فناوري تمام خودران تسلا، ۱۰ هزار دلار ارزش دارد

در اوايل هفته جاري، تسلا نرم‌افزار ارتقايافته «كاملا خودران» را براي گروه كوچكي از مالكان خودروهاي الكتريكي ارسال كرد تا آن را در جاده‌هاي عمومي آزمايش كنند. اما در وب‌سايت تسلا سلب مسئوليت از تمام عواقب اين موضوع به چشم مي‌خورد و اعلام شده است كه سيستم ۸۰۰۰ دلاري، خودروها را كاملا خودران و مستقل نمي‌كند و رانندگان مجبور هستند بر آن نظارت كنند.

متخصص كارشناسان با استناد به چنين پيام‌هاي متناقضي، در اين زمينه تسلا را به بازاريابي فريبنده و غير مسئولانه متهم مي‌كنند و مي‌گويند عرضه اين سيستم مي‌تواند جاده‌ها را خطرناك‌تر و ناامن كند؛ زيرا اين سيستم تا پايان سال توسط بيش از ۱ ميليون راننده در وسايل نقليه برقي مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

استيون شلداور، مهندس و محقق دانشگاه كاليفرنيا بركلي كه ۴۰ سال در زمينه رانندگي خودران تحقيق و مطالعه كرده است، در اين زمينه مي‌گويد:

چنين مواردي به‌وضوح مردم را درباره توانايي‌هاي سيستم گمراه مي‌كند. اين يك قابليت بسيار محدود است كه هنوز به نظارت دائمي راننده نياز دارد.

روز چهارشنبه، ايلان ماسك در كنفرانس تلفني به تحليل‌گران صنعت خودرو گفت اين شركت عرضه قابليت رانندگي كاملا خودران را به‎آرامي و با احتياط آغاز مي‌كند؛ زيرا جهان مكاني پيچيده و آشفته است. اين شركت قصد دارد آخر هفته جاري برخي رانندگان را به فهرست ارتقاي نرم‌افزاري براي دستيابي به فناوري كاملا خودران اضافه كند و اميدوار است تا پايان سال، نسخه پيشرفته‌تري دراختيار داشته باشد. ماسك به داشتن يك ميليون وسيله نقليه مجهز به فناوري خودران تا پايان سال اشاره كرد و گفت اين خودروها، بازخوردهاي خود را در شرايطي كه نمي‌توان پيش‌بيني كرد، به تسلا ارائه مي‌دهند. بااين‌حال مديرعامل تسلا به‌ نام رانندگان يا محل زندگي آن‌ها اشاره‌اي نكرد. 

اداره ملي ايمني ترافيك بزرگراه كه نهاد نظارتي و كنترل‌كننده خودروسازان آمريكا است، مي‌گويد از نزديك تسلا را تحت نظارت قرار خواهد داد و از هيچ اقدامي براي محافظت از مردم در برابر خطرات نامعقول ايمني دريغ نخواهد كرد. اين آژانس در بيانيه‌اي اعلام كرد كه از ارتقاي سيستم خودران تسلا مطلع شده است و فناوري كاملا خودران تسلا از انديشه متخصصين اين سازمان در حقيقت توسعه نرم‌افزاري دستيار راننده به شمار مي‌رود و هنوز به نظارت انساني نياز دارد. در بيانيه آمده است:

امروز هيچ خودرويي در بازار قادر به رانندگي كاملا خودران نيست.

بااين‌حال تسلا در وب‌سايت خود با فونت درشت به توانايي رانندگي كاملا خودران محصولاتش اشاره مي‌كند؛ ولي با فونت كوچك‌تر به خريداران هشدار مي‌دهد:

ويژگي‌هاي فعال‌شده فعلي به نظارت دائمي راننده نياز دارند و خودرو را كاملا خودران يا مستقل نمي‌كنند. فعال‌سازي و استفاده از اين ويژگي‌ها به دستيابي به اطمينان بيش از حد رانندگان انساني بستگي دارد و توسط ميلياردها مايل تجربه رانندگي خودران، اين موضوع نشان داده شده است. همچنين استفاده از اين قابليت‌ها به تأييد مقررات و نهادهاي قانون‌گذاري بستگي دارد كه ممكن است در برخي از حوزه‌هاي قضايي و ايالت‌ها بيشتر طول بكشد.

