داستان برند AMD: توليدكننده بزرگ پردازنده و گرافيك

اي ام دي (AMD) با نام كامل ادونسد مايكرو ديوايسز (Advance Micro Devices) شركتي آمريكايي در صنعت توليد پردازنده است. دفتر اصلي AMD در سانتا كلارا واقع شده و تمركز اصلي محصولات اين شركت، پردازنده‌هاي كامپيوتري با مصارف تجاري و خانگي است.

محصولات اصلي اي‌ام‌دي عبارتند از ريزپردازنده‌ها، چيپست‌ مادربرد، پردازنده‌هاي تعبيه‌شده (امبدد) و پردازنده‌هاي گرافيكي كه براي طيف وسيعي از مصرف‌كنندگان (از سرورها و كامپيوترهاي پيشرفته تا متخصصان عادي) توليد مي‌شوند.

AMD دومين توليدكننده و توزيع‌كننده‌ي پردازنده‌هاي x86 در جهان است و تنها شركتي است كه به‌عنوان رقيب جدي اينتل در اين بازار شناخته شده است. AMD در بازار پردازنده‌هاي گرافيكي نيز سهم بزرگي دارد و پس از خريد شركت ATI در سال ۲۰۰۶، به همراه رقيب جدي‌اش يعني انويديا، بازار پردازنده‌هاي گرافيكي را تحت سلطه دارد.

شركت AMD در ‍۱ مي ۱۹۶۹ (۱۱ ارديبهشت ۱۳۴۸) توسط جري سندرز و هفت متخصصش از شركت فيرچايلد سمي‌كانداكتر (Fairchild Semiconductor) تأسيس شد. سرمايه‌ي اوليه‌ي اين شركت، ۱۰۰ هزار دلار بود. سندرز به‌عنوان يك مهندس برق در آن شركت مدير بازاريابي بود. شركت فيرچايلد از لحاظ همراهي از متخصصان، فرصت‌هاي پيشرفت و انعطاف‌پذيري در محصولات، با اشكالات جدي روبه‌رو بود و به‌همين دليل، سندرز مانند بسياري از مديران مياني اين شركت، از شرايط ناراضي بود و تصميم به جدايي گرفت.

مديران اي‌ام‌دي در سپتامبر سال ۱۹۶۹ دفتر اصلي شركت را از سانتا كلارا به سانويل در كاليفرنيا منتقل كردند. آن‌ها به سرعت به فكر كسب درصد مناسبي از سهم بازار افتادند و خود را به‌عنوان توليدكننده‌ي پردازنده‌هاي طراحي‌شده توسط شركت فيرچايلد و نشنال سمي‌كانداكتر (National Semiconductor) معرفي كردند.

آن‌ها از همان ابتدا به دنبال كسب استانداردهاي بالا بودند تا رضايت مشتريان قطعات كامپيوتري را تأمين كنند. اولين استاندارهاي محصولات AMD، استاندارهاي نظامي ايالات متحده‌ي آمريكا بودند كه خيال مشتريان را از ناپايداري ريزپردازنده‌ها راحت مي‌كردند.

اولين محصول اي ام دي در نوامبر سال ۱۹۶۹ توليد شد. Am9300 يك شيفت رجيستر چهار بيتي بر پايه‌ي معماري MSI (يكپارچه‌سازي در مقياس متوسط) بود كه در سال ۱۹۷۰ به بازار عرضه شد. يك سال بعد، اولين محصول اختصاصي شركت AMD يعني Am2501 طراحي و ساخته شد كه موفقيت زيادي نيز براي آن‌ها به‌دنبال داشت.

پرفروش‌ترين محصول اوليه‌ي اي‌ام‌دي، يك ضرب‌كننده‌ي دودويي بود كه تحت عنوان Am2505 در سال ۱۹۷۱ عرضه شد. اين ضرب‌كننده در آن سال‌ها سريع‌ترين مدل موجود در بازار بود.

ورود اي‌ام‌دي به بازار رم در سال ۱۹۷۱ اتفاق افتاد. jdl rvlc در آن سال يك حافظه‌ي رم ۶۴ بيتي دوقطبي با نام Am3101 طراحي و توليد كرد. سال ۱۹۷۱ با افزايش فروش محصولات AMD و رسيدن به ركورد فروش سالانه‌ي ۴٫۶ ميليون دلار همراه بود. اين شركت تا سال‌ها پس از تأسيس وارد بازار ريزپردازنده‌ها نشد. اي ام دي در سال ۱۹۷۲ و پس از عرضه‌ي عمومي سهام، سازنده‌ي مدارهاي MOS/LSI شركت اينتل و محصولاتي همچون شيفت رجيستر‌هاي Am14/1506 و Am14/1507 بود.

