داستان برند كوالكام، سفري از تحقيقات نظامي تا تراشه‌هاي موبايلي
كوالكام (Qualcomm Incorporated) شركت آمريكايي با حوزه‌ي فعاليت بين‌المللي است كه در زمينه‌ي توليد انواع نيمه‌هادي و تجهيزات مخابراتي فعاليت ميكند. آن‌ها تمامي روندها از طراحي تا ساخت و فروش تجهيزات مخابراتي متنوع را بر عهده دارند و امروزه بيش‌ازهمه در ميان متخصصان عادي با زيربرند اسنپدراگون و پردازنده‌هاي قدرتمند موبايل شناخته مي‌شوند.
توليد تراشه، پردرآمدترين بخش فعاليت كوالكام محسوب مي‌شود كه دركنار حوزه‌ي ثبت پتنت و اعطاي مجوز استفاده، درآمد و سود بالايي را سالانه به‌سمت اين برند آمريكايي روانه ميكند. مركز مديريت شركت كوالكام در سن‌ديگو كاليفرنيا قرار دارد و البته، ۲۲۴ دفتر بين‌المللي نيز براي آن‌ها فعاليت مي‌كنند. شركت مادر به‌نام كوالكام اينكورپوريتد فعاليت ميكند و ۲ زيرمجموعه‌ي اصلي آن‌ها، Qualcomm Technology Licensing Division و Qualcomm Technologies نام دارند.
تاريخچه تأسيس
باوجود آن‌كه اكثر علاقه‌مندان به دنياي فناوري، كوالكام را بيش از همه در قرن ۲۱ شناختند، دوران فعاليت آن شركت به سال‌هاي مياني قرن بيستم و دهه‌ي ۱۹۶۰ باز مي‌گردد. در سال ۱۹۵۹، ۲ هم‌كلاسي سابق رشته‌هاي مهندسي دانشگاه MIT به‌نام‌هاي اروين جيكوبز (Irwin Jacobs) و اندرو ويتربي (Andrew Viterbi) در يك كنفرانس دانشگاهي مجددا با هم ديدار كردند. ملاقات آن‌ها منجر به زنده شدن مجدد دوستي‌ها شد كه در سال‌هاي بعد به تشكيل شركت مشاوره‌اي و پايه‌گذاري كوالكام بزرگ انجاميد. هم‌كلاسي‌هاي قديمي MIT، ابتدا يك شركت مشاوره‌اي تأسيس و درنهايت، اولين شركت توليدكننده‌ي تجهيزت مخابراتي ديجيتال خود را در سال ۱۹۶۸ به‌نام Linkabit راه‌اندازي كردند.
بنيان‌گذاران لينكابيت
جيكوبز، در سال ۱۹۵۹ از MIT فارغ‌التحصيل شده بود و به‌عنوان استاد مهندسي برق شناخته مي‌شود. او در سال ۱۹۶۵، جزوه رايگاني به‌نام Principles of Communication Engineering چاپ كرد كه بعدها به «اولين جزوه رايگان راهنماي جامع ارتباطات ديجيتال» مشهور شد.
ويتربي، در حوزه‌ي تحقيقات فعاليت مي‌كرد. او درطراحي تجهيزات تلمتري اولين ماهواره‌ي موفق آمريكايي‌ها يعني Eplorer I نقش داشت. بهعلاوه، ويتربي يكي از پيش‌گامان توسعه‌ي فناوريهاي انتقال ديجيتال بود كه در سيستم‌هاي مخابراتي و تجهيزات ماهواره‌اي كارايي داشتند.
بنيان‌گذاران اصلي كوالكام، هر دو فارغ‌التحصيل MIT بودند
لينكابيت، محل تلاقي استعدادهاي جيكوبز و ويتربي بود. آن‌ها از تجربه‌هاي خود براي توسعه‌ي متخصصدهاي ارتباطي ماهواره‌اي استفاده كردند كه در صنعت تلويزيون، فوايد زيادي داشت. در آن سال‌ها مودمهاي ارتباطي بخش عظيمي از تحقيقات شركت را به خود اختصاص مي‌داد.
دركنار تحقيقات پيرامون مودمهاي ارتباطي، مسير جديدي نيز در فرايندهاي لينكابيت ايجاد شد كه بعدها به ظهور غولي در دنياي موبايل انجاميد. يكي از متخصصان آن شركت به‌نام كلين گيلهوسن، تحقيقاتي اوليه را پيرامون ريزپردازنده‌ها شروع كرد تا از آن‌ها در مودمهاي ماهواره‌اي استفاده شود. ريزپردازنده‌هاي لينكابيت يا LMP، درنهايت براي اولين‌بار در سال ۱۹۷۴ رونمايي شدند كه از نمونه‌هاي آماده در صنعت آن سال‌ها استفاده مي‌كرد.
جيكوبز در جواني
جيكوبز به‌سرعت كدنويسي براي پردازنده‌ي شركت خود را شروع كرده و در سخنراني‌هاي مختلف، آن را معرفي مي‌كرد. به‌مرور، مشتريان متعدد از جمله نيروي هوايي آمريكا به لينكابيت پيشنهاد دادند تا پردازنده‌هاي خود را در پروژه‌هاي آزمايشي آن‌ها به‌كار گيرند. يكي از اولين متخصصدهايي كه به‌سرعت براي LMP كشف شد، استفاده از آن‌ها در كابين فرمان هواپيماها بود.
