اپل به ناديده گرفتن نقض قانون كار در كارخانههاي شركاي تجاري خود متهم شد
ماه گذشته، اپل اعلام كرد كه روابط با پگاترون (Pegatron)، سومين مونتاژكنندهي بزرگ محصولاتش را به دليل نقض قوانين كار به حالت تعليق درآورده است و تا زمانيكه اين شركت نقصهاي خود را اصلاح نكند، حاضر به تجارت با آن نخواهد بود. حال گفته ميشود نهتنها پگاترون، بلكه بسياري از تأمينكنندگان قوانين سال ۲۰۱۴ چين در رابطه با حقوق نيروي سادهان موقت را رعايت نميكنند و ادعا ميشود اپل نيز اين موضوع را ناديده ميگيرد تا هزينههاي اضافه و تأخير در عرضه آيفون را جبران كند.
با ادامه پيدا كردن تنش تجاري ايالات متحده و چين، تعداد زيادي از شركتها از جمله اپل قصد دارند خطوط توليد خود را از چين به كشورهايي ديگر منتقل كنند؛ اما در حال حاضر اكثر تأمينكنندگان اپل در چين، قوانين استخدام نيروي سادهان موقت را ناديده ميگيرند و ادعا ميشود كه كوانتا، پگاترون و فاكسكان اين كار را با آگاهي كامل اپل انجام ميدهند.
چين در سال ۲۰۱۴ قوانين جديدي براي حمايت از نيروي سادهان موقت و فصلي وضع كرد. بر اساس قوانين يادشده، نبايد بيش از ۱۰ درصد از نيروي كار يك كارخانه نيروي ساده موقت باشد. اغلب شركتها براي پايين آوردن هزينههاي توليد، نيروي سادهان فصلي را براي مدتي كوتاه استخدام و بعد اخراج ميكنند؛ زيرا معمولا متخصصان دائمي از مزاياي بهتر و حمايتهاي قانوني برخوردار ميشوند. تأمينكنندگان بزرگ اپل نيز از اين قاعده مستثنا نيستند و بهطور سنتي، در آستانه عرضهي محصولات جديد تعداد زيادي نيروي ساده موقت استخدام ميكنند. سال ۲۰۱۴، اپل بهصورت رسمي در گزارشي اذعان داشت كه ۳۶۲ كارخانهي تأمينكننده خود را در چين مطالعه كرده است و تقريبا نيمي از آنها بيش از ۱۰ درصد نيروي ساده موقت استخدام كردهاند.
اطلاعات منتشرشده صحبتهاي چهار متخصص اسبق اپل را بازگو ميكند كه سه نفر آنها در تيم تأمينكننده اپل كار ميكردند و هدفشان اطمينان از رعايت قوانين بود و گفته ميشود، چهارمين منبع مدير سابق اپل بوده است. در گزارش ارائهشده، چگونگي عرضهي سالانهي محصولات اپل و هجوم گستردهي كاركنان موقت مورد نياز كارخانهها هنگام افزايش توليد توضيح داده شده است. اين متخصصان به «اعزام موقت» معروف هستند؛ زيرا آژانسهاي كاريابي آنها را بهصورت موقتي به كارخانهها اعزام ميكنند.
در بيانيهي داخلي اپل در سال ۲۰۱۵ آمده است:
مدل تجاري شگفتآور و لذتبخش ما فقط در زمان اوج توليد به حجم عظيمي از نيروي كار نياز دارد. ما پيروي از قوانين را براي تأمينكنندگان خود دشوار كردهايم؛ زيرا استفاده از نيروي كار موقت زير ۱۰ درصد براي مقابله با تقاضاي ما در زمان اوج توليد، كافي نخواهد بود.
بسياري از كارخانهها با وجود برنامههاي ارائهشده براي كاهش نيروي كار موقت در سال ۲۰۱۵، هيچ پيشرفتي در اين زمينه نداشتهاند و آمار مربوط به سال ۲۰۱۵ نشان ميدهد كه ۸۱ مورد از ۱۸۴ كارخانهي تأمينكنندهي اپل از قانون محدوديت ۱۰ درصدي نيروي ساده موقت فراتر رفتهاند. در همان سال اپل و تأمينكنندگانش براي توليد دستگاههاي خود در حدود ۱٫۵ ميليون نيروي ساده نياز داشتند. همين امر اپل را به يكي از بزرگترين كارفرمايان در چين تبديل كرده است.