اولين ريزپردازنده‌ي جهان در سال ۱۹۷۱ توليد شد. اينتل اين محصول چهار بيتي را با نام 4004 معرفي كرد و چهار سال بعد، اي‌ام‌دي اولين محصول خود در اين بازار را معرفي كرد. رقيب اينتل با مهندسي معكوس Intel 8080، پردازنده‌ي خود را با نام Am9080 به بازار عرضه كرد.

اولين محصول كاملا اختصاصي اي‌ام‌دي در بازار پردازنده، AM2900 بود. البته اين محصول را نمي‌توان به‌عنوان پردازنده شناخت؛ چرا كه AM2900 مجموعه‌اي از قطعات بود كه براي ساخت يك پردازنده‌ي ماژولار چهار بيتي استفاده مي‌شد.

اولين تفاهم‌نامه‌ي رسمي همكاري اي ام دي با يك شركت خارجي، به شركت آلماني زيمنس تعلق دارد. زيمنس قصد داشت با همكاري شركت اي ام دي، علاوه بر پيشرفت فناوري‌هاي موجود، راه ورود به بازارهاي آمريكا را نيز هموار كند. اين همكاري با خريد ۲۰ درصد از سهام اي‌ام‌دي شروع شد. شركت آلماني با خريد اين سهام، سرمايه‌ي مناسبي را وارد AMD كرد تا خط توليد محصولات آن‌ها، پيشرفت قابل ملاحظه‌اي داشته باشد.

همكاري زيمنس و اي ام دي منجر به تأسيس شركت Advance Micro Computers در سيليكون ولي و آلمان نيز شد. تأسيس اين شركت، زمينه را براي ورود جدي AMD به بازار طراحي و ساخت ريزپردازنده‌ها فراهم كرد.

در پايان سال مالي ۱۹۷۸، فروش اي ام دي به بيش از ۱۰۰ ميليون دلار رسيد و يك سال بعد، سهام اين شركت به‌صورت رسمي در بازار سهام نيويورك عرضه شد. در همان سال، كارخانه‌هاي توليدي اين شركت در آستين تگزاس، سن‌آنتونيو، پنانگ در مالزي و مانيل در فيليپين شروع به كار كردند. توليد محصولات نيمه‌هادي براي صنعت مخابرات نيز از سال ۱۹۸۰ جزو مأموريت‌هاي اي ام دي شد. اين صنعت در آن سال‌ها رشد بسيار سريعي پيش روي خود مي‌ديد.

البته پس از مدتي، اختلافات بين آلماني‌ها و آمريكايي‌ها در مورد مديريت شركت مايكرو كامپيوترز بالا گرفت و اي ام دي مجبور شد سهم زيمنس را از بخش آمريكايي اين شركت بخرد. پس از چند سال آن‌ها محبور به تعطيل كردن اين شركت شدند و از سال ۱۹۸۱، به‌طور جدي تمركز خود را روي توليد محصولات طراحي شده توسط اينتل گذاشتند. اين محصولات، اولين ريزپردازنده‌ها با معماري x86 بودند.

ورود AMD به بازار ريزپردازنده‌هاي x86 به كمك غول كامپيوتري آن سال‌ها يعني IBM اتفاق افتاد. IBM به‌عنوان يكي از بزرگ‌ترين توليدكنندگان كامپيوتر در جهان، به‌دنبال تأمين‌كننده‌ي مناسب ريزپردازنده براي كامپيوترهايش بود. به همين دليل آن‌ها در مورد طراحي‌هاي مختلف با اينتل مشورت كردند و قصد داشتند قرارداد تأمين اين قطعات را با اينتل امضا كنند. اينتل اولين ريزپردازنده‌ها با معماري x86 را در سال ۱۹۷۸ توليد كرد.

از طرفي آي بي ام نگران اين بود كه يك شركت به‌تنهايي نتواند تمام نياز آن‌ها به ريزپردازنده‌ها را تأمين كند. به همين‌ خاطر اينتل را متقاعد كرد تا امتياز توليد ريزپردازنده بر پايه‌ي معماري x86 رابه توليدكننده‌ي ديگر هم اهدا كند. اينتل كه قصد ترك اين قرارداد را نداشت، با شرايط آي‌بي‌ام موافقت كرد و امتياز توليد ريزپردازنده‌هاي Intel 8086 را در قراردادي ۱۰ ساله به اي ام دي داد.