در سال ۱۹۸۰، شركت لينكابيت از يك دفتر كوچك به سازماني عظيم با بيش از هزار متخصص تبديل شده بود كه درآمد سالانه‌ي ۱۰۰ ميليون دلاري داشت. در اوت همان سال، شركت لينكابيت با M/A-COM ادغام شد كه در حوزه‌ي فناوري تلويزيون‌هاي كابلي، انتقال داده و ديگر فناوريهاي الكترونيكي فعاليت مي‌كرد.
جيكوبز در سال ۱۹۸۳ به پيشرفت مناسبي در شركت جديد رسيده بود و به‌عنوان معاون ارشد آن فعاليت مي‌كرد. البته او و ويتربي هميشه با وجود موفقيت‌هاي پيش آمده، به‌دنبال حوزه‌هاي جديد و فناوريهاي نو هم بودند. فناوريهاي ماهواره‌اي موبايل، حوزه‌ي جديدي بود كه آن زوج را به خود علاقه‌مند كرد. آن‌ها فرصت‌هايي طلايي براي توسعه و پيشرفت در آن مشاهده كردند. فرصتي كه براي تأسيس كسب‌وكار جديد و سلطه بر بازار نوپاي آن سال‌ها، بسيار حياتي بود. به‌هرحال اگر آن‌ها مي‌توانستند چالش‌هاي ابتدايي صنعت را حل كنند، قطعا مزيت‌هاي رقابتي اولين بودن در بازار، به رشد آتي شركت كمك مي‌كرد.
بنيان‌گذارام كوالكام
ورود به صنعت حمل‌ونقل
بنيان‌گذاران لينكابيت، در سال ۱۹۸۵ شركت جديد را ترك كردند تا Qualcomm Inc را تأسيس كنند. نام شركت، با همفكري چند موسس ديگر، به‌معناي مخفف Quality Communications انتخاب شد. آن‌ها خدمات پيمانكاري تحقيق و توسعه را در حوزه‌هاي تخصص ارائه مي‌كردند كه بعدها در Business Week به‌نام «دفتري كوچك براي كارهاي نظامي» شهرت يافت. به‌هرحال، هدف نهايي آن‌ها پيادهسازي كسب‌وكاري هماهنگ براي فعاليت از تحقيق‌وتوسعه تا توليد محصولات بود.
راننده‌ي كاميون در حال استفاده از OmniTRACS
يكي از زمينه‌هاي اصلي تحقيقات كوالكام در آن سال‌ها، پيادهسازي فناوريهاي ارتباط ديجيتال ماهواره‌اي، با متخصصدهاي تجاري بود. البته، متخصصدهاي نظامي به‌عنوان فعاليت‌هاي اوليه‌ي آن‌ها شناخته مي‌شد، اما جيكوبز پس از مدتي متوجه شد كه صنعت حمل‌ونقل، فرصت بهتري براي فعاليت ارتباطات موبايلي (WMC) خواهد بود.
نياز تجاري مورد تمركز كوالكام، پيام‌رساني در حمل‌ونقل جاده‌اي بود
حمل‌ونقل جاده‌اي، بخش مهمي از بازار حمل‌ونقل در آمريكا بود كه در سال‌هاي اوج‌گيري فناوريهاي ديجيتال، مي‌توانست بيشترين بهره را از ارتباطات نوظهور وايرلس ببرد. در آن زمان، راننده‌هاي كاميون مجبور بودند تا در فواصل مشخص، حركت خود را متوقف كنند تا وضعيت كنوني بار و مسير را ازطريق تماس تلفني به كارفرما گزارش دهند. همان وقفه‌ي كوتاه، سرعت تحويل بار و بازدهي سيستم لجستيك را كاهش مي‌داد. بهعلاوه، كارفرماها نيز كنترل خاصي روي مسيرها، سفارش‌هاي ديگر و بازدهي راننده‌ها نداشتند. به‌عنوان مثال، به‌خاطر كمبود ارتباطات بي‌سيم، ممكن بود يك كاميون پس از تحويل بار به‌صورت خالي به مبدأ بازگردد، درحالي‌كه مي‌شد از ظرفيت آن براي حمل محموله‌اي ديگر استفاده كرد.
دركنار چالش‌هاي بالا، امكانات مناسب براي اطلاع‌رساني تحويل كالاها نيز وجود نداشت. درنهايت، جيكوبز و ويتربي راهكاري ايجاد كردند تا ارتباط بخش‌هاي درگير در فرايند حمل‌ونقل جاده‌اي، بهتر شود. آن‌ها از سال ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۸ روي طرحي كار كردند كه درنهايت، به سيستمي براي ارتباط دوطرفه‌ي پيام‌رساني و اعلام موقعيت انجاميد. با استفاده از آن سيستم، شركت‌هاي حمل‌ونقل مي‌توانستند به‌خوبي روند كاري راننده‌ها را كنترل كنند و شركت‌هاي ارسال و دريافت‌كننده‌ي كالاها نيز با راننده‌ها به‌صورت مستقيم در تماس بودند.