حتي قبل از استفاده از اصطلاح «رانندگي كاملا خودران»، تسلا سيستم دستيار راننده خود را «اتوپايلوت» ناميد. بسياري از رانندگان بيش از حد به آن اعتماد و از چارچوب كاري آن عبور كردند؛ درنتيجه حداقل سه نفر در آمريكا كشته شدند. شوراي ايمني حمل‌ونقل ملي آمريكا به دليل اجازه دادن به رانندگان براي توجه نكردن به مسير رانندگي و محدود نكردن استفاده از اتوپايلوت،  تسلا را در اين تصادف‌هاي مرگبار مقصر دانست. اعضاي اين شورا كه هيچ اختيار نظارتي ندارند، گفته‌اند توصيه‌هاي ايمني آن‌ها توسط تسلا و NHTSA ناديده گرفته شده‌اند.

برايانت واكر اسميت، استاد حقوق دانشگاه كاروليناي جنوبي كه به مطالعه وسايل نقليه خودران مي‌پردازد، اظهار داشت كه استفاده تسلا از اصطلاح «اتوپايلوت» براي توصيف رانندگي نيمه خودران خود بسيار بد بود؛ اما ارتقاي آن به «سيستم كاملا خودران» (FSD) حتي از آن هم بدتر است. واكر اسميت گفت:

اين كار بسيار گمراه‌كننده و غير مسئولانه است و مي‌تواند كلاه‌برداري ناميده شود.

انجمن مهندسان خودرو (SAE) پنج سطح براي توصيف عملكرد خودروهاي خودران تعريف كرده است. در سطح صفر تا دو، انسان‌ها در حال رانندگي با خودرو و نظارت بر قابليت‌هاي تقريبا خودكار آن هستند. در سطح سه تا پنج، خودرو رانندگي مي‌كند و سطح پنج، خودروي خودراني را توصيف مي‌كند كه تحت هر شرايط ترافيكي و آب‌وهوايي به‌تنهايي و بدون دخالت انسان، در حال رانندگي است.

واكر اسميت گفت:

اصطلاح «كاملا خودران» به اين معني است كه هيچ راننده‌اي به جز خود وسيله نقليه وجود ندارد. اين عبارت نشان مي‌دهد كه مناسب نيست كسي را در اين خودرو (به‌عنوان راننده انساني ناظر) قرار دهيم.

ايلان ماسك نيز روز چهارشنبه گفت تسلا روي ايجاد سيستم روبوتاكسي متمركز خواهد شد كه در آن يك نفر مي‌تواند ناوگاني متشكل از ۱۰ خودرو خودران را در سيستم تاكسي اينترنتي يا سرويس اشتراك سواري مديريت كند. ماسك گفت:

اين كار چندان دشوار نخواهد بود؛ اما ما مي‌خواهيم فقط روي داشتن شبكه‌اي خودمختار تمركز كنيم كه داراي عناصر مختلفي از جمله اوبر، ليفت و Airbnb است.

نام تسلا در ميان ۶۰ شركتي قرار دارد كه در كاليفرنيا (ايالت شماره ۱ فروش تسلا) مجوز فعاليت خودروهاي خودران با رانندگان همراه انساني كسب كرده‌اند. اين شركت‌ها موظف هستند وقتي سيستم خودران با اشكالي رو‌به‌رو مي‌شود كه راننده به كنترل آن احتياج دارد، به نهادهاي نظارتي گزارش دهند. سرپيچي از اين كار مي‌تواند مالكان خودروهاي الكتريكي تسلا را درگير پرونده‌هاي اداري كند.