شركت طراح نيز مي‌توانست در عوض، طراحي محصولات مشابهي را از شركت توليدكننده دريافت كند. البته تمام حقوق ساخت و اهداي مجوز در اختيار شركت طراح باقي مي‌ماند. در نهايت پس از پنج سال هر يك از اين شركت‌ها مي‌توانست قرارداد را فسخ كند. با توجه به زمان امضاي اين قرارداد مي‌توان به اين نتيجه رسيد كه بيشترين سود از آن، به شركت AMD رسيد كه توانست طراحي‌هاي محصولات انقلابي اينتل يعني ۸۰۸۶، ۸۰۱۶۲ و ۸۰۲۸۶ را در اختيار بگيرد.

اي‌ام‌دي از همان زمان شروع قرارداد در سال ۱۹۸۲، توليد انبود محصولات اينتل را شروع كرد. دو سال بعد، آن‌ها نسخه‌ي كپي‌شده‌ي پردازنده‌ي اينتل ۸۰۲۸۶ را توليد كردند. اين محصول كه Am286 نام داشت، براي بازار پرتقاضاي كامپيوترهاي آي‌بي‌ام و كامپيوترهاي مشابه (IBM Clones) عرضه مي‌شد.

قدم بزرگ اي‌ام‌دي در توسعه‌ي استاندارد توليد ريزپردازنده در سال ۱۹۸۳ برداشته شد و اين شركت با تدوين استاندارد توليد INT.STD.1000، بالاترين كيفيت توليد در صنعت را به خود اختصاص داد.

اي‌ا‌م‌دي در دهه‌ي ۱۹۹۰ صرفا به توليد پردازنده‌هاي كپي يا ساخت محصولات ديگر شركت‌ها مشغول نبود. آن‌ها با هزينه‌ي زياد در بخش تحقيق و توسعه، پيشرفت‌هاي زيادي در بازار رم و رام داشتند. اولين محصول انقلابي اي ام دي در اين بازار، يك اي‌پي‌رام ۵۱۲ كيلوبايتي بود كه در سال ۱۹۸۴ عرضه شد. در همان سال، اين شركت در دسته‌بندي ۱۰۰ شركت برتر آمريكا قرار گرفت و با افزايش فروش، توانست در ليست فورچون ۵۰۰ سال ۱۹۸۵ وارد شود.

در ميانه‌هاي سال ۱۹۸۵، بازار ريزپردازنده‌ها در آمريكا با بحراني جدي روبرو شد. ژاپني‌ها با ورود به اين بازار، ارزش محصولات را به مقدار قابل توجهي كاهش دادند و از طرفي، كمبود نوآوري و محصولات جديد نيز بازار را تحت تاثير قرار داده بود.

در اين ميان AMD بار ديگر روي بخش تحقيق و توسعه‌ي خود تمركز كرد. آن‌ها برنامه‌اي جدي براي طراحي و توليد يك محصول جديد در هر هفته را به دستور كار خود اضافه كردند و تا پايان سال مالي ۱۹۸۶، ۵۲ ريزپردازنده‌ي جديد طراحي كردند. از طرفي، لابي قوي اين شركت با دولت آمريكا باعث شد تا تحريم‌هاي اساسي براي محصولات ژاپني در انديشه متخصصين گرفته و از كاهش بيش از پيش ارزش توسط آن‌ها جلوگيري شود.

خروج از بازار حافظه‌هاي تصادفي پويا (DRAM) و تمركز روي ساخت سيستم‌هاي سيماس، از برنامه‌هاي بعدي اي‌ام‌دي بود. آن‌ها در سال ۱۹۸۶، قدم بزرگ بعدي خود را برداشتند و با توسعه‌ي يكي از محصولات اوليه‌ يعني Am2900، بخشي جديد به نام پردازنده‌هاي Am29000 يا 29K را به خط توليد محصولات خود اضافه كردند. اين محصولات بيشتر روي سيستم‌هاي امبدد تمركز داشتند.

البته اي‌ام‌دي از سال ۱۹۸۵ و پس از عرضه‌ي اولين پردازنده‌ي ۳۲ بيتي اينتل به دنبال توليد محصول اختصاصي خود بود؛ اما اينتل با طرح شكايت و رجوع به قرارداد نوشته‌شده، توانست چند سال توليد اين محصول را به تعويق بيندازد.

نكته‌ي جالب در مورد اولين محصول اختصاصي AMD اين است كه Am386 با وجود استفاده از معماري اينتل ۸۰۳۸۶، داراي سرعت پردازش ۴۰ مگاهرتز و بيشتر از محصول اينتل بود. اين محصول از همان طراحي سوكت اينتل بهره مي‌برد و به همين دليل، مي‌توانست به‌عنوان يك گزينه‌ي ارتقا براي مشتريان محصولات اينتل عرضه شود.

رقابت اينتل و اي‌ام‌دي در سال‌هاي بعدي با جديت ادامه پيدا كرد. آخرين محصولي كه اي ام دي بر پايه‌ي طراحي‌هاي اينتل توليد كرد، Am486 نام داشت كه باز هم سرعتي بيش از محصول مشابه اينتل داشت.