اولين محصول رسمي كوالكام، به‌نام OmniTRACS آماده‌ي عرضه به سيستم حمل‌ونقل شد كه از ماهواره‌هاي ارتباطي براي پوشش قار‌ه‌اي مسيرهاي حمل‌ونقل جاده‌اي استفاده مي‌كرد. فناوري اختصاصي پردازش سيگنال كوالكام، به‌گونه‌اي بود كه سيگنالهاي آن هيچ دخالتي در شبكه‌هاي ديگر نداشتند. تجهيزات گزارش موقعيت آن سرويس، يا با سيستم فدرال موقعيت‌يابي (GPS) دولت كار كرده يا توسط ماهواره‌اي اختصاصي سيگنال موقعيت‌يابي را ارسال و دريافت مي‌كردند. در آن ماهواره، كوالكام از سيستم گزارش موقعيت ماهواره‌اي اختصاصي خود استفاده مي‌كرد.
راننده‌هايي كه از سرويس كوالكام استفاده مي‌كردند، يك سخت‌افزار ترمينالي با يك صفحه‌كليد در كابين راننده داشتند كه با يك زيرساخت عظيم ارتباطي در سن‌ديگو تماس مي‌گرفت. آن زيرساخت اصلي، ارتباط بين راننده‌ها، شركت‌ها و كارفرمايان را فراهم مي‌كرد.
OmniTRACS هنوز ماشيني پول‌ساز براي كوالكام محسوب مي‌شود
كوالكام در سال ۱۹۸۸ آماده بود تا سيستم OmniTRACS را به‌صورت عمومي عرضه كند. جيكوبز از ۳۰۰ رهبر صنعت حمل‌ونقل جاده‌اي دعوت كرد تا در سن‌ديگو بروند در مراسم رونمايي از دستگاه چندين كيلوگرمي او حضور يابند. جلسه‌ي معرفي به‌خوبي پيش رفت چند ماه بعد، اولين مشتري تجاري كوالكام به‌نام Schneider National با آن‌ها قرارداد امضا كرد. آن‌ها در ويسكانسين فعاليت مي‌كردند و يكي از مهم‌ترين شركت‌هاي حمل‌ونقل جاده‌اي در آمريكا بودند.
قرارداد با شركت اشنايدر، ارزشي نزديك به ۲۰ ميليون دلار داشت و ۵ هزار كاميون نيز به شبكه‌ي اومني‌تركس اضافه مي‌كرد. همان قرارداد، درآمد كوالكام را تا پايان ۱۹۸۹ به ۳۲ ميليون دلار رساند. پس از رشد اوليه در آمريكا، كوالكام كسب‌وكار خود را به كانادا و اروپا هم توسعه داد و در اوت سال ۱۹۹۱، اولين ركورد سوددهي اومني‌تركس ثبت شد. در پاييز همان سال، مديران تصميم گرفتند تا شركت را به‌صورت عمومي در بورس عرضه كنند.
اولين نمونه‌هاي پردازنده‌هاي كوالكام
پس از عرضه‌ي عمومي سهام كوالكام، توسعه‌ي بين‌المللي با سرعت بيشتري ادامه پيدا كرد و كشورهاي ژاپن و برزيل، مقاصد بعدي برند آمريكايي بودند. با شروع سال ۱۹۹۲، بيش از ۲۳ هزار ترمينال اومني‌تركس در سرتاسر جهان نصب شده بودند و ۱۵۰ شركت حمل‌ونقل با ناوگاني تا ۵۰ هزار كاميون، از خدمات كوالكام استفاده مي‌كردند. هر روزه، حدود ۴۰۰ هزار پيام در شبكه‌ي پيام‌رساني اومني‌تركس ردوبدل مي‌شد. در سال ۱۹۹۳، مجله‌ي Fleet Owner بخش ويژه‌اي را به جيكوبز اختصاص داد و او را «مردي كه حل‌ونقل جاده‌اي را متحول كرد» ناميد.
انقلاب در صنعت تلفن همراه
اولين تلاش‌ها براي پيادهسازي شبكه‌هاي ارتباطي سلولي در دهه‌ي ۱۹۴۰ و توسط AT&T انجام شد. در سال ۱۹۷۰، كميسيون ارتباطات فدرال آمريكا قوانين لازم براي پيادهسازي شبكه‌هاي مذكور را نهايي كرد و در سال ۱۹۷۷، ساخت اولين برج‌هاي مخابراتي سلولي، در بالتيمور و واشنگتن رسانه‌اي شد.
راه‌اندازي نمونه‌هاي اوليه‌ي CDMA
با ورود به دهه‌ي ۱۹۸۰، صنعت تلفن‌هاي همراه (با شبكه‌هاي سلولي) در آمريكا در حال تولد بود و تا سال ۱۹۸۵، بيش از ۳۰۰ هزار آمريكايي از شبكه‌ي سلولي و تلفن‌هاي همراه داخل خودروي خود، تماس برقرار مي‌كردند. جيكوبز و ويتربي مطمئن بودند كه فناوري ارتباطي آنالوگ كه صنعت تلفن همراه با آن شروع به كار كرد، به‌زودي توسط سيگنالهاي ديجيتال منسوخ خواهد شد. به‌همين دليل آن‌ها شروع به طراحي و توسعه‌ي سرويسي كردند كه اميد داشتند به‌سرعت جايگزين سيستم‌هاي موجود شده و درنهايت همه‌ي تماس‌هاي همراه روي آن شبكه انجام شود.
