الكسا تا سال ۲۰۳۰ چه قابليت‌هاي جديدي پيدا مي‌‌كند؟

يك خانه‌ي هوشمند را در ۱۰ سال آينده تصور كنيد. شايد يك تلويزيون بزرگ در ذهن شما شكل بگيرد كه با يك دستور حركتي به بخشي از ديوار يا اثري هنري تبديل مي‌شود. خودروي خودران و ربات‌هاي خدمت‌گذار خانگي هم احتمالا بخشي از تصور شما از آينده خواهند بود. در اين‌ ميان تصور آينده‌ي دستيارهاي صوتي همچون الكسا خالي از لطف نيست؛ آينده‌اي كه شايد در آن الكسا از يك صدا در اسپيكر هوشمند به رباتي همراه وارد شود كه ارتباطي نزديك‌تر با متخصص خود دارد.

دستيارهاي هوشمند صوتي امروزه در نقاط بسياري از جهان به‌عنوان ابزارهاي متخصصدي و حتي الزامي خانگي شناخته مي‌شوند. آخرين آمار نشان مي‌دهد كه بيش از ۶۶/۴ ميليون متخصص در آمريكا (حدود ۲۶/۲ درصد از كل جمعيت) اكنون از يك اسپيكر هوشمند استفاده مي‌كنند. آمار مشابه در بريتانيا نيز با رقم ۲۲ درصد، نشان از محبوبيت نسبي اين نوع گجت‌ها دارد.

پيش‌بيني آينده‌ي دستيارهاي صوتي در نفوذ يا عدم نفوذ بيشتر به بازار آسان نيست. درواقع هنوز مطمئن نيستيم كه آمارهاي بالا در سال‌هاي پيش‌رو افزايش پيدا كنند. به‌علاوه هنوز نمي‌توان فرمانروايي حتمي آينده را در بازار دستيارهاي صوتي به الكسا، گوگل اسيستنت يا سيري تعلق داد. به‌هرحال صرف‌انديشه متخصصين از آينده‌ي سهم بازار، مي‌توان علاقه‌ي بالاي متخصصان به صدا و دستورهاي صوتي را تأييد كرد.

داده‌هاي آماري از Juniper Research نشان مي‌دهد كه فناوري‌هاي مبتني بر صوت در سال‌هاي پيش‌رو رشد قابل‌توجهي خواهند داشت. درواقع تعامل صوتي به‌مرور به برترين روش براي جست‌وجوي الكترونيك تبديل مي‌شوند. به‌علاوه قابليت‌هاي صوتي و دستيارهاي مبتني بر آن‌ها بيش‌ازپيش به موبايل‌هاي هوشمند، تلويزيون‌هاي هوشمند، ابزارهاي ردگيري سلامت و حتي خودروها اضافه خواهند شد. به‌هرحال همه مي‌دانيم كه استفاده از صدا براي تعامل با دستگاه هوشمند، سريع‌تر و راحت‌تر از تعامل با نمايشگر يا ديگر ابزارها خواهد بود.

دور اسكولر، هم‌بنيان‌گذار و مديرعامل Intuition Robotics درباره‌ي دستيارهاي صوتي و آينده‌ي تعامل صوتي مي‌گويد:

تغيير رويكرد از رابط‌هاي متخصصي نمايشگر به رابط‌هاي صوتي، حركتي منطقي است. چنين وضعيتي، امكان استفاده از بسياري مهارت‌هاي متفرقه‌ي ديگر را به متخصص مي‌دهد و او را در جريان تعامل‌ها حاضرتر مي‌كند. به‌علاوه ارتباط صوتي براي افرادي با معلوليت‌هاي بصري و حركتي و همچنين داراي دشواري در تعامل با كامپيوترها و موبايل‌هاي هوشمند، متخصصدي‌تر و آسان‌تر خواهد بود.

با وجود تمام مزيت‌هاي ذكرشده و دستورهاي متعدد قابل اجرا در دستيارهاي صوتي كنوني، هنوز بايد سطح هوشمندي آن‌ها افزايش پيدا كند تا متخصصان بيشتري به استفاده از اين ابزارهاي جديد فناوري ترغيب شوند.

