نگاهي عميق به فرهنگ تيونينگ خودرو در ژاپن

به‌ انديشه متخصصين شما تيونينگ خودرو شامل چه مواردي مي‌شود؟ از اين واژه چه تعريفي مي‌توان داشت؟ آيا تيونينگ فقط پيشرانه و قواي متخصص خودرو را در بر مي‌گيرد يا صرفا شخصي‌سازي ظاهر بدنه و كابين است؟

درواقع هيچ جواب قاطعي نمي‌توان به اين سؤالات داد؛ چرا كه جادوي تيونينگ در همين موارد است؛ هر كسي تعريف مختص به خود را از تيونينگ دارد. در حقيقت تا جايي كه يك پروژه‌ي تيونينگ مالك آن را راضي نگه دارد، مباحثه بر سر درست يا نادرست بودن تيونينگ خودرو بي‌فايده است. خودروهاي تيونينگ و شخصي‌سازي شده فقط به بهانه‌ي دل‌خوشي مالك آن وجود دارند. در ادامه به مطالعه سبك‌هاي مختلف تيونينگ در ژاپن مي‌پردازيم؛ با اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران همراه باشيد.

تنوع فرهنگ‌هاي تيونينگ، تقريبا به اندازه‌ي برندهاي متنوع موجود در صنعت خودروسازي است. يكي از متفاوت‌ترين، غني‌ترين و سرزنده‌ترين فرهنگ‌هاي تيونينگ در ژاپن است. شايد با ديدن فيلم‌هاي سينمايي و تجربه‌ي بازي‌هاي ويدئويي مختلف، گوشه‌اي از فرهنگ تيونينگ و شخصي‌سازي خودرو در اين كشور را لمس كرده باشيد؛ ولي به‌جرئت مي‌توان گفت كه تيونينگ در ژاپن، در يك سطح كاملا ويژه‌ و متفاوت قرار دارد.

مد مايك (Mad Mike) نيوزيلندي كه رقابت‌هاي فرمول D در آمريكا را كنار گذاشته و مدتي است به‌صورت حرفه‌اي در مسابقات دريفت ژاپن شركت مي‌كند، به كارگاه‌هاي تيونينگ زيرزميني و معروف ژاپن سر مي‌زند و از نزديك سبك‌هاي مختلف تيونينگ ژاپني را تجربه مي‌كند. مد مايك در اين سفر جذاب، با واتارو كاتو مؤسس يكي از محبوب‌ترين برندهاي تيونينگ ژاپن، ليبرتي واك (Liberty Walk) ملاقات مي‌كند. اين برند كه با تيونينگ سوپراسپرت‌هاي پرقدرت مانند، فراري و لامبورگيني به شهرت جهاني دست يافته است، امروز كيت‌هاي بدنه‌ي مخصوص خود را به تمام نقاط جهان ارسال مي‌كند. مد مايك شيفته‌ي رويكرد منحصربه‌فرد واتارو شده است. واتارو مي‌گويد:

من عاشق سوپراسپرت‌هاي پرقدرت هستم؛ ولي هميشه طرفدار خودروهاي قديمي و كلاسيك بوده‌ام. يكي از بهترين نمونه‌هاي اين خودروها، اولين خودرويي بود كه بعد از دريافت گواهينامه‌ي رانندگي با جمعي از دوستانم آن را شخصي‌سازي كردم؛ اين خودروهاي قديمي و كلاسيك، هميشه عشق اول من خواهند بود.

واتارو به مزدا RX-3 تا دندان تيونينگ شده‌ي خود اشاره مي‌كند:

من دوست دارم هميشه شروع‌كننده‌ي يك رويكرد باشم تا اينكه از روش ديگران پيروي كنم. البته هيچوقت واقعا به دنبال اين عمل نبوده‌ام و معمولا خودبه‌خود به وجود آمده است. هدف من اين است كه مردم بيشتري من را با طراحي خاص خودم به ياد بياورند؛ ۵۰ سال است كه اين رويكرد را در پيش گرفته‌ام.

مد مايك مي‌گويد:

واتارو اصلا به دنبال خودنمايي نيست؛ او فقط به دنبال طراحي و تيونينگ خودروهاي خاص خودش است.

روزگاري واتارو فقط در ژاپن محصولات خود را عرضه مي‌كرد. مدتي بعد شخصاً به نقاط مختلف جهان سفر مي‌كرد و پروژه‌هاي شخصي و سفارشي انجام مي‌داد. اما امروز برند ليبرتي واك كاملاً شناخته‌شده است و حتي در بازي‌هاي ويدئويي پرطرفداري چون فورزا هورايزن (Forza Horizon) و نيد فور اسپيد (Need For Speed) كيت‌هاي بدنه‌ي اين برند ژاپني قرار دارند.

