راهنماي خريد كارت گرافيك و هرآنچه پيش از خريد آن بايد بدانيد
اگر در پي اسمبل يك سيستم گيمينگ هستيد، انتخاب يك پردازندهي گرافيكي مناسب يا همان كارت گرافيك حتي در مقايسه با پردازندهي اصلي سيستم اهميت بيشتري دارد. متأسفانه فرايند انتخاب گزينهي مناسب در اين بازار كمي پيچيده است و بايد نكات متخصص و تخصصي زيادي را در انديشه متخصصين گرفت. در ضمن علاوه بر مشخصات متخصص و توان عملياتي يك كارت گرافيك، پارامترهاي ديگري نظير نوع نمايشگر، فضاي داخلي كيس، استانداردهاي ابعادي مادربرد و همچنين سطح تنظيمات گرافيكي مدانديشه متخصصين در بازيها مواردي است كه در هنگام خريد بايد در انديشه متخصصين گرفته شود. گراني سختافزار و كمياب بودن برخي از قطعات در بازار ايران نيز به اين شرايط دامن مي زند و بايد كارت گرافيك خود را طوري انتخاب كرد كه نه بيشتر از بودجهي لازم هزينه كنيم و نه كارت گرافيك ضعيفتري نسبت به نياز واقعي خود تهيه كنيم.
ما در اين مقاله سعي خواهيم كرد پس از ارايهي توضيحاتي در خصوص كارتهاي گرافيك، تمام نكاتي را كه پيرامون خريد يك كارت گرافيك مناسب با هر متخصصي ضروري بهانديشه متخصصين ميرسد پوشش دهيم. در صورتي كه بهدنبال فهرستي از بهترين كارتهاي گرافيك بازار هستيد و علاقهاي به توضيحات گسترده پيرامون اين قطعه و آشنايي با اصطلاحات و فناوريهاي آن نداريد، مقاله زير را مطالعه كنيد:
رده بندي انواع كارت گرافيك براساس سطح عملكرد
در وهلهي اول بهتر است با انواع دستهبندي كارتهاي گرافيك موجود در بازار سختافزار آشنا شويم. اين دسته از اجزاي كامپيوتر را ميتوان از انديشه متخصصين سطح عملكرد به پنج گروه تقسيم كرد كه در ادامه به مطالعه مشخصات هر يك از اين گروهها ميپردازيم.
۱. ردهپايين
اين كارتها بسيار ارزانارزش بوده و برچسب ارزشي تا ۱۰۰ دلار دارند. البته چنين كارتهايي به هيچ عنوان براي اجراي بازي توصيه نميشود. تنها در مواردي كه پردازنده اصلي شما فاقد واحد مجتمع گرافيكي است، براي بارگذاري سيستمعامل و انجام كارهاي روزانه مانند تماشاي فيلم، مرور اينترنت، امور اداري و ويرايش سادهي عكس ميتوان از اين كارتهاي گرافيك استفاده كرد. دو كارت گرافيك GT 1030 انويديا و AMD RX 550 نمونههايي از اين محصولات گرافيكي ابتدايي است.
۲. اقتصادي
اين كارتهاي گرافيك كه عموماً محدودهي ارزشي از ۱۰۰ تا ۲۰۰ دلار دارند، مناسب افرادي است كه با بودجه كم است كه قصد اجراي بازي روي كامپيوترهاي دسكتاپ خود را دارند. اين محصولات را ميتوان گزينههاي مناسبي براي اجراي بازي در رزولوشن 1080p با تنظيمات گرافيكي پايين تا متوسط دانست. نوع تنظيمات گرافيكي بستگي بهعنوان گيم و سنگيني محتواي گرافيكي آن دارد. كارتهاي GTX 1050 و GTX 1650 انويديا و كارت AMD RX 570 در اين رده قرار ميگيرند.
۳. ميانرده
كارتهاي گرافيك ميانرده محدودهي ارزشي ۲۰۰ تا ۴۰۰ دلار دارند. اين محصولات بهترين گزينه براي اجراي بازي در رزولوشن 1080p با تنظيمات گرافيكي متوسط به بالا هستند و البته از كار با هدستهاي واقعيت مجازي نيز همراهي ميكنند. RX 580 و RX 590 ساخت AMD و GTX 1050 Ti ،GTX 1060 ،GTX 1660 و GTX 1660 Ti و همچنين RTX 2060 انويديا جزو كارتهاي گرافيك ميانرده از دو سازندهي اصلي تراشههاي گرافيكي هستند.
۴. ردهبالا
اين كارتهاي گرافيك با محدودهي ارزشي ۳۵۰ تا ۸۰۰ دلار براي انجام بازي در رزولوشن 1440p با حداكثر تنظيمات گرافيكي يا 4K با جزئيات بالا و نمايشگري با نرخ بالاي تازهسازي مناسب هستند. RTX 2080 ،RTX 2070 ،GTX 1080 Ti ،GTX 1080 ،GTX 1070 Ti و مدلهاي جديد سري Super انويديا و كارتهاي گرافيك Vega 64 و Radeon VII و همچنين سري تازه معرفي شدهي RX 5700 در اين ردهبندي جاي ميگيرند.
۵. حرفهاي
اين دسته از كارتهاي گرافيك بهترين گزينههاي دردسترس براي اجراي بازي در رزولوشن 4K هستند و ارزش بسيار بالايي (بيشتر از ۱۰۰۰ دلار) دارند. همچنين براي اجراي بازي در رزولوشنهاي كمتر با اعمال قابليتهاي افزودهاي مانند رهگيري پرتو و DLSS به خوبي ميتوان روي آنها حساب باز كرد. انويديا يكهتاز اين بخش از بازار است و درحالحاضر محصولي از AMD در اين رده قرار نميگيرد. انويديا RTX 2080 Ti و Titan RTX در اين رده قرار ميگيرند.
