آيا 5G واقعا خطر ابتلا به سرطان را افزايش مي‌دهد؟
به‌مرور زمان با همهگيرترشدن نسل پنجم شبكه‌هاي ارتباطي (5G) كم‌كم اين سؤال مهم در ذهن مردم شكل مي‌گيرد كه آيا اين فناوري جديد مي‌تواند باعث بروز اشكالاتي در سلامتي انسان‌ها شود؟ چه نگراني‌هايي درباره‌ي 5G وجود دارد؟ آيا مدارك علمي و معتبري براي اثبات مضربودن 5G دردسترس هستند؟
شبكه‌هاي نسل پنجم دقيقا همچون نسل‌هاي قبليِ فناوري‌هاي سلولار، متكي بر سيگنال‌هايي هستند كه امواج راديويي (يكي از انواع طيف‌هاي الكترومغناطيسي) حمل مي‌كنند. اين امواج خودشان از آنتن يا دكل‌هاي مخابراتي پخش مي‌شوند و به موبايل موبايل شما مي‌رسند.
ما انسان‌ها همواره درمعرض تشعشعات الكترومغناطيسي قرار داريم؛ از تلويزيون و سيگنال‌هاي راديويي و شمار ديگري از دستگاه‌هاي روزمره‌ي فناوري‌محور نظير موبايل همراه گرفته تا چيزهاي ديگري نظير تابش نور خورشيد كه منابعي طبيعي دارند.
گفتني است 5G در مقايسه با شبكه‌هاي موبايلي نسل پيشين، از موج‌هايي با فركانس بيشتر استفاده مي‌كند تا بدين‌طريق دستگاه‌هاي بيشتري بتوانند به‌صورت هم‌زمان به اينترنتي با سرعت بيشتر دسترسي پيدا كنند. امواج مذكور در جاهايي نظير فضاهاي شهري، مسافت‌هاي كوتاه‌تري مي‌پيمايند؛ بنابراين، شبكه‌هاي 5G در مقايسه با نسل‌هاي قبل، به دكل‌هاي مخابراتي بيشتري نياز دارند. درضمن، چنين دكل‌هايي بايد تا جايي ممكن به زمين نزديك‌تر باشند.
حال اين پرسش مطرح مي‌شود كه چه نگراني‌هايي درزمينهي 5G وجود دارد؟ در اين باره بايد گفت تابش‌هاي الكترومغناطيسي كه تمامي فناوري‌هاي تلفن‌هاي همراه استفاده مي‌كنند، باعث بروز نگرانيِ افزايش خطر ابتلا به برخي بيماري‌ها در بين بعضي از افراد شده است. آنان مدعي هستند چنين تابش‌هايي مي‌توانند روي ايجاد انواع خاصي از سرطان تأثيرگذار باشند.
در سال ۲۰۱۴، سازمان جهاني بهداشت (WHO) در اطلاعيه‌ي مهمي اعلام كرد مدركي وجود ندارد كه نشان دهد استفاده از موبايل تلفن‌همراه تأثير منفي بر سلامتي انسان‌ها گذاشته باشد. بااين‌حال، همين سازمان به‌همراه آژانس بين‌المللي تحقيقات سرطان (IARC) پس از انجام تحقيقات، تمامي تابش‌هاي راديويي را صرف‌انديشه متخصصين از فركانس‌شان به‌عنوان تابش‌هايي دسته‌بندي كرده‌اند كه ممكن است سرطان‌زا باشند. گفتني است سيگنال‌هاي موبايلي خودشان بخشي از اين نوع تابش‌ها به‌شمار مي‌آيند.
