دانلود يا استريم؛ آيا سرويس‌هاي VoD هزينه تماشاي فيلم را كاهش داده‌اند؟

طي يك دهه‌ي گذشته با ارزان شدن استفاده از اينترنت و تغيير برخي فاكتور‌ها نظير غيرحجمي شدن بسته‌ها، عادت مصرف متخصصان نيز تاحدودي تغيير پيدا كرده است. انگشت زدن روي نشانه ابري دانلود و خيره شدن براي به پايان رسيدن چرخه انتظار تصوير آشنايي در شبكه‌­هاي اجتماعي براي تماشاي محتواهاي ويديويي است. محتواهايي كه حجم آن­ها به‌طور دقيق نوشته شده و از آنجايي كه سرويس‌­­هاي ارائه دهند اينترنت پهناي باند مصرفي براي اينستاگرام، تلگرام و واتساپ در بسته‌­هاي اينترنت بين­‌الملل محاسبه مي‌كنند، تكليف­مان براي دانلود كردن يا نكردن آن­ها مشخص است. اما در اين ميان حساب فيلم و سريال جدا است و يك سؤال هميشگي گوشه ذهن برخي طرفداران فيلم و سريال وجود دارد كه تماشاي الكترونيك ارزان‌تر تمام مي‌­شود يا دانلود؟ 

در حالت كلي دوعامل اصلي باعث شده تا بسياري از متخصصان به سمت سرويس‌هاي VoD بروند؛ اولين عامل تنوع بالا و همچنين اختيار متخصص در زمان ديدن محتواي انتخابي است. عامل دوم، هزينه‌‌اي است كه متخصص در قبال استفاده از اين سرويس‌ها متحمل مي‌شود. از انديشه متخصصين محتوايي از آنجايي كه VoD ادامه راه شبكه نمايش خانگي در فضاي الكترونيك است، تمام فيلم و سريال­‌هايي كه بعد از اكران سينمايي به‌صورت دي­‌وي‌­دي عرضه مي­‌شود را منتشر مي­‌كنند. از طرفي توليدهاي اختصاصي از جمله سريال­‌ها و برنامه‌­هاي موضوعي متفاوت هم جزئي از اين آرشيو انبوه است كه با يك حق اشتراك در دسترس متخصصان قرار مي‌گيرد. البته برخي متخصصان بنابر وجود برخي محدوديت‌ها به سراغ چنين سرويس‌هايي نمي‌روند. اين محدوديت‌ها متخصصان ايراني چه در بكارگيري سرويس‌هاي خارجي و چه داخلي همچنان به استفاده از روش دانلود واداشته است. البته در اين بين متخصصاني نيز وجود دارند كه اشكالي با محتواي سرويس‌هاي داخلي نداشته و ترجيح مي‌دهند تا به‌جاي دانلود كردن و تماشاي فيلم‌ها و سريال‌هاي مورد علاقه خود، مستقيما به سراغ سرويس‌هاي داخلي بروند. 

بعد از آنكه به دستور سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي و در راستاي كاهش هزينه­‌هاي مشتري، ترافيك‌­هاي داخلي و خارحي در تعرفه‌­هاي اينترنت غيرحجمي متمايز شد، هزينه­‌هاي استفاده از وب‌سايت‌­هاي داخلي هم كاهش چشمگيري پيدا كرد. از آن زمان تاكنون اپراتور‌هاي اينترنتي با درانديشه متخصصينگرفتن آستانه مصرف منصفانه، بسته­‌هاي حمايتي را به متخصصان ارائه مي­كنند كه حجم داخلي اين بسته­‌ها دوبرابر ترافيك بين‌­الملل است. براي مثال با حداقل هزينه ماهيانه ۸۰ هزارتومان، متخصصان مي‌­توانند بسته‌­هايي با ميانگين ۳۰۰ گيگابايت ترافيك داخلي و سرعت‌بالا دريافت كنند. در عين حال باتوجه به اينكه بيش از ۲۴ هزار وب‌سايت از جمله وب‌سايت‌­هاي استريم و UGC (مانند فيليمو، آپارات، نماشا، نماوا و ...) در ليست دامنه‌هاي اينترنتي با ميزباني داخلي ثبت شده‌­اند و ترافيك مصرفي آن­­ها نصف محاسبه مي­‌شود، عملا بسته ۳۰۰ گيگابايتي ترافيك داخلي براي برخي متخصصان كه مصرف پاييني دارند، نامحدود به شمار مي‌رود. در چنين شرايطي اگر ميانگين حجم مصرفي يك فيلم ۹۰ دقيقه­‌اي را ۱.۸ گيگابايت و يك اپيزود سريال ۶۰ دقيقه‌­اي را ۱.۲ گيگابايت در انديشه متخصصين بگيريم، متخصصان وب‌سايت‌­هاي ويديويي داخلي بايد در طول يك ماه بايد چيزي بيشتر از ۲۰۰ فيلم و سريال تماشا كنند تا بتوانند بسته اينترنتي­ ۳۰۰ گيگابايتي خود را به اتمام برسانند. بنابراين با يك حساب سرانگشتي و با درانديشه متخصصينگرفتن مجموع هزينه اينترنت و هزينه اشتراك VoDهاي داخلي، به‌انديشه متخصصين مي‌آيد استريم فيلم و سريال بيشتر از آنچه فكر مي­كنم ارزان تمام شود.