طراحان امور سهبعدي، ويرايشگران ويدئوهايي با رزولوشن بالا، توليدكنندگان محتواي تصويري و انيميشنسازان حرفهاي اگرچه ميتوانند براي امور حرفهاي خود محصولي از اين رده (حرفهاي) انتخاب كنند، اما گزينهي تخصصيتري هم در پيش روي خود دارند و آن محصولات سري Quadro انويديا و Radeon Pro شركت AMD است. اين دسته از كارتهاي گرافيك محدودهي ارزش بسيار بالايي دارند؛ بااين حال در كالبدشكافي آنها منابع سختافزاري چندان قدرتمندتري نسبت به انواع ردهبالاي تراشهسازان آمريكايي ديده نميشود. طراحي، مشخصات، پيكربندي و معماري مشابه محصولات گيمينگ در اين محصولات نيز يافت ميشود. اما چند تفاوت اساسي در اين ميان وجود دارد. كارتهاي Quadro و Radeon Pro درايورهاي اعتبارسنجي شدهي خاص خود را دارند. به اين معني كه اين كارتها براي انطباق با نرمافزارهاي گرافيكي حرفهاي و ارائهي سطح عملكرد بالاتر در محيطهاي توليد محتوا و طراحي آزموده و صلاحيتسنجي شدهاند و در كارهاي حرفهاي كمتر دچار اشكال ميشوند. همچنين اين كارتهاي گرافيگ مجهز به حافظههاي ECC براي افزايش دقت و اصلاح خطا در ساختار خود هستند. گاه آنها در مقايسه با انواع گيمينگ ردهبالا با سرعتهاي كلاك كمتري كار ميكنند و بدين ترتيب الزامات مصرف توان كمتري داشته و منابع دفع حرارت سنگيني طلب نميكنند.
افراد خلاقي كه شيفتهي كار در محيطهاي گرافيكي و طراحي سهبعدي هستند، چندان به قابليتهاي كارت گرافيك در متخصصيهاي گيمينگ اهميت نميدهند و بيشتر بهدنبال قابل اتكابودن قطعات سختافزاري خود در محيطهاي نرمافزاري مرتبط هستند. آنها عموماً بهدنبال محصولي حرفهاي از سبد محصولات Quadro و Radeon Pro ميروند. بنابراين مناسبترين گزينه براي سيستمهاي وركاستيشن اين رده از محصولات انويديا يا AMD است.
AMD و انويديا، سلاطين دنياي پردازندههاي گرافيكي
اگرچه در بازار سختافزار صدها مدل كارت گرافيك از دهها توليدكنندهي بزرگ قطعات رايانه ميتوان يافت، اما تنها دو شركت بزرگ و اصلي يعني AMD و انويديا هستند كه اصليترين جزء اين كارتهاي گرافيك را توليد ميكنند. اين جزء اصلي همان تراشهي پردازنده گرافيكي است كه عامل تقويت و توان عملياتي چشمگير كارتهاي گرافيك امروزي است. البته اينتل بهتازگي تمايل خود را براي ورود به بازار كارتهاي گرافيك ابراز داشته است كه تا عرضهي رسمي آنها در اواخر سال ۲۰۲۰ راه نسبتاً درازي در پيش داريم.
در بازار سختافزار AMD با پردازندههاي رقابتي ردهبالا، ميانرده و اقتصادي خود حضور فعالي دارد. همانطور كه در بخش پيشين اين مقاله گفته شد، بازار پردازندههاي گرافيكي حرفهاي درحالحاضر در دست انويديا است. انويديا در بخش كارتهاي گرافيك حرفهاي و البته گرانارزش، حكمراني بلامنازعي دارد و فعلاً بيرقيب است. درواقع در اين بخش از بازار هيچ يك از توليدات فعلي AMD توان رويارويي مستقيم با محصولات فناورانهي انويديا را ندارند. كساني كه بودجهي كافي براي خريد يك كارت حرفهاي انويديا نظير RTX 2080 Ti دارند، بهطور قاطع ميدانند محصول قدرتمندي كه دراختيار دارند، مدتها است هيچ رقيبي در بازار سختافزار ندارد. ردهبالاترين كارت گرافيك حال حاضر AMD با نام Radeon VII در رقابت با محصول RTX 2070 انويديا است و كارتهاي سري RX 5700 مبتني بر تراشهي گرافيكي ناوي، به رقابت با محصولات بهتازگي معرفي شدهي RTX Super (شامل مدلهاي RTX 2060 Super و RTX 2070 Super) ميپردازند. سطوح عملكرد آنها در آوردگاه پردازندههاي گرافيكي ردهبالا، تفاوت فاحشي ندارد.
انويديا در بخش كارتهاي گرافيك حرفهاي بيرقيب است
البته بايد اين خبر خوشايند را به هواداران AMD بدهيم كه مديرعامل تيم قرمز، ليزا سو بهتازگي گفته است اين شركت در حال كار روي پردازندههاي گرافيكي ناوي رده بالاتري است و محصولات قدرتمندتري با فناوري ساخت ارتقايافته ۷ نانومتري در فصول بعدي روانهي بازار سختافزار خواهند شد. به هر روي قطعاً AMD با عرضهي پردازندههاي گرافيكي جديد بازار كارتهاي گرافيك ردهبالا و حرفهاي انويديا را بيش از گذشته هدف قرار خواهد داد و تلاش خواهد كرد سهم بيشتري از اين بخش را از آن خود كند.
بنابر آنچه گفته شد بهزودي شاهد سبد محصولات متنوع ناوي AMD مبتني بر معماري RDNA خواهيم بود كه در بخشهاي مختلف بازار و سطوح عملكرد متفاوت نمايندگاني دارد. در اين راستا كارتهاي مصارف عام ناوي جايگزين قطعات سالخوردهي پُلاريس (Polaris) خواهد شد و بخش ردهبالا را قطعات كنوني سري RX 5700 در دست خواهند داشت و سرانجام محصولات حرفهاي AMD با قدرت و كارايي بسيار بالاتري به مصاف محصولات مشابه انويديا خواهند رفت. در اين شرايط رقابت پذيري AMD در حوزهي كارتهاي گرافيك حرفهاي نيز افزايش خواهد يافت. ميتوان انتظار داشت انويديا بهزودي رقابت با هماورد ديرينه را در بخشهايي از بازار آغاز كند كه سالها است يكهتاز آن ميادين بوده است.
