پژوهش هايي جديد درمورد مزاياي واقعي روغن ماهي و ويتامين D
دو مطالعه‌ي مهم كه اخيرا منتشر شده‌اند، شواهدي را نشان مي‌دهند كه داروهاي حاصل از روغن ماهي در حفاظت افراد در برابر حملات قلبي كشنده، سكته و ديگر فرم‌هاي بيماري‌هاي قلبي‌عروقي موثر هستند. در اين پژوهش‌هاي بزرگ، فرمولاسيون و مقادير مختلف داروهايي كه از اسيدهاي چرب امگا ۳ ساخته شده بودند، روي دو گروه از افراد مورد مطالعه قرار گرفت: گروهي از افراد كه از بيماري‌هاي قلبي‌عروقي يا ديابت رنج مي‌بردند و افرادي كه نماينده‌ي عموميت جامعه بودند و اين اشكالات را نداشتند.
نتايج هر دو پژوهش نشان مي‌داد افرادي كه هر روز اين داروها را مصرف مي‌كردند، در مقايسه با افرادي كه به آن‌ها يك شبه‌دارو (دارونما) داده مي‌شد، وضعيت بهتري از لحاظ سلامت دستگاه گردش خون داشتند. در ارتباط با مصرف مكمل رايج ويتامين D، تاثيري روي بيماري قلبي مشاهده نشد؛ ولي ارتباطي بين كاهش مرگ‌و‌مير ناشي از سرطان و مصرف اين مكمل ديده شد. نتايج اين پژوهش در نشست علمي انجمن قلب آمريكا در شيكاگو ارائه و در ژورنال New England Journal of Medicine منتشر شد.
در حدود ۴۳ ميليون نفر در آمريكا از استاتين‌ها براي كاهش كلسترول‌هاي بد (LDL) استفاده مي‌كنند و اين داروها روي كاهش خطر حمله قلبي و سكته تاثير گذارند. اما هنوز هم بيماري قلبي، قاتل اصلي مردم آمريكا است. در اين شرايط پژوهشگران به دنبال راه‌هاي غير دارويي براي مبارزه با بيماري‌هاي قلبي‌عروقي هستند.
داروي واسپا يك نسخه‌ي خالص از اجزاي روغن ماهي است كه تري‌گليسريدها، نوعي از چربي‌هاي مضر موجود در خون را مورد هدف قرار مي‌دهد
در يكي از اين مطالعات با عنوان مطالعه‌ي REDUCE-IT، نشان داده شد كه احتمال بروز اشكالات قلبي‌عروقي جدي در افراد مبتلا به بيماري‌هاي قلبي‌عروقي كه در حال مصرف استاتين‌ها هستند، اگر از داروي واسپا (Vascepa) نيز استفاده كنند، كمتر مي‌شود. اين دارو يك نسخه‌ي خالص از اجزاي روغن ماهي است كه تري‌گليسريدها، نوع ديگري از چربي‌هاي موجود در خون را مورد هدف قرار مي‌دهد. افزايش سطح تري‌گليسريدها مي‌تواند موجب سخت‌شدن يا ضخيم‌شدن ديواره‌ي سرخرگ‌ها شده و در نهايت منجر به بروز سكته و حمله قلبي شود. در اين مطالعه افرادي كه از اين دارو استفاده مي‌كردند با افرادي كه به آن‌ها يك شبه‌دارو داده شده بود، مقايسه شدند؛ پژوهشي كه بيش از ۸ هزار فرد در آن شركت داشتند. ديپاك بات كه هدايت اين پژوهش را بر عهده داشته است، مي‌گويد كه اين نتايج مي‌تواند موجب ايجاد تغييري برجسته در زمينه‌ي بيماري‌هاي قلبي‌عروقي شود به‌همان صورت كه با معرفي استاتين‌ها در بيش از سي سال پيش چنين تحولي ايجاد شد. بات گفت:
من مدت زمان طولاني است كه در حال انجام آزمايش‌هاي باليني هستم؛ ولي تاكنون درگير آزمايشي كه تا اين اندازه داراي پتانسيل بهبود زندگي شايد ده‌ها ميليون نفر باشد، نبوده‌ام.
