عكاسي خياباني چيست ؛ تمام آنچه براي شروع بايد بدانيم
عكاسي خياباني يكي از چالشيترين و درعينحال جذابترين ژانرهاي عكاسي است. مستندسازي مردم در زندگي و محيط روزمره كار سادهاي نيست؛ نزديك شدن و عكاسي از افراد كاملا غريبه نياز به صبر، سختكوشي و شجاعت دارد. در اين مقاله به مطالعه دقيق عكاسي خياباني و تفاوت آن با ديگر ژانرهاي عكاسي ميپردازيم.
مانند عكاسي ورزشي، در عكاسي خياباني نياز به واكنش سريع داريد و مانند عكاسي سفر، بايد مهارت داستانگويي خود را تقويت كنيد. همچنين بايد تصاوير را به گونهاي تركيببندي كنيد كه براي مخاطب جذاب باشند. اگر فكر ميكنيد به اين ژانر علاقه داريد در اين مقاله با ما همراه شويد.
از مجموعه مقالات مفاهيم عكاسي براي مبتديها:اصطلاحات رايج عكاسيعكاسي حرفه اي با موبايلعكاسي لنداسكيپ چيست
- عكاسي خياباني چيست؟
- تجهيزات عكاسي خياباني
- اصول عكاسي خياباني
- اخلاق و غلبه بر ترس
- قوانين كشورها براي عكاسي خياباني
- قوانين عكاسي خياباني در ايران
- روزهاي بدون عكس
- سوژه هاي عكاسي خياباني
- سوژههاي دور
- تمام سوژهها بايد كانديد باشند؟
- عكاسي از كودكان
- عكاسي از نوازندههاي خياباني
- عكاسي از پشت شيشه
- عكاسي از پشت سر افراد
- عكاسي از حيوانات در خيابان
- سوژههاي سيلوئت
- عكاسي از خود (سلفپرتره)
- ژست عكاسي خياباني
- تكنيك هاي مهم عكاسي خياباني
- تركيببندي و نور
- فوكوس ناحيهاي
- ويرايش عكسهاي خياباني
- محتوا و مفهوم عكاسي خياباني
- مطالعهي آثار عكاسهاي برجستهي خياباني
- سخن پاياني
عكاسي خياباني چيست؟
عكاسي خياباني در معناي عام به ثبت لحظههاي زندگي در مكانهاي عمومي گفته ميشود و برخلاف اسمش، لاخبار تخصصيا نبايد در خيابان انجام شود. بهطور كلي هنوز تعريف دقيقي براي عكاسي خياباني و روش انجام آن وجود ندارد. عكاسي خياباني راهي براي نمايش محيط اطراف و چگونگي برقراري ارتباط با اين محيط بهعنوان يك عكاس است. عكاس خياباني آنچه ميبيند، فيلتر ميكند، لحظات الهامبخش را ثبت ميكند و اين لحظات را با ديگران به اشتراك ميگذارد.
عكاسي خياباني لاخبار تخصصيا نيازي به سوژههاي انساني ندارد يا حتما نبايد در شهر يا بازاري شلوغ ثبت شود. عكس خياباني را ميتوان در هر جايي ثبت كرد. از آنجا كه خيابان عموميترين و قابل دسترسترين موقعيت است، عكاسي خياباني را ميتوان عموميترين و در دسترسترين شكل عكاسي در انديشه متخصصين گرفت. هر شخصي ميتواند عكاسي خياباني باشد. براي عكاسي خياباني لاخبار تخصصيا نيازي به مدلهاي زيبا، نورپردازي حرفهاي، استوديويي بزرگ يا حتي دوربيني گرانارزش نداريد.
از طرفي در عكاسي خياباني نيازي به رعايت تمام ابعاد تكنيكي عكاسي نداريد. براي مثال تصاوير مانديشه متخصصينه يا طبيعت معمولا بايد وضوح بالايي داشته باشند؛ چرا كه اغلب در ابعاد بزرگ چاپ خواهند داشت. از طرفي در عكاسي خياباني بهترين تصاوير ميتوانند درست مقابل چشم شما شكل بگيرند؛ مثلاً در راه رفتن به محل كار يا خانه يا در كافيشاپ. اين ناگهاني بودن ويژگي بارز عكاسي خياباني است. به همين دليل تصاوير پر از نويز و حتي گاهي خارج از قاب گري وينوگرند يا فوكوسهاي ناقص هميشه باعث خراب شدن عكس خياباني نميشوند؛ بلكه گاهي كاملا عمدي هستند؛ اما اين تصميمهاي ناگهاني را نميتوان تدريس كرد. بسياري از لحظات ناگهاني و آني هستند؛ به همين دليل نميتوان راه دقيقي براي مهارت در عكاسي خياباني پيشنهاد داد. تنها چيزي كه عكاس خياباني را از ديگر ژانرها متمايز ميكند، زماني است كه بيرون از خانه سپري ميكند و منتظر شكار لحظهها ميماند.