بهبود هوشمندي الكسا

آمازون به‌صورت پيشرفته روش كار و تعامل الكسا را بهبود مي‌بخشد. سال گذشته، بهينه‌سازي‌هاي متعددي انجام شد تا قابليت حافظه به دستيار هوشمند آمازون اضافه شود. چنين قابليتي به الكسا امكان مي‌دهد تا تاريخ‌‌هاي مهم را به‌ ياد بياورد. به‌علاوه آن مي‌تواند زمينه‌ي مباحثه و مكالمه‌هاي گذشته را حفظ كند و درنتيجه، متخصص امكان مطرح‌كردن سؤال‌هاي پشت‌سرهم را خواهد داشت.

اين فناوري به‌مرور بهبود پيدا مي‌كند و تعامل‌هايي با ظاهر طبيعي‌تر برقرار مي‌شوند. درنهايت متخصصان حس مي‌كنند كه با يك انسان ديگر در تعامل هستند.

بسياري از به‌روزرساني‌هاي اخير الكسا تلاش مي‌كنند تا تعامل و گفت‌وگوي متخصص را با اين دستيار صوتي شبيه به گفت‌وگو با انساني ديگر (و نه كامپيوتر) كنند؛ البته تنها مهارت‌هاي مكالمه‌اي نياز به بهبود ندارند. پيشنهادهاي الكسا و همچنين روش كمك كردن به وظايف خانگي از سوي او، همگي بايد بهتر شوند تا هوش مصنوعي مذكور، از دستياري هوشمند به عضوي باارزش در هر خانه تبديل شود.

اسكولر درباره‌ي روش‌هاي تعاملي و هوشمندتر شدن الكسا مي‌گويد:

مدل كنوني تعامل در هسته‌ي خود تفاوت زيادي با استفاده از كامپيوتر و نوشتن يك سؤال در مرورگر ندارد. تا پيش از تغيير اين فرمت، حسي‌تر شدن آن و همچنين درك موضوع مباحثه و تعامل از سوي هوش مصنوعي، احتمالا متخصصدهاي زيادي براي دستگاه‌هاي هوشمند ايجاد نخواهد شد.

الكسا در بدن متحرك

يكي از راهكارهاي افزايش بهره‌وري الكسا، افزايش متخصصدهاي او در خانه و درك مفاهيم و موضوع‌هاي تعامل، با داشتن بدني فيزيكي قابل دسترسي خواهد بود. درواقع حضور فيزيكي و حتي حركت فيزيكي يك دستيار هوشمند، متخصصدهاي عملياتي آن را بيشتر افزايش مي‌دهد.

روهين پراساد، معاون و دانشمند ارشد Alexa Artificial Intelligence اعتقاد دارد كه الكسا در صورت تجهيز به بدن رباتيك و دوربين، كارايي بهتري خواهد داشت. او ابتداي سال جاري ميلادي در جريان كنفرانس هوش مصنوعي ديجيتال EmTech دانشگاه MIT دراين‌باره گفت:

تنها راه براي هوشمند كردن واقعي دستيار هوشمند، با اضافه‌كردن چشم و امكان كشف جهان به او قابل دستيابي است.

اضافه‌كردن بدن‌هاي فيزيكي به دستيارهاي هوشمند، امكان يادگيري مفاهيم بيشتر درباره‌ي جهان را به آن‌ها مي‌دهد. به‌عنوان مثال روتين‌هاي كاري، نحوه‌ي حركت و تعامل متخصص، مكان قرارگيري لوازم خانگي و ديگر فناوري‌هاي موجود در خانه، به‌مرور توسط هوش مصنوعي آموخته مي‌شود.

راهكار بالا در ساختن زمينه‌ي فكري، به الكسا كمك مي‌كند تا پيشنهادهاي شخصي‌سازي‌شده‌ي بيشتري ارائه كند. درنتيجه متخصص مي‌تواند وظايف دستي بيشتري را به كمك دستيار انجام دهد. به‌علاوه پيشگيري از چالش‌ها پيش از رخ‌دادن توسط چنين دستيار هوشمندي ممكن خواهد بود. درنهايت، خط مرز بين دستيار هوش مصنوعي و همراه رباتيك از بين مي‌رود. اسكولر درباره‌ي بهبودهاي فيزيكي در دستيار صوتي و تعامل‌هاي بهتر و طبيعي‌تر مي‌گويد:

ما تغيير مسيري از دستيارهاي صوتي به همراه‌هاي هوشمند را تجربه خواهيم كرد. كارگزارهاي هوش مصنوعي آينده شخصيت‌هاي قوي خواهند داشت و نيازهاي ما را پيش‌بيني مي‌‌كنند. آن‌ها به‌مرور هماهنگي و ادغام بيشتري با زندگي مردم پيدا خواهند كرد.كاربران ديگر نيازي به گفتن كامل و صريح نياز خود به دستيار صوتي نخواهند داشت. درعوض همراه هوشمند آن‌ها، مفهوم درخواست و موقعيت را درك كرده و به‌صورت فعالانه با متخصص تعامل مي‌كند. درنتيجه كمك كردن به متخصص هم آسان‌تر خواهد شد.اضافه‌كردن بدن‌هاي رباتيك به همراهان هوشمند مصنوعي، حركتي طبيعي خواهد بود. اين رويكرد، توانايي‌هاي متعددي را به آن‌ها اضافه مي‌كند تا تعامل طبيعي‌تري داشته باشند.

