همه‌گيري ويروس كرونا فرصتي تازه براي فعاليت سودجويان

شرايط بحراني و حساس معمولا موقعيت مناسبي را براي سوءاستفاده و كلاهبرداري فراهم مي‌آورد زيرا مردم به دليل استرس ناشي از حوادث ممكن است به خوبي فكر نكنند يا خيلي زود به ديگران اعتماد كنند. هميشه و در هر شرايطي افراد سودجويي نيز پيدا مي‌شوند كه با سوءاستفاده از سادگي مردم اقدام به انجام انواع روش‌هاي كلاهبرداري مي‌كنند.

در ادامه به معرفي بيشتر مواردي مي‌پردازيم كه باعث شده‌اند اين روزها مردم بيشتر متضرر شوند و ناخواسته دست به اقداماتي بزنند كه سلامتي و امنيت خود را به خطر بيندازند.

ضدعفوني كردن و حفظ پاكيزگي محيطي كه در آن زندگي يا كار مي‌كنيم يكي از راه‌هاي مبارزه با ويروس كرونا است؛ اما همان‌طور كه مي‌دانيد اقلام بهداشتي از جمله ماسك و مواد ضدعفوني‌كننده به‌سختي در بازار پيدا مي‌شوند و به همين دليل مردم خود دست به كار شده‌اند و اقدام به توليد مواد ضدعفوني‌كننده مي‌كنند؛ كه اگرچه در اين شرايط راه‌حل خوبي به‌انديشه متخصصين مي‌رسد اما نبايد بدون رعايت اصول ايمني انجام شود. بسياري از مواد شيميايي درصورت تركيب شدن با يكديگر گازهاي سمي خطرناك يا ماده‌اي را به‌وجود مي‌آورند كه باعث آسيب ديدن سيستم عصبي بدن، ريه و سيستم تنفسي مي‌شوند. در ادامه به معرفي بيشتر مواد شيميايي مي‌پردازيم كه نبايد با يكديگر تركيب شوند:

تركيب اين دو ماده‌ي شيميايي، توليد كلروفرم و اسيد هيدروكلريك مي‌كند كه آسيب به سيستم عصبي، ريه، كليه، كبد، چشم‌ها و پوست مي‌رساند؛ همچنين مقادير زياد كلروفرم باعث سرگيجه، تهوع، از دست دادن هوشياري و حتي مرگ مي‌شود.

تركيب اين دو ماده باعث توليد گازهاي سمي (بخار كلورامين) مي‌شود كه آسيب‌هاي شديدي براي دستگاه تنفسي به‌همراه خواهد داشت. همچنين تركيب مقادير زياد اين دو با يكديگر مي‌تواند باعث انفجار بسيار خطرناكي شود. برخي مواد مانند شيشه‌شوها در تركيبات خود آمونياك دارند و هرگز نبايد با آب ژاول و مواد رنگ‌زدا مخلوط شوند.

هرگز يك ماده‌ي اسيدي مانند سركه را با سفيدكننده‌ها تركيب نكنيد زيرا بعد از فرايند شيميايي گاز كلورين توليد مي‌كنند. تركيب اين گاز با آب، اسيد هيپوكلروس مي‌سازد. پخش شدن گاز كلورين حتي به مقدار كم مي‌تواند آسيب‌هايي از جمله خارش چشم و بيني، اشكالات تنفسي و اشكالات ريوي ايجاد كند.

موجب توليد گازهاي سمي مانند گاز كلر مي‌شود كه حتي قرار گرفتن در معرض كم‌ترين مقدار آن هم مي‌تواند موجب اشكالات شديد تنفسي و بينايي شود.

اگرچه هر دو ماده بسيار كارآمد هستند و هر يك به‌تنهايي مي‌توانند به تميز كردن سراسر خانه كمك كنند، اما جوش شيرين يك باز است و خاصيت قليايي دارد و سركه خاصيت اسيدي دارد، بنابراين زماني‌كه با يكديگر تركيب شوند همديگر را خنثي مي‌كنند و از تركيب آن‌ها مقداري استات سديم و درصد زيادي آب به دست مي‌آيد. همچنين سركه باعث مي‌شود جوش شيرين به مقدار زيادي كف كند و اگر اين مخلوط در يك محفظه‌ي دربسته نگه‌داري شود مي‌تواند ايجاد انفجار كند.

معمولا گفته مي‌شود سطوح آشپزخانه را مي‌توان با مخلوط آب اكسيژنه و سركه تميز كرد اما مخلوط كردن اين دو ماده در يك ظرف صحيح نيست زيرا باعث توليد اسيد پراستيك مي‌شود كه سمي بوده و باعث تحريك پوست، چشم‌ها و سيستم تنفسي مي‌شود. براي استفاده از اين دو ماده به‌منظور پاك‌سازي سطوح مي‌توانيد ابتدا آب اكسيژنه را روي سطح اسپري كنيد، سطح را با آن تمييز كرده و پاك كنيد، سپس سركه را روي سطح اسپري كرده و دوباره همان كار را تكرار كنيد.