براي عكاسي خياباني لاخبار تخصصيا نيازي به سوژههاي انساني نداريد
تجهيزات عكاسي خياباني
با هر نوع دوربيني ميتوان عكاسي خياباني را انجام داد. چه دوربينتان از نوع SLR با يك لنز اخبار تخصصي بزرگ باشد چه دوربين موبايل هوشمند، ميتوانيد اين سبك عكاسي را انجام بدهيد؛ اما تجهيزات متفاوت داراي مزاياي متفاوتي هستند. براي مثال با لنز اخبار تخصصي ميتوانيد از فواصل و سوژههاي دورتري عكاسي كنيد؛ اما از طرفي اين لنزها سنگينتر هستند و سوژهها خيلي زود متوجه آنها ميشوند. لنز پرايم هم شما را به فواصل مشخصي محدود ميكند؛ اما سبكتر است.
دوربينهاي ميكرو چهارسوم و حتي دوربينهاي تلفن هوشمند هم در موقعيتهاي شلوغ مناسب هستند. اين دوربينها سبكتر هستند و كمتر جلب توجه ميكنند. لنزهاي پرايم شما را به فاصلهي كانوني خاصي محدود ميكنند؛ اما مزيت بزرگي دارند. اين محدوديت مانع از ثبت برخي تصاوير خاص ميشود؛ اما در چارچوب آن ميتوانيد مهارتهاي عكاسي خود را بهبود بدهيد.
اصول عكاسي خياباني
امروزه شبكههاي اجتماعي مملو از عكسهاي متوسط و ضعيف خياباني هستند. صرفا نشانهگيري سوژه با لنز از شما عكاس خياباني نميسازد و مانند ديگر ژانرهاي عكاسي، روش تركيببندي و نورپردازي تأثير بسزايي بر خروجي تصوير دارند. يك عكس خياباني خوب نياز به سوژهاي تعريفشده دارد. سعي كنيد با استفاده از قوانين تركيببندي داستان خود را روايت كنيد. عكسهايي خلق كنيد كه مخاطب در مقابل آنها مكث كند و سؤالهايي بپرسد.
اخلاق و غلبه بر ترس
گاهي ممكن است عكاسي خياباني براي سوژهها آزاردهنده يا ناخوشايند باشد. عكاسي كانديد (بدون اطلاع سوژه و ژست قبلي) معمولا بدون اجازهي سوژه براي هر عكسي كه ثبت ميكنيد، صرف انديشه متخصصين از زيبايي يا جذابيت عكس، شايد سوژه نخواهد به هر دليلي ديده شود. برخي سوژهها اهميتي نميدهند؛ اما براي برخي سوژهها مهم است كه در عكس حضور نداشته باشند.
اين اشكالات هزينهاي است كه بايد براي عكاسي خياباني بپردازيد. اغلب افراد به دلايلي مثل عشق به مردم يا عشق به اكتشاف و ثبت فرهنگ عامه اين كار را انجام ميدهند. دوربين راهي براي بازگشت به لحظات گذشته و لذت بردن از آنها است. اين تصاوير ارزشمند هستند. وقتي به تصاوير دهههاي ۱۹۲۰، ۱۹۵۰، ۱۹۷۰ يا حتي تصاوير پانزده سال پيش نگاه ميكنيد، جذابترين تصاوير كداماند؟ قطعا تصاويري كه فرهنگ و مردم را نشان ميدهند. اين تصاوير ارزش فرهنگي زيادي دارند به همين دليل براي تمام افراد جذاباند. ترس يكي از سختترين موانعي است كه افراد تازهكار بايد بر آن غلبه كنند و از طرفي موانع اخلاقي ميتوانند دشوارتر باشند.
اما اگر عكاسي خياباني را به شيوهاي صحيح انجام بدهيد بهندرت با موانع مختلف روبهرو ميشويد. در درجهي اول بايد از كاري كه انجام ميدهيد مطمئن باشيد و اگر شخصي از شما پرسيد چه كار ميكنيد، جواب قاطعي به او بدهيد. براي مثال ميتوانيد بگوييد:
من عكاس هستم. پروژهي ثبت فرهنگ و مردم را شروع كردهام و به انديشه متخصصينم مردم سوژههاي خوبي هستند.
