اشكالات مرتبط با رژيم‌هاي غذايي كتوژنيك و ساير رژيم‌هاي محدودكننده
دانشمندان و متخصصين تغذيه در حال توافق روي دستورالعملي براي يك زندگي طولاني و سالم هستند. اين دستورالعمل ارتباطي با جذابيت جنسي نداشته و شامل قرص‌هاي فانتزي يا مكمل‌هاي رژيمي گران‌ارزش نمي‌شود. بشقاب غذاي خود را با گياهان پر كنيد: سبزيجات، غلات كامل، چربي‌هاي سالم و حبوبات. مقادير زيادي گوشت، شير يا غذاهاي به شدت فرآوري‌شده را كه حالت اوليه آنها قابل تشخيص نيست، مصرف نكنيد. سارا سيدلمن، متخصص و پژوهشگر قلب و تغذيه مي‌گويد:
براي سلامتي ما هيچ چيزي مهم‌تر از آن چه ما هر روز مي‌خوريم، وجود ندارد.
سيدلمن اخيرا مطالعه‌اي جامع در مورد الگوهاي تغذيه اي حدود نيم ميليون نفر از سرتاسر جهان منتشر كرده‌است. چيزي كه او كشف كرد و البته چندان هم شگفت‌آور نيست اين است كه مهم نيست كجا زندگي مي‌كنيد و رژيم غذايي شما شبيه چيست؛ تحريم كردن كل گروه‌هاي غذايي و تصور اين كه مي‌توانيد در مسير درست سلامتي حركت كنيد، شايد براي مدت زمان كوتاهي موثر باشد ولي در نهايت شما را به سمت نابودي پيش مي‌برد.
رژيم غذايي محبوب كتوژنيك كه شامل محدود كردن مصرف كربوهيدرات‌ها به كمتر از ۵۰ گرم در روز و مصرف غذاهاي پرچربي است، يكي از همان رژيم‌هاي غذايي است كه مي‌تواند داراي پيامدهاي درازمدت مضري باشد. ساير رژيم‌هاي غذايي كم‌كربوهيدرات براي كاهش وزن كه در اين گروه قرار مي‌گيرند عبارتند از رژيم‌هاي پالئو، آتكينز، دوكان و رژيم غذايي ۳۰ روز. متخصصان تغذيه مي‌گويند كه علاوه بر توانايي آسيب رساندن به بدن، دنبال كردن اين رژيم‌هاي غذايي آسان نيست.
برخي از مزاياي رژيم‌هاي كتو قابل انكار نيست؛ دنبال كردن يك رژيم غذايي پرچربي و كم‌كربوهيدرات مي‌تواند استراتژي توانمندي براي كاهش سريع وزن و كنترل قند خون باشد. رژيم كتو همچنين مي‌تواند براي كودكان دچار حملات صرعي كه كنترل بيماري در آنها سخت است، مفيد باشد. اما شواهد محدودي وجود دارد مبني بر اينكه مصرف كربوهيدرات كم مي‌تواند منجر به مقاوم شدن افراد در برابر گلوكز و ابتداي آنها به ديابت شود. هرچند در رابطه با اين موضوع بايد پژوهش‌هاي بيشتري انجام شود.
آن چه ما بر اساس آزمايش‌هاي آزمايشگاهي دقيق روي مردان داراي اضافه وزن مي‌دانيم، اين است كه رژيم غذايي كتو نسبت به يك رژيم منظم معمولي قادر به سوختن مقدار بيشتري از چربي‌هاي بدن نيست. در عوض، اين رژيم غذايي افراد را مجبور مي‌كند كه به‌طور چشم‌گيري مصرف قند خود را كاهش دهند و مصرف غذاهاي فرآوري‌شده را نيز محدود كنند. هر دوي اين‌ها از انديشه متخصصين سلامتي و كنترل سطح قند خون، عادات خوبي هستند و مي‌توانند به كاهش خطر ابتلاي به سرطان كمك كنند. اما همچون مصرف آسپرين، خوردن غذاي پرچربي و كم‌كربوهيدرات نبايد يك عادت روزانه براي افراد سالم باشد. بدن انسان براي سوختن چربي طراحي نشده است؛ مگر اينكه واقعا گرسنه باشند. حتي جاش اكس يكي از مبلغان رژيم كتو، نيز معتقد است كه اين رژيم نبايد يك رژيم غذايي مداوم باشد. در نهايت در يك رژيم غذايي كم‌كربوهيدرات به راحتي ممكن است مواد مغذي نظير منيزيوم، كلسيم و پتاسيم ناديده گرفته شود.