در سال ۲۰۰۷، يك مطالعه‌ي بزرگ در ژاپن نشان داد كه برخي از اجزاي روغن ماهي مورد استفاده در مطالعه‌ي REDUCE-IT در محافظت در برابر اشكالات قلبي‌عروقي مفيد هستند؛ اما آن پژوهش اين ماده را با يك شبه‌دارو مقايسه نكرد و به‌علت وجود مقادير زيادي ماهي در رژيم غذايي متداول ژاپني‌ها، نتيجه‌گيري از آن دچار مقداري پيچيدگي شد.
در افرادي كه ماهي كمي مصرف مي‌كنند، مكمل روغن ماهي موجب سلامت قلب مي‌شود
در پژوهش ديگر مرتبط با روغن ماهي كه اخيرا با عنوان VITAL منتشر شد، روي تاثير فرمولاسيون‌هاي مختلف اسيدهاي چرب امگا ۳ در دارويي به نام لوازا (Lovaza) مطالعه شده بود. پژوهشگران حدود ۲۶ هزار فرد را طي دوره‌اي پنج‌ساله مورد مطالعه قرار دادند. نتايج نشان داد احتمال بروز حمله قلبي و اشكالات قلبي ديگر در افرادي كه اين دارو را مصرف مي‌كردند، نسبت به بقيه افراد، كمتر بود. اين تاثير حتي در ميان افراد آفريقايي-آمريكايي نيز برجسته بود؛ اما پژوهشگر ارشد مطالعه معتقد است براي تاييد اين نتايج به انجام پژوهش‌هاي بيشتري نياز است.
ميزان حملات قلبي در افرادي كه كمتر از ۱/۵ وعده ماهي در هفته مصرف مي‌كردند، وقتي كه از داروي امگا ۳ استفاده كردند، كمتر شد. در اين پژوهش كاهشي در ميزان سكته مشاهده نشد. جوآن مانسون كه هدايت اين پژوهش را بر عهده داشته است، مي‌گويد كه اين نتايج تاييدكننده‌ي مزاياي امگا ۳ در زمينه‌ي سلامت قلب است. مانسون اين نتايج را سيگنال‌هاي اميدواركننده درمورد مصرف روغن ماهي خواند؛ ولي او گفت نتايج به حدي قانع كننده نيستند كه به مردم توصيه‌ي قطعي درزمينه‌ي مصرف دارو يا مكمل روغن ماهي شود. با اين حال داروهاي يادشده به‌اندازه‌ي كافي ايمن هستند تا افرادي كه در حال مصرف روغن ماهي بوده‌اند، دليلي براي قطع مصرف آن نداشته باشند. به افرادي كه در اين مطالعه شركت داشتند، روزانه مقدار ۸۴۰ ميلي‌گرم از اسيدهاي چرب كليدي موجود در روغن ماهي داده شد؛ چيزي كمتر از مقداري كه در يك وعده‌ي معمول سالمون وجود دارد. مانسون گفت:
ما اين كار را با آغاز گنجاندن ماهي بيشتر در رژيم غذايي و مصرف حداقل دو وعده ماهي در هفته توصيه مي‌كنيم. يكي از مزاياي اين تغيير در رژيم غذايي اين است كه ماهي مي‌تواند جايگزين گوشت قرمز، چربي‌هاي اشباع و غذاهاي فرآوري شده شود.
در مطالعه‌ي VITAL، مكمل ويتامين D نيز مورد مطالعه قرار گرفت. مكملي كه اغلب به‌منظور بهبود سلامت استخوان‌ها در زنان مسن و سلامت عمومي ديگر افراد توصيه مي‌شود. نتايج اين مطالعه نشان داد كه ويتامين D تاثيري روي حملات قلبي يا سكته نداشته و روي شيوع سرطان نيز موثر نيست. با اين حال ويتامين D احتمالا داراي نقشي در كاهش فراواني مرگ‌و‌مير ناشي از سرطان است. مانسون پيشنهاد كرد كه ويتامين D احتمالا از پيشروي سرطان يا تبديل شدن آن به حالت تهاجمي جلوگيري مي‌كند. اما او گفت كه تاييد اين ايده نياز به انجام پژوهش‌هاي بيشتري دارد. او گفت افرادي كه در حال حاضر در حال مصرف مقادير متعادلي از ويتامين D هستند، به‌ويژه كساني كه تحت توصيه پزشك اين كار را انجام مي‌دهند، دليلي ندارد كه مصرف خود را قطع كنند. اما او در مورد مصرف مقادير زيادي از اين ويتامين مانند ۵ يا ۱۰ هزار واحد بين‌المللي در يك روز هشدار داد، مگر اينكه تجويز پزشك باشد.
هم انديشي ها