اگر سؤالهاي بيشتري پرسيدند، ميتوانيد بگوييد نميخواهيد كسي را آزار بدهيد و ميتوانيد تصاويرشان را پاك كنيد. اگر كسي شما را به خاطر عكس گرفتن دنبال كرد، لازم نيست حالت تدافعي و مبارزه به خود بگيريد. سعي كنيد صرف انديشه متخصصين از هر اتفاقي آرامش خود را حفظ كنيد. سعي كنيد رفتاري عادي داشته باشيد. هرچه بخواهيد مخفيانهتر عكاسي كنيد عجيبتر به انديشه متخصصين ميرسيد. هرچه ظاهرتان عاديتر باشد و كمتر مخفي شويد افراد كمتر به شما شك ميكنند.
در نهايت سعي كنيد عكاسي خياباني را از جاهاي شلوغ مثل بازار شروع كنيد؛ زيرا در جاهاي شلوغ كمتر به چشم ميآييد. اين ترفند روش خوبي براي شروع است. سپس ميتوانيد در موقعيتهايي كاملا متفاوت مانور بدهيد.
قوانين كشورها براي عكاسي خياباني
كشورهاي مختلف قوانين متفاوتي براي عكاسي خياباني دارند و در برخي كشورها عكاسي خياباني بدون اجازه، غير قانوني است. در برخي كشورها يا شهرها عكاسي خياباني بهطور كلي غير ممكن است؛ درحاليكه در برخي كشورها ميتوان قوانين را دور زد و ناديده گرفت. در برخي كشورها عكاسان خياباني تنها در صورتي ميتوانند تصوير كانديد ثبت كنند كه چهرهي سوژه قابل تشخيص نباشد. در ايالات متحده و بريتانيا حريم خصوصي در مكانهاي عمومي معني ندارد؛ به اين معني كه ميتوانيد بهصورت قانوني از هر سوژهاي كه بخواهيد، عكاسي كنيد.
قوانين عكاسي خياباني در ايران
عكاسي خياباني در ايران هم قوانين خاص خود دارد و با وجود محدوديتها، ميتوان تصاوير زيبايي خلق كرد. البته عكاسي خياباني در ايران با توجه به شرايط كنوني دشوارتر از گذشته شده است. به گفتهي كامبيز نوروزي (حقوقدان و متخصص كارشناس رسانه) در مصاحبه با خبرگزاري ايرنا براي عكاسي خياباني در ايران بايد شرايط ذيل را رعايت كرد:
- عكاسي در فضاهاي عمومي، آزاد است و نيازي به مجوز ندارد: عكاسي در فضاهاي عمومي كه همه ميتوانند به آن وارد شوند آزاد است. البته هميشه بايد حريم خصوصي افراد را در انديشه متخصصين گرفت. براي مثال خيابان، سازمانها و شركتهاي دولتي، راهروي وزارتخانهها از فضاهاي عمومي هستند و ميتوان در آنها عكاسي كرد.
- عكاسي در فضاهاي نيمهخصوصي و نيمهدولتي با كسب مجوز آزاد است: فضاهاي نيمهخصوصي شامل رستوران، سالن تئاتر، سالن كنسرت، سالنهاي ورزشي از انديشه متخصصين مقررات ادارهي اماكن در دستهي مكانهاي عمومي تعريف ميشوند؛ اما در واقع نيمهخصوصي و نيمهعمومي هستند. براي مثال عكاس نبايد بدون مجوز از سالن تئاتر عكاسي كند؛ چون ارزش مادي و معنوي نيروي سادهدان را نقض ميكند.
- عكاسي در فضاهاي خصوصي ممنوع است: از انديشه متخصصين حقوق عكاسي مشمول قوانين آزادي بيان است؛ اما فضاهايي مثل خانه، اتومبيل و چهرهي افراد در دستهي فضاهاي خصوصي قرار ميگيرند و عكاسي بهصورت مطلق از آنها ممنوع است. همچنين عكاسي از مكانهاي نظامي و امنيتي مثل كلانتري، پادگان، زندان و ساختمانهاي وزارت اطلاعات و مكانهايي با تابلوي هشدار عكاسي ممنوع از انديشه متخصصين حقوقي و قانوني ممنوع است.
- عكاسي خياباني آزاد است: با وجود سختگيريهاي نهادهاي حاكميتي و اشكالاتي كه براي عكاسي خياباني در ايران وجود دارد، عكاسي خياباني در ايران آزاد است. مادامي كه عكاس به دنبال عكاسي از فضاهايي خياباني مثل ترافيك، مغازهها، دستفروشان كنار خيابان و هر چيز غير از چهره باشد، عكاسي خياباني آزاد است و نميتوان براي آن محدوديتي به وجود آورد.
