از بين بردن زباله‌هاي فضايي يك گام ديگر به واقعيت نزديك شد

چهاردهمين محموله‌ي تجاري اسپيس ايكس براي تأمين آذوقه‌ي ايستگاه فضايي بين‌المللي كه چند هفته‌ي قبل (۲ آوريل/۱۳ فروردين) به فضا پرتاب شد، لوازم و تجهيزات جالبي حمل مي‌كرد. به همراه محموله‌هاي علمي براي مطالعه چگونگي رشد گياهان در فضا، اثرات بي‌وزني روي مغز استخوان و نحوه‌ي رفتار مواد در فضا، موشك قابل استفاده مجدد، فالكون ۹ يك ماهواره‌‌ي زباله جمع‌كن را هم به ايستگاه فضايي رساند.

گوگليلمو آليتي، پژوهشگر ارشد مأموريت RemoveDEBRIS، آن را پروژه‌اي براي اثبات فناوري مي‌داند. آليتي مي‌گويد اين مأموريت مي‌تواند نشان بدهد كه جمع‌آوري زباله‌هاي فضايي نسبتا ارزان است. به اين ترتيب، امكان فعاليت شركت‌هاي تجاري يا سازمان‌هاي دولتي با بودجه‌اي مقرون‌به‌صرفه وجود خواهد داشت.

آليتي كه مدير مركز فضايي سوري، يك مؤسسه‌ي پژوهشي وابسته به دانشگاه سوري و سازنده‌ي ماهواره‌هاي كوچك انگليسي فناوري ماهواره‌ي سوري (SSTL) است، در مصاحبه‌اي گفت:

مي‌خواهيم تا حد امكان ياد بگيريم. حتي اگر برخي آزمايش‌ها دقيقا همانطور كه برنامه‌ريزي شده‌اند انجام نگيرند، اما بتوانند اطلاعاتي در اختيار ما قرار دهند، هنوز هم نتيجه مثبت تلقي مي‌شود.  

ماهواره RemoveDEBRIS حدود ۱۰۰ كيلوگرم وزن دارد. اما فضاپيماي كوچكي كه توسط شركت سوري ساخته شده است، عملكردي فراتر از وزن خود دارد. ماهواره‌ي مادر RemoveDEBRIS دو ماهواره مكعبي يا كيوب‌ست را حمل مي‌كند و از ابزارهاي مختلفي شامل يك شبكه توري و هارپون، ليزر و بادبان بهره مي‌برد.آليتي مي‌گويد ماهواره‌ي RemoveDebris ، اواخر ماه مي (اوايل خرداد) راه‌اندازي مي‌شود؛ اما برنامه قطعي هنوز تأييد نشده است.

آليتي مي‌گويد:

اميدوارم مأموريت در اواخر ماه مي يا اوايل ماه ژوئن شروع شود.

به اين ترتيب، RemoveDebris به بزرگ‌ترين ماهواره‌اي تبديل خواهد شد كه از ايستگاه فضايي راه‌اندازي مي‌شود. اين مأموريت تحت نظارت دقيق مديران ناسا قرار دارد كه مي‌خواهند اطمينان حاصل كنند اين ماهواره هيچ خطري براي ايستگاه فضايي بين‌المللي نخواهد داشت. قرار بود ماهواره‌ي RemoveDebris، سال گذشته به فضا فرستاده شود؛ اما بنا به برخي تغيير اين ماهواره با تأخير امسال به فضا فرستاده شد.

 جيسون فورشاو، مدير پروژه RemoveDebri در شركت سوري، مي‌گويد:

 اين ماهواره داراي يك شبكه توري، يك هارپون و يك بادبان است. ايده اين است كه اين ماهواره بتواند ماهواره‌هاي كوچكي كه به‌عنوان زباله‌هاي فضايي از آن‌ها نام برده مي‌شود جمع‌آوري كند.

ناسا برآورد مي‌كند كه بيش از ۵۰۰ هزار زباله فضايي در مدار زمين وجود دارد. اين اجرام سرگردان با سرعت زيادي حركت مي‌كنند وخطر زيادي براي هر جسمي كه در مسير آن‌ها قرار بگيرد دارند. دانشمندان راهكارهاي خلاقانه‌ي زيادي براي رفع خطر اين اجرام پيشنهاد داده‌اند؛ اما تاكنون هيچ‌كدام در فضا آزمايش نشده است.

آليتي به Spaceflight Now گفت:

 با موفقيت اين مأموريت آزمايشي، همه مي‌توانند در اين زمينه سرمايه‌گذاري كنند. همه موافقيم كه در حوزه‌ي فضا، جمع‌آوري زباله‌هاي فضايي ايده خوبي است. اما در صورتي كه هزينه براي انجام اين كار گزاف باشد، همه ترجيح مي‌دهند كه براي ماهواره‌هاي جديد خود خطر برخورد احتمالي با زباله‌هاي فضايي را بپذيرند. اگر بتوانيم هزينه مأموريت‌هاي جمع‌آوري زباله‌هاي فضايي را كاهش دهيم، بسياري از شركت‌ها در اين زمينه سرمايه‌گذاري خواهند كرد.

در پايان مأموريت، RemoveDEBRIS با انجام آزمون نهايي خود، بادبان‌هاي قابل انبساطش را باز خواهد كرد (البته بايد به ياد داشته باشيم كه در مدار پايين زمين هنوز هوا وجود دارد) سپس به جو داخلي زمين وارد مي‌شود و مي‌سوزد. اين اتفاق، يك سال و نيم پس از شروع آزمايش رخ مي‌دهد. اين پايان كنايه‌آميزي است؛ چرا كه ماهواره‌ي زباله جمع‌كن در پايان خود تبديل به زباله‌ي فضايي مي‌شود!