كارگاه تيونينگ كولو كاستومز (Cholo’s Customs) يكي از بهترين نمونه‌هاي تيونينگ آمريكايي در ژاپن است كه به‌درستي پياده‌سازي شده است. خودروهاي لورايدر (Lowrider) اين برند هر كدام طراحي خاص خود را دارند. هيساشي يوشيدا، مؤسس اين برند مي‌گويد:

كارگاه ما خودروهاي دهه ۱۹۷۰ را به سبك لورايدر شخصي‌سازي مي‌كند كه اخيراً خودروهاي ساخت دهه ۳۰ تا ۵۰ را هم در برنامه‌ي تيونينگ قرار داده‌ايم.

مد مايك توضيح مي‌دهد كه زيبايي اين مجموعه در خلق طراحي‌هاي آزادانه است؛ هيچ‌كس به هيچ قانوني پايبند نيست و همه به دنبال ساخت اثر هنري خود هستند و از اين‌ كار لذت مي‌برند.

هيساشي ادامه مي‌دهد:

من هيچوقت به خودروهاي لورايدر، حتي بعد از دريافت گواهينامه‌ي رانندگي، علاقه نداشتم؛ ولي به‌مرور به خودروهاي كلاسيك و قديمي روي آوردم. در سن ۲۰ سالگي بود كه تحت تأثير دوستانم قرار گرفتم و علاقه‌ي جدي من به خودروهاي لورايدر آغاز شد.

مد مايك مي‌گويد:

نكته‌ي جالب خودروهاي تيونينگ شده در ژاپن قابليت رانندگي آن‌ها است. اصلا مهم نيست كه خودرو تا چه حد تغيير كرده؛ در هر صورت بايد آن‌ها در خيابان‌ها جولان دهند.

هيساشي در رابطه با خودنمايي با خودروها مي‌گويد:

فقط در دوراني جواني بود كه به جلب توجه مردم هنگام رانندگي با خودرو اهميت مي‌دادم. حالا بيشتر به لذت رانندگي توجه دارم تا خودنمايي.

در ژاپن تقريبا هر وسيله‌ي نقليه‌اي كه فكر كنيد، تيونينگ شده است. به‌عنوان مثال خودروهاي كِي (Kei) در ژاپن از محبويت خاصي در فرهنگ تيونينگ برخوردار هستند. خودروهاي كِي در واقع در اروپا به خودروهاي شهري و در آمريكا به خودروهاي كامپكت اطلاق مي‌شود. اين خودروها در ژاپن به دليل همخواني با قوانين مالياتي و بيمه و فضاهاي پاركينگ، در كلاس خاص خود توليد و شناخته مي‌شوند. در حقيقت به دليل هزينه‌هاي كم تيونينگ و پيشرانه‌هاي ۶۰۰ سي‌سي اين كلاس، انواع خودروهاي كي از پيكاپ تا ميكرو ون، تيونينگ و شخصي‌سازي مي‌شوند.

كازو اودا، مؤسس برند تيونينگ هِلو اسپشيال (Hello Special)، مي‌گويد:

اوايل كه تيونينگ را شروع كردم، بيشتر به استايل بوسوزوكو (Bosozoku) گرايش داشتم. اين استايل در اصل به معني قانون‌شكني بود. در واقع با شخصي‌سازي مخصوص دست به قانون‌شكني مي‌زديم. حالا كه سني از من گذشته است، بيشتر به تيونينگ قانوني تمايل پيدا كرده‌ام. شايد خودروهاي برند من به استايل بوسوزوكو شباهت داشته باشند؛ ولي تمام كيت‌هاي بدنه، ارتقاء قواي متخصص و ديگر موارد، تمام گواهينامه‌هاي قانوني را دريافت كرده‌اند.

در فرهنگ تيونينگ ژاپن، خودرو و پلتفرم آن مهم نيست؛ همه چيز در خودنمايي و نمايش طرح خاص هر فرد خلاصه مي‌شود. يكي از عجيب‌ترين و در عين‌ حال جذاب‌ترين استايل‌هاي تيونينگ خودرو در ژاپن، سوپراسپرت‌هاي پرسروصدا و پر از LED است. شينيچي موروهوشي، مؤسس برند فايتينگ استار (Fighting Star) كه دارودسته‌ي مخصوص به‌خود را دارد، مي‌گويد:

دليل اصلي كه من روي لامبورگيني LED نصب كردم اين است كه رانندگي با يك لامبورگيني شخصي‌سازي نشده ملال‌آور است. به‌همين‌ خاطر لامبورگيني را به شيوه‌اي كه دوست داشتم شخصي‌سازي كردم تا طرح مخصوص خودم را به نمايش بگذارم.  الهام بخش اصلي من، كاميون‌هاي تيونينگ شده‌ي ژاپني (Dekotora) و سري فيلم‌هاي سينمايي جنگ ستارگان (Star Wars) بود.

مد مايك مي‌گويد كه خودروهاي موروهوشي مثال بارز خلاقيت هستند؛ چيزي كه كمتر كسي به فكر آن مي‌افتد و شايد بتوان گفت كه حاصل آن هم جذاب شده است.