در چنين بازاري اگر بهدنبال محصولات يك شركت خاص نيستيد، يكي از بهترين استدلالهايي كه ميتوان براي خريد محصولات يك شركت و كنار گذاشتن محصولات برند ديگر داشت، نوع نمايشگر و فناوريهاي همگامساز تصويري است كه مانيتور شما از آن همراهي ميكند. درحالحاضر دو فناوري فريسينك (Freesync) و جيسينك (G-Sync) در مانيتورهاي گيمينگ مختلف يافت ميشود كه از سوي دو شركت AMD و انويديا توسعه يافته است. وظيفهي هر دوي اين فناوريها ايجاد هماهنگي و تطبيق تصوير ميان نرخ فريم خروجي كارت گرافيك در هر ثانيه و نرخ نوسازي تصوير نمايشگر است تا بدين ترتيب از پديدهاي با نام بريدگي تصوير جلوگيري شود.
براي نمايشگرهاي مجهز به فناوري همگامسازي Freesync، بايد به سراغ يكي از كارتهاي گرافيك AMD رفت و در طرف ديگر متخصصان مانيتورهاي مجهز به فناوري گرانارزش G-Sync چارهاي جز استفاده از محصولات انويديا را نخواند داشت. يادآوري ميشود كه انويديا درحالحاضر برخي از مانيتورهاي فري سينك را براي اجراي G-Sync خود صلاحيتسنجي كرده است. چنين مانيتورهايي با برچسب G-Sync Compatible در بازار يافت ميشوند و با يك كارت گرافيك مناسب سري ۱۰ يا ۲۰ انويديا امكان بهرهمندي آنها از قابليتهاي همگامسازي G-Sync وجود دارد.
براي نمايشگرهاي فريسينك، كارت گرافيك AMD و براي نمونههايي با قابليت G-Sync خريد كارتهاي گرافيك انويديا پيشنهاد ميشود
مشخصههاي اصلي كارت گرافيك
براي خريد مناسبتر كارت گرافيك، لازم است با اين دسته از قطعات كامپيوتري و مشخصههاي آنها بيشتر آشنا شويم. در ادامه برخي از مهمترين مشخصات متخصص كارتهاي گرافيك عنوان شده است تا با آشنايي با آنها قادر به انتخاب نمونهي ايدهآل مطابق با نيازهاي خود باشيد.
حافظهي گرافيكي
حافظهي گرافيكي و مشخصههاي آن موردي بسيار مهم و تأثيرگذار در خريد كارت گرافيك جديد است. حافظهي گرافيكي مشخصههاي متعددي دارد كه در ادامه به مطالعه مهمترين آنها خواهيم پرداخت.
نوع و سرعت حافظه: كارتهاي گرافيك امروزي به انواع مختلفي از تراشههاي حافظه مجهز هستند كه سرعت و پهناي باند متفاوتي را ارائه ميدهند. بيشتر كارتهاي فعلي به حافظههاي GDDR5 مجهز هستند كه حافظهاي با حداكثر سرعت ۸ گيگابيتبرثانيه است. تراشههاي حافظهي GDDR5 با ظرفيتهاي ۴ و ۸ گيگابيتي و ولتاژ كاري ۱.۳۵ تا ۱.۵ ولت در كارتهاي گرافيك مختلف يافت ميشوند.
حافظهي گرافيكي GDDR5X كه نسخهي بهبود يافته حافظهي GDDR5 است، سرعت بسيار بيشتري نسبت به نسخهي پايه داشته و نرخ انتقال دادهي آن حداكثر ۱۴ گيگابيتبرثانيه است. تراشههاي حافظهي GDDR5X با ولتاژ كاري ۱.۳۵ ولت توان مصرفي كمتري نسبت به GDDR5 داشته و در ظرفيتهاي ۴، ۶، ۸ و ۱۶ گيگابيتي در برخي كارتهاي گرافيكي ردهبالا دسترس است.
نوع جديدتر حافظههاي گرافيكي GDDR6 است كه سال گذشته استفاده از آن در كارتهاي گرافيك رواج يافت. اولين مدلهايي كه به اين حافظهي گرافيكي مجهز شدند، كارتهاي سري GeForce RTX انويديا با معماري جديد تورينگ بود. اين حافظهها به تدريج به كارتهاي گرافيك جديد خانواده GTX و آخرين كارهاي رادئون AMD راه خود را باز كرد. سرعت حافظههاي GDDR6 حداكثر ۱۶ گيگابيتبرثانيه است. اما به جز كارت گرافيك پرچمدار GeForce RTX 2080 Super در ديگر كارتها سرعت اين تراشهها روي عدد ۱۴ گيگابيتبرثانيه تنظيم شده است.
نوع ديگري از حافظههاي گرافيكي، حافظههاي پهنباند يا HBM است. HBM حافظهاي غير صفحهاي با ساختار سهبعدي است. براي ساخت اين نوع حافظه چند تراشهي حافظه يكي پس از ديگري با روشهاي خاص لحيم كاري روي هم انباشته شده و يك تودهي حافظه را تشكيل ميدهد. گاه تا چندين توده از اين نوع در اطراف پردازنده گرافيكي گردآوري ميشود. اگرچه هر يك از تودهها بهطور مستقل امكان كار دارد، اما ميان عملكرد تودههاي مختلف و پردازنده گرافيكي هماهنگي و ارتباط تنگاتنگي وجود دارد كه ازطريق يك لايهي فشرده اينترپوزر ممكن ميشود. لايهي اينترپوزر شامل اتصالات و مسيرهاي متعدد و باريكي است كه باعث ارتباط ميان GPU و تودههاي حافظه ميشود. تراشههاي حافظه در هر توده نيز ازطريق اتصالات عمودي ويژهاي با نام TSV با همديگر در ارتباط هستند.