نسخه‌ي بهبوديافته‌ي اين پردازنده يعني AMD 5x86 نيز در سال ۱۹۹۴ عرضه شد و علاوه بر افزايش سرعت، از فناروي كش L1 نيز بهره مي‌برد كه رقابت را براي اينتل سخت‌تر از گذشته مي‌كرد.

در نهايت اولين محصول اي ام دي در بازار پردازنده‌هاي x86 با طراحي اختصاصي در سال ۱۹۹۶ عرضه شد. K5 پردازنده‌اي بود كه تمامي مراحل - از طراحي تا ساخت - توسط AMD انجام شده بود و به طور جدي به منظور رقابت با سري پنتيوم اينتل معرفي شد.

البته اين پردازنده نتوانست با محصولات پرچمدار اينتل رقابت كند. نكته‌ي مهم در طراحي كي ۵ اين بود كه اي‌ام‌دي از فناوري محصولات 29K خود در آن استفاده كرده و به نوعي اين محصولات از رده خارج شده را به‌عنوان پس‌زمينه‌ي پردازشي K5 مورد استفاده قرار داده بود.

استفاده از پي‌شوند K در محصولات اختصاصي اوليه‌ي اي ام دي، به‌ معناي Kryptonite بود. كريپتونايت در جزوه رايگان‌هاي كميك به معناي تنها ماده‌اي است كه مي‌تواند سوپرمن را از بين ببرد. شايد اي‌ام‌دي با استفاده از اين لغت، قصد داشته خود را به‌عنوان از بين برنده‌ي سلطه‌ي اينتل بر بازار معرفي كند.

طراحي محصول بعدي سري K اي‌ام‌دي، توسط تيم Nexgen انجام شد. اين شركت پيش از آن پيشرفت‌هاي زيادي در زمينه‌ي معماري x86 داشت و اي‌ام‌دي با خريدن آن، بخش طراحي خود را بيش از پيش تقويت كرد. سرانجام K6 در سال ۱۹۹۷ عرضه شد و نسخه‌هاي پيشرفته‌تر آن به‌عنوان رقباي جدي اينتل پنتيوم ۲ عرضه شدند.

نسل بعدي سري K با نام K7 و تحت برند اثلون (Athlon) در سال ۱۹۹۹ عرضه شد. شكايت‌هاي حقوقي اينتل و همچنين ثبت پتنتِ اسلات‌هاي اين شركت، كار را براي اي‌ام‌دي دشوار كرد. پردازنده‌هاي جديد اين شركت روي مادربردهاي طراحي شده براي اينتل قابل نصب نبودند و AMD مجبور شد اسلات مخصوص خود را طراحي كند.

يكي از بخش‌هاي پردرآمد اي‌ام‌دي در دهه‌ي ۲۰۰۰، بخش توليد فلش مموري بود. آن‌ها از سال ۱۹۹۳ توليد اين نوع از حافظه‌ها را با شركت فوجيتسو انجام دادند و درآمد مناسبي نيز كسب كردند. در سال ۲۰۰۳ با افزايش رقابت در بازار پردازنده‌ها و فشار مالي تحميل‌شده از طرف اينتل، AMD مجبور شد تا شركتي مشترك به نام Spansion با همكاري فوجيتسو تأسيس كند. در نهايت در سال ۲۰۰۵، شركت آمريكايي از اين توافق خارج شد و تمركز خود را به‌طور كامل روي توليد پردازنده گذاشت.

اي‌ام‌دي در سال ۲۰۰۳ با معرفي اولين پردازنده‌ي ۶۴ بيتي خود، بازار پردازنده‌ها را وارد شوكي جدي كرد. پردازنده‌ي جديد اين شركت با نام K8 و به‌عنوان نسخه‌‌ي بسيار پيشرفته‌ي K7 معرفي شد. با استفاده از طراحي ۶۴ بيتي، همراهي سيستم‌هاي كامپيوتري تا يك ترابايت حافظه افزايش يافت. اگرچه اين مقدار از حافظه، مورد نياز هيچ كامپيوتري نبود، محدوديت استفاده از چهار گيگابايت رم از بين رفت و سيستم‌هاي مجهز به هشت گيگابايت رم به مرور وارد بازار شدند.

نوآوري بعدي اي ام دي در كنار توسعه‌ي پردازنده‌هاي ۶۴ بيتي، انتقال بخش كنترل حافظه به CPU بود كه سرعت انتقال اطلاعات از رم به پردازنده را به‌مقدار قابل توجهي افزايش داد. اين نوآوري، فناوري FSB را از سيستم‌ها حذف و فناوري حديد HyperTransport را معرفي كرد. نسخه‌هاي مختلف پردازنده‌هاي ۶۴ بيتي اي‌ام‌دي با نام‌هاي Clawhammer و Newcastle براي متخصصان عادي، Sledghammer براي متخصصان حرفه‌اي و Opteron براي نصب در سرورها معرفي شدند.