در روزهاي بعد از شيوع ويروس كرونا در اخبار شنيده شد كه افرادي با مراجعه‌ي حضوري به در منازل به بهانه‌ي تست كرونا اقدام به كلاهبرداري مي‌كردند. اين افراد با ماسك و دستكش به بهانه‌ي تست كرونا و با نامه‌ي جعلي از وزارت بهداشت، درمان و يادگيري پزشكي به ساختمان‌هاي مسكوني مراجعه كرده و اقدام به سرقت مي‌كنند. توجه داشته باشيد كه تست كرونا فقط در بيمارستان‌هاي اعلام شده از سوي وزارت بهداشت

عليرضا رئيس، معاون بهداشت وزارت بهداشت نيز به‌تازگي اعلام كرده است تست سرپايي كرونا به هيچ وجه توصيه نمي‌شود و قابليت استناد علمي ندارد. او همچنين درخصوص ضدعفوني كردن منازل گفته است در مواقعي كه فرد مبتلا به كرونا در خانواده‌اي وجود داشته باشد، منزلش ضدعفوني مي‌شود. يعني منزل هر ۱۵۰۱ نفري كه نتيجه‌ي تست كروناي آن‌ها مثبت اعلام شده، ضدعفوني مي‌شود و اعضاي خانواده‌شان تب‌سنجي و غربالگري مي‌شوند. او همچنين گفت درحالت عادي، در خانه‌ي همه‌ي افراد نمي‌رويم بلكه به خانه افرادي مي‌رويم كه آلودگي در آن وجود داشته و يك يا چندنفر از اعضاي خانواده آلوده به ويروس شده‌اند و براي ضدعفوني مراجعه مي‌كنيم.

شرايط فعلي كشور باعث شده است هكرهاي كلاه سياه نيز از اين موقعيت سوءاستفاده‌هاي خود را انجام داده و با استفاده از حملات گسترده‌ي مهندسي اجتماعي اقدام به سرقت اطلاعات و... كنند. در اين شرايط بسياري از مردم به مطالعه‌ي مستندات مختلف روي آورده‌اند تا اطلاعات خود را در مورد ويروس كرونا، روش‌هاي پيشگيري و... افزايش دهند؛ هكرها نيز از اين موقعيت سوءاستفاده كرده و با ارسال رايانامه‌ها و مستندات آلوده با موضوعات تحريك‌آميز و استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي اهداف خود مانند سرقت اطلاعات متخصصان را اجرا مي‌كنند. در ادامه تعدادي از روش‌ها‌ي سوءاستفاده آمده است:

• ايجاد مستندات Microsoft Office آلوده به بدافزار
• ايجاد مستندات PDF آلوده به بدافزار
• ايجاد لينك‌هاي آلوده به بدافزار
• ايجاد اپليكيشن‌هاي آلوده
• رايانامه‌هاي آلوده يا جعلي
• آسيب‌پذيري‌هاي سيستم‌عامل و نرم‌افزارها

اطلاعات بيشتر در مورد هر روش و راه‌هاي جلوگيري از آن را مي‌توانيد را در فايل موجود در سايت مركز ماهر ببينيد.

رئيس پليس فتاي تهران بزرگ در مورد سامانه‌هاي تست كرونا گفته است تنها سايت‌ها و اپليكيشن‌هايي كه از سوي وزارت بهداشت تأييديه داشته باشند، قابل اطمينان هستند و همچنين گفت كه براي تست كرونا در فضاي مجازي نيازي به پرداخت پول حتي به ميزان اندك وجود ندارد. بنابراين سايت‌ها يا اپليكيشن‌هايي كه در ازاي دريافت مبلغي اين كار را انجام مي‌دهند كلاهبرداري بوده و حتي ممكن است اطلاعات بانكي و هويتي متخصصان را سرقت كنند.

در همين راستا، رئيس پليس فتاي تهران بزرگ تأكيد كرده است براي تست كرونا در فضاي مجازي هيچ نيازي به پرداخت پول حتي به ميزان اندك وجود ندارد و چنين سايت‌ها و نرم‌افزارهايي حتما با هدف سوءاستفاده ايجاد شده‌اند و نبايد به آن‌ها اعتماد كرد. همچنين به‌‌هيچ عنوان نبايد اطلاعات شخصي و خصوصي خود را در اين فضا بارگذاري كرد.