دوستاني از جنس هوش مصنوعي

در سال‌هاي اخير، نمونه‌هاي متعددي از ربات‌هاي خانگي به بازار عرضه شده‌اند كه هركدام ادعاي متخصصي خاصي دارند؛ به‌عنوان مثال فعاليت به‌عنوان دستيار، حيوان خانگي يا حتي دستيار براي فعاليت‌هاي فيزيكي، به‌عنوان متخصصد آن‌ها مطرح مي‌شود.

شركت‌هايي همچون Jibo, Sony Aibo, Anki Vector و Zoetic Kiki ربات‌هاي اجتماعي توليد كرده‌اند كه هم حيوان خانگي و هم دستيار شخصي هستند. برخي از آن‌ها حتي با هدف ايجاد اتصال احساسي به بازار آمده‌اند. ميتا يون، هم‌بنيان‌گذار و مديرعامل Zoetic درباره‌ي ربات شركتش مي‌گويد:

هدف اصلي Kiki تبديل شدن به يك همراه و دوست است. ما Kiki را به‌عنوان جايگزيني كامل براي حيوان خانگي توليد نمي‌كنيم بلكه او شخصيتي جديد در خانه‌ي شما خواهد بود. رباتي كه با شما تعامل مي‌كند و به‌نوعي در زندگي‌تان شريك خواهد بود.

ربات‌هاي همراه مانند Kiki كارهاي گوناگوني انجام مي‌دهند. به‌عنوان مثال آن‌ها به شما نگاه مي‌كنند و چهره‌تان را تشخيص مي‌دهند. به‌علاوه چنين گجت‌هايي با استفاده از حسگرها به لمس واكنش نشان مي‌دهند و مجهز به دستيار داخلي هوش مصنوعي شبيه به الكسا هم هستند؛ دستياري كه مطالعه‌كردن پيام‌ها، تماس و بسياري كارهاي ديگر را براي شما انجام خواهد داد.

با وجود تمام مزاياي بالا، همه‌ي متخصصان علاقه‌مند به داشتن يك حيوان خانگي رباتيك نيستند. درواقع تقاضاي بالايي براي ربات‌هاي اجتماعي در بازار وجود ندارد و نام‌هاي مشهور و بزرگ در ميان توليد‌كننده‌ها همچون Anki و Jibo هم فعاليت‌هاي خود را بسيار محدود كرده‌اند. با وجود چالش‌هاي مذكور اين سؤال ايجاد مي‌شود كه آيا واقعا ما در خانه‌هاي خود به ربات نياز داريم؟

اسكولر در پاسخ به سؤال بالا مي‌گويد كه نياز به ربات‌هاي خانگي وابستگي زيادي به هدف هوش مصنوعي و همچنين تجربه‌ي متخصصان دارد. به‌ بيان‌ ديگر اگر شما خانه‌ي شلوغي داشته باشيد و نيازي به حضور فيزيكي يك دستيار نداريد، بهترين حالت الكسا، به‌صورت ادغام‌شده در دستگاه‌هاي هوشمند ديگر خواهد بود. درمقابل، متخصصدهاي متنوعي وجود دارند كه رباتي با بدن فيزيكي را مفيدتر نشان مي‌دهند؛ به‌عنوان مثال متخصصان سالمند و تنها، نياز بيشتري به ربات‌هاي فيزيكي دارند.

تيم تحت مديريت اسكولر رباتي به‌نام WlliQ دارد كه طبق گفته‌هاي خودش، براي متخصصي بهينه نياز به بدن فيزيكي داشته است. او درباره‌ي طراحي ربات مذكور مي‌گويد:

ما طراحي خود را با تمركز روي جامعه‌ي افراد مسن انجام مي‌داديم كه نياز به متخصصدهاي متنوع تعاملي دارند. درواقع براي بهينه‌سازي تجربه‌ي آن‌ها و حسي‌تر، در دسترس‌تر و همدل‌تر كردن همراه هوش مصنوعي، بايد طراحي را به سمت ساختار فيزيكي‌ پيش مي‌برديم. در اين ساختار، هر المان فيزيكي هدف مشخصي دارد.

