آيا رژيم غذايي وگان براي حفظ سلامت قلب بهتر است؟
۳۰ درصد از مرگ‌ومير در كل دنيا ناشي از بيماري‌هاي قلبي عروقي است و هر ساله افراد بيشتري كه درگير اين بيماري هستند شناسايي مي‌شوند. در سال ۲۰۱۵، بيشتر از ۸۵ ميليون نفر در اروپا به بيماري‌هاي قلبي و عروقي مبتلا بودند.
اگرچه هرساله تعداد افراد مبتلا به اين دسته از بيماريها افزايش مي‌يابد، تعداد افرادي كه در اثر اين بيماريها جان خود را از دست مي‌دهند، در حال كاهش است. دليل اين موضوع اين است كه از اواسط قرن گذشته، درمان‌هاي اين بيماري، كيفيت مراقبت‌هاي بهداشتي و دسترسي به آن به‌طور قابل توجهي بهبود يافته است.
هرچند اين امر نشانه مثبتي است ولي به اين معني است كه افراد بيشتري با اين بيماري زندگي مي‌كنند كه مي‌تواند كيفيت زندگي آن‌ها را به‌طور جدي تحت تأثير قرار دهد و آن‌ها را در خطر مرگ ناگهاني قرار دهد. تنها در انگلستان، هزينه‌ي مراقبت‌هاي بهداشتي مربوط‌به بيماري‌هاي قلبي و عروقي در حدود ۱۲ ميليارد دلار است؛ در حالي كه هزينه‌ي آن‌ها براي اقتصاد اتحاديه‌ي اروپا سالانه نزديك به ۲۶۰ ميليارد دلار است.
بنابراين منطقي است كه پيشگيري از بيماري‌هاي قلبي و عروقي به هدف اول بسياري از خدمات ملي بهداشتي درماني در سرتاسر دنيا تبديل شده است. اين پيشگيري شامل تشويق مردم به داشتن رژيم غذايي سالم‌تر، فعاليت‌بدني بيشتر و ترك سيگار است. رعايت اين سه مورد مزاياي زيادي به‌دنبال خواهد داشت كه شامل كاهش خطر ابتلا به انواع بيماريها و بهبود كيفيت زندگي است.
رژيم‌غذايي براي داشتن قلبي سالم
براي بسياري از مردمي كه درگير بيماري‌هاي قلبي و عروقي هستند، رژيم غذايي احتمالاً يكي از اولين مواردي است كه براي مقابله با اين بيماري به ذهنشان مي‌رسد. تعدادي رژيم‌غذايي سالم وجود دارد كه بيشتر آن‌ها مربوط‌به مناطق يا كشورهاي خاصي هستند، مانند نيونورديك كه رژيم غذاييشان شامل خوردن ريشه سبزيجات، كلم، سيب، انوع توت‌ها، ماهي و حيوانات شكاري همراه‌با ديگر خوراكي‌ها است، يا ژاپني‌ها كه مصرف برنج، سبزيجات ترش يا پخته‌شده، ماهي، گوشت و سويا بخشي اصلي رژيم غذايي آن‌ها را تشكيل مي‌دهد.
رژيم‌غذايي وگان، سطح كلسترول را كاهش مي‌دهد
رژيم غذايي مديترانه‌اي، رژيم غذايي معتدلي است كه مصرف سبزيجات و ميوه‌ها را دركنار ماهي‌هاي روغني، روغن زيتون، شراب قرمز، گوشت كم‌چرب، آجيل و محصولات لبني كم‌چرب ارتقا مي‌دهد. اين رژيم از اواخر دهه ۵۰ ميلادي به‌خاطر مزايايي كه در حفظ سلامت قلب دارد شناخته شد و اين موضوع تاكنون با استفاده از چندين پژوهش نه‌چندان بزرگ تأئيد شده است.
همچنين رژيم غذايي ديگري تحت‌عنوان رژيم غذايي وگان نيز وجود دارد كه براساس گياهان و عاري از هرگونه محصولات گوشتي است. در اين رژيم همچنين از خوردن تخم‌مرغ، لبنيات و عسل نيز خودداري مي‌شود. در مورد نقش رژيم وگان در حفظ افراد از ابتلا به بيماري‌هاي قلبي‌عروقي شواهد محدودي وجود دارد. بااين‌حال، براساس آنچه كه ما مي‌دانيم، نشان مي‌دهد كساني كه به‌مدت طولاني رژيم غذايي وگان داشته باشند، كلسترول پائين‌تري نسبت به غيروگان‌ها دارند.
