكرد بدي كه داشت از دانشگاه اخراج شد. او در همين مدت با كامپيوتر آشنا شد و علاقه‌ي زيادي به برنامه‌نويسي پيدا كرد. لري بعد از اخراج از دانشگاه حمايت پدر خوانده‌ي خود را از دست داد. وضع مالي او خوب نبود و مجبور شد كه به صورت آزادكاري براي شركت‌هاي ديگر برنامه‌نويسي كند.

لري اليسون در دهه‌ي ۷۰ در شركتي به نام آمپكس (Ampex) مشغول به كار شد. او در اين شركت روي يك پروژه‌ي پايگاه داده‌اي براي CIA كار مي‌كرد كه نامش را اوراكل (Oracle) گذاشته بود. او بعد خواندن مقاله‌اي در مورد پايگاه داده‌هاي رابطه‌اي به همراه ۲ نفر از همكارانش شركتي را به نام SDL تأسيس كرد. لري از همان روز اول مديرعامل شركت بود. زمان زيادي نگذشت كه نرم‌افزارهاي آن‌ها به‌عنوان بهترين سيستم‌هاي پايگاه داده‌اي معروف شدند. لري اليسون در سال ۱۹۹۷ و بعد از بازگشت استيو جابز به اپل، به مدت ۵ سال به‌عنوان يكي از اعضاي هيئت مديره فعاليت كرد. او در سال ۲۰۱۴ از مديرعاملي اوراكل كناره‌گيري كرد و اكنون به‌عنوان رئيس بخش تكنولوژي اين شركت فعاليت مي‌كند.

لري اليسون به‌عنوان يك فرد نيكوكار شناخته مي‌شود. زيرا بخش قابل توجهي از دارايي عظيم خود را به موسسات خيريه اهدا كرده است. او همچنين ۴ ازدواج ناموفق داشته و دو فرزند به نام‌هاي مگان و ديويد دارد.

زندگي شخصي باب مينر

رابرت نيمراد مينر (Miner Robert Nimrod) در تاريخ ۲۳ دسامبر سال ۱۹۴۱ در يك خانواده آشوري ايراني به دنيا آمد. او و لري اليسون در سال ۱۹۷۷ در شركت آمپكس با هم ملاقات كردند. درواقع مينر سرپرست لري اليسون در شركت بود. او بعد از مدتي شركت را ترك كرد و به همراه همكار خود شركت SDL را راه‌اندازي كرد. مدتي بعد لري اليسون نيز با سرمايه‌گذاري مبلغي به‌عنوان مديرعامل مشغول به كار شد. مينر برنامه‌نويس ارشد شركت بود و تا سال ۱۹۹۳ در اين شركت كار كرد. او در تاريخ ۱۱ نوامبر سال ۱۹۹۴ از دنيا رفت.

شكست‌هاي شركت اوراكل

شركت اوراكل اولين بحران جدي خود را در سال ۱۹۹۰ تجربه كرد. درآمد شركت بسيار پايين آمده بود و اين موضوع منجر به اخراج ۴۰۰ نفر از متخصصان شركت شد. دليل اين شكست استراتژي‌هاي اشتباه بازاريابي بود. اين استراتژي اشتباه كه شركت را تا مرز ورشكستگي پيش برده بود، از مشتري‌هاي بالقوه شركت مي‌خواست كه تمامي نرم‌افزارهاي مورد نياز خود را يكجا بخرند. اليسون از اين اتفاق در سال ۱۹۹۲ به‌‌عنوان يكي از بزرگ‌ترين اشتباهات شركت اوراكل ياد كرده است.

اختلاف با شركت گوگل

شركت اوراكل در سال ۲۰۱۰ شكايتي را مبتني بر عدم رعايت حق كپي‌رايت عليه شركت گوگل تنظيم كرد. اوراكل مدعي شده بود كه گوگل از كدهاي جاواي اين شركت در توسعه‌ي سيستم عامل اندرويد استفاده كرده است. شركت گوگل مهندسان قديمي شركت اوراكل را استخدام كرده بود و اوراكل معتقد بود كه آن‌ها از ۳۷ جزوه رايگانخانه و ۱۱ خط كد مشابه استفاده كرده‌اند. دادگاه راي خود را ابتدا به نفع شركت گوگل صادر كرد. اما اوركل بعد از پيگيري ماجرا توانست راي صادره را به سود خود تغيير دهد. اوراكل ادعا مي‌كرد كه گوگل با توسعه‌ي اندرويد توانسته ۲۲ ميليارد دلار سود به دست آورد و بايد ۹ ميليارد دلار آن را به اوراكل بدهد. شركت گوگل معتقد بود كه هيچ قانوني را نقض نكرده و استفاده‌ي آنها از كدها در چهارچوب قوانين كپي‌رايت بوده است. اما اوراكل اين ادعا را درست نمي‌دانست و معتقد بود كه به تمامي مدارك توجه نشده است. در آخرين جلسه‌ي دادگاه راي به نفع شركت گوگل صادر شد و اين شركت از پرداخت جريمه‌ي ۹ ميليارد دلاري معاف شد.

پرداخت جريمه به اچ‌پي

شركت اچ‌پي در سال ۲۰۱۱ شكايتي را عليه اوراكل تنظيم كرد. علت تنظيم اين شكايت، عدم همراهي نرم‌افزار اوراكل از پلتفرم ايتانيوم (Itanium) بود. شركت اچ‌پي پردازنده‌هاي ۶۴ بيتي ايتانيوم را طراحي كرده بود. اما بعدا به كمك اينتل آن را توسعه داد. شركت اوراكل طي قراردادي با شركت اچ‌پي وظيفه داشت كه نرم‌افزارهاي خود را براي اين پلتفرم طراحي كند. اما همراهي خود را متوقف كرد. اوراكل در دفاع از عملكرد خود گفته بود كه ايتانيوم قديمي شده و به همين دليل ديگر از آن همراهي نمي‌كند. اما دادگاه در سال ۲۰۱۲ اين قرارداد را معتبر دانست و شركت اوراكل را موظف به پرداخت جريمه‌ي ۳ ميليارد دلاري به اچ‌پي كرد.

وضعيت كنوني شركت اوراكل

شركت اوراكل در طي ۳۰ سال تكنولوژي اطلاعات، توانايي ذخيره‌سازي و پردازش اطلاعات را با سرعت زيادي گسترش داد. اين شركت ايده‌ي اول توليد محصولات خود را از پايگاه داده‌هاي رابطه‌اي گرفت و هر سال تكنولوژي و ويژگي‌هاي جديدي را به نسخه‌ي نرم‌افزار خود اضافه كرد. اين شركت امروزه سرويس‌هاي گوناگون و متنوعي از جمله تجهيزات ذخيره‌ سازي، سرورها، سيستم عامل‌ها، نرم‌افزارهاي مجازي سازي، ميان‌افزار، ميزباني از اپليكيشن‌ها و از همه مهم‌تر پايگاه ‌داده‌هاي خود را به بازار عرضه مي‌كند. مهندسان نرم‌افزار و سخت‌افزار اين شركت در مراكز داده باهم همكار مي‌كنند. آن‌ها از تمامي جنبه‌هاي كسب‌و‌كار مدرن و كارآمد براي پيدا كردن راه‌حل‌هاي جديد استفاده مي‌كنند. اين شركت بيش از ۱۳۶ هزار متخصص در سراسر دنيا دارد و به‌عنوان بزرگ‌ترين شركت توليد كننده‌ي نرم‌افزار پايگاه داده شناخته مي‌شود.