پيشرفت‌هاي بعدي AMD در پردازنده‌هاي ۶۴ بيتي، با معرفي فرآيند جديد توليد ترانزيستورهاي ۹۰ نانومتري همراه بود. آن‌ها با استفاده از اين روش جديد، نمونه‌هاي پيشرفته‌ي K8 را با نام‌هاي Venice و San Diego و Winchester و Orleans و Lima را به بازار عرضه كردند. اين محصولات در خلال سال‌هاي ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷ به بازار عرضه شدند.

پردازنده‌هاي K10 در نسخه‌هاي دو هسته‌اي، سه‌ هسته‌اي و چهار هسته‌اي عرضه شدند. فناوري معرفي شده براي توليد اين محصولات، فناوري ۶۵ نانومتري بود كه با وجود پيشرفت‌هاي زياد، نمي‌توانست با نسخه‌هاي كوچك ۴۵ نانومتري اينتل رقابت كند.

اي‌ام‌دي در سال ۲۰۰۹ فناوري ۴۵ نانومتري را به خط توليد خود اضافه كرد. اين فناوري با كد Dragon معرفي شد و Phenom II به‌عنوان اولين محصول آن به بازار عرضه شد. رقباي توليدي توسط اينتل در اين بخش بازار، سري Core 2 Quad بودند كه محصولات اي‌ام‌دي به دلايل مختلف توانايي رقابت با آن‌ها را نداشتند.

اي ام دي در ۲۴ جولاي سال ۲۰۰۶ به‌طور رسمي اعلام كرد كه شركت توليدكننده‌ي پردازنده‌ي گرافيكي ATI را به مبلغ ۵٫۴ ميليارد دلار تصاحب كرده است. اين مبلغ به‌صورت ۴٫۳ ميليارد دلار نقد و ۵۸ ميليون سهم از AMD به اين شركت كانادايي پرداخت شد. چهار سال بعد اي‌ام‌دي اعلام كرد كه برند ATI را از محصولات گرافيكي خود حذف خواهد كرد.

در سال ۲۰۰۸، تغييراتي در اي‌ام‌دي اجرا شد و اين شركت با سازمان سرمايه‌گذاري Advance Technology Investment از ابوذبي همكار شد. همكاري اين دو شركت با يكديگر و همچنين اسپين‌آف كردن فرآيندهاي توليد AMD، سرمايه‌ي مناسبي را به سمت قرمزها سرازير كرد كه امكان تمركز كامل روي صنعت پردازنده را به آن‌ها مي‌داد.

اي‌ام‌دي با اين تصميم بخش ساخت محصولات خود را به شركت اماراتي اهدا كرد و از آن به بعد تنها طراحي محصولات را انجام مي‌دهد. پس از مدتي سامسونگ و TSMC نيز به‌عنوان سازندگان پردازنده‌هاي AMD معرفي شدند تا اين شركت ريسك وابستگي به يك شركت توليدي را تا حد امكان كاهش دهد.

پس از خريد شركت كانادايي ATI، فرآيندي با نام Fusion در بين محصولات AMD رواج يافت. تمركز اصلي اين فرآيند روي بكپارچه كردن CPU و GPU در سيستم‌ها بود تا با حذف برخي از قطعات مادربرد، سرعت برخي پردازش‌ها افزايش يافته و محاسباتي كه پردازنده‌ي گرافيكي بهتر از عهده‌ي آن‌ها بر مي‌آمد، به اين واحد ارسال شوند. فيوژن بعدا با نام رسمي APU يا Accelerated Processing Unit به كار خود ادامه داد.

اولين محصول AMD در بخش APU كه براي لپ تاپ‌ها عرضه شد، Liano نام داشت. اين محصول با تركيب بخش‌هاي پردازنده‌ي مركزي و پردازنده‌ي گرافيكي و استفاده از پردازنده‌ي Phenom II توليد شد. اشكالات توليد اين محصول باعث شد تا شركت آمريكايي با كاهش درآمد شديدي مواجه شود. 

اولين محصول نوآورانه‌ي ATI در دل شركت اي‌ام‌دي، ريزمعماري TeraScale بود. اين معماري از مدل سايه‌زني يكپارچه استفاده مي‌كرد. اين فناوري ابتدا براي بخشي از پردازنده‌ي گرافيكي كنسول XBOX 360 مورد استفاده قرار گرفت و در سال‌هاي بعدي براي كارت‌هاي گرافيك برند رادئون اچ‌دي ۲۰۰۰ به‌كار گرفته شد.

