تلاش پژوهشگران براي نجات خفاش‌ها در آمريكاي شمالي
زيست‌شناسان با اميد اينكه بتوانند گونه‌هاي مختلف خفاش‌ها را از هجوم قارچ ويرانگري كه عامل سندرم بيني سفيد است، نجات دهند، درحال جستجوي غارها و معادن متروكه در غرب آمريكا هستند. اين پژوهشگران كه متشكل از پنج زيست‌شناس حيات وحش هستند، از مسيرهاي دشوار كوهستاني عبور مي‌كنند تا به معادن متروكه برسند؛ جايي‌كه محل خواب زمستاني خفاش‌ها است.
آن‌ها در حالي‌كه چراغ قوه‌هايي روي كلاهشان نصب است، چندصد متر درون غارها رفته و به‌دنبال خفاش‌ها شكاف‌هاي تونل‌هاي تيره و تاريك را جست‌وجو مي‌كنند. وقتي به يك خفاش مي‌رسند، به آرامي او را از ديواره‌ي غار جدا كرده و در كيسه‌ي پارچه‌اي سفيدي مي‌گذارند.
پژوهشگران در حال گرفتن يك خفاش در يك غار. سندرم بيني سفيد كه توسط قارچ ايجاد مي‌شود، موجب ايجاد اختلالي مرگبار در خواب زمستانه‌ي خفاش‌ها مي‌شود
در خلال مطالعه در ماه نوامبر، خفاش‌ها در مرحله‌ي قبل از خواب زمستاني بودند و با پاهاي كوچك قلاب‌مانند خود به سنگ‌هاي خاكستري ديواره‌ي غار چسبيده بودند و به‌آرامي نفس مي‌كشيدند. آن‌ها اكنون كاملا در حالت خواب زمستاني فرو رفته‌اند. كاترين جي هاس، پژوهشگر دانشگاه ايالتي مونتانا مي‌گويد: آن‌ها ازلحاظ زيست‌شناسي جالب هستند. آن‌ها واقعا موجودات جذابي هستند.
متاسفانه آينده‌ي اين موجودات جذاب، كاملا نامطمئن است. پژوهشگران در يك تلاش قاره‌اي، مناطق مختلف آمريكاي شمالي را براي مطالعه‌ي رفتار اين بيماري در جمعيت‌هاي محلي خفاش‌ها مورد جست‌وجو قرار دادند. سندرم بيني سفيد يكي از بيماري‌هاي جدي حيات وحش در دوران مدرن است. از سال ۲۰۰۶، اين بيماري موجب مرگ ميليون‌ها خفاش شد و چندين گونه را در معرض انقراض قرار داد. سندرم بيني سفيد كه توسط قارچ Pd (Pseudogymnoascus destructans) ايجاد مي‌شود، به شكل لكه‌هايي روي بيني و بال خفاش‌ها ظاهر مي‌شود.
در طول دهه‌ي گذشته، سازمان‌هاي مختلف دولتي و غيردولتي در سرتاسر كشور آمريكا در تلاش براي پيشگيري از هجوم اين بيماري و يافتن راه‌حلي براي نجات ۴۷ گونه خفاشي كه در آمريكاي شمالي وجود دارند، دست به‌كار شدند؛ اما متاسفانه سندرم بيني سفيد تاكنون دربرابر اين تلاش‌ها مقاومت كرده است.
پژوهشگران معدن‌هاي قديمي، تونل‌ها و غارها را براي رديابي عفونت‌هاي جديد جست‌وجو كردند
پس از اينكه حدود ۳۰ خفاش از ديوار‌هاي معدن جمع‌آوري شدند، پژوهشگران از تونل خارج شدند و لباس‌ها و تجهيزات خود را براي جلوگيري از انتشار قارچ به مناطق ديگر، ضدعفوني كردند. آن‌ها كيسه‌ها را به تريلر بدون پنجره‌اي كه مجهز به يك دستگاه MIR و تنفس‌سنج بود، منتقل كردند و اندازه‌گيري‌هاي مختلفي نيز روي خفاش‌ها انجام دادند. سارا اولسون از اعضاي انجمن حفاظت از حيات وحش گفت:
اين پژوهش به ما مي‌گويد كه كدام خفاش‌ها حساس و كدام خفاش‌ها مقاوم هستند. اين امر به ما در تعيين يك راهبرد حفاظتي و مداخله‌اي دربرابر اين بيماري كمك خواهد كرد.