خطر قرارگيري درمعرض تابش‌هاي راديويي با خطر خوردن ترشي سبزيجات برابر است
سازمان جهاني بهداشت در توضيح اين موضوع اعلام كرد مداركي تقريبا دقيق و معتبر وجود دارند كه نشان مي‌دهند قرارگرفتن درمعرض اين تابش‌ها، مي‌تواند باعث بروز سرطان در انسان‌ها شود. جالب است بدانيد سازمان جهاني بهداشت و آژانس بين‌المللي تحقيقات سرطان خطر قرارگيري درمعرض تابش‌هاي راديويي را با خطر خوردن ترشي‌هاي سبزيجات و استفاده از پودر تالك برابر مي‌دانند. از طرفي نوشيدني‌هاي الكلي و گوشت فراوري‌شده خطرآفرين‌تر از موارد يادشده هستند و اين دو سازمان آن‌ها را در دسته‌بندي جداگانه‌اي ازلحاظ خطرناك‌بودن براي سلامتي انسان جاي داده‌اند.
در سال ۲۰۱۸، وزارت بهداشت ايالات متحده‌ي آمريكا گزارشي سم‌شناسي منتشر كرد كه نشان داد قرارگيري درمعرض مقادير زيادي از تابش راديويي، مي‌تواند باعث ايجاد نوعي غده‌ي سرطاني در قلب موش‌هاي نر شود. در اين مطالعه، تمامي سطح بدن موش‌ها دو سال كامل هرروز به‌مدت ۹ ساعت درمعرض تابش‌هاي حاصل از موبايل‌هاي تلفن قرار داده شدند. قرارگيري آن‌ها درمعرض تابش‌هاي يادشده قبل از متولدشدنشان آغاز شده بود.
در همين مطالعه، قرارگيري موش‌هاي ماده درمعرض تابش‌هاي راديويي باعث بروز غده‌ي سرطاني نشد. درضمن، جالب است بدانيد نتايج اين مطالعه مشخص كرد موش‌هاي ماده‌‌اي كه درمعرض تابش قرار گرفته بودند، به‌مدت طولاني‌تري زنده ماندند. يكي از محققان ارشد اين مطالعه مي‌گويد:
نحوهاي كه اين موش‌ها درمعرض تابش‌هاي راديويي قرار گرفته بودند، هرگز بهطور مستقيم با نحوهاي كه انسان‌ها هنگام استفاده از موبايل درمعرض تابش راديويي قرار مي‌گيرند، مقايسه‌كردني نيست.
اين گفته حتي براي كساني نيز صدق مي‌كند كه طولاني‌مدت از موبايل‌شان استفاده مي‌كنند.
دكتر فرنك دي‌وچت از پزشكان شناخته‌شده‌ي آمريكايي است و به دولت اين كشور درزمينهي امنيت موبايل‌هاي تلفن مشاوره مي‌دهد. وي معتقد است:
گرچه بعضي از مطالعات نشان داده‌اند متخصصاني كه از موبايل‌شان طولاني‌مدت استفاده مي‌كنند، احتمالا خطر ابتلا به سرطان را افزايش مي‌دهند؛ اما تا‌به‌امروز هيچ مدركي دال بر ارتباط مستقيم بين استفاده از موبايل و بروز سرطان در دست نداريم يا اينكه مداركِ موجود به‌اندازه‌ي كافي قانع‌كننده نيستند.
با همه‌ي اين‌ها، گروهي از دانشمندان و پزشكان بهطور علني از اتحاديه‌ي اروپا خواسته‌اند هرچه‌زودتر از همه‌گيرشدن 5G در اروپا جلوگيري كند.
نبايد فراموش كنيم امواج راديويي، امواجي غيريونيزه هستند. ديويد رابرت گريمز، فيزيك‌دان و محقق حوزه‌ي سرطان، در توضيح اين اصطلاح مي‌گويد:
غيريونيزه‌بودن امواج راديويي بدين‌معنا است كه اين موج‌ها انرژي كافي براي درهم‌شكستن DNA و تخريب سلول‌هاي بدن را ندارند.