در سال ۲۰۰۹، اي‌ام‌دي بخش‌هاي گرافيك و پردازنده‌ي مركزي خود را منسجم كرد تا بخش APU قدرت بيشتري داشته باشد. در سال ۲۰۱۱، فناوري ترااسكيل بازنشسته شد و GCN با قدرت پردازشي بيشتر معرفي شد. اولين محصول فناوري جديد، HD7970 نام داشت و پس از آن تاكنون پنج نسل از پردازنده‌هاي گرافيكي با استفاده از اين فناوري توليد شده‌اند.

يكي از اقدامات مثبت اي‌ام‌دي در دهه‌ي ۲۰۲۰، اقدام به طراحي و ساخت محصولات شخصي‌سازي‌شده براي ديگر شركت‌ها بوده است. اي ام دي در سال ۲۰۱۲ اعلام كرد كه مشتريان مختلف مي‌توانند علاوه بر انتخاب محصولات انحصاري، با مهندسين اي ام دي همكاري و محصولاتي منطبق با نيازهاي خود طراحي و توليد كنند.

نتيجه‌ي اين طرح جديد، توليد APU براي كنسول‌هاي بازي بود. حتي رقيب قديمي نيز در سال ۲۰۱۷ از اين امكان استفاده كرد و اعلام كرد كه در حال توسعه‌ي پكيجي متشكل از پردازنده‌ي اينتل كور، پردازنده‌ي گرافيكي رادئون شركت AMD و يك حافظه با پهناي باند زياد است.

نكته‌ي ديگر در مورد برند رادئون، استفاده از آن براي توليد رم و همچنين حافظه‌هاي SSD است. اي‌ام‌دي فروش رم تحت اين برند را در سال ۲۰۱۱ و با فروش رم‌هاي DDR3 شروع كرد. اين حافظه‌ها توسط شركت‌هاي پاتريوت و ويژن‌تك ساخته شده و توسط AMD به فروش مي‌رسند. حافظه‌هاي SSD برند رادئون نيز در سال ۲۰۱۴ معرفي شدند. نسل بعدي اين حافظه‌ها با فناوري M.2/NVMe در سال ۲۰۱۶ ساخته و به بازار عرضه شدند كه ظرفيتي تا ۹۶۰ گيگابايت داشتند.

يكي از نوآوري‌هاي AMD در توليد پردازنده، طراحي بولدوزر (Bulldozer) است. اين نام براي معماري پردازنده‌هاي سرور و كامپيوترهاي خانگي انتخاب و در اولين محصول آن تحت عنوان AMD FX در سال ۲۰۱۱ به بازار عرضه شد. اين معماري از پايه طراحي شده و نمي‌توان آن را به‌عنوان بهبود طراحي‌هاي قبلي دسته‌بندي كرد. به‌هرحال باوجود تمام مانورهاي شركت روي قدرت بالاي اين طراحي، بنچمارك‌هاي آن اصلا نتايج قابل قبولي نداشتند و حتي از محصولات K10 خود اين شركت نيز ضعيف‌تر بودند.

تمركز اصلي Steamroller، افزايش قدرت پردازش موازي بود. آخرين نسل از معماري‌هاي سري بولدوزر، Excavator است كه در سال ۲۰۱۵ معرفي شد. اين معماري به‌منظور افزايش بهره‌وري انرژي مصرفي پردازنده طراحي شد.

از ديگر معماري‌هاي اي‌ام‌دي كه در سال‌هاي اخير عرضه شده‌اند، مي‌توان به Bobcat و نسل بعدي آن يعني Jaguar اشاره كرد. اين دو معماري با تمركز بر كاهش مصرف و افزايش بهره‌وري پردازنده‌ها طراحي شدند. APUهاي مورد استفاده در كنسول‌هاي بازي، همگي از اين معماري استفاده مي‌كنند.

شركت اي‌ام‌دي در سال ۲۰۱۲ به توليد اولين محصولات بر پايه‌ي معماري آرم (ARM) مشغول شد. تمركز تيم قرمز روي توليد محصولات شخصي‌سازي‌شده و همچنين پردازنده‌هاي سرور با استفاده از اين معماري بود. اولين محصول اين معماري نيز با نام A1100 در سال ۲۰۱۴ معرفي شد.

آخرين سنگر رقابتي AMD با اينتل در سال‌هاي اخير بنا شده است. پردازنده‌هاي اپيك و رايزن دو گروه اصلي پردازنده‌هاي اين شركت را از سال ۲۰۱۷ تشكيل مي‌دهند و هر دو از معماري Zen استفاده مي‌كنند.

