در برخي بيماران كوويد ۱۹، اختلالات عصبي ظاهر شده است
عصبشناسهاي سراسر جهان ميگويند، گروهي كوچكي از بيماران مبتلا به كوويد ۱۹، به اختلالهاي جدي مغزي دچار شدهاند. اگرچه، تب، سرفه و تنگي نفس از نشانههاي متداول ابتلا به ويروس جديد كرونا است، در برخي بيماران علائمي مثل تغيير وضعيت ذهني، اختلال عصبي و عملكردي ديده شده است كه ميتوانند علتهاي متفاوتي داشته باشند. سندرمهاي عصبي را ميتوان در دستهي ديگر علائم عجيب مثل كاهش حس بويايي و چشايي و همچنين اشكالات قلبي ناشي از كوويد ۱۹ قرار داد.
در اوايل مارس، مردي ۷۴ ساله با علائم تب و سرفه به بخش اورژانس بوكا راتون منتقل شد؛ اما اشعهي ايكس علائم ذاتالريه را نشان ميداد. به همين دليل بيمار به خانه فرستاده شد؛ اما روز بعد دوباره تب او بالا رفت و اعضاي خانوادهاش وي را به بيمارستان بازگرداندند. بيمار بهسختي نفس ميكشيد و حتي نميتوانست نامش را به زبان بياورد يا بگويد چه اتفاقي افتاده است. او توانايي تكلم را از دست داده بود. پيرمرد كه سابقهي بيماري ريوي مزمن و پاركينسون داشت، دستها و پاهاي خود را بهصورت نامنظم تكان ميداد و علائمي از حملهي صرع در او ديده ميشد. پزشكان مطمئن نبودند كه او مبتلا به كوويد ۱۹ است اما تستش مثبت شد.
بيماري مبتلا به كوويد ۱۹، در حال انتقال از بيمارستاني در بروكسل بلژيك
روز پنجشنبه پزشكان شهر ديترويت، مورد ديگري را گزارش كردند. فرد مبتلا، زني تقريبا پنجاه و چند ساله و متخصص شركت هوايي بود. او كه به كوويد ۱۹ مبتلا شده بود، احساس گيجي ميكرد و از سردرد شكايت داشت. اين زن ميتوانست نام خود را به پزشكان بگويد اما بهمرور زمان قدرت واكنش او كاهش پيدا كرد. در اسكنهاي مغزي او علائم ناهنجاري مثل التهاب و مرگ سلولي در بخشهاي كوچكتر ديده ميشد. پزشكان شرايط او را انسفالوپاتي حاد نكروزان توصيف كردند كه نمونهي نادري از آنفولانزا و ديگر بيماريهاي عفوني ويروسي است. بهگفتهي دكتر اليسا فوري، عصب شناس مركز درماني هنري فورد:
الگوي مداخله و پيشرفت بيماري در طول چند روز، منطبق با التهاب ويروسي مغز است. درنتيجه ويروس كوويد ۱۹ ميتواند در شرايطي نادر بهصورت مستقيم به مغز نفوذ كند.
گزارشهاي فوق، با مشاهدات مشابه پزشكان در ايتاليا و ديگر نقاط جهان منطبق است. در اين گزارش از علائمي مثل سكته، صرع، علائم عارضهي مغزي و لختههاي خوني و همچنين سوزش يا كرختي و آكروپارستزيا هم ياد شده است. به نقل از دكتر الساندرو پادواني از بيمارستان دانشگاه برسياي ايتاليا در بعضي بيماران، حتي قبل از توسعهي علائم تنفسي يا تب، دچار هذيانگويي شدهاند.
بيماران انسفالوپاتوي، احساس گيجي و سستي دارند و رفتارهاي عجيبي را از خود نشان ميدهند. شايد اين بيماران دچار نوعي حملهي ناگهاني شده بودند كه به درمان فوري نياز داشت و طبق هشدار متخصص كارشناسان در معاينهي اين بيماران بايد احتمال كوويد ۱۹ را هم در انديشه متخصصين گرفت و براي جلوگيري از ابتلا نكات لازم را رعايت كرد. هنوز پرسشهاي بيپاسخ زيادي دربارهي علائم عصبي كوويد ۱۹ وجود دارد اما بهگفتهي دكتر شي چو، عصب شناس دانشكدهي پزشكي پيتزبورگ، پژوهشهاي متعددي دراينزمينه در حال انجام هستند. دكتر چو ميگويد:
ما بايد مأموريتي صرفا با هدف جستجوي اطلاعات آغاز كنيم در غير اين صورت بايد بر پايهي حدس و گمانها عمل كنيم. هيچ تهويهاي براي مغز وجود ندارد. اگر ريهها دچار اشكال شوند ميتوانيم دستگاه تنفسي را به بيمار وصل كنيم و به بهبود و اميد داشته باشيم؛ اما براي مغز چنين راهحلي وجود ندارد.
به عقيدهي متخصص كارشناسان، اغلب بيماران مبتلا به كوويد ۱۰، وضعيت عصبي نرمالي دارند. بهگفتهي دكتر روبرت استيونز، عصب شناس دانشكدهي پزشكي جانز هاپكينز در بالتيمور و مسئول رديابي مشاهدات عصبي: «اغلب افراد مبتلا، در وضعيت هشياري و بيداري هستند و از انديشه متخصصين عصبي هم حالتي عادي دارند.»