در نسل اول حافظههاي HBM امكان انباشت چهار تراشه با حداكثر چگالي تودهي ۱ گيگابايت وجود داشت. اما در نسل دوم اين حافظهها با نام HBM2 امكان انباشت حداكثر ۸ تراشهي حافظه با حداكثر چگالي تودهي ۸ گيگابايت وجود دارد. سرعت استاندارد انتقال دادهي تراشه HBM در نسل اول ۱ گيگابيتبرثانيه و در دومين نسل حدود ۲ گيگابيتبرثانيه است. اين سرعت اگرچه در مقايسه با حافظههاي GDDR كمتر است، اما به واسطهي اتصالات و راههاي ارتباطي متعددي كه ميان پردازندهي گرافيكي و تودههاي حافظه وجود دارد، HBM نسبت به GDDR پهناي باند بسيار بالاتري دارد كه در ادامهي اين مقاله در مورد اين مفهوم صحبت خواهيم كرد.
حافظههاي گرافيكي HBM به جز پهناي باند بالاتر مزاياي ديگري نيز در مقايسه با GDDR دارد. يكي از اين مزايا ابعاد و اندازهي كوچكتر اين تراشهها در هر توده و روي Die است. هر توده حافظهي ۱ گيگابايتي HBM مقطعي حدود ۳۵ ميلي متر مربع دارد و اين در حالي است كه هر تراشهي GDDR5 با همان ظرفيت بارها بزرگتر است. بنابراين حافظههاي گرافيكي HBM در مجموع فضاي بسيار كمتري را روي برد PCB اشغال ميكنند و امكان قرارگيري چند توده از اين نوع حافظه همراهبا پردازندهي گرافيكي روي يك تراشهي كوچك وجود دارد.
تراشه Vega 20 در كارت گرافيك Radeon VII؛ چهار تودهي حافظهي HBM2 پردازندهي گرافيكي را در مركز تراشه احاطه كرده است.
از سوي ديگر تأخير دسترسي به دادهها در حافظههاي HBM در مقايسه با GDDR كمتر است؛ چراكه مسير حركت دادهها بهطور عمودي از ميان لايههاي هر توده گذشته و ميزان جابجايي افقي در هر لايه تراشه بسيار جزئي است. مزيت ديگر حافظههاي HBM نسبت به GDDR توان مصرفي كمتر آنها است.
پهناي باس حافظه گرافيكي: اين پارامتر عبارت است از تعداد مسيرهاي ارتباطي كه ميان پردازندهي گرافيكي و هر تراشهي حافظه وجود دارد. در حافظههاي GDDR5 و GDDR6 پهناي باس هر تراشهي حافظه ۳۲ بيت است. مجموع پهناي باند تمامي تراشهها كه در مشخصات كارت گرافيك با عبارت Bus Interface ذكر ميشود، بستگي به تعداد تراشههاي حافظه روي برد PCB دارد. مثلاً اگر ۸ تراشهي حافظه GDDR6 روي برد پردازنده گرافيكي را احاطه كرده باشند، مجموع پهناي باس حافظهي گرافيكي اين كارت ۲۵۶ بيت خواهد بود.
چنانچه گفته شد در حافظههاي HBM اتصالات و انشعابات بسيار بيشتري نسبت به GDDR ميان پردازنده گرافيكي و تراشههاي حافظه وجود دارد. بنابراين پهناي باس اين حافظهها عدد بسيار بزرگتري است. هر لايهي DRAM در حافظهي HBM ازطريق دو كانال با پهناي باس ۱۲۸ بيتي با منابع بيروني ارتباط برقرار ميكند. بنابراين تودهاي متشكل از چهار تراشهي DRAM پهناي باس ۱۰۲۴ بيتي دارد. مجموع پهناي باس حافظهي HBM در كارتي مجهز به اين نوع حافظه، عبارت است از جمع پهناي باس تمامي تودهها.
پهناي باند حافظهي گرافيكي: سرعت تبادل دادهها ميان حافظه و پردازندهي گرافيكي يا بهعبارت ديگر سرعت خواندن داده از حافظهي گرافيكي يا نوشتن روي آن توسط پردازندهي گرافيكي، پهناي باند حافظهي گرافيكي خوانده ميشود. رقابت اصلي در دنياي حافظههاي گرافيكي نه بر سر مجموع و ميزان حافظهي گرافيكي، بلكه بر سر پهناي باند حافظهاي است كه در يك كارت ارائه ميشود. پهناي باند حافظهي گرافيكي در يك كارت گرافيك ازطريق رابطه زير محاسبه ميشود:
n*b*s)/8)
در اين رابطه n تعداد تراشههاي گرافيكي، b پهناي باس هر تراشه و s سرعت تراشهي حافظهي مدانديشه متخصصين است.
كارتهاي مختلف مجهز به حافظههاي GDDR6 يا GDDR5 تعداد و سرعت تراشه حافظهي مختلفي دارند كه باعث ايجاد اعداد پهناي باند مختلفي ميشود. براي مثال در كارت RTX 2080 هشت تراشهي حافظه يك گيگابايتي از نوع GDDR6 پردازنده گرافيكي TU104 را احاطه كرده است. ازآنجاكه پهناي باس هر تراشه ۳۲ بيت و سرعت هر كدام ۱۴ گيگابيتبرثانيه است، مجموع پهناي باند انديشه متخصصيني اين كارت ۴۴۸ گيگابايت بر ثانيه است.
براي مقايسه پهناي باند حافظهي كارت GTX 1080 كه شامل ۸ تراشه GDDR5X با سرعت ۱۰ گيگابيتبرثانيه و پهناي باس ۳۲ بيتي است، در مجموع ۳۲۰ گيگابايت بر ثانيه است.
