جراحي چاقي خطر بيماري قلبي را در افراد مبتلا به ديابت نوع ۲ كاهش مي‌دهد
هرساله صدها هزار آمريكايي داراي اضافه‌وزن در آخرين تلاش براي كاهش وزن و كنترل ديابت نوع ۲، تحت عمل جراحي كاهش وزن قرار مي‌گيرند. اكنون مطالعهي جديدي نشان مي‌دهد كه جراحي چاقي يا جراحي متابوليكي ممكن است داراي مزاياي سلامتي قابل‌توجه باشد و خطر كلي بروز اشكالات قلبي‌عروقي و مرگ زودهنگام را تا ۵۰ درصد كاهش دهد. البته اين مطالعه كه به‌تازگي در مجله‌ي پزشكي JAMA منتشر شده، قطعي نيست. در مطالعهي مذكور، وضعيتِ ۲۳۰۰ بيمار پس از عمل جراحي چاقي، به‌مدت طولاني پيگيري شد و با شرايط حدود ۱۱،۵۰۰ بيماري كه داراي وضعيت نسبتا مشابه با بيماران گروه جراحي بودند و تحت مراقبت‌هاي معمول قرار گرفته بودند (عمل جراحي انجام نداده بودند) مورد مقايسه قرار گرفت. اين مطالعه، مشاهده‌اي بوده است، نه يك آزمايش كنترل‌شده تصادفي و به همين علت نمي‌تواند در پزشكي به‌عنوان استانداردي طلايي درانديشه متخصصين گرفته شود. اما يافته‌ها چنان قابل‌توجه بود كه در سرمقاله‌ي منتشرشده با مقاله‌ي اصلي پيشنهاد شد كه در برخي بيماران دچار اضافه‌وزن، جراحي كاهش وزن بايد به‌جاي داروها، درمان ترجيحي ديابت نوع ۲ باشد. دكتر ادوارد ليوينگستون، نويسنده‌ي سرمقاله گفت:
اطلاعات جديد درمورد قابليت روش جراحي چاقي ازانديشه متخصصين كنترل اشكالاتي مانند سكته، حملات قلبي، نارسايي قلبي و بيماري كليه‌‌اي و نه فقط بهبود وزن و كنترل ديابت است. اين نتيجه‌اي بزرگ است.
دكتر ليوينگستون، يك جراح چاقي، مي‌گويد كه به‌خاطر ادعانداشتن درمورد مزاياي سلامتي بلندمدت جراحي‌هاي كاهش وزن در طول ساليان مورد سؤال قرار گرفته است. او با اشاره به اينكه بيمه‌ها بايد اين نوع روش درماني را تحت پوشش قرار دهند، مي‌گويد:
اين نخستين باري است كه من به‌صورت عمومي اعلام مي‌كنم، اين روش احتمالا راه بهتري براي درمان است.
اما دانشمندان ديگر، اطمينان كمتري در اين مورد داشتند و حتي نويسندگان مقاله مي‌گويند كه يافته‌هاي اخير بايد در آزمايش‌هاي باليني كه در آن بيماران به‌طور تصادفي تحت عمل جراحي قرار گيرند يا درمان‌هاي معمول را دريافت كنند، تأييد شود. دكتر ديويد ناتان، مدير مركز ديابت و مركز پژوهش‌هاي باليني بيمارستان عمومي ماساچوست و استاد دانشكده‌ي پزشكي هاروارد كه در اين مطالعه مشاركتي نداشته است، مي‌گويد:
اين مطالعه بايد با احتياط مورد توجه قرار گيرد. از اين مطالعه چنين تفسير خواهد شد كه جراحي، بيماري قلبي را كاهش مي‌دهد اما مطالعهي مذكور چنين چيزي را نشان نمي‌دهد.
در مطالعهي مشاهده‌اي مشابهي كه سال گذشته منتشر شد، ۵۳۰۱ بيمار چاق مبتلا به ديابت نوع ۲ كه تحت عمل جراحي چاقي قرار گرفته بودند، با ۱۴،۹۳۴ بيمار ديابتي كه تحت عمل جراحي قرار نگرفته بودند، مقايسه شدند. نتايج آن مطالعه نيز نشان مي‌داد، وضعيت بيماراني كه تحت عمل جراحي قرار گرفته بودند، بهتر است.
دكتر ناتان و دكتر ليوينگستون مي‌گويند، مقايسه‌ي بيماراني كه تحت عمل جراحي قرار گرفتند با بيماراني كه اين عمل را انجام ندادند، داراي اشكالاتي بود. افرادي كه جراحي كاهش وزن را انتخاب مي‌كنند، با افرادي كه اين گزينه‌ي درماني را انتخاب نمي‌كنند، تفاوت‌هاي زيادي دارند؛ براي مثال بيماران تحت عمل جراحي بسيار باانگيزه و به‌اندازه‌ي كافي سالم هستند به‌طوري كه جراحان آن‌ها را رد نمي‌كنند.