معرفي و توسعه‌ي CDMA، پروژه‌ي زمان‌بر و مهم كوالكام شد
در سال ۱۹۸۹، انجمن شركت‌هاي فعال در صنعت ارتباطات همراه، استانداردي را براي آن نوع از تلفن‌ها پيادهسازي كرد كه شركت سوئدي اريكسون بنا كرده بود. آن استاندارد به‌نام Time Division Multiple Access يا TDMA شناخته مي‌شد كه مكالمه‌هاي تلفني را به بلوك‌هايي از داده‌هاي ديجيتال تبديل مي‌كرد كه به‌ترتيب و با استفاده از فركانس‌هاي راديويي، جابه‌جا مي‌شدند. درنهايت با پيادهسازي آن استاندارد، كارايي شبكه‌ها ۳ تا ۶ برابر ساختارهاي آنالوگ شد.
عكس يادگاري اولين متخصصان كوالكام
استانداردي كه جيكوبز و ويتربي براي تلفن‌هاي همراه در انديشه متخصصين داشتند، به‌نام Code Division Multiple Access با CDMA شناخته مي‌شد و رويكردي متفاوت با TDMA داشت. آن‌ها به‌جاي اختصاص دادن يك كانال فركانس كامل براي هر تماس تلفني، استاندارد CDMA هر تماس را با برچسبي اختصاصي علامت‌گذاري مي‌كرد كه تنها توسط گيرنده‌ي تماس قابل شناسايي و تفسير بود. پس از برچسب‌گذاري، تماس به ۱۰ بخش ديجيتالي تقسيم شده و در همه‌ي كانال‌هاي قابل دسترس تلفني پخش مي‌شد.
با نگاهي كلي متوجه مي‌شويم كه استاندارد CDMA، به‌صورت متخصصدي‌تري از فركانس‌هاي تلفن همراه استفاده مي‌كرد و در نتيجه، كيفيت صدا نيز حتي در فواصل دور، در آن بهتر بود. بهعلاوه، تعداد آنتن‌هاي مورد نياز براي پوشش منطقه‌اي خاص در آن استاندارد كاهش مي‌يافت. همچنين، تعداد تماس‌هاي قابل پوشش در وضعيت مشابه با TDMA، تقريبا دوبرابر بود كه ده برابر تلفن‌هاي آنالوگ هم مي‌شد.
برند آمريكايي كه از روزهاي اوليه فعاليتي جدي هم در توسعه‌ي تراشه و پردازنده داشت، براي بهبود هرچه بيشتر استاندارد خود، بار ديگر نياز به طراحي قلب تپنده داشت. كوالكام تراشه‌هاي ارتباطي را در نتيجه‌ي همين نياز توسعه دادد تا استاندارد CDMA با استفاده از آن‌ها در تجهيزات ارتباطي استفاده شود. درواقع، پردازنده‌ها هم براي دستگاه‌هاي مخصوص مصرف‌كننده و هم تجهيزات ارتباطي برج‌هاي مخابراتي طراحي و ساخته مي‌شدند.
دياگرام‌هاي توصيفي CDMA
كوالكام استاندارد خود را توسعه داده بود، اما به‌هرحال صنعت تلفن همراه از TDMA استففاده مي‌كرد. به‌همين دليل استاندارد CDMA مورد آزمايش قرار نمي‌گرفت و به‌نوعي تنها در وضعيت تئوري قرار داشت. با اين اوصاف، جيكوبز در مراسم سال ۱۹۸۹ انجمن فعالان صنعت تلفن همراه، استاندارد شركت خود را معرفي كرد. حاضران استقبال مناسبي از طرح آن‌ها داشتند و هم‌بنيان‌گذار كوالكام موفق شد حمايت شركت‌هاي بزرگ صنعت و قول سرمايه‌گذاري آن‌ها براي آزمايش CDMA را دريافت كند. آن‌ها مي‌خواستند با مطالعه‌هاي مختلف، برتري CDMA را بر TDMA ثابت كنند.
موانع متعددي بر سر راه پيادهسازي CDMA وجود داشت
كوالكام در طول سال ۱۹۸۹ موفق شد تا سرمايه‌اي نزديك به ۳۰ ميليون دلار براي تست شبكه‌ي خود جمع‌آوري كند. بهعلاوه هماهنگي با شركت‌هاي بزرگي همچون نوكيا، موتورولا، نورثرن تلكام و سوني نيز باعث شد تا فعاليتي مشاركتي براي مطالعه هرچه دقيق‌تر فناوري شكل بگيرد. مناطق اروپا، كانادا و ژاپن، محل آزمايش‌هاي اوليه‌ي CDMA شركت كوالكام بودند كه كيفيت، منطقه‌ي تحت پوشش و ظرفيت سلول‌هاي CDMA را مورد مطالعه قرار مي‌دادند.