- چهره حريم شخصي است: عكاس خياباني براي عكاسي از چهرهي افراد بايد از آن شخص كسب اجازه كند و اين يكي از اشكالات عمدهي عكاسان خياباني است. هر عكاسي تنها در صورت كسب اجازه ميتواند فردي را در سوژهي كانوني عكس خود قرار بدهد؛ اما در تصاوير كه تعدد چهرهي افراد بالا است و چهرهها بهصورت دقيق قابل شناسايي نيستند عكاسي مانعي ندارد. براي مثال عكاسي در تجمعهاي سياسي و مدني از چهرهي افراد بلامانع است.
روزهاي بدون عكس
بسياري از روزها با عكسهايي به خانه برميگرديد كه هيچ كدام ارزش نگهداري ندارند. اين مسئله عادي است و نبايد انگيزهي خود را از دست بدهيد. عكاسي خياباني خوب به اندازهي كافي صبور است و منتظر فرصت ميماند تا خود را نشان بدهد. با كار و تمرين زياد نتايج خوبي به دست خواهد آمد.
سوژه هاي عكاسي خياباني
همانطور كه در بالا هم اشاره كرديم، سوژههاي عكاسي خياباني لاخبار تخصصيا نبايد انسانها باشند. البته برخي افراد معتقدند عكاسي خياباني حتما بايد شامل سوژههاي انساني باشد؛ اما لاخبار تخصصيا اينطور نيست. براي مثال ميتوانيد از سايهها براي ثبت تصاوير تأملبرانگيز استفاده كنيد؛ حتي اگر نتوانيد سوژهي انساني به وجود آورندهي سايه را ببينيد. در ادامه به معرفي برخي سوژههاي مناسب براي عكاسي خياباني ميپردازيم.
سوژههاي دور
اگر هنوز براي نزديك شدن به سوژهها احساس راحتي نميكنيد، از فاصلهاي كمي دورتر عكاسي كنيد. البته اين به مفهوم ثبت تصاوير تلهفوتو نيست، بلكه به دنبال چشماندازهاي جذاب محيطي باشيد كه سوژهها را در قاب آنها قرار بدهيد.
تمام سوژهها بايد كانديد باشند؟
پاسخ به اين پرسش مثبت است. سوژههاي عكاسي خياباني كانديد هستند؛ اما اين ژانر انعطاف زيادي دارد و ميتوانيد پرترههايي خياباني را بهصورت غير كانديد و كاملا آگاهانه خلق كنيد. براي ثبت پرترههاي خياباني بايد با سوژه ارتباط برقرار كنيد. برقراري ارتباط با يك غريبه ممكن است در ابتدا كمي سخت به انديشه متخصصين برسد؛ اما در اين راه با افراد جالبي آشنا ميشويد. همچنين ميتوانيد تا حد زيادي بر ترس خود غلبه كنيد.
نوع ديگر عكاسي غير كانديد معمولا زماني رخ ميدهد كه با سوژه ارتباط چشمي برقرار كنيد. البته برخي معتقدند ارتباط چشمي حس آني بودن عكس را از بين ميبرد و باعث تغيير چشمانداز ميشود؛ اما اگر سوژه متوجه حضورتان شود و لحظهاي به شما نگاه كند، ميتوانيد ظاهر طبيعي او را ثبت كنيد. اين روش ميتواند كمي حس شوخطبعي به تصوير اضافه كند.
عكاسي از كودكان
از انديشه متخصصين اخلاقي عكس گرفتن از كودكان كمي دشوارتر است. براي مثال برخي والدين خيلي مراقب فرزندشان هستند. براي اينكه با والدين عصباني روبهرو نشويد، سعي كنيد قبل از عكاسي از كودكان حتما از آنها اجازه بگيريد.
اگر فرصت جذابي براي ثبت لحظهاي پيدا كرديد كه شامل كودكان ميشود، سعي كنيد از والدين آنها اجازه بگيريد و اطلاعات تماستان را در اختيارشان قرار بدهيد. بسياري از والدين براي ثبت تصاوير جذاب از كودكانشان خوشحال ميشوند؛ زيرا بهندرت پيش ميآيد كه با تجهيزات حرفهاي از كودك خود عكس بگيرند. اگر والدين يا مراقبان كودك را در اطراف خود نميبينيد، سعي كنيد چهرهي كودكان را در تركيببندي مخفي كنيد.
عكاسي از نوازندههاي خياباني
نوازندههاي خياباني به عكاسي عادت دارند. برخي از آنها براي امرار معاش موسيقي مينوازند؛ در نتيجه ميتوانيد قبل از عكاسي از آنها مبلغي براي قدرداني به آنها بدهيد. سپس وقتي را صرف عكاسي از زاويههاي مختلف كنيد و با نور بازي كنيد. در صورت تمايل آنها ميتوانيد عكسها را بعدا برايشان ارسال كنيد.
