كوشش دانشمندان براي توليد داروهاي ضدسرطان به كمك مخمر
طبيعت چنان پيچيده است كه مولكول‌هاي طبيعي را كه براي درمان سرطان به‌كار مي‌روند، هنوز نمي‌توان از راه سنتز شيميايي توليد كرد. امروزه، شركت‌هاي شيميايي و دارويي مقادير زيادي از گياهان و بذرها را به‌منظور استخراج مواد ارزشمند برداشت مي‌كنند. بااين‌حال، روش‌هاي توليد مبتني بر عصاره‌هاي طبيعي ازلحاظ زيست‌محيطي اشكال‌ساز است و اغلب به توليد ضايعات شيميايي زيادي منجر مي‌شوند.
علاوه‌براين، خطر انقراض گياهان نادر نيز وجود دارد. اخيرا با وضع مقررات جهاني درزمينه‌ي حمايت از تنوع زيستي و موادخام در كشورهاي جهان سوم، موضوع ضرورت دست‌يافتن به روش‌هاي توليد جديد و پايدار براي اين نوع داروها مطرح شده است. يكي از پژوهشگران مركز بنياد نوو نورديسك مي‌گويد:
باتوجه‌به قوانين جديد، اگر بخواهيم در آينده داروهايي براي بيماران سرطاني يا افراد مبتلا به اشكالات رواني توليد كنيم؛ بايد راه جايگزين مناسبي بيابيم.
راولفيا سرپنتينا ممكن است راه‌حل باشد
در بسياري از مواقع، اين مواد شيميايي گياهي بسيار پيچيده را نمي‌توان مانند مواد دارويي شيميايي معمولي توليد كرد. براي توليد اين نوع مواد به فرايندي بيوكاتاليزوري نياز است. پروژه‌ي پژوهشي بزرگي با عنوان MIAMi درحال‌راه‌اندازي است كه هدفش معرفي مسيري جايگزين براي توليد اين داروها با استفاده از مخمر نانوايي است. در ابتدا، پژوهشگران قصد دارند مسيرهاي بيوسنتز گياه راولفيا سرپنتينا را نقشه‌يابي كنند. در طب سنّتي چيني، آمده است كه گياه راولفيا سرپنتينا ملكول‌هايي با خاصيت ضدسرطاني توليد مي‌كند. توليد اين تركيبات ارزشمند در خارج از گياه هنوز ممكن نيست؛ زيرا مسيرهاي بيوسنتز آن در گياه ناشناخته مانده‌اند. مسير بيوسنتز، تعدادي از ژن‌هاي خاص و كد‌كننده‌ي آنزيم‌هايي هستند كه زيست‌ملكول را درون سلول مي‌سازند. با كسب دانش درباره‌ي ريشه‌ي ژنتيكي محصول، اين ژن‌ها را براي توليد مولكول مدانديشه متخصصين مي‌توان وارد مخمر كرد. درواقع هدف نهايي، واردكردن ژن‌ها درون سلول‌هاي مخمر است تا به‌عنوان كارخانه‌هاي مولكولي مقادير زيادي از اين مواد دارويي خاص را توليد كنند.
يكي از شركاري MIAMi، شركت شيميايي فرانسوي به‌نام Axyntis است كه سالانه صدها تن از بذر گياهاني، همچون وواكانگا آفريكانا را براي توليد داروهايي نظير تابرسونين وارد مي‌كند. بااين‌حال، مقررات جديد اين روش توليد دارو را در آينده محدود خواهد كرد. مايكل كروگ جنسن مي‌گويد:
صنعت مي‌داند لازم است تغيير كند و اين مقررات علامتي آشكار در اين‌باره هستند. انتظار نداريم اين محصولات را طي دوره‌ي اين پروژه بتوانيم توليد كنيم؛ به‌طوري‌كه بتوانند با محصولات موجود رقابت كنند. باوجوداين، مشخص است در آينده شركت‌ها نمي‌توانند اين نوع داروها را به بيماران عرضه كنند.
با اين وضعيت، ضرورت كشف مولكول‌هاي طبيعي جديد داراي فعاليت عليه برخي از بيماري‌هاي رايج، نظير سرطان و بيماري‌هاي رواني، مانند اسكيزوفرني آشكار است و پژوهشگران اين پروژه در دوره‌ي چهارساله‌ي آن قرار است قدم‌هايي در مسير كشف و توليد اين مولكول‌ها بردارند.
هم انديشي ها