وب‌سايت‌هاي ترويج تئوري توطئه چگونه غول‌هاي بزرگ فناوري را فريب مي‌دهند

چندي پيش، اليور دارسي، خبرنگار سي‌ان‌ان طي يك نشست خبري در نيويورك از مديران ارشد فيسبوك پرسيد:

چگونه فيسبوك مدعي است كه در قبال نشر اكاذيب و اخبار جعلي موضعي سرسختانه اتخاذ كرده است؛ در حالي سايت‌هاي بدنامي همچون اينفو وارز (Infowars) كه به ترويج تئوري توطئه مي‌پردازند، آزادانه در اين شبكه‌ي اجتماعي فعال هستند و دنبال‌كننده‌هاي ميليوني براي خود دست‌وپا كرده‌اند؟

نگراني دارسي، اتفاق جديدي نيست؛ اما دست روي نقطه‌اي گذاشته كه آشكارا رفتار دوگانه و ضدونقيض فيسبوك را در قبال انتشار محتواي جعلي در پلتفرمش برملا مي‌كند.

اين اقدام فيسبوك، يك روز پس از آن اجرايي شد كه يوتيوب پس از حذف چهار ويدئو از كانال جونز، به وي در مورد نقض خطوط قرمز خود هشدار داد. فيسبوك تاكنون نگفته كه ويدئوهاي يادشده را بر مبناي چه دلايلي حذف كرده است؛ اما مي‌توان حدس زد كه قوانيني كه با استناد به آن‌ها اقدام به حذف اين ويدئوها كرده، بي‌شباهت به قوانين متخصصي يوتيوب نباشد. مطابق اين قوانين، هر محتوايي كه وابستگي مذهبي يا هويت جنسي افراد را تخطئه كند يا خشونت‌هاي فيزيكي را به‌نمايش بگذارد، بدون هشدار قبلي حذف خواهد شد.

احتمالا علت حذف ويدئوهاي جونز توسط Facebook، نفرت‌پراكني و ترويج خشونت بوده است و نه انتشار اخبار جعلي. همچنين گمان مي‌رود كه اين شبكه اجتماعي حتي بدون توجه به محتواي صفحه اينفو وارز دست به حذف ويدئوهاي صفحه شخصي جونز زده است. آنچه در ميان قابل توجه است، اين كه چگونه متخلفاني همچون جونز مي‌توانند قوانيني را دور بزنند كه با پيش‌فرض پايبندي اكثريت متخصصان به آن‌ها وضع شده است.

دليل اين امر، رويه‌هاي انضباطي است كه Youtube براي متنبه كردن متخصصاني اتخاذ كرده كه براي بار اول به‌طور سهوي يا عمدي قوانين را زير پا مي‌گذارند. براي مثال، فردي كه اقدام به ارسال سه ويدئوي ناقض قوانين كپي‌رايت مي‌كند، ممكن است ناخواسته و به‌طور غيرعمدي اين كار را كرده باشد و پيش از دريافت اخطار يوتيوب متوجه تخلف خود نشود. بنابراين يوتيوب فوراً حساب متخصصي اين دست از افراد را تعليق نمي‌كند و به آن‌ها فرصت مي‌دهد كه همچنان در اين پلتفرم حضور داشته باشند.

علاوه‌بر اين، يوتيوب اين امكان را فراهم كرده كه هشدارها پس از گذشت سه ماه از تاريخ صدور منقضي شوند. دليل اين امر هم اعطاي فرصت مجدد به خاطيان براي جبران اشتباهاتشان است. اما همين سياست مداراگري با متخلفان، راه را براي سوءاستفاده‌ي وب‌سايت‌هاي مخربي همچون اينفو وارز باز گذاشته تا بتوانند هر ۹۰ روز يك‌بار، ارسال ويدئوهاي نفرت‌پراكنانه خود را از سر بگيرند.

الكس جونز به‌خوبي اثبات كرده است كه مي‌تواند به‌راحتي  از پس دور زدن سياست‌هاي همراه با تساهل پلتفرم‌هايي همچون يوتيوب بربيايد. براي نمونه، يوتيوب متخصص متخلف را به‌مدت سه ماه از دسترسي به قابليت پخش زنده محروم مي‌كند؛‌ اما جونز به‌سادگي هر چه تمام‌تر از حساب‌هاي متخصصي هم‌قطارانش از جمله ران گيبسون براي پخش زنده استفاده مي‌كرده است. سين هاليستر، خبرنگار سي‌نت مي‌گويد:

اگرچه يوتيوب همواره دسترسي كانال‌هاي متخلف را به پخش زنده مسدود مي‌كند؛ اما اين امر نتوانسته مانع از فعاليت‌هاي اينفووارز شود؛ چرا كه گردانندگان كانال‌هاي مسدودشده به‌راحتي مي‌توانند يك كانال ديگر بسازند و از آن به قابليت پخش زنده دسترسي داشته باشند.

فيسبوك هم به‌طور مشابه، توانايي جونز را براي استفاده از صفحات و حساب‌هاي متخصصي ديگر ناديده گرفته است. اين شبكه اجتماعي اگرچه جونز را از دسترسي به نمايه‌ي شخصي خود محروم كرده؛‌ اما او كماكان مي‌تواند در شوي زنده‌ي روزانه‌ي خود كه از وب‌سايت اينفووارز و كانال الكس جونز پخش مي‌شود، ظاهر شود. بنابراين روش‌هاي زيادي وجود دارد كه يك متخصص متخلف مي‌تواند از آن‌ها براي حضور در شبكه‌هاي اجتماعي استفاده كند.

درپيش‌گرفتن رويه‌هاي انضباطي و تنبيهي مداراگرايانه توسط پلتفرم‌ها و شبكه‌هاي اجتماعي شايد قابل‌توجيه به‌انديشه متخصصين بيايد؛ اما از آنجا كه دور زدن اين قوانين بسيار ساده است، جايي براي ترديد باقي نمي‌ماند كه مديران اين پلتفرم‌ها براي جلوگيري از انتشار محتواي مخرب، نفرت پراكني و اخبار جعلي بايد به‌طور جدي بازنگري در سياست‌هايشان را در دستوركار خود قرار دهند.