اين بيماري در سال ۲۰۰۶ در غاري در شوهاري كانتي در حوالي آلباني (در نيويورك) كشف شد و به احتمال زياد به‌صورت تصادفي از اوراسيا وارد اين منطقه شده بود. از آن زمان به‌بعد، اين پاتوژن حداقل در ۳۶ ايالت و هفت استان كانادا پخش شد و كلني‌هاي بي‌شماري از خفاش‌ها را از بين برد. پژوهشگران صحنه‌هايي را توصيف كرده‌اند كه كف غار پر از لاشه‌ي خفاش‌ها بوده است. گاهي حتي هزاران خفاش فقط در يك غار مرده بودند. تاكنون بيش از ۶ ميليون خفاش در كانادا و آمريكا از بين رفته‌اند. از دست دادن آن‌ها مي‌تواند پيامدهايي داشته باشد: خفاش‌ها داراي نقش اكولوژيكي مهمي هستند. در برخي از مناطق به گرده‌افشاني گياهان كمك مي‌كنند و نيز در كنترل پشه‌ها و ديگر حشرات نقش دارند. سندرم بيني سفيد با سرعتِ يك ايالت در سال، در حال پيشروي در مناطق مختلف آمريكاي شمالي است.
پژوهشگران در حال آماده شدن بري رفتن به يك غار. آن‌ها تمام وسايل خود را براي رهايي از هر قارچي كه ممكن است در تماس با آن قرار گرفته باشند، مي‌شويند
سندرم بيني سفيد، آب بدن خفاش‌ها را خشك مي‌كند و موجب مي‌شود كه آن‌ها به‌طور مداوم براي نوشيدن آب از خواب زمستاني بيدار شوند و انرژي را كه براي گذراندن اين دوره نياز دارند، مصرف كنند. با اين سرعت شيوع، در چند سال آينده اين بيماري به هزاران غار و معدن متروكه‌ي سرتاسر كوهستان‌هاي راكي كه محل خواب زمستاني خفاش‌ها است، خواهد رسيد. جاناتان ريچارد، معاون هماهنگي برنامه‌ي سرويس حيات‌وحش و ماهي مي‌گويد:
احتمال عفوني شدن خفاش‌هايي كه در حال خواب زمستاني‌اند، بيشتر است.
زيست‌شناسان، جست‌وجو در غارهاي غرب آمريكا را آغاز كرده‌اند تا ببيند كه در طول اين زمستان عفونت به كدام مناطق رسيده است. اكولوژي خفاش‌ها در غرب وحشي نسبت به مناطق مرطوب شرق آمريكا، متفاوت است. دانشمندان اعتقاد دارند شايد با درك بهتر فيزيولوژي خواب زمستاني خفاش‌ها، بتوان روش مبارزه با اين بيماري را پيدا كرد. بااين‌حال، برخي از متخصص كارشناسان باتوجه‌به ميزان ويرانگري اين بيماري بر اين باورند كه تلاش براي مقابله با آن سودي ندارد و اتلاف هزينه است.
مطالعه خفاش گوش بزرگ تاون‌سند
انجمن غارشناسان آمريكا كه گروهي از كاوشگران غارها هستند كه براي حفاظت از غارها نيز مطالعه و تلاش مي‌كنند، مخالف اين نوع تلاش‌ها و به‌ويژه بستن غارهاي عمومي به‌منظور پيشگيري از انتشار بيماري هستند. مرلين تاتل، متخصص كارشناس خفاش در تگزاس نيز فكر مي‌كند كه اين تلاش چندسازماني براي ازبين‌بردن بيماري كاري است كه ممكن است به خفاش‌ها آسيب برساند. اختلال ايجاد كردن در خواب زمستاني آن‌ها، يعني اضافه كردن استرس در زماني‌كه آن‌ها توانايي تحمل آن را ندارند. او گفت:
هيچ راه عملي براي توقف اين بيماري و رهايي آن در حيات وحش وجود ندارد. اين بيماري هم‌اكنون در هزاران سرپناه خفاش‌ها وجود دارد. اين بيماري بايد دوره‌ي خود را بگذارند. ما در حالي‌كه به‌دنبال يافتن راه درمان هستيم، پول را هدر مي‌دهيم. ما بايد پول خود را براي ايجاد حداكثر حفاظت از خفاش‌هايي كنيم كه جان سالم به در برده‌اند و سرمايه را براي بازيابي مجدد جمعيت آن‌ها صرف كنيم.
پژوهشگران درحال بازگشت از يك غار با كيسه‌هايي از خفاش‌ها كه روي آن‌ها اندازه‌گيري‌هايي انجام خواهند داد
وقتي آن‌ها به خواب بزرگ خود وارد مي‌شوند، يعني از ماه نوامبر تا آوريل، در حالت سستي به سر مي‌برند. براي يك دوره‌ي سه هفته‌اي، فرايندهاي حياتي بدن آن‌ها مانند ضربان قلب، تنفس و غيره به‌شدت آهسته مي‌شود. ضربان قلبي كه در حالت عادي ۷۵۰ ضربان در دقيقه است، در اين حالت به ۱۵۰ ضربه در دقيقه مي‌رسد. پس از آن، آن‌ها براي دو روز از خواب برخاسته و فعاليت‌هايي انجام مي‌دهند و سپس دوباره به حالت خواب فرو مي‌روند.