هيچ مدركي وجود ندارد كه نشان دهد استفاده از موبايل سرطان‌زا است
امواج ديگري هستند كه در دسته‌‌هاي بالاتر از طيف‌هاي الكترومغناطيسي جاي مي‌گيرند و اگر انسان‌ها بيش‌از‌حد درمعرض آن‌ها قرار گيرند، مطمئنا به بيماري مبتلا خواهند شد. براي مثال، پرتوهاي فرابنفش ساطع‌شده از خورشيد جزو اين نوع امواج هستند و مي‌توانند موجب بروز سرطان پوست شوند.
افزون‌بر‌اين، جالب است بدانيد محدوديت‌هاي قانوني سرسختانه‌اي براي قرارگرفتن درمعرض امواجي نظير پرتوهاي ايكس متخصصدي در پزشكي و پرتوهاي گاما وجود دارد كه انرژي بسيار زيادي با خود حمل مي‌كنند. اين امواج به‌راحتي مي‌توانند اثرهاي بسيار مضري بر بدن انسان بگذارند.
دكتر گريمز مي‌گويد:
مردم بهطور درك‌ناپذيري نگران اين هستند كه نكند به‌‌دليل انجام كاري، احتمالا مبتلا‌شدنشان به سرطان افزايش يابد. گفتن اين نكته ضروري است كه سطح انرژي امواج راديويي بسيار كمتر از نور مرئي‌اي است كه همه‌روزه مي‌بينم و به بدنمان برخورد مي‌كند. هيچ مدرك معتبري وجود ندارد كه نشان دهد استفاده از موبايل‌هاي همراه يا شبكه‌هاي بي‌سيم باعث بروز اشكالاتي در سلامتي ما انسان‌ها شده باشد.
با اين اوصاف، سؤال مهمي پيش مي‌آيد: آيا لازم است نگران دكل‌هاي مخابراتي شبكه‌ي 5G باشيم؟ در پاسخ بايد گفت فناوري 5G براي همهگيرترشدن نيازمند ايستگاه‌هاي مخابراتي پايه‌اي جديد بسيار زيادي است. اين نوع ايستگاه‌ها درواقع دكل‌هايي هستند كه سيگنال‌هاي موبايل‌هاي تلفن را مي‌فرستند و دريافت مي‌كنند. بااين‌حال، گفتن اين نكته ضروري است كه در اين دكل‌ها فرستنده‌هاي بيشتري وجود دارند و هركدام از اين فرستنده‌ها مي‌توانند در مقايسه با فرستنده‌هاي مربوط به فناوري 4G در سطوح انرژي كمتري فعاليت كنند. اين، يعني نهايتا سطح امواج راديويي ساطع‌شده از آنتن‌هاي 5G در مقايسه با 4G كمتر خواهد بود.
امواج راديويي انرژي لازم براي درهم‌شكستن DNA انسان را ندارند
به‌علاوه، در دستورالعمل ويژه‌ي دولت بريتانيا براي ايستگاه‌هاي مخابراتي پايه‌اي موبايل‌هاي تلفن آمده است ميزان تابش امواج راديويي در مناطقي كه معمولا براي عموم مردم دردسترس هستند، به دفعات كمتر از آنچه هستند كه در دستورالعمل‌ها ذكر شده است.
سؤال مهم ديگري كه عده‌اي پرسيده‌ا‌ند، به تأثيرات منفي احتمالي 5G بر گرمايش جهاني اشاره مي‌كند. پروفسور رادني كراف، از پژوهشگران مؤسسه‌ي ICNIRP مي‌گويد:
تأثيرات گرمايي ناشي از 5G و نسل‌هاي پيشين شبكه‌هاي ارتباطي، براي انسان مضر نيستند. حداكثر سطح امواج راديويي ناشي از 5G كه احتمال دارد يك نفر درمعرض آن قرار گيرد، بسيار كم است و تا‌به‌امروز هيچ مدركي براي تأثير آن بر افزايش دماي هوا يافت نشده است.
شما متخصصان محترم اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران در اين باره چه فكر مي‌كنيد؟ به‌طوركلي انديشه متخصصينات شما درباره‌ي 5G چيست؟
هم انديشي ها