بيوگرافي آلفرد وردن، فضانورد آپولو ۱۵ كه هفته پيش در ۸۸ سالگي درگذشت
آلفرد وردن، يكي از فضانوردان مأموريت آپولو ۱۵، هفته‌ي گذشته (۱۸ مارس) درگذشت. اين فضانورد ناسا نزديك به نيم‌قرن پيش با مأموريت آپولو ۱۵ برفراز ماه پرواز كرد و سپس در سفر بازگشت از ماه، موفق شد پياده‌روي فضايي كند. وردن يكي از اعضاي از گروه پنجم فضانوردان ناسا بود كه در سال ۱۹۶۶ انتخاب شد. او در اولين و تنها سفرش به فضا، فرماندهي ماژول فرماندهي آپولو ۱۵، چهارمين مأموريت براي فرود انسان بر سطح ماه بود.
وردن ۷ فوريه‌ي ۱۹۳۲ در جكسون ميشيگان متولد شد. او از كودكي آرزوي پرواز نداشت؛ اما از سنين جواني تصميم گرفت زندگي مستقل از خانواده را شروع كند. وردن در سال ۲۰۰۰ در مصاحبه‌اي با ناسا گفت:
از ۱۲ سالگي به‌بعد، كل كارهاي مزرعه مثل دوشيدن گاوها با من بود. از آن سن تا ۱۸ سالگي و هنگام به كالج رفتن، متوجه شدم اين كاري نيست كه مي‌خواهم ساير عمر انجام دهم.
آلفرد وردن، فضانورد آپولو ۱۵، داخل شبيه‌ساز ماژول فرماندهي قبل از مأموريت سفر به ماه در سال ۱۹۷۱.
وردن به آكادمي ارتش ايالات متحده و پس از فارغ‌التحصيلي به نيروي هوايي پيوست. او قبل از آنكه به‌عنوان فضانورد در سال ۱۹۶۵ انتخاب شود، در دانشكده‌ي خلباني پژوهش هوافضا تدريس مي‌كرد. وردن در دوره‌ي تدريس در نيروي هوايي متوجه علاقه‌ي خود به پرواز شد. او گفت:
بالآخره متوجه شدم پرواز همان چيزي است كه مي‌خواهم. دقيقا براي اين كار ساخته شده بودم. با تمام سيستم‌هاي هواپيمايي سروكار داشتم و واقعا مجذوب نحوه‌ي به‌پروازدرآوردن هواپيما شدم.
آماده‌‌شدن براي آپولو ۱۵
وردن به‌عنوان عضوي از گروه پنجم فضانوردان در سال ۱۹۶۶ به ناسا پيوست. فضانوردان جديد خود را به شوخي گروه «اورجينال ۱۹» مي‌ناميدند. اين اسم برگرفته از گروه فضانوردان «اورجينال ۷» بود كه اولين مأموريت‌هاي مركوري را هدايت مي‌كردند.
سه سال پس از عضويت در ناسا، وردن به‌عنوان بخشي از خدمه‌ي همراه فضانوردان آپولو ۹ مشغول به كار شد. آپولو ۹ اولين مأموريت ارتباط مكانيكي دو فضاپيما در مدار بود و وردن به‌عنوان يكي از خلبانان فرماندهي ذخيره‌ي آپولو ۱۲ انتخاب شد. معمولا فضانورداني كه در موقعيت‌هاي همراه قرار مي‌گرفتند، پس از سه مأموريت مي‌توانستند پرواز كنند. طبق پيش‌بيني، وردن هم به‌عنوان خلبان ماژول فرماندهي آپولو ۱۵ انتخاب شد.
در ابتدا قرار بود خدمه‌ي آپولو ۱۵ بخشي از مأموريت‌هاي اوليه‌ي اكتشافي باشند؛ اما درنهايت، مسئوليت‌هاي علمي بيشتري به آن‌ها واگذار شد. خدمه علاوه‌بر يادگيري‌هاي فضانوردي، بايد مباحث زمين‌شناسي و نحوه‌ي عملكرد ماه‌نورد را مطالعه مي‌كردند. وردن كه قرار بود در طول مأموريت در مدار باقي بماند، بايد در كار با دوربين‌هاي نقشه‌برداري و ديگر ابزار علمي براي مطالعه سطح ماه مهارت پيدا مي‌كرد. وردن مي‌گويد:
اين مسئوليت‌ها بار سنگيني بودند؛ اما هيجان مأموريت را هم افزايش مي‌داد و احساس مي‌كرديم مأموريت در حال رشد است. در اين مأموريت، تنها وظيفه‌ي ما اين نيست كه روي سطح ماه فرود بياييم و شش ساعت آنجا بمانيم و سپس بگوييم: «هي! من اينجا بودم» و بعد با چند نمونه سنگ برگرديم؛ بلكه بايد كارهاي بيشتري را انجام دهيم.
تماشاي ماه
در‌حالي‌كه ديويد اسكات و جيمز ايروين، همكاران وردن، در حال جمع‌آوري سنگ‌هايي مثل نمونه‌ي معروف جنسيس (با عمر بيش از چهارميليارد سال) از سطح ماه بودند، وردن به مشاهدات علمي خود از مدار ادامه مي‌داد. او به‌تنهايي در مدار ماه مشغول فعاليت بود. جزوه رايگان ركوردهاي گينس وردن را به‌عنوان جداافتاده‌ترين و تنها‌ترين انسان در فضا ثبت كرده است كه در فاصله‌ي ۳،۶۰۰ كيلومتري از اسكات و اروين در مدار ماه فعاليت مي‌كرد.
