ما در آستانه خوردن آخرين حيوانات عظيم‌‌الجثه كره زمين هستيم

بشر بزرگ‌ترين حيوانات اين سياره را به لبه‌‌ي پرتگاه انقراض رانده‌‌ است؛ انقراضي كه عامل اصلي آن، اشتهاي سيري‌‌ناپذير ما در مصرف گوشت قلمداد مي‌‌شود.

اين يك هشدار هولناك است كه از نتايج اولين تحليل‌‌ها درمورد تاثير بشر روي حيات حيوانات عظيم‌‌جثه حاصل شده است. با كنار هم قرار دادن آمار مربوط‌‌به ۳۰۰ گونه از مهره‌داران بسيار بزرگ (ازجمله خرس‌هاي قطبي، وال‌‌هاي آبي، كروكوديل‌‌هاي آب شور و شتر مرغ‌ها)، يافته‌ها از وقوع يك آينده‌‌ي اسفناك براي ديگر گونه‌‌هاي ساكن در سياره‌ي ما خبر مي‌‌دهند.

در مجموع، حداقل ۲۰۰ گونه از حيوانات عظيم‌‌جثه در حال تحليل‌‌رفتن هستند و بيش از ۱۵۰ گونه درمعرض انقراض قرار گرفته‌‌اند. نويسنده‌‌ي برجسته ويليام ريپل، متخصص اكولوژي از دانشگاه ايالتي ارگان مي‌گويد:

نتايج ما نشان مي‌دهد كه ما طي فرايند خوردن حيوانات عظيم‌‌جثه، آن‌‌ها را به آستانه‌‌ي انقراض رسانده‌‌ايم. در آينده، ۷۰ درصد از اين‌ گونه‌‌ها با كاهش جمعيت بيشتري مواجه خواهند شد و ۶۰ درصد از گونه‌ها نيز ممكن است منقرض يا بسيار نادر شوند.

اگر انسان‌ها بخواهند اين مسير را ادامه دهند، تلفات ممكن است مسير فعلي زندگي در اين سياره را به‌‌كلي به مخاطره بياندازد. تنوع زيستي، به‌‌معناي تنوع در گونه‌‌هاي جانوري است كه تمام اكوسيستم‌ها را در دنيا پوشش مي‌‌دهد؛ حال در پس هزاران سال اقدامات ناسنجيده‌ي نسل بشر، هم‌‌اكنون ما با يك بحران زيست‌محيطي رو‌به‌رو شده‌‌ايم.

مي‌‌توانيد آن را مانند بازي جنگا (يا برج هيجان) در انديشه متخصصين بگيريد. هرچه قطعات بيشتري را از اين برج حذف كنيم، كل سيستم ناپايدارتر مي‌شود و شانس فروپاشي آن بيشتر مي‌‌شود. نويسندگان اين مقاله مي‌گويند:

حفظ تنوع زيستي براي ساختار و عملكرد اكوسيستم حياتي است؛ اما با كاهش جمعيت و خسارت‌هاي وارده بر محدوده‌‌هاي جغرافيايي مختلف اين تنوع زيستي در معرض خطر قرار گرفته است؛ به‌‌گونه‌‌اي كه هم‌‌اكنون تقريبا يك‌‌پنجم از گونه‌هاي مهره‌داران جهان با خطر انقراض مواجه‌‌اند.

اما در ۵۰۰ سال گذشته نيز تغييرات سرعت شگرفي به خود گرفته‌‌اند و اين قضيه دانشمندان را نگران كرده ‌است. امروزه، همه‌‌ي انواع مختلف از حيوانات بزرگ‌‌جثه در معرض خطر شكار ازسوي انسان‌‌ها قرار دارند.

در حقيقت، در ميان همه‌‌ي گونه‌هاي حيوانات عظيم‌‌جثه‌‌ي مورد تهديد، ۹۸ درصد در معرض خطر «برداشت مستقيم براي مصرف گوشت يا ديگر بخش‌هاي بدن» قرار دارند.