در سال ۱۹۹۱، آزمايش‌هاي نهايي روي شبكه‌ي CDMA كوالكام شروع شد. ۱۴ شركت منطقه‌اي و بين‌المللي و توليدكنندههاي مختلف صنعت تلفن همراه، آزمايش ميداني روي فناوري شركت آمريكايي را شروع كردند. نتايج اوليه‌ي آزمايش‌ها به‌قدري قانع‌كننده بود كه انجمن فعالان صنعت، مطالعه مجدد استاندارد تماس‌هاي تلفن همراه را در دستور كار خود قرار داد.
توضيح ساده‌ي CDMA
مديران كوالكام از احتمال آن كه فناوري مورد توسعه‌شان، به استاندارد جهاني تبديل شود، شگفت‌زده بودند. البته، آن‌ها نگراني كلي هم داشتند كه زيرساخت‌هاي كشوري براي توسعه‌ي آن استاندارد، وجود نداشت. درواقع، براي توسعه‌ي سريع و گسترده‌ي آن استاندارد، بايد سيستم‌هاي شبكه و ايستگاه‌هاي ارتباطي با قدرت هرچه تمام‌تر و البته، با هزينه‌ي كوالكام توسعه مي‌يافتند. درنتيجه، شركت آمريكايي براي كسب سرمايه‌هاي بيشتر، در سال ۱۹۹۱ سهام خود را به‌صورت عمومي در بورس عرضه كرد كه منجر به جذب ۵۳ ميليون دلار سرمايه شد.
جيكوبز و ويتربي علاوه‌بر تلاش براي ورود هرچه قوي‌تر به صنعت تلفن همراه، تلاش مي‌كردند تا در فناوريهاي پيشرفته‌ي بيشتر نيز خودي نشان دهند. در سال ۱۹۹۱، كوالكام تحقيقات روي فناوري HDTV را با جديت شروع كرد. بهعلاوه، حوزه‌ي طراحي و ساخت تجهيزات پردازش سيگنال، سيستم‌هاي لينك داده، مودمهاي اختصاصي، بوردهاي اختصاصي VLSI، و چند پروژه‌ي طبقه‌بندي‌شده براي دولت آمريكا نيز در بين برنامه‌هاي تحقيقاتي كوالكام قرار داشتند.
ناوگان اختصاصي براي تست CDMA در تلفن‌هاي همراه ماشيني
كوالكام براي پيادهسازي استاندارد جديد، بايد پردازنده‌هاي مخصوص آن را هم توسعه مي‌داد
كوالكام دركنار برنامه‌هاي بالا، يك همكاري شركتي را با توليدكننده‌ي مشهور ماهواره، Loral Corporation شروع كرد تا شبكه‌‌اي از ماهواره‌هاي نزديك به جوّ زمين را توسعه دهند. آن پروژه به‌نام Globalstar شناخته مي‌شد كه بعدها و از آغاز سال ۱۹۹۸، فناوري CDMA را براي مناطقي از جهان عرضه مي‌كرد كه قابليت پيادهسازي شبكه‌هاي سلولي روي زمين را نداشتند. كوالكام علاوه‌بر آن پروژه، از Eudora رونمايي كرد كه يك نرم‌افزار بين‌پلتفرمي رايانامه بود و مجوز اصلي آن در اختيار دانشگاه ايلي‌نويز قرار داشت. تا سال ۱۹۹۷، تعداد متخصصان آن سرويس به ۱۸ ميليون نفر رسيد.
سال‌هاي پاياني قرن بيستم
شركت‌هاي بزرگ، باوجود آن كه از بيرون شايد ظاهري جذاب و پردرآمد داشته باشند، براي رسيدن به سوددهي نهايي مسير دشواري را در پيش دارند. كوالكام، در سال ۱۹۹۲ براي سومين سال پياپي ضرردهي مالي را تجربه مي‌كرد، اما فروش آن‌ها به‌سرعت رو به افزايش بود و آينده‌اي روشن براي آن برند آمريكايي تصور مي‌شود. در آن سال، برنامه‌هاي نهايي براي رونمايي رسمي از CDMA در حال انجام بود تا آن استاندارد در سال ۱۹۹۳ به‌صورت نهايي آماده‌ي بهره‌برداري شود.
نمونه مجوز پيادهسازي CDMA
براي نهايي‌سازي استاندارد CDMA، كوالكام قرارداد همكاري فناورانه را با نوكيا و همچنين تفاهم‌نامه‌ي اشتراك مجوز را با Northern Telecom امضا كرد. بهعلاوه، CDMA در كشورهاي كره، استراليا، سوئيس و آلمان معرفي شد و در پي آن، دفاتري منطقه‌اي در پيتزبورگ، دالاس، آتلانتا، سالت ليك سيتي و واشنگتن دي‌سي شروع به‌كار كردند. بهعلاوه، مجوزهاي FCC نيز براي پيادهسازي نهايي و تجاري‌سازي CDMA كسب شدند.
سرويس‌هاي ارتباطي شخصي يا PCS، مسئله‌اي جديد در آن سال‌ها محسوب مي‌شد كه كوالكام به صنعت ارتباطات سلولي معرفي كرد و گروهي با همكاري چند شركت، براي ايجاد متخصصدهايي در آن حوزه، تشكيل داد. با تركيب سرويس‌هاي سنتي تلفن همراه‌با خدماتي همچون پيج كردن، پيام‌رساني، فاكس و خدمات رايانامه در يك دستگاه تكي به‌نام Pocket Communicator، به‌انديشه متخصصين مي‌رسيد كه آينده‌ي CDMA با PCS تضمين شده باشد.