استفاده از رابط‌هاي متخصصي متنوع

محبوبيت و متخصصد تعامل صوتي رو به افزايش است، اما راه‌هاي متعدد ديگري هم براي ارتباط با دستيارهاي هوش مصنوعي در آينده پيدا خواهند شد؛ به‌عنوان مثال گفته مي‌شود، بسياري از شركت‌هاي بزرگ به‌دنبال توسعه‌ي راهكارهاي واقعيت افزوده و پوشيدني‌هاي چشمي براي تعامل هستند. هم‌اكنون نيز هدست‌هاي متعددي در دسترس مشتريان تجاري و توسعه‌دهنده‌ها قرار دارد. درنتيجه الكسا و ديگر دستيارهاي مبتني بر هوش مصنوعي مي‌توانند در تركيبي از رابط‌هاي متخصصي و روش‌هاي ورودي متنوع كار كنند. از ميان رابط‌ها مي‌توان به تركيب عينك‌ واقعيت افزوده، دستورهاي حركتي و دستورهاي صوتي اشاره كرد.

الكسا علاوه‌بر متخصصدهاي بالا مي‌تواند با ديگر انواع فناوري ادغام شود؛ فناوري‌هايي فراتر از محصولات خانه‌ي هوشمند كه درنهايت نياز به تعامل دائم را از بين مي‌برند. ماه گذشته گجت Fitbit Versa 2 با قابليت هماهنگي با الكسا معرفي شد. اگرچه هنوز متخصصد چنين تركيبي امتحان خود را پس نداده است، شايد بتوان آن را شروعي بر دوران هوش مصنوعي متمركز بر روتين حركتي، شرايط بدني و سلامت دانست.

شايعه‌ها ادعا مي‌كنند كه آمازون، توسعه‌ي گجت پوشيدني با قابليت هماهنگي با الكسا را در دستور كار دارد. محصول مورد انديشه متخصصين احتمالا با ردگيري فاكتورهايي همچون تنفس و ضربان قلب، حالت‌هاي احساسي متخصص را درك خواهد كرد. اگرچه چنين برنامه‌هايي در ظاهر رويكردي تهاجمي از فناوري را به زندگي متخصصان نشان مي‌دهند، شايد بتوان آن‌ها را اميدي به سمت دستيارهاي هوشمند متخصصدي‌تر دانست.

تصور كنيد كه الكسا در آينده حالت خستگي شما را تشخيص دهد. او در ادامه احتمالا حمام را براي يك دوش گرم آماده، نور خانه را كم كرده و تمامي قرارهاي ملاقات بعدازظهر شما را از طريق تلفن لغو مي‌كند. شايد تفكر و رويكرد گروهي اين‌چنيني را بتوان كليد متخصصد طولاني‌مدت الكسا دانست.

آمازون در نزديك‌ترين برنامه‌هاي آينده براي الكسا، طبيعي‌تر كردن ظرفيت‌ها، پيشنهادها و زبان دستيار صوتي را در دستور كار دارد. به‌ بيان‌ ديگر مهارت‌هاي مكالمه‌‌اي كاملا هوشمند، پيشنهادهاي كاملا شخصي‌سازي‌شده و حضور دائمي الكسا در فناوري‌هاي اطراف ما، نتيجه‌ي همين برنامه‌ها خواهد بود. به‌علاوه شايد شاهد يك همراه رباتيك باشيم كه به الكسا، بدن فيزيكي اضافه كند: بدني كه در اطراف ما حركت كرده و در وظايف گوناگون كمك مي‌كند. شايد هم پديده‌اي كاملا متفاوت در آينده انتظار ما را مي‌كشد.

براي درك عجيب بودن تصور از آينده، ۱۰ سال قبل را تصور كنيد. در آن زمان تقريبا همه‌ي ما به ايده‌ي وجود يك صداي بدون بدن در خانه‌هاي خود مي‌خنديديم. بسياري از فناوري‌هاي كنوني ديگر هم ۱۰ سال قبل غيرممكن به‌انديشه متخصصين مي‌رسيدند؛ درنتيجه هيچ‌يك از ما نمي‌دانيم كه ۱۰ سال آينده، چه تغييرهايي انتظارمان را مي‌كشند.