همانطور كه گفته شد حافظههاي HBM بنا به قواعد ساخت خود پهناي باند بسيار بيشتري در مقايسه با GDDR ارائه ميدهند. AMD در كارت پرچمدار ردهبالاي خود Radeon VII از ۱۶ گيگابايت حافظه گرافيكي HBM2 استفاده كرده است. اين ميزان حافظه در قالب ۴ توده با ظرفيت و پهناي باس به ترتيب ۴ گيگابايت و ۱۰۲۴ بيت پيادهسازي شده است. اين تودهها پردازندهي گرافيكي وگا ۲۰ را در اين كارت گرافيك احاطه كردهاند. با يك محاسبهي ساده با فرمول ذكر شده در بالا، مجموع پهناي باند در اين كارت گرافيك به يك ترابايت بر ثانيه ميرسد كه عددي شگفتانگيز است و در مقايسه با هر يك از كارتهاي مجهز به حافظههاي GDDR6 بسيار بيشتر است.
رقابت اصلي در دنياي كارتهاي گرافيك نه بر سر ظرفيت حافظهي گرافيك، بلكه بر سر پهناي باند حافظهي است
ظرفيت حافظهي گرافيكي: كارتهاي گرافيك گيمينگ امروزي دستكم ۴ گيگابايت حافظهي گرافيكي دارند كه اين عدد در كارتهاي ردهبالا به ۱۶ گيگابايت نيز ميرسد. افزايش ظرفيت حافظهي گرافيكي باعث ميشود كه براي بازي در رزولوشنهاي بالاتر از 1080p و هنگام بارگذاري بافتهاي با كيفيت و متراكم، اشكال و كندي در روند پردازش پيش نيايد.
اما سوالي كه مطرح ميشود اين است كه واقعاً به چه ميزان حافظهي گرافيكي در يك كارت نياز داريم. در جواب اين سؤال بايد گفت كه معمولاً رزولوشن تصوير در حال رندر و كيفيت بافتهاي بازي بيشترين تأثير را بر ميزان حافظه گرافيكي مورد استفاده دارد. بنا به مطالعههاي به عمل آمده توسط متخصص كارشناسان مقادير حافظه گرافيكي زير براي بازي در رزولوشنهاي مختلف توصيه ميشود.
رزولوشن بازي | حافظهي گرافيكي موردنياز (GB) |
---|---|
720p | 2 |
1080p | 4-6 |
2K | 6-8 |
4K | 8-12 |
بنابراين اگر قصد بازي در رزولوشن 1080p را داريد كارتي با ۴ تا ۶ گيگابايت حافظه بسنده ميكند و براي بازي در رزولوشن 4K دست كم بايد كارتي با ۸ گيگابايت حافظهي گرافيكي تهيه كنيد.
فرم فاكتور يا استاندارد ابعادي كارت گرافيك: اين پارامتر در انتخاب كارت گرافيك بسيار مهم و تأثيرگذار است. براي خريد يك كارت گرافيك جديد ابتدا بايد مطمئن شويد كه فضاي كيس شما و فرم فاكتور مادربرد تان براي تعبيه چنين كارتي مناسب است. پارامترهاي طول، ارتفاع و ضخامت كارت گرافيك را پيش از انتخاب بايد به درستي مطالعه كنيد. كارتهاي گرافيك استانداردهاي ابعادي مختلفي نظير نيم طول (Half-height)، طول كامل (Full-length)، تك درگاه، دو درگاه و حتي گاهي سه درگاه دارند. كارت دو درگاه كارتي است كه مجموعه اجزاي سازنده آن شامل PCB، هيت سينك، قاب و فنها دو درگاه كامل را روي برد اشغال ميكند. بيشتر كارتهاي گيمينگ كه امروز توسط شركتهاي مختلف توليد ميشود داراي طول كامل بوده و به اندازه دو درگاه روي مادربرد فضا ميخواهند. حتي اگر كارتي از انديشه متخصصين متخصص حداكثر يك يا دو درگاه را در كيس اشغال كند، بازهم ممكن است فضاي قرارگيري ديگر قطعات در درگاههاي مجاور را تحت الشعاع قرار دهد.
اگر يك مادربرد با استاندارد ابعادي Micro-ATX يا Mini-ATX دراختيار داريد بهدنبال كارتهايي باشيد كه ازلحاظ ابعادي كوچكتر هستند. روي مادربردهاي Mini-ATX كه معمولاً يك درگاه توسعه دارد، حداكثر ميتوان ميني كارتي با طول ۸ اينچ نصب كرد. بااينحال برخي از كارتهاي ميني طول بيشتري دارند. مادربردهاي استاندارد ATX محدوديت ابعادي كمتري دارند و امكان استفاده از كارتهاي طول كامل با فضاي قرارگيري دو يا سه درگاه در آنها وجود دارد. بنابراين پيش از خريد بايد مشخصات ابعادي يك كارت گرافيك را با سيستم خود ارتباط دهيد.
توان طراحي حرارتي: توجه به توان طراحي حرارتي يك كارت گرافيك بهعنوان معياري از ميزان توان مصرفي آن كارت پيش از خريد، پارامتر بسيار حائز اهميتي است. توان طراحي حرارتي بازتاب دهندهي حداكثر گرماي دفع شده توسط پردازنده گرافيكي در كلاك كاري پايه است. ميزان مصرف توان سيستم از ميان مجموع قطعات مختلف درون كيس، بيشترين تأثير را از دو قطعهي اصلي پردازنده و كارت گرافيك ميپذيرد. فرض كنيد يك منبع تغذيهي ۴۰۰ واتي داريد و پردازندهاي با توان مصرفي ۹۵ وات نيز در سيستم خود نصب كردهايد. در اين شرايط خريد يك كارت گرافيك GTX 1080 Ti با توان طراحي حرارتي ۲۵۰ وات، تناسبي با منبع تغذيهي فعلي شما ندارد و بايد به فكر خريد يك منبع تغذيه قويتر براي داشتن يك عملكرد پايدار و بدون هرگونه اختلال در تأمين توان باشيد. توصيه ميشود كه يك منبع تغذيهي دست كم ۶۰۰ وات و حداكثر ۸۰۰ وات را از ميان برندهاي معتبر براي كار در چنين شرايطي تهيه كنيد.
