ارزش‌گذاري استارتاپ و درس‌هايي از خريد گيت‌هاب توسط مايكروسافت

خريد گيت‌هاب توسط مايكروسافت با مبلغ ۷.۵ ميليارد دلار، مثال بارزي از تفاوت ارزش‌گذاري شركت‌ها و استارتاپ‌ها در سيليكون‌ ولي است. ارزشي كه براي خريد اين استارتاپ ارائه شده، ۳۰ برابر درآمد ساليانه‌ي آن است كه رقمي كاملا نجومي محسوب مي‌شود. براي مقايسه بهتر است بدانيد گران‌ترين خريد شركت‌هاي فناوري (خريد لينكدين توسط مايكروسافت)، رقمي ۷.۲ برابر درآمد ساليانه‌ي شركت بوده است. مايكروسافت براي خريد لينكدين، ۲۶ ميليارد دلار هزينه كرد.

دليل اين تفاوت‌ها در چيست؟ پاسخ سؤال در حل ابهام موجود در روند كاري سيليكون ولي نهفته است. در اين منطقه، براي ارزش‌گذاري شركت‌ها دو روند كلي وجود دارد. روند مالي و روند استراتژيك. ارزش مالي با مطالعه درآمد و بازار سهام پيدا مي‌شود. در اين روش سيستم مديريت، درآمد شركت، سود و زيان و مواردي از اين دست مورد مطالعه قرار مي‌گيرند. در تعريف ساده، اين استراتژي توانايي تبديل شدن شركت به يك سازمان مستقل از لحاظ مالي را مطالعه مي‌كند.

در مقابل، ارزش استراتژيك ارتباطي با موارد گفته‌شده در بالا ندارد. در اين روش، محصول يا موقعيت بازار شركت كوچك مطالعه مي‌شود. به بيان ديگر شركت بزرگ‌تر مطالعه مي‌كند كه آيا محصول و بازار شركت كوچك توانايي كمك كردن يا مانع شدن از موفقيت آن‌ها را دارد يا خير. ارزش استراتژيك ارتباطي به توانايي درآمدزايي مستقل شركت يا استارتاپ ندارد؛ بلكه به توانايي ايجاد (يا حفظ) ارزش و سود براي شركت ديگر مرتبط است.

با توجه به تعاريف بالا، مايكروسافت به‌خاطر توانايي براي كسب درآمد (ارزش مالي) به گيت‌هاب ۷.۵ ميليارد پرداخت نمي‌كند. اين رقم براي دسترسي به قشرهاي متنوع توسعه‌دهندگان پرداخت مي‌شود؛ بازاري كه هر روز از امكانات سرويس گيت‌هاب استفاده مي‌كند. اين خريد باعث مي‌شود اين بازار بكر به سمت محيط و محصولات مايكروسافت در بخش توسعه‌دهندگان هدايت شود و آنجا، در آمد اصلي كسب خواهد شد.

در مثالي ديگر از خريدهاي استراتژيك در سيليكون ولي، خريد يوتيوب توسط گوگل را مي‌بينيم. ارزش ۱.۶ ميليارد دلاري سرويس استريم ويديو در سال ۲۰۰۶ رقمي نجومي بود. اين رقم در حالي پبشنهاد شد كه كسب‌وكار سرويس كاملا بدون سود بود. علاوه بر آن اين شركت با اشكالات متعدد سياستي و قانون‌گذاري فعاليت‌هاي متخصصان روبرو بود. اما خريد يوتيوب و پرداخت رقم نجومي براي آن، ارتباطي به توانايي اين شركت براي سودآوري در آينده نداشت. حتي با گذشت چندين سال از خريد اين سرويس، باز هم سودده بودن آن مشخص نيست.

MySQL يكي ديگر از خريدهاي استراتژيك بود كه در سال ۲۰۰۷ توسط شركت سان مايكروسيستمز انجام شد. محصول اصلي MySQL، يك ديتابيس متن‌ باز بود كه متخصصي آساني داشت و زيرساخت‌هاي لازم را براي هر وبسايتي فراهم مي‌كرد. در آن زمان درآمد اين شركت پايين بود و مدل كسب‌وكار آن‌ها نيز برنامه‌ي خاصي براي آينده نداشت. اما در همان زمان، خريداران زيادي به دنبال پرداخت مبالغ هنگفت براي خريد اين شركت بودند.

ارزش MySQL نيز ارزش استراتژيك بود. براي اوراكل، آي‌بي‌ام و مايكروسافت، ارزش استراتژيك اين شركت به حفظ كسب‌وكار آن‌ها در حوزه‌ي ديتابيس از يك محصول رايگان بود. سرويسي كه حدود ۸۰ درصد از فرآيندهاي محصولات آن‌ها در اين حوزه را انجام مي‌داد و توانايي‌هايش باز هم در حال رشد بودند.

در حال حاضر خريد گيت هاب توسط مايكروسافت در صدر اخبار دنياي فناوري قرار دارد. البته اين خريد تنها مثالي از ارزش اصلي استارتاپ‌هاي فناوري‌محور است. نتيجه‌ي اين مثال آن است كه ساختن و توسعه‌ي يك كسب‌وكار مستقل و عالي، آن را به استثنائي قابل توجه تبديل خواهد كرد. در نهايت به اين نتيجه مي‌رسيم كه بيشترين موفقيت‌ها از داشتن ارزش استراتژيك بيرون مي‌آيند.