مزاياي تنفس از راه بيني براي مغز انسان

درمورد ارتباط بين تنفس و وضعيت ذهني و رواني مدت‌ها است كه در آموزه‌هاي فرهنگي و معنوي سخن گفته شده است: تنفس عميق از راه بيني موجب روشن شدن انديشه، آرامش و كاهش خشم مي‌شود. با اين حال شواهد علمي زيادي در حمايت از اين ايده وجود ندارد؛ اما مطالعاتي درمورد تاثير اين نوع تنفس روي عملكرد شناخت در مغز انجام شده است.

در پژوهشي كه در ژورنال The Journal of Neuroscience منتشر شده است، ارتباط بين حافظه و چگونگي تنفس مورد مطالعه قرار گرفته است. تشخيص بوها مكانيسم بقاي كليدي براي بيشتر موجودات زنده از جمله انسان‌ها است و به‌همين دليل است كه دانشمندان علوم اعصاب اعتقاد دارند ارتباط بين تفكر و تنفس از سازگاري‌هاي تكاملي اوليه است.

آن‌ها دو بار اين مراحل را انجام دادند. براي بار اول، پس از تنفس در حالي‌ كه بيني‌هاي آن‌ها با گيره‌اي بسته شده بود تا تنفس از راه بيني انجام نشود، به‌مدت يك ساعت آرام نشستند. آن‌ها در مرحله‌ي دوم در حالي‌كه نوار چسبي روي دهانشان قرار داده شده بود تا تنفس دهاني صورت نگيرد، به مدت يك ساعت نشستند.

طبق فرضيه‌ي پژوهشگران در جريان اين يك ساعت، مغز آن‌ها خاطره‌ي مربوط به هر رايحه را ثبت مي‌كرد. بعد از هر ساعت، اين افراد در معرض بوهاي تكراري و جديد قرار مي‌گرفتند و از آن‌ها خواسته شد مشخص كنند كه كدام بوها را قبلا شنيده بودند. افراد شركت‌كننده وقتي طي آن يك ساعت، از طريق بيني‌شان نفس كشيده بودند، در تشخيص بو بسيار بهتر عمل مي‌كردند. تنفس از مسير دهان منجر به يادآوري مبهم و پاسخ‌هاي نادرست بيشتري شد. پژوهشگران مي‌گفتند كه تنفس از راه بيني موجب تقويت حافظه مي‌شود.

احتمالا تنفس دهاني تاثير كمتري داشت؛ زيرا بوها به پياز بويايي نرسيده و موجب آغاز همان فرايندهاي عصبي نمي‌شود. اين كه آيا تنفس از راه بيني برخلاف تنفس از راه دهان مي‌تواند موجب بهبود خاطرات بلند‌مدت مربوط به موضوعات ديگري به جر بو يا بهبود شناخت شود، هنوز مورد ترديد است. آرشاميان نويسنده‌ي مقاله مي‌گويد كه اگر همين تاثير روي حافظه‌ي هر روز وجود داشته باشد، تعجب‌آور نخواهد بود. او البته فكر نمي‌كند كه اين تاثيرات فرضي چندان بزرگ باشند اما معتقد است كه با فرض اين واقعيت كه سالهاست تنفس به‌عنوان روشي براي تعيير وضعيت ذهني و رواني مطرح است، ما هنوز تقريبا چيزي در مورد تنفس و عملكرد مغز در انسان نمي‌دانيم.