كانكتورهاي تأمين توان كارت: بيشتر كارتهاي گرافيك گيمينگ قدرتمند امروزي مصرف تواني بيشتر از ۷۵ وات قابل تأمين توسط درگاه PCIe دارند. در اين موارد مازاد توان مورد نياز متخصص را بايد ازطريق اتصال كانكتورهاي ۶ پين يا ۸ پين تعبيه شده روي كارت به كابلهاي متناسبي كه از منبع تغذيه منشعب ميشوند، تأمين كرد. در برخي از كارتهاي گرافيك يكي از اين كانكتورها ديده ميشود، برخي كارتهاي ديگر دو كانكتور مجزا دارند و روي يك كارت احتمال وجود يك كانكتور ۸ پين و يك كانكتور ۶ پين دركنار يكديگر نيز هست. در شرايطي كه منبع تغذيهي شما دربرگيرندهي كابلهاي ۶ پين و ۸ پين مورد نياز نباشد، ارتقاي منبع تغذيه يا استفاده از مبدلهاي خاص براي كشيدن توان مورد نياز از يك جفت كانكتور SATA يا Molex راهكارهاي جداگانهاي در پيش روي متخصصان رايانههاي شخصي است.
درگاههاي كارت گرافيك: نكتهي حائز اهميت ديگر نوع و تعداد درگاههاي كارت گرافيك است كه امكان ارتباط آن با منابع بيروني نظير نمايشگرها را فراهم ميكنند. برخي از مانيتورها مجهز به درگاه HDMI هستند و برخي ديگر از درگاههاي ديسپلي پورت بهره ميبرند. مانيتورهاي قديمي نيز ازطريق درگاه DVI به خروجي گرافيكي متصل ميشود. درگاه ديسپلي پورت براي اتصال نمايشگري با حداكثر رزولوشن 4K و نرخ نوسازي ۶۰ فريمبرثانيه مناسب است. Displayport 1.2 حداكثر پهناي باندي معادل ۱۷.۲۸ گيگابيتبرثانيه ارائه ميكند. درگاه HDMI 1.4 با پهناي باند 10.2Gbps قابليت اتصال به مانيتوري با همان رزولوشن اما با نرخ نوسازي ۳۰ هرتز را دارد. درگاه جديدتر HDMI 2.0 پهناي باندي معادل 14.4Gbps داشته، امكان اتصال به نمايشگري با رزولوشن 4K و نرخ نوسازي ۶۰ هرتز را فراهم ميكند. پيش از خريد كارت جديد بايد مطمئن شد كه اين كارت، درگاههاي مورد نياز براي اتصال به مانيتور ما را دارد. استفاده از مبدلهاي جداگانه براي تبديل درگاهي به درگاه ديگر آخرين راهكار ممكن است.
سرعت كلاك كارت گرافيك: اين سرعت كه با واحد مگاهرتز بيان ميشود، معادل سرعتي است كه اجزاي پردازندهي گرافيكي با آن كار ميكنند. گاهي به اين سرعت Core Clock يا Engine Clock نيز گفته ميشود. در مشخصات يك پردازنده گرافيكي دو نوع سرعت كلاك بيان ميشود؛ سرعت كلاك پايه (Base Clock) و سرعت كلاك بوست (Boost Clock).
كلاك پايهي پردازنده گرافيكي به نوعي حداقل سرعت كلاك تضمين شده توسط شركت سازنده است. در زمان اجراي بازي سرعت پردازندهي گرافيكي شما هيچگاه كمتر از اين مقدار نخواهد بود. از طرفي كلاك بوستِ كارت گرافيك درواقع بالاترين سرعت تضمين شدهاي است كه پردازندهي گرافيكي در برخي موارد ممكن است به آن دست يابد. بااينحال شركتهاي سازنده تضمين نميكنند كه پردازندهي گرافيكي شما بتواند بهطور پايدار در اين كلاك كار كند.
در برخي موارد شركتهاي ثالث سازندهي كارت گرافيك يا همان شركاي تجاري انويديا و AMD، كارتهاي سفارشي ساخت خود را از پيش اوركلاك كرده و با فركانسهاي بالاتر از فركانس پايه تعريف شده توسط تراشهساز روانهي بازار ميكنند. سطح عملكرد كارت اوركلاك شده در مقايسه با مدل مرجع تا حدي ارتقا يافته و خروجي فريم نسبتاً بالاتري ارائه ميكند.
هستههاي پردازندهي گرافيكي: در كارتهاي گرافيك انويديا و AMD هستههاي محاسباتي اصلي به ترتيب با نام CUDA و پردازندههاي جرياني (Stream Processors) شناسايي ميشوند. تعداد هستههاي يك پردازندهي گرافيكي پارامتري مهم است و اهميت آن را ميتوان به مانند اهميت تعداد هستهها در يك پردازندهي مركزي دانست، البته تعداد هستههاي پردازندهي گرافيكي (GPU) بسيار بيشتر از CPU است. تعداد هستههاي محاسباتي در كارتهاي انويديا و AMD به خودي خود درك چنداني از سطح عملكرد و يك كارت گرافيك ايجاد نميكند؛ بهويژه آن كه نميتوان سطح عملكرد يك كارت انويديا و يك كارت AMD را از روي تعداد هستههاي محاسباتي آنها را با يكديگر مقايسه كرد.
تعداد بيشتر هستههاي محاسباتي پردازندهي گرافيكي در يك سري از كارتهاي گرافيك انويديا يا AMD حاكي از سطح عملكرد بالاتر آن كارت است
اما بهطور كلي هرچه تعداد هستههاي محاسباتي پردازندههاي گرافيكي در يك سري محصول بالاتر باشد، با پردازنده گرافيكي سريعتر و قويتري روبهرو هستيم. براي مثال در سري محصولات RTX انويديا، پردازنده گرافيكي RTX 2060 با داشتن ۱۹۲۰ هسته محاسباتي، پردازنده گرافيكي RTX 2060 Super با برخورداري از ۲۱۷۶ هستهي محاسباتي، RTX 2070 با بهرهمندي از ۲۳۰۴ هسته و بالاخره RTX 2070 Super با ۲۵۶۰ هستهي محاسباتي از انديشه متخصصين قدرت و سرعت يكي پس از ديگري قرار ميگيرند.