گوشت‌هاي فرآوري‌شده مي‌توانند حتي در بروز سرطان نقش داشته باشند
مطالعات نشان مي‌دهند مردمي كه غذاهاي كامل سرشار از مواد مغذي را مصرف مي‌كنند، داراي عمر طولاني‌تري بوده و احتمال ابتلاي به سرطان در آنها كمتر است. پژوهشگراني كه پژوهش خود را در كنگره انجمن قلب و عروق اروپا منتشر كردند، الگوهاي تغذيه‌اي حدود ۲۵ هزار فرد در آمريكا را مورد مطالعه قرار داده و آنها را با نتايج پژوهش‌هايي روي بيش از ۴۴۷۵۰۰ فرد از سرتاسر جهان مقايسه كردند. آنها به اين نتيجه رسيدند افرادي كه مقدار متوسطي از كربوهيدرات مصرف مي‌كنند، داراي طول عمر بيشتري نسبت به افراد داراي رژيم غذايي كم‌كربوهيدرات يا پركربوهيدرات هستند. ماچي بانا استاد دانشگاه پزشكي لودز در لهستان كه در نوشتن مقاله كمك كرده‌است، مي‌گويد:
مطالعه‌ي ما نشان مي‌دهد كه دنبال كردن طولاني‌مدت رژيم‌هاي غذايي داراي كربوهيدرات پايين با افزايش خطر مرگ و بويژه مرگ‌هاي مرتبط با بيماري‌هاي قلبي‌عروقي، عروقي‌مغزي و سرطان همراه است.
يك مطالعه‌ي ديگر كه اخيرا در ژورنال PLOS Medicine منتشر شده و عادات غذايي ۴۷۱٬۴۹۵ اروپايي را در طول بيش از ۲۲ سال مطالعه كرده است، نشان مي‌دهد در ميان افرادي كه داراي رژيم غذايي با كيفيت تغذيه‌اي پاييني هستند (يعني سبزيجات تازه، حبوبات و مغزهاي كمي مصرف مي‌كنند)، احتمال بروز برخي از رايج‌ترين و مرگ‌بارترين انواع سرطان، از جمله سرطان‌هاي روده، معده، ريه و سينه بيشتر است.
راه ميان‌بري براي تغذيه سالم وجود ندارد
محاسبه‌ي دقيق و تعيين انواعي از رژيم‌هاي غذايي كه منجر به عمر طولاني مي‌شوند، واقعيت ندارد؛ علت آن است كه ما در شرايط آزمايشگاهي تحت كنترلي زندگي نمي‌كنيم و تا زماني كه آن روز وحشتناك فرا مي‌رسد و انسان تبديل به موش‌هاي آزمايشگاهي مي‌شود، ما مجبوريم كه روي مشاهدات بلندمدت تكيه كنيم و درمورد اينكه كدام رژيم‌هاي غذايي براي ما بهترين هستند، نتيجه بگيريم. سيدلمن در تفسير نتايج توضيح مي‌دهد مردمي كه متكي به مصرف مقادير محدودي گوشت، محصولات لبني و غذاهاي فرآوري‌شده هستند و از غذاهاي گياهي حاوي فيبر بالا نظير غلات كامل، مغزها و حبوبات استفاده مي‌كنند، در شرايط بهداشتي سالم‌تري به سر مي‌برند. اين رژيم غذايي، يك رژيم غذايي كامل محسوب مي‌شود.
فيبر گياهي نه‌تنها براي حفظ سلامت مجراي گوارشي مفيد است؛ بلكه دانشمنداني كه مقدار زيادي از فيبر گياهي را به موش‌ها دادند، دريافتند كه كربوهيدرات‌هايي كه نمي‌توانند از بدن جذب شوند، مي‌توانند از مغز در برابر برخي از مواد مضر مرتبط با آلزايمر محافظت كنند و باعث كاهش التهاب در دستگاه گوارش شوند. آنها معتقدند كه مصرف مقدار زيادي از فيبرهاي گياهي براي انسان‌ها هم مزايايي دارد. اما يك رژيم غذايي مبتني بر گياهان با مقادير زياد فيبر، ممكن است اين تصور را به وجود بياورد كه رژيمي حاوي كربوهيدرات پايين است؛ ولي بايد دانست كه برخي از غذاهاي سرشار از فيبر نيز داراي كربوهيدرات بالايي هستند مانند انواعي از لوبياها، نخودها و ميوه‌هاي شيرين.
افراد داراي رژيم غذايي كم‌كربوهيدرات اغلب از گوشت استفاده مي‌كنند كه مي‌تواند موجب افزايش فشار خون شود و در مورد گوشت‌هاي فرآوري‌شده مي‌توانند حتي در بروز سرطان نقش داشته باشند. مواد لبني و گوشت همچنين مي‌توانند در بروز التهاب در بدن نقش داشته باشند و به ايجاد و رشد تومورهاي سرطاني كمك كنند.
توصيه نهايي در رابطه با رژيم غذايي براي همه اين است كه:: مواد بيهوده مصرف نكنيد و به رژيم‌هاي غذايي معجزه‌آور اعتقادي نداشته باشيد.
هم انديشي ها