اما خفاش‌هاي آلوده به‌جاي اينكه هر سه هفته يك بار بيدار شوند، هر هفت روز يكبار بيدار مي‌شوند، زيرا بيماري بيني سفيد موجب از دست رفتن آب بدن آن‌ها مي‌شود و آن‌ها نياز به آب پيدا مي‌كنند. اگرچه مدت‌زمان بيداري آن‌ها كوتاه است، اما ازانديشه متخصصين فيزيولوژيكي بسيار هزينه‌بر است. ناتان دبليو فولر، يكي از پژوهشگران اين گروه مي‌گويد:
در جريان اين خواب، آن‌ها تقريبا هيچ انرژي مصرف نمي‌كنند اما درهنگام بيداري مقدار زيادي انرژي مي‌سوزانند. حتي اگر زمان بيداري ۵ درصد از كل زمان آن‌ها باشد، ولي ۹۵ درصد از انرژي آن‌ها را مصرف مي‌كند.
مصرف انرژي بيشتر موجب تهي شدن ذخاير چربي مي‌شود كه براي گذراندن خواب زمستاني به آن نياز دارند و آن‌ها طي اين دوره بسيار لاغر مي‌شوند. اين خفاش‌ها ممكن است در غار بميرند يا اينكه به‌دنبال غذا به سمت دنياي بيرون از غار بروند؛ جايي كه پوشيده از برف است و در آن زنده نخواهند ماند. به‌همين خاطر است كه اين پژوهشگران هزينه‌ي زيادي را صرف تجهيزات گران‌ارزش و پيشرفته‌اي كرده‌اند تا بتوانند اسرار خواب زمستاني خفاش‌ها را كشف كنند. دكتر فولر با تاكيد روي تجهيزات پيشرفته‌اي كه همراه خود داشتند، گفت: «ما حتي مي‌توانيم تنفس‌سنجي را روي يك مگس معمولي نيز انجام دهيم.»
پژوهشگران از تجهيزات پيشرفته‌اي استفاده كردند
علاوه‌بر‌اين، پستانداران كوچك در يك لوله‌ي شفاف خاص وارد يك دستگاه MRI شدند. طي چند دقيقه، توده‌ي ماهيچه، چربي و سطوح آب بدن آن‌ها اندازه‌گيري شد. دكتر ريچارد گفت:
وقتي خط پايه‌ي داده‌ها ايجاد شد، ما مي‌توانيم در منطقه‌اي نظير اين منطقه كه هنوز بيماري به آن نرسيده است، يك مدل پيش‌بيني كننده‌ي مبتني بر اكولوژي، فيزيولوژي، ژنتيك و شيمي پوست تهيه كنيم.
يك ايستگاه تحقيقاتي سيار نزديك يك غار
زيست‌شناسان قرار دادن غذا در غارها، تغذيه‌ي خفاش‌ها با پروبيوتيك‌ها و الكتروليت‌ها يا درمان‌هاي شيميايي پوستي را براي كشتن قارچ‌ها درانديشه متخصصين گرفته‌اند. آن‌ها همچنين درباره‌ي رطوبت‌گير صحبت كرده‌اند. آن‌ها در برخي از غارها از مواد ضدقارچي مانند B-23 كه از آناناس‌هاي وحشي به‌دست مي‌آيد، استفاده كردند. ريچارد مي‌گويد: «نور فرابنفش مي‌تواند در آزمايشگاه قارچ‌ها را از بين ببرد اما يك طرح عملي در اين زمينه نداريم.»
دكتر تاتل هشدار مي‌دهد كه چنين آزمايش‌هايي ممكن است به انحراف بروند. او مي‌گويد:
استفاده از چيزي براي كشتن قارچ‌ها، ديگر قارچ‌ها يا ميكروارگانيسم‌هاي موجود در غار را نيز خواهد كشت و اين امر موجب آغاز واكنش‌هاي زنجيره‌اي و اشكالاتي مي‌شود كه درمقايسه‌با اشكالاتي كه در ابتدا با آن رو‌به‌رو بوديم، بزرگ‌تر هستند. همچنين خفاش‌هاي درمان‌شده ممكن است، دوباره آلوده شوند.
موضوع ديگري كه وجود دارد اين است كه تغييرات اقليمي و گرمايش زمين نيز شايد روي آينده‌ي خفاش‌ها و اين بيماري اثرگذار باشد، هرچند هنوز زود است كه بتوانيم چگونگي آن را توضيح دهيم. دكتر فولر مي‌گويد:
دماي غار معادل ميانگين دماي بيرون از غار است. اگر وقتي خفاش‌ها خوابند، هوا گرم‌تر شود، آن‌ها انرژي بيشتري مصرف خواهند كرد. تغييرات اقليمي ممكن است تأثيرگذار باشند.
هم انديشي ها