در مارس سال ۲۰۱۷، شركت اي ام دي اعلام كرد كه قصد دارد پردازنده‌هاي مخصوص سرور را بر پايه‌ي معماري Zen به بازار عرضه كند. اين محصولات ابتدا با كد Naples معرفي شدند اما در نهايت، اولين پردازنده از اين سري با نام EPYC 7000 در ژوئن آن سال به بازار عرضه شد.

اولين بازخودرها نسبت به محصولات اپيك مثبت بود. اين پردازنده‌ها در بخش‌هايي كه هسته‌ها توانايي فعاليت مستقل داشتند، پردازنده‌هاي اينتل را شكست مي‌دهند و در وظايفي با قدرت پردازش بالا مانند ابرداده‌ها، عملكرد فوق‌العاده‌اي دارند.

تنها سنگر پيروز اينتل در اين ميدان، وظايف مربوط به مراكز داده است كه محصولات سري زئون آن‌ها، در اين بخش عملكرد بهتري دارند. نكته‌ي قابل توجه اين كه در فوريه‌ي سال ۲۰۱۸، اي‌ام‌دي نسخه‌هاي امبدد اين پردازنده‌ها را با نام EPYC 3000 به بازار معرفي كرد.

معماري Zen كه پس از شكست بولدوزر به‌عنوان سلاح كارآمد اي‌ام‌دي شناخته مي‌شود، در پردازنده‌هاي مخصوص متخصصان عادي نيز استفاده شده است. اين پردازنده‌ها با نام تجاري رايزن عرضه مي‌شوند و بار ديگر AMD را به بازار كامپيوترهاي شخصي حرفه‌اي بازگردانده‌اند. آمارها نشان مي‌دهد سهم اي‌ام‌دي از بازار پردازنده‌ها، پس از عرضه‌ي سري رايزن با رشد قابل توجهي همراه بوده است.

تكيه‌ي اي‌ام‌دي بر معماري Zen به حدي بود كه نسخه‌اي بهبوديافته از آن با نام +Zen در آوريل ۲۰۱۸ معرفي شد و اولين محصولات بر پايه‌ي آن نيز در همان ماه به بازار عرضه شدند. در حال حاضر جديدترين پردازنده‌هاي AMD از معماري Zen 4 استفاده مي‌كنند.

رقابت ميان دو غول پردازنده‌ي جهان از ابتداي تأسيس شركت AMD وجود داشته است. اين دو شركت آمريكايي در دوره‌هاي زماني مختلف انواع شكايت‌ها را از يكديگر داشته‌اند و جرائم سنگيني را به هم تحميل كرده‌اند. البته به‌انديشه متخصصين مي‌رسد در سال‌هاي اخير اين دعاوي حقوقي كمتر شده و دو شركت همكاري را به رقابت حقوقي ترجيح داده باشند.

اولين دعواي حقوقي ميان اينتل و اي‌ام‌دي به سال ۱۹۸۶ باز مي‌گردد كه اينتل، قرارداد با رقيب خود براي توليد چيپست‌ كامپيوترهاي آي‌بي‌ام را نقض كرد. طرف ديگر قرارداد يعني اي‌ام‌دي اين بدقولي را در سال ۱۹۸۷ به قاضي اعلام كرد و در سال ۱۹۹۲، راي به نفع اي‌ام‌دي صادر شد. اينتل راي صادره را رد كرد و در نهايت، دادگاه عالي كالفيرنيا وارد اين شكايت شد و در سال ۱۹۹۴، راي را به سود اي‌ام‌دي صادر كرد.

شكايت بعدي از طرف اينتل و مربوط به نقض كپي‌رايت استفاده از مايكروكد ۲۸۷ بود. اين شكايت در سال ۱۹۹۰ مطرح شد و بار ديگر دادگاه رأي را به سود اي‌ام‌دي صادر كرد. در سال ۱۹۹۷ نيز اينتل شكايتي مبني بر سوء استفاده از برند MMX عليه AMD و شركت Cyrix تنظيم كرد كه در نهايت اين برند به نام اينتل ثبت شد اما اين شركت اجازه‌ي استفاده از آن را نيز به رقيب خود داد.

دعواهاي حقوقي اين دو شركت محدود به دادگاه‌هاي آمريكا نبوده است. در سال ۲۰۰۵، كميسيون تجارت فدرال ژاپن، اينتل را در جرائم متعددي گناهكار خواند. تحقيقات اين كميسيون به‌خاطر شكايت اي‌ام‌دي از اين شركت به خاطر سوء استفاده از موقعيت تجاري به جريان افتاده بود.