انبوهي از توليدكنندگان و ميليونها نيروي ساده به اين معني است كه اگر نظارتي هم بر آنها انجام شود، با توجه به گستردگي، ميتواند كار بسيار دشواري باشد و گاهي قوانين بهدرستي اجرا نشود. پيشتر پگاترون به اپل گفته بود كه به قوانين مشاغل مهم، براي رشد اقتصادي منطقه اعتقادي ندارد. ادعا ميشود كه اپل تصميم گرفته است تنها در صورت مخالفت مقامات محلي تأمينكنندگان خود را براي كاهش نيروي سادهان فصلي تحت فشار قرار دهد. علاوه بر اين پيشنهاد ميشود كه غول فناوري كوپرتينو براي رفع اشكالات نيروي سادهان موقت، بايد بر اساس ريسك و نوع تأمينكننده، يك رويكرد متنوع اتخاذ كند؛ زيرا اين كار به معناي احتمال اخلال كمتر در تجارت خواهد بود. در نيمهي نخست ۲۰۱۶ پگاترون با همين شيوه توانست در كارخانهي شانگهاي كمتر از ۱۰ درصد نيروي ساده موقت استخدام كند.
آمار و ارقام مربوط به سال ۲۰۱۷ نشان ميدهد كه ۸۴ درصد استخدامهاي جديد كارخانهي پگاترون براي توليد آيفون اپل در شهر كانشن، نيروي سادهان اعزامي (موقت) بودهاند و ۹۱ درصد نيروي سادهان جديد كارخانهي كوانتا بهمنظور توليد اپل واچ در شهر چانگشو و ۱۵۰ هزار نيروي ساده كارخانهي فاكسكان در شهر ژنگژو را نيروي سادهان موقت تشكيل داده است. هنوز مشخص نيست كه دولت چين اپل يا ساير توليدكنندگان را مورد بازخواست قرار داده است يا خير؛ اما سازمان نيروي سادهان نيويورك چندين بار از اپل به دليل شرايط كاري انتقاد كرده و حزب نيروي ساده چين در هنگكنگ نيز گزارشي از وضعيت ارائه داده است. آيدان چاو، محقق حزب نيروي ساده چين به خبرگزاري The Information ميگويد:
اين عواقب است كه اپل را وادار به رعايت قوانين ميكند نه اشكالات اخلاقي. تا زماني كه نيروي سادهان اعتصاب يا خودكشي نكنند، [اپل] اين اشكال بزرگ را درك نخواهد كرد.
اپل در پاسخ به گفتههاي آيدان چاو، ادعا ميكند كه تمركز اپل روي رفتار منصفانه با تمامي كساني است كه براي اين شركت كار ميكنند. اپل در بيانيهي خود ميگويد:
حقوق محيط كار، حقوق بشر تلقي ميشود و قوانين ما براي رفتار تأمينكنندگان، قويترين در صنعت است و اين موضوع براي همه در سراسر زنجيرهي تأمين ما صدق ميكند. بعضي اوقات كارخانهها از نيروي كار موقت استفاده ميكنند و ما براي اطمينان از انطباق با قوانين خود اين فرايند را بهصورت دقيق كنترل ميكنيم و در صورت بروز اشكال، از نزديك در زمينهي اصلاح رفتار تأمينكننده با آن همكاري ميكنيم.
موضوع استخدام نيروي سادهان فصلي تنها مربوط به اپل و توليدكنندگان آن نميشود و اغلب شركتهاي بزرگ محصولات خود را به واسطهي همين تأمينكنندگان در چين توليد ميكنند. بهعنوان مثال شركت فاكسكان توليد صدها محصول از دهها شركت مختلف از جمله گوگل، سوني، مايكروسافت، اينتل، هواوي و... را بر عهده دارد و اپل بزرگترين شريك تجاري آن محسوب ميشود.
هم انديشي ها