موبايل موبايل كوالكام
سال ۱۹۹۳، زمان بازدهي عظيم و سودآوري CDMA براي كوالكام بود. در آن زمان انجمن صنعت مخابرات آمريكا آن رويكرد را به‌عنوان استاندارد نهايي پذيرفت و چند شركت منطقه‌اي بل به‌همراه Altel Mobile، قراردادهايي را با كوالكام و شركت‌هاي مرتبط CDMA امضا كردند. بهعلاوه، شركت‌هاي بزرگ مخابراتي نيز به‌مرور پيادهسازي آن استاندارد را مورد آزمايش قرار دادند. شيلي، چين، هند، مالزي، پاكستان و روسيه نيز به‌مرور به مشتريان آن استاندارد اضافه شدند. دركنار توسعه‌ي آن فناوري، اومني‌تركس هنوز ماشين پول‌ساز كوالكام بود و هرساله، به تعداد مشتريان آن افزوده مي‌شد.
ورود به حوزه‌ي محصولات مخصوص مصرف‌كننده، آن‌چنان موفق نبود
رونمايي نهايي از استاندارد CDMA تا سال ۱۹۹۵ به تعويق افتاد، اما به‌هرحال پس از چالش‌هاي متعدد و حتي دعواهاي حقوقي بر سر پتنت، به‌مرور كشورهاي مختلف از آن استاندارد استفاده كردند. دراين‌ميان، خلأ توليدكنندههاي دستگاه‌هاي مخصوص مصرف‌كننده در بازار حس مي‌شد كه كوالكام در قراردادي با سوني، به‌نوعي آن را حل كرد. قرار بر آن بود كه طبق آن همكاري، سالانه تا يك ميليون تلفن همراه PCS به بازار عرضه شود.
راه‌اندازي نمونه‌هاي اوليه‌ي CDMA
اومني‌تركس تا سال ۱۹۹۴ تعداد مشتريان خود را به ۴۲۵ عدد رسانده بود و روزانه ۲.۵ مييون پيام و گزارش موقعيت ازطريق آن ردوبدل مي‌شد. واحدهاي ترمينالي آن سيستم به ۱۳ هزار عدد و كشورهاي ميزبان به ۲۵ عدد رسيده بود.
كوالكام تقريبا با تمامي اپراتورهاي مخابراتي و توليدكنندههاي بزرگ تجهيزات در بازارهاي هدف، وارد همكاري شده بود. آن‌ها مي‌خواستند بالاخره ايده‌ي دستگاه‌هاي DCMA PCS را به الزامي در بازار تبديل كنند. بالاخره در پايان سال ۱۹۹۵، اولين تماس‌هاي تلفني روي يك شبكه‌ي تجاري با استفاده از CDMA برقرار شد كه مشتريان اپراتور Primeco از آن بهره‌مند شدند. بهعلاوه، AirTouch نيز اعلام كرد كه درحال پيادهسازي نهايي استاندارد براي متخصصان در لس‌آنجلس است.
آزمايش CDMA در تلفن همراه موبايلي
شراكت كوالكام و سوني براي توليد تجهيزات مخصوص مصرف‌كننده، در سال ۱۹۹۶ سفارش‌هايي به مجموع ارزش ۸۵۰ ميليون دلار دريافت كرد. اولين محموله‌ي محصولات آن همكاري نيز براي ارائه به مشتريان اپراتور Primeco آماده شد. البته، آن محصولات يك باگ نرم‌افزاري اوليه داشتند كه مهندسان كوالكام با حضور در انبارهاي پرايمكو، آن را برطرف كرده و دستگا‌ه‌ها را براي عرضه آماده كردند. ۴۰ هزار موبايل تلفن همراه با برند Q Phone به بازار عرضه شد كه شكايت سريع موتورولا را درباره‌ي كپي طراحي از موبايل StarTAC به‌همراه داشت. البته، درنهايت آن شكايت به سود كوالكام به پايان رسيد.
Primeco اولين مشتري جدي CDMA شد
تا ميانه‌هاي سال ۱۹۹۷، حدود ۵۷ درصد از تمامي سيستم‌هاي وايرلسي در دست ساخت، از استاندارد CDMA كوالكام پيروي مي‌كردند كه در آن زمان ۴ ميليون متخصص داشت. سفارش موبايل و تجهيزات ديگر از كشورهاي چين، كره، روسيه و چين نيز دركنار شركت‌هاي آمريكايي همچون پرايمكو و اسپرينت به‌سمت كوالكام سرازير مي‌شدند كه فروش بيش از يك ميليارد دلار را براي شركت مشترك آن‌ها با سوني، به‌همراه داشت. درآن‌ميان، اومني‌تركس نيز هنوز وظيفه‌ي توسعه و سوددهي را براي كوالكام انجام مي‌داد.