وردن سه روز مشغول هدايت ماژول فرماندهي و در‌عين‌حال اجراي آزمايش‌هاي علمي و جمع‌آوري تصاوير ماه از مدار بود. توصيف او از ليترو، منطقه‌اي از ماه كه تصور مي‌شد ناحيه‌اي آتشفشاني باشد، به انتخاب محل فرود فضاپيماي آپولو ۱۷ كمك كرد. وردن در جزوه رايگان شرح‌حال خود به‌عنوان «سقوط به زمين» مي‌نويسد:
در اين مقطع، به‌تنهايي مأموريت علمي خود را انجام مي‌دادم.
وردن همچنين به‌تنهايي موفق شد پياده‌روي فضايي كند. پس از آنكه اسكات و ايروين به ماژول فرماندهي رفتند و فضاپيما مدار ماه را ترك كرد، وردن ۳۹ دقيقه و ۷ ثانيه براي بازيابي فيلم دوربين به خارج از فضاپيما رفت؛ دوربيني كه در محفظه‌هاي خارج از فضاپيما بود. وردن اولين فضانوردي بود كه ۵ اوت ۱۹۷۱ در اعماق فضا فعاليت‌هاي خارج از سفينه‌ي فضايي را انجام داد.
۵ اوت ۱۹۷۱، آلفرد وردن در راه بازگشت به زمين پياده‌روي فضايي كرد
وردن در فاصله‌ي ۳۱۵ هزار كيلومتري از زمين شناور بود. او لحظه‌ي پياده‌روي فضايي خود را اين‌گونه توصيف مي‌كند:
چشم‌انداز منحصربه فردي مي‌ديدم. از يك جهت مي‌توانستم ماه را كامل ببينم و از جهت ديگر وقتي سرم را برمي‌گرداندم، مي‌توانستم قرص كامل زمين را ببينم. چنين چشم‌اندازي روي زمين يا ماه ناممكن است. در كل تاريخ بشر، هيچ‌كس نتوانسته است آنچه ديد‌ه‌ام، ببيند. اين مانديشه متخصصينه خارق‌العاده بود.
در پياده‌روي فضايي، وردن چشم‌انداز منحصر‌به‌فردي از زمين و ماه را ديد
اوت ۱۹۷۱، خدمه‌ي آپولو ۱۵ در اقيانوس آرام‌شمالي فرود آمدند. وردن مدت سفر خود به ماه و بازگشت از آن را ۱۲ روز و ۷ ساعت و ۱۱ دقيقه گزارش كرد. آپولو ۱۵ مأموريتي موفقيت‌آميز بود؛ اما بعدها كه مشخص شد فضانوردان مجموعه‌اي از نامه‌هاي مهردار را براي مجموعه‌داري خصوصي حمل كرده بودند، باعث مباحثه و جدل بسياري شد. مجموعه‌دار مذكور به هر سه فضانورد پول پرداخت كرده بود. اگرچه كار فضانوردان غيرقانوني يا بي‌سابقه نبود، وردن سال ۱۹۷۲ به مركز پژوهشي آمس در كاليفرنيا منتقل شد و تا زمان بازنشستگي در سال ۱۹۷۵، به سرپرستي بخش مطالعات سيستم‌ها مشغول شد. وردن مي‌گويد:
شايد كار ما هوشمندانه نبود؛ اما غيرقانوني هم نبود؛ زيرا ديگر خدمه هم كارهاي مشابهي انجام داده بودند.
وردن همچنين به رنجيدگي خود از ناسا به‌دليل حمايت اندك اين سازمان در ماجراي نامه‌ها اشاره كرد.
ميراث وردن
وردن علاوه‌بر جزوه رايگان شرح‌حال خود كه در سال ۲۰۱۱ منتشر كرد، شعري به‌نام «سلام زمين» (انتشارات nash، ۱۹۷۴) و جزوه رايگاني براي كودكان با عنوان «مي‌خواهم درباره‌ي پرواز به ماه بدانم» (دابلدي، ۱۹۷۴) منتشر كرده است. بين سال‌هاي ۱۹۷۲ و ۱۹۷۵، چند مرتبه به‌عنوان ميهمان در برنامه‌ي «همسايه‌ي آقاي راجرز» حضور پيدا كرد و در سال ۲۰۱۸، به‌عنوان مشاور فيلم «نخستين انسان» انتخاب شد كه درباره‌ي زندگي نيل آرمسترانگ بود.
سال ۱۹۷۱، وردن مدال خدمات برجسته را از ناسا و سال ۲۰۰۹ جايزه‌ي سفير اكتشافات را دريافت كرد. اين جايزه با سنگي از ماه همراه بود و وردن اين سنگ را براي نمايش به مركز فضايي كندي فلوريدا اهدا كرد. افزون‌براين، نام او در تالار مشاهير بين‌المللي فضايي (۱۹۸۳) و تالار مشاهير فضانوردان ايالات متحده (۱۹۹۷) و تالار مشاهير هوافضاي بين‌المللي (۲۰۱۶) ثبت شده است. وردن هفته‌ي گذشته (۱۸ مارس) در ۸۸ سالگي درگذشت. جيم برايدستاين، رئيس ناسا، در بزرگ‌داشت او گفت:
ناسا با خانواده و دوستداران آلفرد وردن، فضانورد آپولو، ابراز هم‌دردي مي‌كند؛ فضانوردي كه دستاوردهايش در فضا و زمين فراموش نخواهد شد. ما آلفرد وردن را پيشتاز گسترش افق‌هاي خود مي‌دانيم.
هم انديشي ها