عكاسي از پشت شيشه
بسياري از عكاسهاي خياباني از روبهرو شدن با سوژههاي خود واهمه دارند. سعي كنيد از خيابان از فضاي داخل ساختمان عكاسي كنيد. پنجره مانند محافظي در ميان شما و سوژه قرار دارد. به ياد داشته باشيد كه اگر سوژه متوجه شد، لبخند را فراموش نكنيد.
عكاسي از پشت سر افراد
لاخبار تخصصيا نيازي نيست از چهرهي افراد عكاسي كنيد. عكاسي از پشت سر سوژهها روشي مناسب براي عكاسي بدون ديده شدن است. در عكاسي از پشت سر افراد ميتوانيد به دنبال افرادي با لباسهاي جذاب مثل كلاه باشيد.
عكاسي از حيوانات در خيابان
عكاسي از يك گربه يا سگ ميتواند ايدهي خوبي براي عكاسي خياباني باشد. هنگام عكاسي از حيوانات از پائين و با زاويهي وايد عكاسي كنيد تا به خروجيهاي جذابتري برسيد.
سوژههاي سيلوئت
ثبت سيلوئتها در عكاسي خياباني، روشي برجسته براي ثبت سوژهها بدون نياز به ديده شدن آنها است. در ابتدا به دنبال نور پشتي قوي يا پنجرهاي درخشان برويد كه به عنوان پسزمينه عمل كنند. سپس منتظر بمانيد كه سوژه از مقابل آن عبور كند.
عكاسي از خود (سلفپرتره)
ميتوانيد زماني را صرف عكاسي خياباني از خود كنيد. سلفپرتره در عكاسي ميتواند شامل ثبت انعكاس در آينهها، ماندآبها، شيشه يا ديگر سطوح انعكاسي در خيابان باشد.
ژست عكاسي خياباني
ژست سوژهها در عكاسي خياباني و زبان بدن آنها پيام و مفهوم مشخصي منتقل ميكند. در عكاسي خياباني سوژهها معمولا از ثبت تصاوير بيخبرند و زماني را صرف ژست گرفتن نميكنند؛ اما ثبت ژست سوژهها به مهارت عكاس در شكار لحظهها در زمان و نورپردازي مناسب هم وابسته است. حالت چهرهي افراد و نوع حركت آنها همان چيزي است كه عكسهاي خياباني را متمايز ميكند. بدون انتقال احساسات تصاوير يكنواخت به انديشه متخصصين ميرسند.
تصاوير عكاسي خياباني ميتوانند انواع احساسات از جمله خوشحالي، غم، خشم، ترس يا هر نوع حس ديگري را منتقل كنند. بسياري از احساسات را هم ميتوانيد در مرحلهي ويرايش نهايي استخراج كنيد. در عكاسي خياباني ميتوانيد به جزئياتي مثل قرار گرفتن دستها يا حتي بافت آنها توجه كنيد. به غير از چهره، دستها هم ميتوانند ابزاري براي انتقال احساسات باشند.
همچنين ميتوانيد از اكسسوريهايي مثل دستبند يا گردنبند در نمايي بسته عكاسي كنيد؛ اما قبل از هر چيز بهتر است كمي به سوژه نزديك شويد. مثل از عينك آفتابي، گردنبند يا دستبند او تعريف كنيد. اغلب عكسهاي خياباني بهصورت كانديد هستند؛ اما ميتوانيد از سوژهها بخواهيد با دستهاي خود ژست مشخصي بگيرند.
تكنيك هاي مهم عكاسي خياباني
هر عكاس روش خود را براي عكاسي خياباني دارد. هيچ روش كاملا صحيحي وجود ندارد؛ اما بايد به برخي معيارها توجه كرد. همچنين اگر مدتي طولاني است كه به يك شيوه عكاسي ميكنيد، بهتر است در قبال ساير روشهاي عكاسي انعطاف داشته باشيد و از دايرهي آسايش خود بيرون برويد.
برخي عكاسها از مقدار زيادي بوكه در تصاوير خود استفاده ميكنند. اين روش مناسب است؛ اما بايد ژانر عكاسي كانديد را در انديشه متخصصين بگيريد كه در آن سوژهها با سرعت بالايي حركت ميكنند؛ اگر از f/2.8 در اين ژانر استفاده كنيد، ممكن است فوكوس را از دست بدهيد و حتي عكس را خراب كنيد. از طرفي عكاسي از چند سوژه با عمق ميدان مختلف كمي دشوار است. با محو محيط اطراف ميتوانيد زمينه و پسزمينهي تصوير را حذف و به معنا و روايت داستاني عكس كمك كنيد.
لازم است به سرعت شاتر هم توجه كنيد. در عكاسي خياباني به سرعت شاتر بالايي نياز داريد تا بتوانيد حركات افراد را ثبت كنيد. سرعت شاتر ۱/۲۵۰ بر ثانيه گزينهي مناسبي در سايه و سرعتهاي ۱/۴۰۰ و۱/۵۰۰ براي نور مستقيم خورشيد مناسب هستند. در موقعيتهاي تاريكتر ميتوانيد از سرعت ۱/۱۶۰ و گاهي ۱/۱۲۵ استفاده كنيد.
