تلويزيوني كه قصد خريد آن را داريم چقدر بايد بزرگ باشد؟

اگر درگير خريد اسباب و لوازم خانه به خصوص تلويزيون شده باشيد مي‌دانيد كه ارزيابي اينكه چه ابعادي از صفحه نمايش تلويزيون مي‌تواند براي اتاق يا سالن مناسب باشد چقدر سخت است. فاصله اغلب افراد از صفحه نمايش تلويزيون چيزي در حدود 3 متر است و بنا به پيشنهاد THX بايد از تلويزيوني استفاده نماييم كه 40 درجه از زاويه‌ي ديد پيش روي ما را پركند. خب بدين ترتيب كدام يك از ابعاد 37، 42، 50، 65 يا 90 اينچ مناسب نياز ماست؟ در اين مقاله راهكارهاي عملي براي ارزيابي صحيح و رسيدن به نتيجه‌گيري مطلوب را در اختيار شما قرار خواهيم داد.

حقيقت آن است كه بايد با توجه به ابعاد اتاق، فضاي موجود و بودجه‌اي كه داريم اقدام به خريد كنيم. اما زماني كه هيچ محدوديتي در پيش رو نيست چطور؟ مي‌توان ابعاد مناسب را انتخاب نمود؟ كوتاه‌ترين پاسخ شايد خريدن بزرگ‌ترين تلويزيون ممكن باشد! اما پاسخ جامع، كامل و البته منطقي‌تر آن است كه با توجه به فيزيك اتاق، وضعيت قرارگيري مبلمان و صندلي‌ها، فاصله چشم از صفحه نمايش و ساير مواردي از اين دست، تصميم بگيريم.

ارتباط مستقيمي بين ابعاد پيشنهاد شده‌ي صفحه و فاصله از محل تماشا (نشستن فرد) وجود دارد. پس هر چه فاصله شما از صفحه نمايش تلويزيون بيشتر باشد، پرواضح است كه نياز به تلويزيون بزرگ‌تري داريد. ميزان ايده‌آل مربوط به اين موضوع داشتن صفحه‌اي است كه مقدار مشخصي از زاويه‌ي ديدي پيش رو را پر كند. هر چند كه اين ميزان «ايده‌آل» جاي مباحثه و گفتگوي بسيار دارد.

با توجه به پيشنهادي كه THX ارائه كرده است، داشتن زاويه ديدي معادل 40 درجه مي‌تواند «تجربۀ سينمايي فوق‌العاده‌اي» را به همراه داشته باشد. اما اين 40 درجه به چه معني است؟ به خصوص براي ما كه دل خوشي از درس شيرين رياضيات نداريم بدست آوردن اين زاويه‌ها چگونه ميسر خواهد بود؟ نقاله را فراموش كنيد و تنها با ضرب فاصله‌ي بيننده (در مقياس سانتيمتر يا اينچ) در عدد 0.84 مي‌توانيد به قطر پيشنهادي تلويزيون يا صفحه پروژكتور خود برسيد.

براي نمونه اغلب افراد در فاصله‌ي سه متري از تلويزيون مي‌نشينند، پس با توجه به پيشنهاد THX، صفحه نمايش حدوداً 90 اينچ براي چنين افرادي مناسب خواهد بود. اين يعني صفحه نمايش 55 اينچي كه پيش روي شماست با توجه به اين استاندارد «خيلي بزرگ» نيست. البته بايد توجه داشته باشيم كه همه نمي‌توانند با توجه به فضاي موجود در اتاق يا بودجه‌شان چنين تلويزيوني تهيه كنند. پس به همين خاطر پيشنهاد دوم براي اين دسته از افراد حداقل تلويزيوني با صفحه نمايش 60 اينچ خواهد بود. پس اين موضوع كه صفحه نمايش بزرگ تر از 32 يا مثلا 42 اينچ باعث آسيب چشم در هنگام مشاهده تلويزيون مي‌شود كاملا اشتباه است!

اين در حالي است كه با توجه به پيشنهاد ديگري از سوي SMPTE اين زاويه ديد بايد 30 درجه باشد؛ كه قدري كوچك‌تر از پيشنهاد THX است. در اين پيشنهاد براي بدست آوردن عدد مناسب صفحه نمايش بايد فاصله بيننده از تلويزيون را در ضريب 0.625 ضرب كنيم؛ كه براي مثال پيشين ما يك تلويزيون با صفحه نمايش 68 اينچ مناسب خواهد بود كه چون اين اندازه موجود نيست بايد به يكي از مدل‌هاي 65 يا 70 اينچ رجوع نمود.

سي‌نت نيز پيشنهاد مي‌كند كه اين فاصله 1.5 برابر نزديك‌تر باشد و مي‌توان با ضرب فاصله موجود در عدد 0.667 به ابعاد مناسب دست پيدا كرد. با اين روش، تلويزيون‌هاي نسبتاً بزرگ‌تري را بايد به نسبت استاندارد پيشين تهيه نماييم. در حالي كه اين اعداد و ارقام راهنماي خوبي هستند، اما تصور مي‌كنم همه اين موارد را بايد در حد پيشنهاد نزد خود نگاه داريم و نمي‌توان از آن‌ها قوانين سفت و سختي بدست آورد. در واقع سرگرم شدن يا همان «گم شدن» در اعداد و ارقام ما را از واقعيت پيچيده دور مي‌كند. هر چند عوامل موثر ديگري نيز در اين بين وجود دارند.