كارمندان كوالكام درحال نهايي‌سازي CDMA در يك مركز تماس
تولد ARM و توسعه‌ي پردازنده‌ها
كوالكام كه در سال‌هاي فعاليت بخش عظيمي از درآمد خود را از فروش مجوز ساخت تجهيزات مخابراتي، خصوصا پردازنده‌هاي مرتبط كسب مي‌كرد، مجوزي بزرگ و آينده‌دار به‌نام ARM هم داشت كه در سال ۱۹۹۸، اولين نمونه از آن فروخته شد. در آن سال‌ها، به‌مرور عرضه‌ي پردازنده‌ها طبق آن استاندارد افزايش مي‌يافت. آن روند، كوالكام را به يكي از تأمين‌كننده‌هاي اصلي تراشه‌هاي مبتني بر ARM در جهان تبديل كرد كه پردازنده‌هايش در هزاران موبايل موبايل استفاده مي‌شدند.
محصول قابل‌توجه آن سال‌ها براساس فناوري ARM، پردازنده‌ي MSM3000 بود كه با فرايند ۰.۳۵ ميكروني توليد مي‌شد. يك سال بعد، نسخه‌ي پيشرفته‌تر، MSM3100 با استفاده از هسته‌ي پردازشي ARM7TDMI عرضه شد.
عكس يادگاري متخصصان كوالكام با جيكوبز
در سال‌هاي پاياني قرن بيستم، رشد و توسعه‌ي كوالكام به‌حدي رسيده بود كه به‌انديشه متخصصين مي‌رسيد رؤياي بنيان‌گذاران در حال به حقيقت پيوستن بود. آن‌ها مي‌خواستند كسب‌وكاري در حوزه‌ي ارتباطات داشته باشند كه بر بازار آن سلطه يابد كه به‌انديشه متخصصين مي‌رسيد در حال رسيدن به آن بودند.
سال‌هاي اخير و وضعيت كنوني برند كوالكام
با ورود به قرن ۲۱، تلاش‌هاي مديران برند آمريكايي براي تبديل شدن به برندي جهاني، بيشازپيش قوت گرفت. آن‌ها تلاش مي‌كردند تا فناوري CDMA خود را تا حد امكان در كشورهاي ديگر توسعه دهند كه البته، در آن مسير با چالش‌هايي هم روبه‌رو بودند. آن‌ها تنها توليدكننده‌ي تجهيزات مرتبط بودند و به‌همين دليل، شركت‌هاي داخلي در كشورهاي مختلف، ريسك همكاري با يك بازيگر انحصاري در بازار را نمي‌پذيرفتند.
مركز تحقيقات و مديريت كوالكام در سن‌ديگو
كوالكام براي افزايش شانس خود در توسعه‌ي فناوري CDMA، تصميم گرفت تا محدوديت‌هاي پيادهسازي و ساخت تجهيزات در آن حوزه را كمتر كند. آن‌ها مجوز ساخت تجهيزات را به شركت‌ها مي‌دادند و هدف از آن كار، گسترش فناوري و سپس، نفوذ هرچه بيشتر با استفاده از مزيت‌هاي رقابتي ارزشي بود. يكي از اهداف اصلي شركت در آن سال‌ها، كشور چين بود كه پيش‌بيني مي‌شد تا پايان سال ۲۰۰۰، ۷۰ ميليون مشترك تلفن همراه داشته باشد. البته، چيني‌ها هنوز استاندارد اروپايي GSM را ترجيح مي‌دادند كه كوالام با عقد قرارداد با ۷ توليدكننده‌ي تلفن همراه، تلاش كرد تا با افزايش استفاده از استاندارد، اپراتورها را مجبور به پذيرش آن كند و درنهايت در سال ۲۰۰۲ موفق شد.
روند توسعه‌ي پردازنده‌هاي كوالكام در قرن ۲۰
ورود به بازار اروپا با فناوري CDMA، ابتدا با لابي‌هاي گسترده‌ي اريكسون با چالش‌هاي متعددي روبه‌رو شد. درنهايت يك دعواي حقوقي و در پي آن همكاري با اريكسون، برند آمريكايي را به اروپا نيز وارد كرد. با كنار رفتن موانع CDMA، زمان آن رسيده بود كه كوالكام، تحقيق و توسعه روي نسل سوم يا 3G ارتباطات مخابراتي را هم ادامه دهد.
فناوري 3G درواقع با پردازنده‌ي MSM5000 كوالكام و در سال ۱۹۹۹ رونمايي شده بود. به‌مرور، توليدكنندههاي متعدد موبايل‌هاي موبايل، از پردازنده‌هاي شركت آمريكايي براي پيوستن به نسل جديد شبكه‌ي مخابراتي استفاده مي‌كردند. يك سال بعد، محقق افسانه‌اي كوالكام، ويتربي، بازنشسته شد.
در سپتامبر سال ۲۰۰۳، كوالكام به ركور عرضه‌ي يك ميليارد تراشه‌ي MSM رسيد. گيلهوسن در آن سال وظيفه‌ي اعلام خبر و سخنراني پيرامون آن را داشت. او در صحبت‌هاي خود گفت:
ما به‌خوبي متوجه شده‌ايم كه پيادهسازي و توسعه‌ي فناوري CDMA، بيش از همه نياز به طراحي و عرضه‌ي گسترده‌ي تراشه‌هاي اختصاصي دارد.