موروهوشي ادامه مي‌دهد:

ما فقط يك مدل لامبورگيني را نمي‌خريم كه به همان صورت و با ظاهر كارخانه‌اي با آن رانندگي كنيم؛ بلكه آن‌گونه كه دوست داريم آن‌ها را شخصي‌سازي و تيونينگ مي‌كنيم كه نصب LED، بخشي از اين فرآيند را تشكيل مي‌دهد. شايد با اين‌كار يك فرد قانون‌شكن به انديشه متخصصين بيايم؛ ولي در تمام عمرم روش زندگي من به همين صورت بوده است و اصلاً به حرف مردم اهميت نمي‌دهم.

موروهوشي و لامبورگيني‌هاي پرزرق‌و‌برق او طرفداران خاصي در جهان پيدا كرده است. لامبورگيني ديابلو موروهوشي در بازي ويدئويي Need For Speed نسخه‌ي سال ۲۰۱۵ يكي از برجسته‌ترين خودروهاي موجود بود.

يكي از جالب‌ترين فرهنگ‌هاي تيونينگ در ژاپن، كاميون‌هاي شخصي‌سازي شده يا دكوتورا (Dekotora) است. اين كاميون‌ها غرق در چراغ‌هاي LED مي‌شوند و جزئيات تيونينگ در آن‌ها خارق‌العاده است. مينوزو هاياشي كه مالك يك كاميون دكتورا است، مي‌گويد:

سري فيلم‌هاي سينمايي ژاپني Torakku Yarō نقطه‌ي آغاز علاقه‌ي من به كاميون‌هاي دكوتورا بود. حتي قبل از اينكه گواهينامه رانندگي دريافت كنم، دوچرخه‌ام را به سبك كاميون‌هاي دكوتورا تزئين مي‌كردم؛ هميشه مي‌خواستم كه متفاوت باشم و جلب توجه كنم. واقعا عاشق تزئين كردن كاميون هستم، در واقع از اين طريق دوستان زيادي هم پيدا كرده‌ام. با روشن كردن اين همه LED حتما توجه مردم جلب مي‌شود. از اين‌ كار لذت مي‌برم.

ژاپن بهشت عاشقان تيونينگ است. ژاپني‌هاي علاقمند به تيونينگ و شخصي‌سازي خودرو، اصلا به قوانين اهميت نمي‌دهند و فقط به فكر تيونينگ خاص خودروي خود هستند. سوكي ياماشيتا، مؤسس برند و گروه رود پليرز (Rude Playerz)، مي‌گويد:

پايه و اساس استايل بوسوزوكو (Bosozoku) ريشه در علاقه افراد به خودروهاي مسابقه‌اي ژاپني دارد؛ در واقع افرادي كه هزينه‌ي لازم براي شركت در مسابقات رسمي و رانندگي در پيست را نداشتند، به رانندگي و مسابقات غير قانوني در خيابان‌ها روي آوردند. استايل بوسوزوكو در انديشه متخصصين بسياري يك دسته از مسابقات خياباني نامناسب شمرده مي‌شود، ولي امروزه بيشتر علاقه‌مندان اين استايل، به نمايش خودروها و جلب توجه تمركز كرده‌اند؛ بوسوزوكو تقريبا مشابه فرهنگ خودروهاي لورايدر در ايالات متحده است.

مد مايك علاقمند اين استايل و خاص بودن خودروهاي آن شده است. وي معتقد است كه بي‌قانون بودن و آزاد بودن دست افراد در اين طرح به زيبايي و ويژه بودن آن اضافه مي‌كند.

ياماشيتا ادامه مي‌دهد:

من علاوه بر تيونينگ خودرو، در ساخت موزيك هم فعال هستم. وقتي يك خودرو يا موزيك را مي‌سازم، آن را به‌عنوان ارائه‌ي محصولي از جانب خودم به دنيا حساب مي‌كنم. ساخته‌هاي من حاصل تلاش زياد و افتخار است.

بدون شك هيچ جاي دنيا مانند ژاپن نيست. تمام گروه‌هاي تيونينگ مختلف بدون هيچ‌گونه رقابتي در كنار هم قرار گرفته‌اند. با خريد يك خودرو در ژاپن، به دليل وجود بي‌شمار قطعات افترماركت، دروازه‌اي بزرگ جهت ساخت خودروي منحصربه‌فرد و شخصي براي هر فرد باز مي‌شود. فرهنگ متفاوت و غني تيونينگ در ژاپن، نشانه‌اي ديگر از خلاقيت اين مردم است. شما طرفدار كدام سبك تيونينگ در ژاپن هستيد؟ سوپراسپرت‌هاي عريض و كم‌ارتفاع يا دارودسته‌ي بوسوزوكو با اگزوزهاي سر به فلك كشيده؟

درپايان از شما دعوت مي‌كنيم بيننده‌ي ويدئوي جذاب ردبول و ملاقات مد مايك با فرهنگ تيونينگ ژاپني باشيد.