انجام ورزش پيش از صرف وعده‌هايي غذايي چه فوايدي دارد؟

به افرادي كه داراي اضافه وزن هستند توصيه مي‌شود كه ورزش كنند تا از احتمال ابتلا به بيماري‌هاي قلبي و همچنين ديابت نوع ۲ در امان بمانند. اما اكثر افراد زمان كافي براي انجام ورزش ندارند و نمي‌توانند آن‌طور كه دوست دارند بدون درانديشه متخصصينگرفتن زمان، ورزش كنند. بنابراين، يافتن عواملي كه از فوايد ورزش مي‌كاهد، ضروري به‌انديشه متخصصين مي‌رسد.

اخيرا مطالعه‌اي كه درباره‌ي انجام ورزش منتشر شده، روي عواملي تحقيق كرده است كه از مزاياي ورزش كردن مي‌كاهد. اين امر به زمان ورزش كردن ارتباط دارد و از سويي باعث صرفه‌جويي در زمان هم مي‌شود؛ يعني با افزايش فوايد ورزش مي‌توان مدت‌زمان كمتري را به ورزش اختصاص داد و درنتيجه زمان بيشتري را مي‌توان در اختيار خانواده، كار و ساير جنبه‌هاي زندگي قرار داد.

پيش از آگاهي بيشتر درباره‌ي اينكه چه عواملي سبب كاهش فوايد ورزش مي‌شوند، بهتر است كمي با انسولين آشنا شويد. انسولين هورموني است كه سطح قند خون را در افراد تنظيم مي‌كند. براي مثال، يكي از وظايف انسولين اين است كه بعد از خوردن يك وعده‌ي غذايي، سبب انتقال قند خون به سلول‌هاي ماهيچه‎اي مي‌شود. سپس اين سلول‌ها قند را ذخيره كرده يا از آن به‌عنوان منبع سوخت براي توليد انرژي استفاده مي‌كنند.

زماني‌كه افراد در زندگي خود تحرك كمي داشته باشند و اضافه‌وزن پيدا كنند، اثربخشي انسولين در بدن كمتر شده و درنتيجه، بدن مجبور است انسولين بيشتري توليد كند؛ به عبارت ديگر حساسيت سلول‌ها به انسولين كاهش پيدا مي‌كند. درواقع همين امر افزايش احتمال ابتلا به بيماري ديابت نوع ۲ و نيز بيماري‌هاي قلبي را در افراد چاق توضيح مي‌دهد.

يكي از مهم‌ترين فوايد ورزش براي بدن اين است كه باعث مي‌شود حساسيت سلول‌ها به هورمون انسولين بالا رود. بنابراين، بدن قادر خواهد بود به‌راحتي سطح قند خون را كنترل كند. البته ممكن است افرادي كه ورزش مي‌كنند متوجه وقوع چنين تغييري در بدن خود نشوند اما به‌هرحال اين پديده در بدن ورزشكاران رخ مي‌دهد. اكنون مشخص شده است كه «زمان» غذا خوردن با «زمان» ورزش كردن در ارتباط و از اهميت زيادي برخوردار است.

دانشمندان طي مطالعه‌اي، به‌مدت شش هفته نتايج حاصل از ورزش را كه زير انديشه متخصصين پژوهشگران بوده و شامل سه جلسه‌ي ۵۰ دقيقه‌اي در هفته بود مورد ارزيابي قرار دادند. در يك گروه مردان داراي اضافه وزن قرار داشتند كه پيش از خوردن صبحانه (در حالت ناشتا) ورزش كردند. در اين گروه، حساسيت شركت‌كنندگان به انسولين افزايش يافت. اين بدان معنا است كه اين افراد با توليد انسولين كمتر، قادر به كنترل ميزان قند خون خود بودند. درنتيجه، احتمال ابتلا به بيماري‌هايي نظير ديابت نوع ۲ در افرادي كه پيش از خوردن صبحانه ورزش مي‌كنند كمتر است.اما هيچ‌گونه افزايش حساسيت نسبت به انسولين در گروه ديگري كه همان ورزش‌ها را بعد از خورن صبحانه انجام دادند ديده نشد.

همچنين، مرداني كه پيش از خوردن صبحانه ورزش كرده بودند، حدود دو برابر بيشتر از مرداني كه بعد از خوردن صبحانه ورزش كرده بودند، چربي‌سوزي داشتند. شواهد به‌دست آمده از اين مطالعه نشان مي‌دهد كه افزايش چربي‌سوزي در ورزش از مزايايي است كه با ورزش كردن پيش از خوردن صبحانه حاصل مي‌شود و براي سلامتي مفيد است.

ورزش كردن پيش از صبحانه سبب افزايش چربي‌سوزي مي‌شود؛ اما اين بدان معنا نيست كه ورزش در حالت ناشتا سبب از دست دادن وزن بيشتري مي‌شود. درواقع كاهش وزن فقط از يك معادله پيروي مي‌كند؛ معادله‌ي ميزان انرژي دريافتي و ميزان انرژي مصرفي. هرچه ميزان انرژي دريافتي بيشتر از انرژي مصرفي باشد، انتظار مي‌رود شخص افزايش وزن داشته باشد و هرچه ميزان انرژي مصرفي بيشتر از ميزان انرژي دريافتي باشد، شخص دچار كاهش وزن مي‌شود.

شواهد نشان مي‌دهد كه اگر وعده‌ي صبحانه را در طي يك شبانه‌روز به‌كل حذف كنيم و به‌جاي آن ورزش كنيم، معادله‌ي ميزان دريافت و مصرف انرژي تغيير مي‌كند و بيشتر به‌سوي چاقي گرايش پيدا مي‌كند.

اكنون دانشمندان تأكيد دارند كه اين مطالعه بايد روي زنان هم صورت گيرد. البته احتمالا نتايج آزمايش‌ها با نتايج مطالعه‌ي انجام شده روي مردان يكسان باشد، چرا كه در يك مطالعه‌ي ديگر مشخص شده است كه ورزش كردن پيش از خوردن صبحانه باعث افزايش چربي‌سوزي در زنان مي‌شود.

همچنين در اين مطالعه مقصود از ورزش فقط ورزش‌هاي مقاومتي طولاني‌مدت نظير دو آهسته و دوچرخه سواري بوده است. بنابراين، شايد نتوان نتايج بدست‌آمده را به ورز‌ش‌هاي ديگري مانند بدنسازي و ورزش‌هاي شديد تعميم داد.

يافتن راه‌هايي براي افزايش مزاياي سلامتي ناشي از ورزش ممكن است به كاهش شيوع روز افزون بيماري‌هايي مانند ديابت نوع ۲ كمك كند. در مجموع، تحقيقات جديد نشان مي‌دهد كه انجام ورزش پيش از وعده‌هاي غذايي براي سلامتي مفيدتر است.