آمار درصدهاي مربوط‌‌به گونه‌‌هاي مورد تهديد

اشكال از آنجا نشات مي‌‌گيرد شكار اين موجودات بزرگ نه‌‌تنها گوشت بيشتر (و افتخار بزرگتري) به ارمغان مي‌‌آورد؛ بلكه جمعيت آن‌‌ها نسبت‌‌به گونه‌هاي كوچك‌تر كم‌تر بوده و با سرعت كمتري توليدمثل مي‌‌كنند. اين امر مهره‌داران بزرگ را در معرض ريسك بالاي انقراض قرار مي‌دهد. ريپل توضيح مي‌دهد:

گونه‌هاي بزرگ‌‌جثه در معرض تهديد بزرگتري قرار دارند و نسبت به ساير گونه‌هاي مهره‌داران داراي درصد بالاتري از نرخ كاهش جمعيت هستند.

بنابراين حتي اگر اين‌گونه‌‌ها داراي يك زيست توده‌‌ي تجمعي كوچك هم باشند، درحال‌‌حاضر روند نابودي مداوم آن‌ها منجر به تغيير در ساختار و عملكرد اكوسيستم‌هاي ما خواهد شد؛ تغييراتي كه عواقب آن هنوز براي ما ناشناخته‌‌اند.

در ۲۵۰ سال گذشته، ما مي‌دانيم كه ۹ گونه‌‌ از بزرگ‌‌جثگان يا به‌‌طور كامل منقرض شده‌اند يا ديگر در محيط طبيعي وجود ندارند. دراين‌ميان، حيوانات روي خشكي با بيشترين تهديد مواجه‌‌اند.

البته اين مطلب چندان هم جاي تعجبي ندارد؛ چراكه انسان‌ها مي‌توانند راحت‌تر به اين موجودات دسترسي پيدا كنند. براي مثال، در سال ۲۰۱۲ دو گونه از لاك‌پشت‌‌هاي عظيم‌الجثه و نيز دو گونه از گوزن‌ها ناپديد شدند.

ماهي‌هاي استخوان‌‌داري نظير كوسه‌‌ها، گونه‌‌ي چهارگوش و پرتوماهيان در صدر اين فهرست قرار دارند و به‌‌طور ميانگين بيشتر از هرگونه‌‌ي دريايي ديگري در معرض خطر هستند.

بااين‌حال، در ميان تمامي گونه‌‌هاي روي خشكي يا داخل دريا، جانوران با جثه‌‌ي بزرگتر در معرض خطر بيشتري بوده‌‌اند. در بين تمامي دوزيستان عظيم‌‌الجثه نيز تنها يك گونه وجود دارد كه هنوز روي زمين زندگي مي‌‌كند.

سمندر چيني غول‌پيكر (Andrias davidianus) با وزني حدود ۴۰ كيلوگرم و طولي بالغ بر ۱.۸ متر يكي از معدود گونه‌‌هاي به‌‌جاي مانده از خانواده‌‌اي است كه قدمت آن‌‌ها به ۱۷۰ ميليون سال پيش بازمي‌‌گردد؛ بي‌‌دليل هم نيست كه گاهي اين‌گونه را به‌‌عنوان فسيل‌‌هاي زنده خطاب مي‌‌كنند.

باتوجه به ذائقه‌‌ي غذايي مردم شرق آسيا، اين‌ گونه نيز اكنون به‌‌طور جدي در معرض خطر انقراض قرار گرفته و دانشمندان مي‌گويند كه دير يا زود اين جانوران نيز از صحنه‌‌ي روزگار محو خواهند شد.

باتوجه به وضعيت پيش ‌‌رو، نويسندگان اين پژوهش تاكيد دارند كه دركنار  توانايي‌هاي ما به‌‌عنوان شكارچياني برتر، ما بايد هوشياري بيشتري به‌‌خرج دهيم و نظارت بيشتري بر رفتارهاي خود اعمال كنيم. در غير اين صورت، ممكن است با خوردن آخرين گونه‌‌هاي حيوانات عظيم‌‌جثه، براي هميشه به نسل اين موجودات خاتمه دهيم.

ريپل مي‌‌‌افزايد كه حتي حفظ گونه‌‌هاي باقي‌‌مانده نيز همچنان چالشي دشوار و پيچيده خواهد بود:

مباحث اقتصادي و همچنين موانع فرهنگي و اجتماعي زيادي [بر سر راه نجات اين‌ گونه‌‌ها] وجود خواهد داشت؛ اما اگر نخواهيم رفتار خود را اصلاح و تعديل كنيم، توانايي‌هاي بالاي ما به‌‌عنوان گونه‌‌ي غالب شكارچي ممكن است به محو آخرين گونه‌‌هاي عظيم‌‌جثه از روي سطح سياره ختم شود.