حالا فرض كنيد ميخواهيد عمق ميدان را تا حد ممكن ثبت كنيد. براي رسيدن به اين نتيجه چه تنظيماتي مناسب است؟ اولين گام تنظيم ISO است. نبايد از بالا بردن ايزو تا اعداد بالاتر بترسيد. نويز در عكاسي خياباني ويژگي بدي نيست. دوربين خود را در ايزوهاي بالا تست كنيد. اين كار را فقط روي مانيتور انجام ندهيد و سعي كنيد تصاوير را چاپ كنيد. در دوربينهاي جديد بهراحتي ميتوانيد با ايزوي ۱۶۰۰، ۳۲۰۰ و حتي ۶۴۰۰ كار كنيد.
در دوربينهاي ديجيتال مثل فوجي X100 ميتوانيد دوربين خود را روي ايزوي ۴۰۰ در نور خورشيد، ايزوي ۸۰۰ در سايه، ۱۶۰۰ در سايهي تاريك، ۳۲۰۰ در هواي گرگوميش و ۶۴۰۰ در هنگام شب تنظيم كنيد. با دوربينهاي نيمهحرفهاي و غير حرفهاي ميتوانيد كمي محتاطانه برخورد كنيد؛ براي مثال ايزوي ۳۲۰۰ در شب و ۱۶۰۰ در گرگوميش مناسب است.
دليل استفاده از ايزوي بالا، سرعت شاتر بالا براي فريز كردن حركت و گشودگي ديافراگم كم (اعداد بالايي مثل f/8 و f/11) است؛ در نتيجه عمق ميدان كافي در عكس به وجود ميآيد. همچنين ميتوانيد دوربين خود را روي حالت اولويت شاتر (shutter priority) تنظيم كنيد؛ البته ميتوانيد در حالت manual عكاسي كنيد؛ اما حالت اولويت شاتر توصيه ميشود؛ زيرا ممكن است تصويري را در نور مستقيم خورشيد ثبت كنيد و تصوير ديگري در سايه ثبت شود كه در نتيجه، تنظيمات مورد نياز متفاوت خواهد بود و نميتوان هر لحظه تنظيمات را تغيير داد. در عوض در موقعيتهاي نورپردازي فضاي داخلي يا هنگام شب ميتوانيد از حالت manual استفاده كنيد يا اگر به دنبال عمق ميدان سطحي هستيد، ميتوانيد از حالت اولويت ديافراگم (aperture priority) در اعدادي مثل f/2.8 استفاده كنيد و ايزو را كاهش بدهيد.
تركيببندي و نور
تركيببندي در عكاسي خياباني مشابه تركيببندي در تمام ژانرهاي عكاسي است؛ اما چند نكته را بايد در انديشه متخصصين بگيريد. عكسهاي خياباني خود را مانند عكسهاي مانديشه متخصصينه تركيببندي كنيد. صحنه را ارزيابي كنيد و سپس عناصر را كنار هم قرار بدهيد. براي مثال بهجاي تركيببندي درخت يا كوه ممكن است با شير آتشنشاني يا نردبان روبهرو شويد. هنر عكاس خياباني قرار دادن اين عناصر كنار هم به شيوهاي صحيح است.
گاهي اوقات سوژه بهتنهايي اهميت دارد و ميخواهيد به دنبال قابل براي سوژه بگرديد يا پسزمينه را تار كنيد؛ اما فقط گاهي اين روش صحيح است. بسياري از عكاسهاي تازهكار صد درصد مواقع به اين روش عكاسي ميكند؛ اما اين يك اشتباه است. بايد سعي كنيد آن سوي سوژهي اصلي را ببينيد و مطالعه كنيد كه آيا ميتوانيد آن را با عناصر ديگر تركيب كنيد تا به چشماندازي پيچيدهتر برسيد. آيا ميتوانيد رابطهاي معنادار بين سوژهها ايجاد كنيد؟ ميتوانيد تصميم بگيريد كدام عنصر برايتان بيشتر اهميت دارد و آن را در پيشزمينه قرار بدهيد.
همچنين بايد به جهت نور و موقعيت سوژه نسبت به آن دقت كنيد. براي مثال نور چه رابطهاي با پسزمينه دارد؟ چه رنگي دارد و چند منبع نور وجود دارد؟ در تمام ژانرهاي عكاسي بايد به اين نكات توجه كرد؛ اما بايد توجه داشته باشيد كه در عكاسي خياباني چيزي به اسم بهترين زمان يا بهترين نورپردازي وجود ندارد. حتي نور شديد نيم روز يا نور كم شب ميتوانند به خلق تصاويري زيبا بينجامند. در نتيجه ميتوانيد در هر شرايط نور مانور بدهيد. زيبايي عكسهاي خياباني به واكنش سريع به نور وابسته است.