قبل از اينكه تسلا بتواند وسايل نقليه كاملا خودران را در جاده‌هاي كاليفرنيا قرار دهد، مجبور است مجوز ديگري از نهادهاي نظارتي ايالتي بگيرد. تاكنون فقط پنج شركت از جمله ويمو گوگل و كروز جنرال موتورز، اين مجوز را دريافت كرده‌اند. اداره وسايل نقليه موتوري كاليفرنيا تاكنون به سؤالات مربوط به آخرين برنامه‌هاي تسلا براي توسعه خودروهاي خودران پاسخ نداده است. NHTSA كه به دليل ترس از منع نوآوري‌هاي ايمني، از وضع مقررات مربوط به خودروهاي خودران طفره رفته است، مي‌گويد هر ايالتي، بايد رانندگان را به دليل عملكرد ايمن وسايل نقليه خود مسئول بداند.

واكر اسميت استدلال مي‌كند كه اين آژانس مسئوليت بيش از حدي بر دوش رانندگان خودروهاي تسلا قرار داده است؛ درحالي‌كه بايد به اين سؤال پاسخ دهد كه خودروسازان براي اطمينان از ايمن بودن محصولات خود چه كاري انجام مي‌دهند. او همچنين مي‌گويد «آزمايش اين سيستم توسط رانندگان وسايل نقليه مي‌تواند مفيد باشد و به روند استفاده از خودروهاي خودران سرعت ببخشد.»

ايلان ماسك، مديرعامل تسلا، اخيرا اعلام كرد اين خودروساز در حال افزايش ارزش ۲۰۰۰ دلاري سيستم كاملا خودران است. اين افزايش درخور توجهي است و ارزش سيستم را به ۱۰ هزار دلار مي‌رساند. حال اين سؤال ايجاد مي‌شود كه آيا چنين سيستمي ارزش خريدن دارد يا نه؟

اگر بخواهيم خيلي ساده پاسخ دهيم، جواب منفي است. اين فناوري هنوز در مرحله آزمايشي قرار دارد و فقط براي تعداد اندكي از مالكان خودروهاي الكتريكي تسلا ارائه شده است. به عبارت ديگر حتي اگر فردي ۱۰ هزار دلار پول جمع كند، در شرايط كنوني تجربه رانندگي كاملا خودران را تجربه نخواهد كرد و فقط به سيستم نيمه‌خودران اتوپايلوت (AutoPliot) دسترسي پيدا مي‌كند.

همان‌طور كه گفته شد، وعده رانندگي كاملا خودران به‌طور غير قابل انكاري تطميع‌كننده است؛ زيرا به فرد اجازه مي‌دهد مقصد را از پيش برنامه‌ريزي كند و به خودرو اجازه بدهد او را به آنجا برساند. البته تسلا به متخصصان هشدار مي‌دهد اين قابليت براي حالتي در انديشه متخصصين گرفته شده است كه راننده‌اي كاملا مراقب، دستان خود را روي فرمان نگه داشته و آماده باشد كه هر لحظه آن را كنترل كند.

اگر همه چيز طبق وعده‌هاي ايلان ماسك پيش برود، ممكن است ۱۰ هزار دلار پرداختي مشتريان به‌خوبي هزينه شده باشد. اين فناوري مي‌تواند به امتيازي مثبت براي فروش عمده و راهي براي حفظ مشتريان تبديل شود؛ زيرا پس از عادت كردن به چنين سطحي از فناوري خودران، كنار آمدن با برخي فناوري‌هاي رانندگي نيمه‌خودران دشوار است.

به‌طور خاص، تعدادي از افراد عاشق كنترل كروز تطبيقي ​​هستند. اين سيستم مانند فناوري رانندگي كاملا خودران تسلا پيشرفته نيست؛ اما كنار گذاشتن آن براي رانندگي در بزرگراه بسيار استرس‌زا است و گاهي اوقات فرد احساس مي‌كند به عصر حجر بازگشته است.

با تمام اين اوصاف، شما مايل هستيد چقدر براي اين فناوري بپردازيد؟ البته در صورتي كه بتوانيد در خودرو آرام بنشينيد و اجازه بدهيد سيستم خودران بيشتر كارها را انجام دهد؟