نتايج مطالعه‌اي بزرگ: هيدروكسي كلروكين از ابتلا به كوويد ۱۹ پيشگيري نمي‌كند
به‌انديشه متخصصين نمي‌رسد كه وضعيت نهايي هيدروكسي هنوز كلروكين كاملا مشخص شده باشد، اما شواهد بيشتري اكنون نشان مي‌دهند كه اين داروي ضدمالاريا قرار نيست به مبارزه دربرابر كوويد ۱۹ كمك كند. يك مطالعه‌ي دوسوكور كنترل‌شده با دارونما كه در نشريه‌ي پزشكي نيوانگلند منتشر شده است، چنين گزارش مي‌كند كه هيدروكسي كلروكين در افراد داراي مواجهه‌ي شناخته‌شده با بيماران مبتلا به ويروس كرونا، در پيشگيري از بيماري عملكرد بهتري نسبت‌به دارونما ندارد.
پژوهشگراني از مينه‌سوتا و كانادا ۸۲۱ فرد را كه به‌مدت بيش از ۱۰ دقيقه و در فاصله‌ي كمتر از ۱/۸ متري يك فرد مبتلا به كوويد ۱۹ قرار گرفته بودند، درحالي‌كه از هيچ تجهيزات محافظي استفاده نكرده يا تنها يك ماسك صورت پوشيده بودند، در مطالعه به‌كار گرفتند. نيمي از اين افراد طي چهار روز پس از مواجهه، دوز نسبتا بالايي از هيدروكسي كلروكين مصرف مي‌كردند درحالي‌كه گروه ديگر قرص‌هاي دارونما را دريافت مي‌كردند. پژوهشگران پس از گذشت ۱۴ روز آن‌ها را مورد پيگيري قرار دادند تا ببينند كه كداميك بيمار شده‌اند. در پايان، ۱۳ درصد از تمام شركت‌كنندگان دچار كوويد ۱۹ شدند (در كل ۱۰۷ نفر). حدود ۱۲ درصد از افراد گروه هيدروكسي كلروكين بيمار شدند و حدود ۱۴ درصد نيز در گروه دارونما دچار كوويد ۱۹ شدند كه اين اختلاف ازانديشه متخصصين آماري معني‌دار نيست.
مصرف دارو عوارضي نيز داشت. حدود ۴۰ درصد از افرادي كه هيدروكسي كلروكين مصرف مي‌كردند، تا روز پنجم دچار عوارض جانبي شدند. اين نسبت در گروه دارونما ۱۶/۸ درصد بود. خوشبختانه هيچ‌يك از عوارض جانبي جدي نبود و هيچ مورد آريتمي قلبي گزارش نشد. براساس برخي داده‌ها كه قبل گزارش شده است، آريتمي قلبي يكي از نگراني‌ها درمورد مصرف اين دارو بوده است (اگرچه ظاهرا آن داده‌ها خود دچار اشكالاتي بوده‌اند). بااين‌حال، حدود ۲۳ درصد از افراد تهوع و اسهال را گزارش كردند. در گروه دارونما، تنها ۷/۷ و ۴/۳ درصد از افراد به ترتيب اين نشانه‌ها را گزارش كردند.
مطالعات دوسوكور كنترل‌شده با دارونما به‌عنوان استاندارد طلايي براي تعيين اثرات واقعي دارو روي افرادي كه آن را مصرف مي‌كنند، درانديشه متخصصين گرفته مي‌شود، بنابراين پژوهش جديد ممكن است در تعيين اين موضوع كه آيا هيدروكسي كلروكين بايد همچنان به‌عنوان يك استراتژي بالقوه پيشگيري از كوويد ۱۹ مورد مطالعه قرار گيرد، بسيار مهم باشد.
ترامپ هيدروكسي كلروكين را به‌عنوان دارويي اميدبخش ترويج كرده است اما اخيرا چندين كشور عضو اتحاديه اروپا به‌خاطر نگراني درمورد ايمني و فقدان شواهدي كه اثربخشي آن را نشان دهند، استفاده از آن را براي درمان ويروس كرونا ممنوع كرده‌اند.
نويسندگان مطالعه‌ي جديد خاطرنشان مي‌كنند كه يك محدوديت بالقوه از كار آن‌ها اين است كه شركت‌كنندگاني را در مطالعه ثبت‌نام كردند كه به‌طور متوسط جوان و سالم بودند. ممكن است هيدروكسي كلروكين در يك گروه درمعرض خطر اثربخشي بيشتري داشته باشد، اگرچه اين احتمال نيز وجود دارد كه اين گروه از افراد، نسبت‌به عوارض جانبي خطرناك دارو نيز حساس‌تر باشند.
مطالعه‌ي جديد همچنين به اين احتمال نمي‌پردازد كه آيا ممكن است مصرف هيدروكسي كلروكين قبل از قرار گرفتن درمعرض كوويد ۱۹، از عفونت ممانعت كند، اما با فرض اثرات جانبي شناخته‌شده‌ي دارو، بيشتر متخصص كارشناسان موافقند كه مصرف آن به‌عنوان يك اقدام پيشگيرانه ايده‌ي خوبي نيست. همچنين به‌علت فقدان دسترسي به آزمايش در آمريكا، پژوهشگران اغلب مجبور بودند كه براي تعيين اينكه كداميك از شركت‌كنندگان دچار كوويد ۱۹ شدند، به نشانه‌هاي بيماري و نه يك آزمايش تأييدشده‌ي آزمايشگاهي تكيه كنند. اين بدان معنا است كه ممكن است تعداد بيشتري از افراد دچار بيماري شده اما بدون علامت بوده باشند.
مطالعه‌ي مذكور ممكن است يكي از بهترين تلاش‌هايي باشد كه تاكنون براي ارزيابي هيدروكسي كلروكين انجام شده است اما كاستي‌هاي خود را دارد و همان‌طور كه درمورد همه‌ي مطالعات فردي ديگر مصداق دارد، نمي‌تواند چيزي را به‌طور قطعي تأييد كند. درحال‌حاضر مطالعه‌ي بزرگي با حمايت سازمان جهاني بهداشت براي مطالعه هيدروكسي كلروكين درحال انجام است و آن پژوهش يقينا به دانش درمورد اين دارو خواهد افزود.
اگرچه در همين حين، شواهد اندكي نشان مي‌دهند كه داروي هيدروكسي كلروكين مفيد بوده و تقاضاي ناگهاني براي اين دارو به اين معنا است كه بيماراني كه براي درمان مالاريا، لوپوس و روماتيسم مفصلي به اين دارو نياز دارند، قادر به دريافت داروي خود نيستند. در آينده، ممكن است مجبور شويم اين پژوهش‌ها را كنار گذاشته و به مطالعه ديگر داروها روي آوريم يا بيشتر بر توسعه‌ي واكسني براي كوويد ۱۹ تمركز كنيم. پژوهشگران دانشگاه آكسفورد مي‌گويند كه آن‌ها پيشرفت خوبي در زمينه‌ي توسعه‌ي واكسني براي كوويد ۱۹ داشته‌اند، اگرچه زمان‌بندي كه آن‌ها اعلام كرده‌اند ممكن است خوشبينانه باشد.
هم انديشي ها