متخصصهاي عصبشناس همچنين معتقدند هنوز براي ارائهي تعريفهاي قطعي يا شناسايي مكانيزمهاي مشخص ناشي از تأثير ويروس كرونا بر سيستم عصبي، زود است. به نقل از دانشمندان چيني در مقالهاي، ديگر ويروسهاي كرونا به علائم تنفسي محدود نيستند و ميتوانند به سيستم عصبي هم نفوذ كنند درنتيجه ممكن است اين مسئله براي كوويد ۱۹ هم صدق كند.
دكتر استيونز همچنين تأكيد كرد كه تمام تعاريف تا اين مرحله، براساس فرضيهها هستند زيرا اطلاعات كمي وجود دارد. او ميافزايد:
اين اشكال را ميتوان بهسادگي كاهش سطح اكسيژن جريان خون در انديشه متخصصين گرفت؛ كه ناشي از نارسايي ريوي است. همچنين ميتواند به افزايش كربن دياكسيد ربط داشته باشد كه تأثير زيادي بر مغز ميگذارد و منجر به گيجي و بيحالي ميشود. ما هنوز نميتوانيم با قطعيت در اين باره سخن بگوييم.
عصبشناسها در ووهان چين، كانون انتشار ويروس از اولين پژوهشگراني بودند كه در مقالهاي به علائم عصبي بيماري اشاره كردند. از زمان اين گزارش، متخصصان شاهد علائم مشابهي در كشورهاي آلمان، فرانسه، اتريش، ايتاليا و هلند و همچنين ايالات متحده بودند. بهگفتهي دكتر استيونز، اين علائم در بيماران زير ۶۰ سال هم ديده شده است.
برخي پزشكان از بيماراني صحبت كردند كه به خاطر تغيير وضعيت روحي به بيمارستان آورده شدند و با اينكه هيچكدام از علائم تب يا سرفه را نداشتند، در نهايت تست كوويد ۱۹ آنها مثبت شد. چهار بيمار مسن با علائم انسفالوپاتي به بيمارستان دانبوري كانكتيكات منتقل شدند و در نهايت پزشكان كوويد ۱۹ را در آنها تشخيص دادند. بهگفتهي دكتر پاول ني، متخصص بيماريهاي عفوني، اين بيماران هيچ علامت ديگري نداشتند. دو نفر از آنها تب پائيني داشتند ولي دو نفر ديگر حتي اين علائم را هم نداشتند.
در افراد مسن، معمولا مشاهدهي علائمي مثل گيجي به دليل عفونت ويروسي غيرمتداول نيست. بهگفتهي دكتر ني: «اما اشكال عجيب اين است كه ما در اين بيماران، هيچگونه بيماري ريوي را مشاهده نكرديم.» تست آنها مثبت اعلام شد و نميتوانند مرخص شوند اما واقعا بيمار نيستند.
تعداد كمي از مبتلايان كوويد ۱۹، دچار اختلالهاي مغزي مثل صرع ميشوند
طبق گزارشهاي قبلي، بيماران با علائم متداوم كمتر دچار اختلالهاي عصبي مثل گيجي، سردرد يا حتي اختلال شناختي، سكته و آسيبهاي ماهيچهاي استخواني شدهاند. طبق پژوهشي چيني در ماه فوريه، تقريبا ۱۵ درصد از بيماران با علائم شديد، تغييرات ذهني داشتهاند و وضعيت ۲/۴ درصد آنها اصلا وخيم نبوده است.
طبق پژوهشي ديگر كه در مجلهي Britich Medical منتشر شد، از ميان ۱۱۳ مرگ و مير ناشي از كوويد ۱۹ در ووهان، ۲۲ درصد آنها اختلالهاي هشياري از جمله خوابآلودگي يا كماي عميق را تجربه كرده بودند مراكز پيشگيري و كنترل بيماري، علامت جديد «گيجي يا ناتواني حركتي» را هم به فهرست علائم هشدار ويروس كوويد ۱۹ اضافه كردهاند كه ممكن است نياز به درمان فوري داشته باشند. بهگفتهي دكتر جنيفر فرونتيرا، عصب شناس مركز بهداشت لانگن، بيماران مبتلا به انسفالوپاتوي و بيماراني كه دچار گيجي شدهاند يا در معرض صرع قرار دارند بايد هرچه زودتر درمان شوند. همچنين بيماري صرع ميتواند بسيار خفيفتر از چيزي باشد كه در فيلمها يا سريالها نشان ميدهند. دكتر فرونتيرا ميافزايد:
صرع هميشه به اين صورت نيست كه افراد روي زمين بيفتند و بلرزند. گاهي به شكل تلوتلو خوردن، حواسپرتي، حركات تكراري غيرعمدي يا حتي تغيير وضعيت روحي نمود پيدا ميكند.
اما با اينكه صرع علائم مشخصي ندارد، افراد بيمار بايد نسبت به علائم احتمالي ديگر مراقب باشند. فرانترا ميگويد:
وقتي تب داريد، احساس خوبي نداريد اما ميتوانيد به شكل عادي ارتباط برقراري كنيد. به پرسشها پاسخ دهيد و طبق معمول صحبت كنيد. منظور من اين نيست كه همه با اورژانس تماس بگيرند. ما ظرفيت كافي نداريم؛ اما اگر شخصي واقعا كنترل خود را از دست داد نياز به مراقبتهاي پزشكي خواهد داشت.
هم انديشي ها