در دنيا استفاده از شبكه‌هاي اينترنتي يا  VOD تبديل به يك فرهنگ شده است. اختصاص بخش محسوسي از پهناي باند كل اينترنت به سرويس‌هاي استريم نظير نتفليكس گواهي بر اين ادعا است. نتفليكس بزرگ‌ترين سرويس توليد و ارائه‌ي محصولات ويديويي در جهان است. اين شبكه اينترنتي در ۱۹۰ كشور جهان مخاطب دارد كه تعداد آن‌ها در مجموع به حدود ۱۳۰ ميليون نفر مي‌رسد. اين مخاطبان، «روزانه» حدود ۱۲۵ ميليون ساعت از محتواي ارائه‌شده توسط نتفليكس را تماشا مي‌كنند. اين بدان معنا است كه پهناي باند مورد استفاده نتفليكس، از مجموع پهناي باند استفاده شده توسط يوتيوب و آمازون و هولو (همگي با هم) بيشتر است.

نتفليكس، يوتوب، آمازون و هلو رتبه ‏هاي اول تا چهارم استفاده از ترافيك اينترنت را به خود تخصيص داده‌اند كه متخصصان با پرداخت  اشتراك ارزان از ساعت ها فيلم و سريال بهره مي‏‌برند.

 به گزارش The Economic Times  و Whistleout در كشورهاي حوزه امريكا و استراليا دو عامل سرعت و پهناي باند دانلود اولويت اول استفاده از اينترنت هستند كه اپراتورها در بسته‏‌هاي پيشنهادي خود، توصيه استفاده از اشتراك نتفيليكس يا آمازون را به مدت زمان‌‏هاي مختلف مي‌دهند و كمپاني‏‌هاي جهاني استريمِ فيلم‏، محصولات خود را در قالب تعرفه‏‌هاي اينترنتي رايگان يا نيم بها همچون پلتفرم‏‌هاي ايراني، جهت حجم اينترنت متخصصان ارائه نمي‌دهند.

براي مثال يكي از محبوب‌ترين شركت‌هاي ارائه‌دهنده اينترنت در آمريكا شركت Mediacom است. شركت‌هاي ارائه‌دهنده اينترنت، علاوه بر اينترنت، تلفن ثابت و شبكه‌هاي تلويزيوني HD را همراه همان بسته‌هاي اينترنت و به‌صورت كابلي به خانه‌هاي مشتركان مي‌رسانند. در Mediacom ، سرعت دانلود تا ۱۰۰ مگابيت بر ثانيه، سرعت آپلود تا ۱۰ مگابيت بر ثانيه، حجم ۱۰٫۰۰۰ گيگابايت ماهانه در انديشه متخصصين گرفته شده است و نرم‌افزار محافظت از اينترنت به‌صورت رايگان عرضه مي‌شود كه اين امكانات با پرداخت ۵۵ دلار معادل ۷۱۲ هزار تومان امكان‌پذير خواهد بود.

اما آنچه كه در امريكا و استراليا علاوه بر سرعت بالا خدمات اينترنتي مهم است، حفاظت از اينترنت است، چراكه در اين كشور‌ها حفاظت از اينترنت معادل حفاظت از اقتصاد است. از اين رو اين كشورها با ارائه پهناي باند داخلي و بسته‌هاي پيشنهادي تعرفه اينترنت، سعي در حفظ كسب‌و‌كار و جلب رضايت مردم دارند. و پلتفرم‌هاي چون نتفليكس، آمازون و .... تمام تلاش خود را در جهت  بهبود كيفيت محتوا، ساخت فيلم و سريال و خدمات سايت خود مي‌‏كنند.

راهي كه بزرگان صنعت استريم دنيا رفته‌اند، مقدمه و آغاز مسيري است براي شبكه‌هاي اينترنتي داخلي تا به مانند غولي چون نتفليكس از بستر اشتراك به بستر توليد حركت كنند و اين افقي است كه شركت‌هاي داخلي بايد به آن برسند تا در آينده نزديك براي تمام مردم دنيا محتوا توليد كنند. اما براي گام نهادن در اين مسير مهم نياز به همراهي نهادها و شركت‌هاي خدماتي بستر وب هستند تا با ارائه خدمات درست و اصولي مبني بر قواعد بين‌المللي، همقدم در اين راه باشند.