تعيين توالي RNA گرگي ۱۴ هزار ساله
در شرايط مناسب، DNA مي‌تواند براي هزاران سال باقي بماند. اين خصوصيت به دانشمندان اجازه‌ي مطالعه‌ي ژنوم مصريان باستان و بريتانيايي‌هاي اوليه و حتي اجداد اوليه انسان را داده است. افزون‌براين، RNA سريع‌تر تخريب مي‌شود و تصور مي‌شد بازيابي آن از نمونه‌هاي قديمي غيرممكن باشد. باوجوداين، اكنون پژوهشگران دقيقا اين كار را انجام داده‌اند و مولكول RNA را از گرگ ۱۴ هزار ساله‌اي جداسازي و توالي‌يابي كردند كه در لايه‌ي منجمد خاك سيبري كشف شده بود.
توالي DNA جايي است كه اطلاعات ژنتيكي ارگانيسم در بلندمدت در آن ذخيره مي‌شود و اين ساختار چنان در انجام وظيفه‌ي خود كارآمد است كه دانشمندان در حال مطالعه آن به‌عنوان سيستم ذخيره‌سازي اطلاعاتي هستند كه بتواند بسيار بيشتر از ديسك‌هاي معمول و درايوهاي مغناطيسي عمر كند. ناگفته نماند RNA نسخه‌ي عملكردي ژن‌ها است كه از شدت تغيير و تبديل درخورتوجهي برخوردار است و در زماني به كوتاهي دو دقيقه دچار تغيير مي‌شود. به‌عنوان پيامدي از اين موضوع، ديرزماني است اين باور وجود دارد كه بازيابي رونوشت‌هاي RNA از سلول‌هاي باستاني امكان‌پذير نيست؛ اما چند استثنا وجود داشته است. قديمي‌ترين RNA كه تاكنون توالي‌يابي و تأييد شده است، مربوط به ذرتي ۷۰۰ ساله است؛ درحالي‌كه قديمي‌ترين RNA بازيابي‌شده كه پژوهشگران درزمينه‌ي توالي‌يابي آن موفق نشدند، به نمونه‌اي از انسان‌هاي عصر مس به‌نام Tyrolean Iceman مربوط است كه پنج‌هزار سال قدمت دارد.
براي مطالعه‌ي جديد، پژوهشگراني از چندين مركز پژوهشي جهان نمونه‌اي بسيار قديمي‌تر را مطالعه كردند. اين نمونه كه Tumat Puppy نام دارد، بقاياي موميايي‌شده‌ي گرگ يا سگي از دوران پليستوسن است كه قدمت آن به حدود ۱۴ هزار و ۳۰۰ سال مي‌رسد. پژوهشگران RNA گرفته‌شده از بافت كبد حيوان را جداسازي و تجزيه‌و‌تحليل كردند و آن را با بافت دو نمونه گرگ متعلق به قرون نوزدهم و بيستم مقايسه كردند. آن‌ها به‌طور موفقيت‌آميزي توانستند RNA حيوان باستاني را توالي‌يابي كنند و با مطابقت‌دادن آن با رونوشت‌هاي خاص كبد حاصل از گرگ‌هاي جديدتر، تأييد كردند اين رونوشت‌ها نشانگر كل RNA اين موجود هستند. اين قديمي‌ترين رونوشت RNA بود كه تاكنون توالي‌يابي شده است و حدقل ۱۳ هزار سال قدمت دارد. اليور اسميت، نويسنده‌ي مقاله مي‌گويد:
پژوهشگرانِ DNA باستاني قبلا براي تلاش به‌منظور تعيين توالي RNA باستاني تمايلي نداشته‌اند؛ زيرا اين ملكول به‌طور كلي در مقايسه با DNA بي‌ثبات‌تر و دربرابر تخريب آنزيمي حساس‌تر است. اگرچه به‌دنبال موفقيت اخير درزمينه‌ي توالي‌يابي RNA باستاني حاصل از گياهان قديمي حدس زديم نمونه‌ي حيواني به‌خوبي محافظت‌شده در لايه‌ي منجمد خاك شايد اين مواد را به‌خوبي براي توالي‌يابي حفظ كرده باشد. ما نه‌تنها RNA را در بافت‌هاي مختلف پيدا كرديم؛ بلكه در برخي موارد سيگنال چنان قوي بود كه مي‌توانستيم ازلحاظ بيولوژيكي بين بافت‌هاي مختلف تمايز قائل شويم.
نتايج اين پژوهش در مجله‌ي PLOS Biology منتشر شده است.
هم انديشي ها