اما در محصولات سري GTX با معماري پاسكال، كارت GTX 1060 با داشتن ۱۲۸۰ هستهي محاسباتي، GTX 1070 با ۱۹۲۰ هسته و كارت گرافيك GTX 1080 با ۲۵۶۰ هستهي CUDA ازلحاظ عملكرد در سطوح متفاوتي هستند. روندهاي مشابهي در كارتهاي AMD نيز ديده ميشود. براي مثال كارت گرافيك Vega 64 با داشتن ۴۰۹۶ پردازندهي جرياني سطح عملكرد بهتري نسبت به Vega 56 با ۳۵۸۴ هسته دارد. در انديشه متخصصين داشته باشيد كه همانند پردازندههاي اصلي (CPU)، معماري نقش مهمي در تعيين توان كلي محصول دارد و نمونههاي جديدتر با معماري نوينتر و تعداد هستهي كمتر، توان پردازشي بيشتري در مقايسه با نسل پيشين خود با تعداد هستهي بيشتر دارند.
تراشه سازاني مانند انويديا و AMD گاه يك پردازندهي گرافيكي واحد را با پيكربنديهاي متفاوتي روانه بازار ميكنند. به عبارت ديگر تعداد هستههاي محاسباتي فعال يا سرعتهاي كلاكِ پردازندهي گرافيكي واحدي كه در كارتهاي مختلف به كار رفته، با هم متفاوت است. در برخي از كارتهاي گرافيك تعدادي از هستههاي محاسباتي تراشه بهطور عمدي غيرفعال ميشوند و در كارت ردهبالاتري كه از همان تراشه استفاده ميكند، اين هستهها فعال شده و سطح عملكرد را ارتقا ميبخشند. براي مثال در هر دو كارت Radeon Vega 56 و Radeon Vega 64 از پردازنده گرافيكي Vega 10 استفاده شده است، اما تعداد هستههاي محاسباتي متفاوتي دارد. مثلاً انويديا نيز روند مشابهي را در سه كارت RTX 2070 Super ، RTX 2080 و RTX 2080 Super در پيش گرفته است. در هر سه كارت از تراشهي گرافيكي TU104 استفاده شده؛ اما فقط در آخرين كارت گرافيك تمام منابع سختافزاري اين تراشه فعال است و در دو محصول ديگر مقداري از اين منابع غيرفعال شده است. انويديا با اين شيوه در ميان كارتهاي گرافيك خود از يك سري تمايز ايجاد ميكند و آنها را با ارزشهاي متفاوتي بسته به نياز بازار به فروش ميرساند.
معماري و پيكربندي پردازندهي گرافيكي TU104 در كارت RTX 2080 Super، هر واحد SM شامل ۶۴ هستهي CUDA و يك هستهي RT است. اين تراشه در مجموع ۳۰۷۲ هسته محاسباتي و ۴۸ هستهي RT دارد
هستههاي RT و Tensor: انويديا خانواده محصولات GeForce RTX خود را سال گذشته با منابع سختافزاري جديد و نوآورانهاي روانه بازار ساخت. اين منابع سختافزاري جديد شامل هستههاي RT و Tensor بود. هستههاي RT براي اجراي جلوههاي رهگيري پرتو و هستههاي Tensor براي اجراي آنتي الياسينگ مبتني بر هوش مصنوعي با هدف بهبود جلوههاي بصري و ايجاد شفافيت در تصاوير بدون افت محسوس عملكرد است.
كارتهاي گرافيك AMD تاكنون فاقد منابع سختافزاري لازم براي اجراي رهگيري پرتو بوده است. اگرچه اين يك مزيت آشكار در كارتهاي انويديا به شمار ميرود، اما دو نكته را نبايد از انديشه متخصصين دور داشت. اول اينكه عناوين بازي چنداني تاكنون با همراهي از رهگيري پرتو توسط بازيسازان ارائه نشده است و نكته دوم آن است كه اعمال ويژگي رهگيري پرتو در يك بازي رقمي بين ۴۰ تا ۵۰ درصد از خروجي فريم كارت را كاهش ميدهد و سطح عملكرد آن را بهشدت تحت تأثير خود قرار ميدهد. مثلاً كارتهاي RTX 2070 Super و RX 5700 XT اگرچه سطوح عملكرد نسبتاً برابري دارند؛ اما در عنواني مثل Battlefield V كه از رهگيري پرتو همراهي ميكند، چنانچه اين قابليت ازطريق كارت انويديا فعال شود، خروجي فريم RTX 2070 Super در مقايسه با كارت ردهبالاي AMD تا ۵۰ درصد در بيشتر صحنهها افت ميكند.
با اين مقدمه به سراغ واكاوي تعداد هستههاي RT و Tensor در كارتهاي خانواده GeForce RTX انويديا با معماري تورينگ ميرويم. بهطور كلي هرچه كارت گرافيك است GeForce RTX رده بالاتر باشد تعداد هستههاي RT و Tensor در آن افزايش مييابد. در اين مورد نيز انويديا از روند مشابه هستههاي محاسباتي خود استفاده كرده و در كارتهاي مختلف RTX با پردازنده گرافيكي يكسان تعداد متفاوتي از هستههاي RT و Tensor را فعال كرده است.
همان مثال قبلي TU104 را در انديشه متخصصين بگيريد. همانطور كه گفته شد انويديا در RTX 2080 Super تمام منابع سختافزاري اين تراشه را فعال كرده است. بدين ترتيب اين كارت علاوه بر داشتن ۳۰۷۲ هسته CUDA، داراي ۴۸ هستهي RT و ۳۸۴ هستهي Tensor است. كارت گرافيك RTX 2080 اگرچه مجهز به همان تراشهي گرافيكي است، ولي با ۴۶ هستهي RT و ۳۶۸ هستهي Tensor منابع فعال كمتري دارد. كارت RTX 2070 Super با داشتن ۴۰ هسته RT و ۳۲۰ هسته Tensor جايگاه بعدي را به خود اختصاص داده است. بدين ترتيب نسخه Super كارت RTX 2080 Super در مقايسه با دو كارت ديگر در اجراي قابليتهاي RTX تواناييهاي بيشتري دارد.