آخرين پرونده‌ي حقوقي ميان اين دو شركت بزرگ توليدكننده‌ي پردازنده، مربوط به سال ۲۰۰۹ است كه هر دو شركت، تفاهم‌نامه‌اي با هدف انتفال فناوري و پتنت بين يكديگر امضا كردند. طبق اين تفاهم‌نامه‌ي پنج ساله، اينتل مبلغ ۱٫۲۵ ميليارد دلار به AMD پرداخت كرد تا علاوه بر تبادل پتنت، تمامي دعاوي حقوقي قبلي ميان اين دو شركت نيز لغو شود.

به‌هرحال اي‌ام‌دي در طي نيم قرن فعاليت خود، هميشه به‌عنوان رقيبي جدي براي اينتل در بازار حضور داشته است. در مدت زمان كوتاهي در ابتداي دهه‌ي ۲۰۲۰، اين شركت سهم زيادي از بازار را به خاطر فناوري ضعيف معروف به بولدوزر از دست داد و بسياري از مديران اصلي، AMD را ترك كردند. اما در سال‌هاي بعد با تغييرات ايجاد شده خصوصا در بخش مهندسي، فناوري‌هاي جديد به محصولات اين شركت اضافه شدند و بار ديگر، اي‌ام‌دي خود را نزديك به اينتل مي‌بيند.

اي ام دي در سال گذشته‌ي ميلادي دوران بسيار شلوغي سپري كرد. مطابق انتظارات، شاهد رونمايي نسل جديد پردازنده‌هاي مركزي و پردازنده‌هاي گرافيكي تيم قرمز بوديم. اي ام دي همزمان تراشه‌هاي پرتعدادي براي لپ تاپ‌ها در دسترس قرار داد.

اي ام دي تحت مديريت دكتر ليزا سو هيچ علاقه‌اي به آرام‌گرفتن ندارد و ۲۰۲۳ را قوي شروع كرده است. اين شركت در جريان برگزاري CES 2023 اولين پردازنده‌هاي لپ تاپي مبتني‌بر طراحي چيپلت را معرفي كرد. اين پردازنده‌ها (خانواده‌ي Dragon Range) مبتني‌بر ليتوگرافي پنج نانومتري هستند و با معماري Zen 4 از راه مي‌رسند.

تيم قرمز افزون‌بر پردازنده‌هاي Dragon Range، مجموعه‌ي ديگري از پردازنده‌هاي لپ تاپي را معرفي كرده كه Phoenix نام دارند و از ليتوگرافي چهار نانومتري استفاده مي‌كنند. AMD افزون‌بر محصولات خانواده‌ي دراگون رينج و فينكس، از پردازنده‌هاي ۶ نانومتري Mendocino و پردازنده‌هاي هفت نانومتري Barcelo-R و پردازنده‌هاي ۶ نانومتري Rembrandt-R پرده‌برداري كرده است. لپ تاپ‌هاي مجهزبه اين پردازنده‌ها در اوايل سال جاري ميلادي از راه مي‌رسند.

يكي از مهم‌ترين محصولات تاريخ AMD، پردازنده‌ي Ryzen 7 5800X3D است كه با كش سه‌بعدي توليد شد. پردازنده‌هاي سري X3D كش پرظرفيت دارند و مخصوص گيمرها هستند. تيم قرمز در سال ۲۰۲۳ نسل جديد اين پردازنده‌ها را با قدرت پردازشي قابل‌توجه رونمايي كرد.

پردازنده‌هاي كلاس دسكتاپ مبتني‌بر معماري Zen 5 تا پيش از پايان سال ۲۰۲۴ روانه‌ي بازار مي‌شوند. تيم قرمز اين پردازنده‌ها را به‌عنوان عضوي از خانواده‌ي AMD Granite Ridge دردسترس مشتريان قرار مي‌دهد.

AMD در سال ۲۰۲۵ هسته‌هاي پردازشي ذن ۶ را با كدنام مورفيوس (Morpheus) توليد مي‌كند. به احتمال زياد پردازنده‌هاي مبتني‌بر ذن ۶ از ليتوگرافي دو نانومتري استفاده خواهند كرد. مشخص نيست كه AMD براي ساخت واحدهاي پردازشي‌اش به همكاري با TSMC ادامه مي‌دهد يا سراغ سامسونگ مي‌رود. هر دوي اين شركت‌ها تا سال ۲۰۲۵ ليتوگرافي دو نانومتري را به توليد انبوه مي‌رسانند.

درآمد AMD در فصل پاياني سال ۲۰۲۲ به ۵٫۶ ميليارد دلار رسيد كه بيشتر از درآمد پيش‌بيني‌شده‌ي ۵٫۵ ميليارد دلاري بود. درآمد ۵٫۶ ميليارد دلاري اي ام دي در دوراني ثبت شده است كه بسياري از شركت‌هاي تراشه‌ساز خصوصا اينتل لحظات پرچالشي سپري مي‌كنند.