نتايج مطالعهي جراحي كاهش وزن، روز دوشنبه در كنگره‌ي انجمن قلب و عروق اروپا در پاريس ارائه شد. اين مطالعه در كلينيك كليولند، ايالت اوهايو انجام شده بود. پژوهشگران ابتدا سوابق پزشكي الكترونيكي را مورد جست‌وجو قرار دادند و ۲۲۸۷ بيمار دچار چاقي و ديابت نوع ۲ را كه تحت يكي از چهار نوع عمل جراحي كاهش وزن قرار گرفته بودند، شناسايي كردند. اكثر بيماران تحت عمل جراحي كنارگذاري معده يا اسليو معده قرار گرفته بودند، درحالي كه تعداد كمتري از آن‌ها حلقه‌گذاري قابل تنظيم معده يا جابه‌جايي دوازدهه را انجام داده بودند.
دانشمندان ۱۱،۴۳۵ بيمار را كه دچار چاقي و ديابت بودند، به‌عنوان گروه كنترل درانديشه متخصصين گرفتند. اگرچه آن‌ها تلاش كردند تا بيماران گروه كنترل با بيماران گروه جراحي تطابق داشته باشند، اما بين اين دو گروه تفاوت‌هايي وجود داشت. اعضاي گروه كنترل كمي مسن‌تر بودند و ميزان مصرف سيگار در آن‌ها نسبت‌به گروه جراحي بيشتر بود؛ بيماران گروه جراحي در ابتداي امر كمي چاق‌تر بودند و سطح فشار خون و كلسترول آن‌ها بالاتر بود.
سؤال اصلي كه دانشمندان درپي يافتن پاسخ آن بودند، اين بود كه آيا احتمال مرگ يا بروز يكي از اشكالات سلامتي مهم مرتبط با چاقي و ديابت در افرادي كه تحت عمل جراحي قرار گرفته بودند، نسبت‌به گروه كنترل كمتر است يا خير. آن‌ها احتمال بروز اشكالات مرتبط با عروق كرونر (مانند حملات قلبي)، اشكالات عروقي مغز (مانند سكته)، نارسايي قلبي، فيبريلاسيون دهليزي و بيماري كليه را درانديشه متخصصين گرفتند.
پژوهشگران دريافتند كه طي يك دوره‌ي ۸ ساله، ۳۰/۸ درصد از بيماراني كه تحت عمل جراحي كاهش وزن قرار گرفته بودند، يا از دنيا رفته يا دچار يكي از پنج اشكال مذكور شده بودند. اين رقم در بيماراني كه تحت عمل جراحي قرار نگرفته بودند، ۴۷/۷ درصد بود (كاهش ۴۰ درصدي). همچنين احتمال مرگ بيماران گروه جراحي در طول دوره‌ي مطالعه (به هر دليلي) ۴۱ درصد كمتر بود. تا پايان دوره‌ي مطالعه، ۱۰ درصد از افراد از دنيا رفتند درحالي كه اين رقم در گروه كنترل ۱۷/۸ درصد بود. دكتر استيون نيسن، رئيس علمي مؤسسه‌ي قلب و عروق كلينيك كليولند و نويسنده‌ي ارشد اين مطالعه مي‌گويد:
تفاوت‌ها كاملا شگفت‌آور بودند. ما درحال تلاش هستيم تا پيشرفت‌هاي جزئي در ميزان مرگ‌و‌مير ناشي از بيماري‌هاي قلبي‌عروقي ايجاد كنيم و حال يك مطالعهي ۸ ساله در اختيار داريم كه ميزان كاهش در آن كاملا بزرگ است.
بيماراني كه تحت عمل جراحي متابوليك قرار گرفته بودند، نسبت‌به گروه كنترل به‌طور متوسط ۱۵ درصد وزن بيشتري از دست داده بودند و داراي فشار خون پايين‌تري بودند. آن‌ها براي كنترل ديابت به داروهاي كمتري نياز داشتند و پس از عمل نيز به انسولين كمتري احتياج داشتند. همچنين، ميزان نياز آن‌ها به داروهاي كنترل فشار خون و كلسترول كمتر بود. دكتر نيسن گفت:
كاهش وزن پايدار بدين معنا است كه شما بار اعمال‌شده روي قلب را كه براي پمپاژ خون به توده‌ي بدني بزرگ مورد نياز است، كم كرده‌ايد.
دكتر علي امينيان، جراحي كه در اين پژوهش مشاركت داشته، مي‌گويد پروژه‌ي بعدي آن‌ها انجام آزمايش كنترل‌شده‌ي تصادفي است كه در آن بيمارانِ مشابه به‌طور تصادفي به گروه جراحي كاهش وزن يا گروه مراقبت‌هاي معمول اختصاص داده شوند. بيش از يك‌سوم افراد بالغ آمريكايي چاق هستند؛ اشكالي كه ارتباط نزديكي با ديابت نوع ۲ و سكته دارد. عمده‌ي افراد مبتلا به ديابت نوع ۲ در اثر بيماري قلبي جان خود را از دست مي‌دهند.
هم انديشي ها