كشف كوچك‌ترين فسيل ميمون جهان در جنگل آمازون
دندان فسيل‌شده‌اي در جنگل آمازون در كشور پرو كشف شده است كه به گونه‌ي جديدي از ميمون‌هاي كوچك كه سنگين‌تر از يك همستر نبوده‌اند، تعلق دارد. يكي از اعضاي اين گروه پژوهشي مي‌گويد:
اين نمونه مهم است زيرا مي‌تواند بخشي از شكاف ۱۵ ميليون ساله در ركوردهاي فسيلي ميمون‌هاي جهان جديد را پر كند.
فسيل جديد از لبه‌ي رودخانه‌ي مادره د ديوس در جنوب شرقي پرو كشف شده است. در آنجا پژوهشگران توده‌هايي از شن و ماسه‌سنگ را جدا كردند و در كيسه‌هايي گذاشتند. سپس اين قطعات را در آب خيساندند و براي فيلتر كردن بقاياي فسيلي نظير دندان‌ها، آرواره‌ها و ديگر قطعات استخواني فسيل‌شده از صافي‌هايي عبور دادند. اين پژوهشگران قبل از پيدا كردن دندان ميمون، حدود ده هزار پوند رسوبات حاوي صدها فسيل جوندگان، خفاش‌ها و ديگر حيوانات مورد جست‌وجو قرار دادند. ريچارد كاي انسان‌شناس تكاملي كه حدود چهار دهه است در جنوب آمريكا به پژوهش‌هاي ديرينه‌شناسي مشغول است، مي‌گويد:
فسيل نخستي‌ها همچون دندان مرغ نادر است.
او توضيح مي‌دهد:
اين نمونه‌ي دندان آسياب بالايي، درست دو برابر اندازه‌ي سر يك سوزن است و مي‌تواند از يك توري پنجره عبور كند.
يك دندان فسيل‌شده كه در جنگل آمازون در پرو يافت شده است، به گونه‌ي جديدي از ميمون‌هاي كوچك با اندازه‌ي يك همستر تعلق دارد. اين يافته كمك مي‌كنند كه شكاف ۱۵ ميليون ساله در ركورد فسيلي ميمون‌هاي دنياي جديد پر شود
ديرينه‌شناسان مي‌توانند از روي دندان‌هاي ميمون و مخصوصا دندان‌هاي آسياب، اطلاعات زيادي به‌دست آورند. براساس اندازه و شكل نسبي دندان، آن‌ها فكر مي‌كنند كه اين حيوان احتمالا از ميوه‌هاي غني از انرژي و حشرات تغذيه مي‌كرده و كمتر از نيم پوند وزن داشته است، يعني كمي سنگين‌تر از يك توپ بيسبال بوده است. برخي از ميمون‌هاي بزرگ‌تر آمريكا مانند ميمون جيغ‌كش و ميمون عنكبوتي پشمالو مي‌توانند تا پنجاه برابر بيشتر از اين وزن بگيرند. كاي مي‌گويد:
اين فسيل در حال حاضر كوچك‌ترين فسيل ميمون است كه تاكنون در جهان پيدا شده است. تنها يك گونه‌ي زنده‌ي ميمون كه امروزه زندگي مي‌كند، يعني ميون مارموست كوتوله وجود دارد كه به سختي از اين نمونه كوچك‌تر است.
در مقاله‌اي كه در مجله‌ي Journal of Human Evolution منتشر شده است، پژوهشگران اين حيوان را Parvimico materdei يا ميمون كوچك رودخانه‌ي مادر خدا ناميده‌اند (نام ديگر رودخانه).
رسوبات غني از فسيل موجود در امتداد رودخانه‌ي مادره د ديوس در جنوب پرو، صدها دندان و استخوان فسيل‌شده را در خود جاي داده است كه اين فسيل‌ها اطلاعاتي را درمورد زندگي در آمازون در ۱۸ ميليون سال پيش ارائه مي‌دهند
يافته‌ي تازه كه اكنون در مجموعه‌هاي دائمي مؤسسه‌ي ديرينه‌شناسي دانشگاه ملي پيورا در پرو نگه‌داري مي‌شود، اهميت دارد زيرا يكي از معدود مداركي است كه دانشمندان از فصلي گمشده در تاريخ تكامل ميمون‌ها به دست آورده‌اند. تصور مي‌شود كه ميمون‌ها حدود ۴۰ ميليون سال پيش از آفريقا به آمريكاي جنوبي رسيده باشند و سريعا به گونه‌هاي زيادي كه امروزه ما آن‌ها مي‌شناسيم و بيشتر آن‌ها در جنگل‌هاي باراني آمازون زندگي مي‌كنند، تنوع پيدا كرده‌اند. هنوز نحوه‌ي اين فرايند يك معما است و يكي از دلايل اين امر آن است كه شكافي در ركوردهاي فسيلي ۱۳ تا ۳۱ ميليون سال پيش وجود دارد و فسيل ميمون‌هايي كه در اين دوران زنده بوده‌اند، در دست نيست؛ اما فسيل ميمون يافت‌شده مربوط به همين دوران است و قدمت آن به ۱۷ تا ۱۹ ميليون سال پيش بازمي‌گردد؛ يعني دقيقا همان زماني‌كه انتظار داريم گوناگوني پخ‌بينيان رخ داده باشد.
پژوهشگران سفر جمع‌آوري فسيل ديگري را در آمازون پرو آغاز كرده‌اند كه در ماه اوت خاتمه پيدا مي‌كند و تمركز آن روي رسوبات ۳۰ ميليون ساله است. كاي مي‌گويد:
اگر ما در آنجا يك نخستي‌سان پيدا كنيم، به‌طور قطع كشف ارزشمندي خواهد بود.
هم انديشي ها