رژيمهاي غذايي كمگوشت ميتوانند خطر ابتلا به سرطان را كاهش دهند
براساس پژوهشهاي متعدد، رژيمهاي غذايي گياهي ميتوانند مزاياي سلامتي متعددي از جمله كاهش ريسك ابتلا به بيماريهاي مزمن مثل ديابت نوع ۲ و بيماري قلبي را داشته باشند. دو پژوهش بزرگ EPIC Oxford و Adventist Health Study 2 هم رژيمهاي غذايي گياهخواري و پسترين (رژيمي كه تنها گوشت مصرفي، ماهي يا غذاي دريايي است) را مرتبط با كاهش خطر ابتلا به سرطان ميدانند.
پژوهشهاي محدودي هم به تأثير رژيمهاي يادشده بر كاهش خطر توسعهي انواع سرطان اشاره ميكنند. براساس پژوهشي جديد، مصرف گوشت كمتر ميتواند حتي خطر ابتلا به شايعترين انواع سرطان را كاهش دهد.
پژوهشگرها با استفاده از دادههاي مطالعه UK Biobank (پايگاه دادهي اطلاعات دقيق ژنتيكي و سلامت نزديك به ۵۰۰ هزار فرد بريتانيايي)، تحليلي را در مقياس بزرگ دربارهي رابطهي ريسك سرطان و رژيم غذايي انجام دادند. شركتكنندگان بين سالهاي ۲۰۰۶ و ۲۰۱۰ در اين مطالعه شركت كرده بودند و پرسشنامههايي را دربارهي رژيم غذايي خود از جمله مقدار مصرف غذاهايي مثل گوشت و ماهي پر كرده بودند. سپس پژوهشگرها سوابق ۱۱ سالهي پزشكي شركتكنندگان را رديابي كردند تا به تغيير سلامت آنها در اين دوره پي ببرند.
در مرحلهي بعد شركتكنندهها براساس نوع رژيم غذايي به چهار گروه تقسيم شدند. نزديك به ۵۳ درصد از آنها مصرفكنندگان منظم گوشت بودند (به اين معني كه بيش از پنج مرتبه در هفته گوشت مصرف ميكردند)، ۴۴ درصد از شركتكنندگان هم از مصرفكنندگان كم گوشت بودند (كمتر از ۵ مرتبه در هفته گوشت مصرف ميكردند)، در نهايت ۲ درصد پسترين و زير ۲ درصد هم گياهخوار بودند. وگانها هم با گياهخوارها در يك گروه قرار گرفتند.
تحليلها منطبق با ديگر معيارهاي تأثيرگذار بر افزايش ريسك سرطان مثل سن، جنسيت، سيگار كشيدن، مصرف الكل و وضعيت آماري اجتماعي بودند. دانشمندان با مقايسهي مصرفكنندگان منظم گوشت متوجه شدند ريسك ابتلا به هر نوع سرطان براي مصرفكنندگان اندك گوشت ۲ درصد، براي پسترينها ۱۰ درصد و براي گياهخوارها ۱۴ درصد از كمتر از مصرفكنندگان منظم گوشت است.
رژيم گياهخواري رابطهي مستقيمي با كاهش سرطان سينه در ميان زنان دارد
ريسك سرطان خاص
پژوهشگرها همچنين ميخواستند بدانند چگونه رژيم غذايي ميتواند بر ابتلا به سه نوع از شايعترين سرطانهاي ديدهشده در بريتانيا تأثير بگذارد. آنها متوجه شدند ريسك ابتلا به سرطان روده بزرگ در ميان مصرفكنندگان گوشت كم، ۹ درصد كمتر از مصرفكنندگان منظم گوشت است. پژوهشهاي قبلي هم نشان ميدهند جذب بالاتر گوشت فرآوريشده رابطهي مستقيمي با ريسك بالاي سرطان روده بزرگ دارد.