وي همچنين اشاره كرد كه نرم‌افزارها را به‌هيچ‌عنوان از طريق فايل‌هاي ناشناس در كانال‌ها و شبكه‌هاي اجتماعي دانلود نكنيد زيرا ممكن است بدافزار باشند و به تلفن همراه متخصص آسيب بزنند.

پايگاه اطلاع‌رساني پليس فتا از كلاهبرداي از طريق فروش موادضدعفوني‌كننده و ماسك در فضاي مجازي نيز خبر داده است. كلاهبرداري در اين روش به اين صورت است كه افراد سوجو آگهي‌هايي با عنوان فروش ژل ضدعفوني كننده يا ماسك منتشر مي‌كنند و بعد از اينكه متخصص پول محصولات را براي آن‌ها واريز مي‌كند، از دسترس خارج مي‌شوند و تلفن خود را جواب نمي‌دهند.

روش كلاهبرداري ديگر به اين صورت است كه كلاهبرداران با انتشار آگهي فروش ماسك يا داروي درمان ويروس كرونا لينكي را در فضاي مجازي يا از طريق پيامك براي افراد ارسال مي‌كنند كه اين لينك افراد را به صفحات و درگاه‌هاي جعلي بانكي هدايت كرده و تمامي اطلاعات بانكي افراد را به سرقت برده و حسابشان را خالي مي‌كنند. طبق اطلاعيه‌ي وزارت بهداشت، خريد و فروش ماسك در فضاي مجازي و حقيقي ممنوع بوده و پليس با افرادي كه اقدام به اين كار بكنند برخورد قانوني خواهد كرد.

خانه‌نشيني اجباري، رايگان شدن خدمات تلويزيون‌هاي اينترنتي و سرويس‌هاي يادگيري الكترونيك مصرف اينترنت متخصصان را افزايش داده است و اين موضوع به فرصتي تبديل شده است تا كلاهبرداران با وعده‌ي اينترنت رايگان، متخصصان را به سايت‌هاي فيشينگ هدايت كنند، اطلاعات مرورگرهاي آن‌ها را ذخيره كرده يا حساب‌هاي بانكي‌ را خالي كنند. وعده‌ي ۱۰۰ گيگابايت اينترنت رايگان براي متخصصان اينترنت ثابت از سوي وزير ارتباطات نيز باعث شده است كلاهبرداران با وعده‌ي اينترنت رايگان براي اپراتورهاي تلفن همراه، متخصصان را فريب دهند.

در اين روش، پيامي در گروه‌ها و كانال‌هاي شبكه‌هاي اجتماعي دست به دست مي‌شود كه براي دريافت اينترنت رايگاني كه به مدت ۶۰ روز براي هر اپراتور تلفن همراه ارائه شده، مي‌توانيد روي لينكي كه در پيام هست، كليك كنيد. اما اين لينك تنها روشي جديد براي فيشينگ است و درصورتي‌كه اگر از افزونه‌ي ضدفيشينگ استفاده كنيد، با وارد شدن به اين سايت به شما اعلام مي‌كند كه احتمال فيشينگ وجود دارد و بايد از وارد شدن به آن‌ها خودداري شود.

ابوالفضل عبدالهي، متخصص كارشناس فناوري اطلاعات مي‌گويد امكان كلاهبرداري فيشينگ حتي از طريق رمز يك‌بار مصرف نيز وجود دارد به اين صورت كه اگر حملات توسط ربات و به‌صورت هوشمند باشد، در خلال زماني‌كه شخص اطلاعات را وارد مي‌كند و كد يك‌بار مصرف را مي‌زند، چون به سيستم اصلي بانك وصل نيست كه كد باطل شود، اين كد مي‌تواند در همان لحظه در اختيار ربات قرار گيرد و حساب را خالي كند. بنابراين بهترين كار اين است كه از وارد شدن به لينك‌هايي كه وعده‌ي اينترنت رايگان مي‌دهند خودداري كنيد.

رئيس پليس فتاي تهران نيز در اين خصوص مي‌گويد بسته‌هاي ۱۰۰ گيگابايتي اينترنت تنها براي مشتركين اينترنت ثابت است و براي مشتركين تلفن همراه عرضه نشده است. بنابراين پيام‌هايي كه حاوي لينك يا فايل هستند و از متخصصان مي‌خواهد با مراجعه به آن بسته‌ي هديه‌ي اينترنت همراه خود را فعال كند داراي بدافزار بوده يا متخصص را به سمت صفحات فيشينگ هدايت مي‌كند. به‌عنوان مثال گاهي‌اوقات به متخصص گفته مي‌شود كه با پرداخت مبلغي اندك بسته‌ي هديه‌ي اينترنت روي خط تلفن همراهش فعال مي‌كنند؛ اين موارد نيز كلاهبرداري است.