برخي عكاسها از فلش پرتابل براي نورپردازي سوژهها و جداسازي آنها از پسزمينه استفاده ميكنند. اين كار ميتواند چشماندازي عالي به تصوير بدهد؛ اما به ياد داشته باشيد كه تاباندن نور فلش به صورت يك غريبه ميتواند ناخوشايند باشد؛ بهويژه اگر نور فلش شديد باشد ميتواند حس واقعي بودن عكس را از بين ببرد. البته اين نتيجه براي برخي عكاسان خوشايند است. در نهايت همه چيز به انتخاب خودتان بستگي دارد.
فوكوس ناحيهاي
يادگيري فوكوس ناحيهاي آسان اما رسيدن به تسلط در آن كمي دشوار است. فوكوس ناحيهاي روشي براي استفاده از فوكوس دستي است. با تسلط بر فوكوس ناحيهاي ميتوانيد در موقعيتهاي مختلف به تصاويري با وضوح بالا برسيد.
هدف، تنظيم فوكوس دوربين تا فاصلهاي مشخص است. معمولا ميتوانيد اين فاصله را بين ۲.۵ تا ۳ متر تنظيم كنيد كه متداولترين فاصله براي ثبت سوژهها است. سپس با قرار گرفتن سوژه در اين محدوده ميتوانيد بدون اتلاف وقت روي دكمهي شاتر كليك و عكس خود را ثبت كنيد. براي مثال ميتوانيد از فوكوس ناحيهاي ۳۵ ميليمتر يا بيشتر استفاده كنيد و اين مقدار را براي روزهاي روشن به ۵۰ ميليمتر برسانيد. فوكوس ناحيهاي بيش از ۵۰ ميليمتر دشوارتر است.
ممكن است فوكوس ناحيهاي در ابتدا خيلي راحت به هم بخورد. اگر فاصله را بهدرستي تنظيم نكنيد كل فوكوس را از دست ميدهيد. فوكوس ناحيهاي در نور خورشيد كار سادهتري است؛ زيرا با فاصلهي كانوني ۳۵ ميليمتر يا فاصلهي عريضتر و گشودگي ديافراگم f/11 تا f/16 عمق ميدان وسيعي به دست ميآيد. در نتيجه اگر كمي هم فوكوس را از دست بدهيد سوژههاي اصلي وضوح خود را حفظ ميكنند. براي موقعيتهاي تاريكتر و گشودگيهاي ديافراگمي مثل f/2 بايد بيشتر تمرين كنيد. رسيدن به فوكوس ناحيهاي در اين شرايط دشوارتر است اما فقط به تمرين نياز دارد.
ويرايش عكسهاي خياباني
ويرايش عكس، نيمي از مسير تبديل شدن به عكس خياباني خوب را تشكيل ميدهد. وقتي براي عكاسي بيرون ميرويد شايد نتوانيد زياد به جزئيات دقت كنيد؛ اما هنگام ويرايش است كه شروع به فكر كردن ميكنيد. در اين موقعيت ميتوانيد تمها و ايدههاي مختلف را روي عكسهاي خود پيادهسازي كنيد. همچنين ميتوانيد تصاوير مشابه را براي رسيدن به داستاني بهتر تركيب كنيد. در مرحلهي ويرايش ميتوانيد چه از انديشه متخصصين ظاهر و چه از انديشه متخصصين محتوا به سبك دلخواه خود برسيد. به همين دليل زماني كه صرف ويرايش ميكنيد بعداً در عكاسي به كمك شما خواهد آمد.
سعي كنيد تصاويري كه تم يكساني دارند كنار هم قرار بدهيد. به دنبال پيوستگي و انطباق در آثار خود باشيد و مجموعهاي از آنها را ايجاد كنيد. سعي كنيد تصاوير را اضافه يا حذف كنيد يا ترتيب آنها را در مجموعههاي خود تغيير بدهيد.
از انديشه متخصصين تخصصي هنگام ويرايش عكس بايد توجه داشته باشيد كه واقعگرايي تا چه اندازه براي اين ژانر اهميت دارد. بسياري از عكاسها از لحظات سورئال لذت ميبرند؛ اما عكاسي خياباني تا حد زيادي بر رئاليسم يا واقعگرايي بنا شده است. بهطور مشابه، تصويري كه بيش از اندازه ويرايش شده است نتيجهي خوبي به دنبال ندارد. نيازي نيست تمام جزئيات و سايهروشنهاي عكس را ويرايش كنيد.