پائول جيكوبز دركنار پدر
در سال ۲۰۰۵، يك تغيير ساختار اساسي در كوالكام رخ داد. پائول اي جيكوبز، پسر بنيان‌گذار شركت اروين جيكوبز، به‌عنوان مديرعامل انتخاب شد و پدرش، تمركز اصلي خود را روي پتنت‌هاي مرتبط با CDMA گذاشت. پائول در بدو ورود، بسياري از پروژه‌هاي تحقيق و توسعه‌ي شركت را به اينترنت اشياء اختصاصي داد و تا سال ۲۰۱۳، در سمت مديريت باقي ماند.
تولد اسنپدراگون
اسنپدراگون، برند تجاري پردازنده‌هاي كوالكام بود كه در سال ۲۰۰۷ و پس از چند سال تحقيق و توسعه در طراحي‌هاي متعدد، به‌عنوان برند پردازنده‌هاي تجاري شركت معرفي شد. به‌هرحال، عرضه‌ي آن برند باعث شد تا كوالكام بيشازپيش در پردازنده‌هاي پرقدرت موبايلي خود را نشان دهد. ۲ سال بعد هم زيربرند پردازنده‌هاي گرافيكي موبايل از AMD خريداري شد و آدرنو نام گرفت. تركيب پردازنده‌هاي گرافيكي با اسنپدراگون‌هاي تازه‌نفس، كوالكام را بيشازپيش در بازار پردازنده‌هاي موبايلي به شهرت رساند.
يكي از اولين نمونه‌هاي اسنپدراگون
در سال‌هاي پاياني دهه‌ي ۲۰۰۰، تقاضا براي لپ‌تاپ‌هاي كوچك (Netbook) به اوج رسيده بود. كوالكام نيز به‌عنوان عرضه‌كننده‌ي پردازنده‌هاي موبايلي، فرصت مناسبي در بازار لپ تاپ مي‌ديد و به‌مرور خود را به رقيبي جدي براي اينتل و زيربرند Atom تبديل كرد. كوالكام براي ورود به آن بازار، از برند Gobi استفاده كرد كه قبلا در توسعه‌ي اسنپدراگون هم نقش داشت.
تولد اندرويد، نقطه‌ي عطفي در تاريخ كوالكام و اسنپدراگون شد
تولد اندرويد در سال ۲۰۰۸ و عرضه‌ي آن روي موبايل HTC با تراشه‌ي MSM7210A، نقطه ي عطف ديگري براي كوالكام و زيربرند اسنپدراگون محسوب مي‌شد. در آن زمان ال‌جي و سامسونگ هم آماده‌ي عرضه‌ي موبايل اندرويدي در سال ۲۰۰۹ بودند و سوني اريكسون هم فعاليت‌هاي جدي خود را شروع كرده بود.
در نمايشگاه MWC 2013، رخداد مهمي براي برند اسنپدراگون پيش آمد. كوالكام پس از چند دوره معرفي نسل‌هاي متعدد از پردازنده‌هاي آن برند، تصميم گرفت تا نام‌گذاري عددي ساده‌تر را براي آن‌ها پياده كند. پردازنده‌ي پرچم‌دار Snapdragon 800 در آن نمايشگاه معرفي شد كه به‌طور اختصاصي براي استفاده در موبايل‌هاي حرفه‌اي طراحي شده بود.
استيون مالنكاف
زيربرند اسنپدراگون در سال‌هاي بعد در دسته‌بندي‌هاي متعدد ۴۰۰، ۶۰۰، ۷۰۰ و ۸۰۰ معرفي شد كه هر كدام براي دسته‌اي خاص از موبايل‌هاي هوشمند اندرويدي طراحي مي‌شدند. نفوذ برند آمريكايي به بازار موبايل‌هاي هوشمند با همان پردازنده‌ها به‌حدي رسيد كه ديگر تصور نمي‌شود برندي بتواند آن حجم از بازار را در اختيار بگيرد. البته، در سال‌هاي اخير علاوه‌بر رقيبي همچون مدياتك در بازار ميان‌رده و پايين‌رده، پردازنده‌هاي اختصاصي شركت‌ها مانند اكسينوس و كرين (خصوصا با اشكالات پيش آمده بين چين و آمريكا)، بازار اسنپدراگون را تهديد مي‌كنند.
درحال‌حاضر، جديدترين نسخه‌ي پردازنده‌هاي حرفه‌اي اسنپدراگون، به‌نام Snapdragon 855 در بازار وجود دارد كه بالاترين آمار سرعت كلاك را به خود اختصاص مي‌دهد. از رقباي اصلي آن مي‌توان به پردازنده‌هاي Exynos 9810 و Kirin 980 و همچنين سري بايونيك اپل اشاره كرد.
پس از جيكوبز، استيون مالنكاف به‌عنوان مديرعامل اننتخاب شد كه تصميم گرفت تمركز فعاليت‌هاي برند آمريكايي را به فناوريهاي بي‌سيم براي خودروها، دستگاه‌هاي پوشيدني و ديگر بازارهاي جديد معطوف كند. مالنكاف هنوز هم به‌عنوان مديرعامل كوالكام فعاليت ميكند. طبق آخرين آمار، درآمد برند آمريكايي در سال ۲۰۱۷ حدود۲۲.۳ ميليارد دلار و تعداد متخصصان نيز در سرتاسر جهان ۳۳۸۰۰ نفر اعلام شد.
هم انديشي ها