پژوهشگرها همچنين متوجه شدند كه گياهخوارها و پسترينها كمتر درمعرض خطر سرطان روده بزرگ قرار دارند بااينحال اين نتيجه از انديشه متخصصين آماري معناردار نبود. از طرفي براساس يافتهها زناني كه رژيم گياهخواري دارند، ۱۸ درصد كمتر از مصرفكنندگان منظم گوشت درمعرض خطر سرطان سينهي پس از يائسگي قرار دارند. بااينحال اين رابطه بيشتر به دليل كاهش وزن ميانگين بدن در زنان گياهخوار ديده شده است. پژوهشهاي گذشته نشان ميدهند اضافه وزن يا چاقي پس از يائسگي خطر ابتلا به سرطان سينه را افزايش ميدهد. هيچ رابطهي معناداري بين ريسك سرطان سينهي پس از يائسگي و مصرف كمتر گوشت در ميان پسترينها ديده نشد.
پسترينها و گياهخوارها هم در مقايسه با مصرفكنندگان منظم گوشت با ريسك كمتر سرطان پروستات مواجه هستند (به ترتيب ۲۰ و ۳۱ درصد كاهش ريسك ابتلا)؛ اما مشخص نيست عامل اين كاهش ريسك به دليل رژيم غذايي است يا به معيارهاي ديگري مثل نظارت بر سرطان هم مربوط است.
ازآنجاكه پژوهش فوق از نوع مشاهدهاي بود (به اين معني كه تغييرات سلامت شركتكننده بدون پرسش از آنها دربارهي اعمال تغيير رژيم غذايي رصد شدند)، نميتوان با اطمينان گفت نتايج به رژيم غذايي وابسته هستند يا عوامل ديگر ابتلا به سرطان مثل سيگار و مصرف الكل هم در آن نقش دارند؛ زيرا ممكن است معيارهاي ديگري بر مشاهدات عيني تأثير بگذارند.
محدوديت ديگر مطالعه اين است كه اغلب شركتكنندهها (نزديك به ۹۴ درصد) سفيدپوست بودند. درنتيجه مطمئن نيستيم كه همين رابطه در ديگر گروههاي نژادي هم وجود داشته باشد. همچنين لازم است پژوهشهاي آينده به مطالعه جمعيت متنوعتر و همچنين گروههاي بزرگتر گياهخوارها، پسترينها و وگانها بپردازند تا به رابطهي دقيقتر بين كاهش ريسك سرطان و انواع رژيمهاي غذايي پي ببرند.
همچنين لازم به يادآوري است كه حذف گوشت لاخبار تخصصياً باعث سالمتر شدن رژيم غذايي نميشود. براي مثال برخي افراد كه رژيم گياهخواري يا پسترين دارند، ممكن است مقدار اندكي ميوه يا سبزيجات دريافت كنند و در عوض غذاهاي فرآوريشده را زيادتر مصرف كنند كه عوارض زيادي بهدنبال دارد.
براساس اغلب شواهد، رابطهي بين كاهش ريسك سرطان و رژيمهاي گياهخواري يا پسترين نشان ميدهند هرچقدر مصرف سبزيجات، ميوه و غلات كامل بيشتر باشد، ريسك ابتلا به سرطان هم كاهش مييابد. اين گروه مصرفكنندهها لاخبار تخصصياً گوشت قرمز يا فرآوريشده مصرف نميكنند. گوشت قرمز رابطهي مستقيم با ريسك ابتلا به سرطان روده بزرگ دارد؛ اما شواهد بيشتر براي مطالعه كامل دلايل مشاهدهاي نياز هستند.
رابطهي بين گوشت فرآوريشده و قرمز و ريسك سرطان به خوبي شناخته شده است؛ بههميندليل در سطح وسيعي به افراد توصيه ميشود كه مصرف اين غذاها را محدود كنند. همچنين توصيه ميشود كه افراد رژيمي غني از غلات كامل، سبزيجات، ميوهها و لوبيا داشته باشند و در عين حال وزن بدن سالم را براي كاهش ريسك سرطان حفظ كنند.
هم انديشي ها