چه رژيمي بهتر است؟
ماركوس كلانيزاكس، نويسنده‌ي اين مقاله‌ي و سخنگوي بخش فيزيولوژي باليني در مركز ورزش و علوم ورزشي در دانشگاه شفيلد هالام، گفت كه گروه پژوهشي آن‌ها اخيراً مزاياي چندين رژيم‌غذايي جديد و منطقه‌اي را كشف كرده‌اند كه شامل رژيم غذايي نيونورديك، رژيم غذايي مديترانه‌اي، رژيم‌غذايي وگان و رژيم غذايي غني از نيترات است و گفته مي‌شود به‌طور مستقيم بر بهبود سلامت قلب تأثير دارند. آن‌ها در اين پژوهش به مطالعه تأثير اين رژيم‌ها روي بيماري‌هاي قلبي‌عروقي در كوتاه‌مدت و درازمدت پرداختند.
آن‌ها در پژوهشي جديد نيز به مقايسه اثرات كوتاه‌مدت رژيم‌غذايي مديترانه‌اي و وگان پرداختند. يافته‌هاي اين گروه نشان مي‌دهد كه دست‌كم در كوتاه‌مدت، رژيم‌غذايي مديترانه‌اي به‌طور قابل‌توجه‌اي ميزان نيتريك‌اكسيد را در رگ‌ها و شريان‌هاي ما بهبود مي‌بخشد كه اين موضوع براي حفظ سلامت سيستم عروقي مهم است.
نيتريك‌اكسيد به‌شدت تحت تأثير فرايند پيري قرار داد و به‌شدت با بيماري‌هاي قلبي و عروقي مرتبط است. بنابراين، مشاهده ميزان بالاتر نيتريك‌اكسيد خبر بسيار خوشحال‌كننده‌اي است.
اين پژوهش همچنين دريافت كه رژيم غذايي وگان باعث كاهش سطح كلسترول مي‌شود. به‌عبارت‌ديگر، اين گروه‌پژوهشي دريافتند كه شركت‌كننده‌هايي كه رژيم‌غذايي وگان دارند، كاهش ريزمغذي‌ها مانند ويتامين ب ۱۲ و يد نيز تجربه مي‌كنند. اين موضوع با وجود تأمين مكمل‌هاي ب ۱۲ توسط اين گروه براي اعضاي شركت‌كننده در اين پژوهش است.
اين يك يافته بسيار مهم است: ريزمغذي‌ها، ويتامين‌ها و موادمعدني هستند كه بدن ما براي عملكرد مناسب به آن‌ها در مقادير كم نياز دارد. از اين‌رو كمبود هردوي ريزمغذي ب ۱۲ و يد خطرات مهمي را براي سلامت انسان ايجاد مي‌كنند.
توصيه‌ي اين گروه پژوهشي
بافته‌هاي پژوهش‌ها مرتباً نشان داده‌اند كه معمولاً رژيم‌هاي غذايي معتدل در طولاني‌مدت بسيار مفيدتر هستند. پژوهش انجام‌شده توسط گروه نويسنده اين مقاله نيز به همين موضوع اشاره مي‌كند. درهرصورت، احتمالاً بهتر است كه از پيروي از رژيم‌هاي غذايي كه به‌صورت مقطعي همه‌گير مي‌شوند، پرهيز كنيد و رژيم غذايي خود را براساس نيازهاي بدنتان انتخاب كنيد.
رژيم‌غذايي مديترانه‌اي بهترين انتخاب براي حفظ سلامت قلب است
همچنين بسيار مهم است كه قبل از هرگونه تغييري در رژيم غذايي خود درباره آن به‌خوبي اطلاعات كسب كنيد. دليل اين امر اين است كه در بعضي از موارد، يك تغيير در رژيم غذايي باعث كاهش ويتامين‌ها و ريزمغذي‌ها مي‌شود. اين موضوع مي‌تواند خطراتي براي سلامتي شما به‌دنبال داشته باشد كه از مزاياي آن جلوگيري مي‌كند.
پژوهش‌هاي اين گروه نشان مي‌دهد كه براي كاهش خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي و عروقي، احتملاً رژيم غذايي مديترانه‌اي راه‌حل بهتري باشد. اين به معناي خوردن بيشتر مواد غذايي گياهي مانند سبزيجات، ميوه‌ها، غلات، حبوبات و آجيل است. همچنين بايد روغن را با چربي‌هاي سالم مانند روغن زيتون جايگزين كرد و همچنين براي طعم دادن به غذاها، از گياهان و ادويه‌ها به‌جاي نمك استفاده كرد. همچنين خوردن گوشت قرمز بايد به چندبار در ماه محدود شود، ولي مي‌توان حداقل دوبار در هفته ماهي و مرغ خورد. لذت بردن از وعده‌هاي غذايي با خانواده و دوستان نيز بخش مهمي از رژيم‌غذايي و فرهنگ مديترانه‌اي است.
هم انديشي ها