محتوا و مفهوم عكاسي خياباني
سختترين قدم در عكاسي خياباني پيدا كردن موضوع است. ميخواهيد از چه عكاسي كنيد و چرا؟ ميخواهيد عكستان چطور به انديشه متخصصين برسد؟ با نگاهي به آثار هنرمندان و عكاسهاي خياباني برجسته متوجه پيوستگي و نظمي در كار آنها ميشويد. شايد اين پيوستگيها در طول دورهي يك عمر عكاسي به دست آمده و شايد در دورههاي مختلف زندگيشان تغيير كرده باشند؛ اما در هر صورت اين پيوستگيها و نظم در كار آنها ديده ميشود.
هرچه بيشتر عكاسي كنيد به درك بيشتري دربارهي علايق خود ميرسيد. جذب عكسها و موضوعهاي مورد علاقهتان ميشويد و سعي ميكنيد اين علاقه را در عكاسي خود نشان بدهيد. اين سؤال را از خود بپرسيد: سعي داريد چه چيزي را ترسيم كنيد. گاهي نياز به زمان زيادي داريد تا ايدههايتان را رشد و پرورش بدهيد.
مطالعهي آثار عكاسهاي برجستهي خياباني
با پژوهش و مطالعه آثار عكاسهاي خياباني برجسته نكات زيادي خواهيد آموخت. اين كاري است كه بايد از ابتدا براي الهام بخشي و درك تواناييهاي خود انجام بدهيد. براي مثال آثار عكاسها را در موقعيتهاي مختلف مثل شهر و روستا مقايسه كنيد. جزوه رايگانهاي آنها را ببينيد؛ زيرا يادگيري بر اساس فرمت جزوه رايگان بسيار مهم است. جزوه رايگانهاي عكس متعددي در بازار هستند كه ميتوانيد از آنها شروع كنيد.
عكسي از هنري كارتيه برسون، پدر عكاسي خياباني
از طرفي توجه ويژهاي به آثار عكاساني داشته باشيد كه مورد علاقهتان نيستند. بسياري از افراد در نگاه اول آثار اين عكاسان را بدون نگاهي عميق رد ميكنند. اشكال عكس خياباني اين است كه شايد عجيب و متفاوت جلوه كند و شايد نتوان حس واقعي عكاس را تنها با ديدن چند عكس درك كرد. در نتيجه بهتر است دربارهي تاريخچه و جغرافياي عكاس مطالعه كنيد. سعي كنيد نگاهي عميق به پورتفوليوي هنري آنها داشته باشيد و بكوشيد به پيام آنها پي ببريد. گاهي اوقات پس از مطالعه و نگاهي عميق متوجه ميشويد به آثار عكاس علاقهمند شدهايد و آنها را با نگاه ديگري ديدهايد. از عكاسان برجستهي خياباني ميتوان به موارد ذيل اشاره كرد:
- هنري كارتيه برسون (Henri Cartier Bresson)
- گري وينوگراند (Garry Winogrand)
- رابرت فرانك (Robert Frank)
- هلن لويت (Helen Levitt)
- لي فرايدلندر (Lee Friedlander)
- ويليام ايگلستون (William Eggleston)
- واكر ايوانز (Walker Evans)
- ديويد مورياما (David Moriyama)
- مارتين پار (Martin Parr)
- اليوت ارويت (Elliot Erwitt)
- جوئل ميروويتز (Joel Meyeorwitz)
- مري الن مارك (Mary Ellen Mark)
- بروس ديويدسون (Bruce Davidson)
- ساول ليتر (Saul Leiter)
- ترنت پارك (Trent Parke)
- الكس وب (Alex Webb)
- ويويان ماير (Vivian Maier)
- بروس گيلدن (Bruce Gilden)
سخن پاياني
وقتي براي اولين بار وارد عكاسي خياباني ميشويد زياد به تعاريف توجه نكنيد؛ بلكه سعي كنيد از انديشه متخصصينات منحصربهفرد خود زندگي خياباني را ترسيم كنيد. فواصل كانوني مختلف را تجربه كنيد تا به مورد دلخواه خود برسيد. با نور بازي كنيد و مهمتر از هر چيز خود را سرگرم كنيد.
اگر ميخواهيد به مهارتهاي عكاسي برسيد و احساسات، ژستها و لحظات روايتكننده را ثبت كنيد، عكاسي خياباني انتخاب مناسبي براي شما است. علاوه بر اين پس از مدتي متوجه بهبود مهارتهاي عكاسي خود ميشويد. در نتيجه آموختههاي خود در عكاسي خياباني را ميتوانيد بر ديگر ژانرهاي دلخواه خود در عكاسي اعمال كنيد.
هم انديشي ها