زماني كه صحبت از حداكثر اندازه صفحه نمايش مي‌شود؛ دو عامل پيش مي‌آيند: وضوح نمايش و استيلاي تلويزيون در محيط اتاق (همان بزرگي به نسبت محيط). اغلب تلويزيون‌هاي موجود در بازار داراي كيفيت فول اچ‌دي (1080 پيكسل) هستند؛ كه يعني صفحه نمايش آن‌ها مملو از پيكسل است و حتي در بزرگ‌ترين صفحات تخت تلويزيون امروزي با نشستن در فاصله‌ي 3 متري نيز خبري از پيكسل‌ها نيست! اگر كيفيت تلويزيون يا پروژكتور شما خوب نيست، احتمال دارد كه ساير موارد جزئي نظير نويز يا لرزش و محو شدگي را در تصوير مشاهده نماييد، اما با اين حال باز هم پيكسلي نخواهيد ديد. اگر به چنين تلويزيون‌هايي نزديك‌تر شويد، پيكسل‌ها كم كم نمودار خواهند شد؛ البته اين در حالي است كه خيلي به آن نزديك شده باشيد.

البته اگر كيفيت تصوير در حال پخش بالا نباشد و فاصله شما نيز از تلويزيون كم باشد تصويري كه در تلويزيون مشاهده خواهيد كرد چنگي به دل نخواهد زد. مثلا اگر در يك تلويزيون 90 اينچ از فاصله دو متري به تماشاي برنامه‌ 90 بنشينيد، حتما پيكسل‌هاي بزرگ را مشاهده خواهيد كرد اما اگر به تماشاي يك فيلم Full HD از طريق بلو-ري اقدام كنيد جريان فرق خواهد كرد.

عامل ديگر اينكه ميزان استيلا (بزرگي) تلويزيون در اتاق موضوعي كاملاً شخصي و سليقه‌اي است. و اينكه يك تلويزيون تا چه حد بايد بزرگ باشد تا به عنوان مركز توجه اتاق مطرح گردد. اگر شك داريد به شما پيشنهاد مي‌كنيم يك مقوا را برداشته و به اندازه‌ي تلويزيوني كه در ذهن داريد قيچي كنيد، حال ببينيد كه ابعاد اين تلويزيون در اتاق چگونه خواهد بود. زماني كه اين تلويزيون نمادين را در پيش داريد مي‌توانيد وضعيت آن را در اتاق در كنار ساير اجزاي موجود بسنجيد و ببينيد آيا اندازه‌ي مناسب آن كاملاً به ابعاد اتاق، فضاي پيراموني، دكوراسيون و ساير عوامل هماهنگي دارد يا خير.

بياييد صادق باشيم؛ هيچ قصد نداريم از نسخه‌هايي كه THX و SMPTE براي ما مي‌پيچند و خيلي تلويزيون‌محور هستند استفاده نماييم. به گمانم اين اعداد و ارقام تا حد زيادي امكانات دنياي مدرن را براي آن‌هايي كه به فراتر از اين مي‌انديشند ناديده مي‌گيرد. شخصاً در فاصله‌ي 3 متري از يك صفحه پروژكتور 102 اينچ مي‌نشينم كه داراي نسبت نمايش 2.35:1 است و با استفاده از يك پروژكتور 1080 پيكسل كه كل صفحه‌ي پيش رو را پر مي‌كند ايجاد شده است. اين يعني من هيچ يك از اين استانداردها را رعايت نكرده‌ام!

در واقع تماشاي تلويزيون در اين حد و اندازه زود آدمي را به خود عادت مي‌دهد. اين جمله را به طور قطع مي‌گويم چرا كه افراد زود به صفحات نمايش بزرگ‌تر خو مي‌گيرند. حقيقت آن است كه چشم با مشاهده‌ي تصوير بزرگ‌تر احساس راحتي مي‌كند و هر چه سطح بيشتري از زاويه‌ي ديد پيش روي شما داراي نورانيت يكنواختي باشد به مراتب بهتر است.

خوشبختانه مي‌توان با استفاده از نورهاي مورب، اتاق را روشن كرده و مي‌توان تاثير نور زمينه‌ي تلويزيون‌هاي LCD را كاهش داد و در نتيجه خستگي چشم را كم كرد. جالب اينكه تاثير نور مناسب محيط مي‌تواند از صفحات بزرگ‌تر تلويزيون مفيدتر باشد. اما نكته اينجاست كه بسياري از افراد ترجيح مي‌دهند در تاريكي به تماشاي تلويزيون بنشينند و به قول معروف محيط را سينمايي كنند!

البته تصميم نهايي با شماست و ما در اينجا تنها موارد موجود پيش روي را ارائه كرده‌ايم. شخصاً صفحات نمايش بزرگ‌تر را ترجيح مي‌دهم و به انديشه متخصصينم يك تلويزيون 42 اينچ براي بسياري از خانه‌ها كوچك است و تفاوت چنداني با تلويزيون‌هاي CRT 36 اينچ گذشته ندارد. در واقع اگر قرار باشد تلويزيوني تهيه كنم، با توجه به افزايش ارزش تلويزيون در اين روزها، ترجيح مي‌دهم حداقل از مدل‌هاي 50 اينچي شروع كنم كه زير 1000 دلار ارزش دارد و به هيچ وجه به دنبال موارد كوچك‌تر نمي‌روم.