با روي كار آمدن فناوريهاي شفافساز تصوير RIS در كارتهاي رادئون AMD و فيلتر شفافساز Freestyle براي تمامي كارتهاي سري ۱۰ و سري ۲۰ انويديا كه بهصورت نرمافزاري عمل ميكنند و نيازي به منابع سختافزاري جداگانه ندارند، فناوري DLSS و منابع سختافزاري اختصاصي آن احتمالاً چندان فضاي جولاني نخواهند يافت و بهتدريج كنار خواهند رفت. البته رهگيري پرتو نيز قابليتي آيندهگرايانه است و براي داشتن عناوين بيشتر از بازيهاي سازگار با اين قابليت و سطح عملكرد بهتر حين اجراي اين بازيها بايد مدت زمان بيشتري منتظر ماند.
درايور كارت گرافيك: سيستمهاي عامل براي كنترل و بهره بردن از پردازندههاي گرافيكي، به نرمافزاري بهنام درايور نياز دارند. هر كارت گرافيك درايور منحصر بهخود را دارد كه توسط AMD يا انويديا توسعه يافته است و بهصورت مداوم بهروز ميشود. در صورتي كه پس از اتصال كارت گرافيك به كامپيوتر خود اقدام به دانلود درايور و نصب آن نكنيد، امكان بهره بردن از اين قطعهي سختافزاري را نخواهيد داشت. شركتهاي توسعهدهندهي بازيهاي كامپيوتري نيز بهصورت پيوسته با توليدكنندگان تراشههاي گرافيكي در ارتباط هستند تا با هماهنگي بيشتري بين بازي و پردازندهي گرافيكي به ارمغان بياورند. بازيها با درايوري بهينه قادر به اجرا با نرخ و جزئيات بيشتري خواهند بود؛ در صورتي كه استفاده از درايورهاي معيوب ميتواند اشكالاتي مانند فريز شدن تصوير حين بازي يا افت فريم ايجاد كند. بههمين دليل عموما پس از عرضهي هر بازي، AMD و انويديا نسخهي جديدي از درايور خود را منتشر ميكنند تا متخصصان تجربهي بهتري داشته باشند. قويا پيشنهاد ميشود بهصورت مكرر با مراجعه به سايتهاي AMD يا انويديا (بسته به كارت گرافيك خود) آخرين نسخهي درايور را دانلود كرده و آن را نصب كنيد.
كارتهاي گرافيك مرجع يا سفارشي؟
زمانيكه تصميم به خريد كارت گرافيك مشخصي گرفتيد، معمولاً در بازار با مدل و برندهاي متعددي از آن نوع روبهرو مي شويد. اگرچه تمامي اين مدلها از پردازندهي گرافيكي واحدي كه ساخت يكي از دو شركت انويديا يا AMD است، استفاده ميكنند، اما هر كارت طراحي برد PCB و سيستم خنككننده منحصر به فردي دارد. شركتهاي زيادي مانند MSI، ايسوس، زوتاك، گيگابايت، Evga ،XFX و... اقدام به ساخت كارتهاي گرافيك با طراحي مخصوص به خود ميكنند. در اين ميان نيز شركتهاي سازنده تراشههاي گرافيكي يعني AMD و انويديا نيز مدلهاي مرجع خاص خود را به بازار سختافزار عرضه ميكنند.
شركتهاي ثالث براساس طراحي برد و پيچيدگي سيستم خنككنندهي كارتهاي سفارشي خود شامل هيتسينك، فنها و بَكپليت ارزشهاي متفاوت با مدلهاي مرجع را براي آنها در انديشه متخصصين ميگيرند. هرچه طراحي سيستم خنككننده پيشرفتهتر و سرعت كلاك نسبت به مدل مرجع بالاتر باشد، كارتهاي سفارشي ارزشهاي بالاتري دارند.
در مورد برد PCB مفهومي بهنام مدار رگولاتور ولتاژ يا VRM وجود دارد كه ولتاژ ارسالي به پردازندهي گرافيكي و تراشههاي حافظه را در كنترل خود دارد. قطعات ماژول VRM شامل ماسفتها، چوكها و خازنها از انتقال و تحويل ولتاژ مازاد نسبت به سقف تعريف شده به تراشهها جلوگيري ميكنند و با عبور دادن ولتاژ از چندين فاز، توان الكتريكي تميز، پايدار و هميشگي را به اجزاي اصلي برد ميرسانند.
توان الكتريكي از منبع تغذيه به اجزاي VRM رسيده و به نحوي تنظيم و تعديل ميگردد كه از سوخت ولتاژ قابل تحمل تراشهها تجاوز نكند. كيفيت اجزاي ماژول رگولاتور ولتاژ در نرخگذاري كارتهاي گرافيك اهميت زيادي دارد. در برخي از كارتهاي گرافيك اجزاي اين ماژول از مواد گريد نظامي (Military Grade) ساخته ميشوند و بسيار با دوام هستند.
دفع بهينهي حرارت پردازندهي گرافيكي در كارتهاي گرافيك موضوع بسيار حائز اهميت است. اگرچه دماي قابل تحمل پردازنده گرافيكي گاه به صد درجه سانتيگراد ميرسد، اما بهتر است اين پردازنده در بالاترين فشار گيمينگ با دمايي كمتر از ۷۵ درجه سلسيوس كار كند.اين شرايط دمايي طول عمر پردازنده گرافيكي و قطعات برد را بهبود ميدهد. هرچه سيستم خنككننده كارت گرافيك پيشرفته تر و حجيم تر باشد و تعداد فنهاي بيشتري روي قاب نصب شده باشد، دماي كاري قطعات اصلي برد در بالاترين فشارهاي كاري كمتر خواهد بود. سيستمهاي خنككننده پيچيدهتر سروصداي كمتري نيز توليد ميكند و با سروصداي خود در حين اجراي بازيهاي گرافيكي سنگين حواس متخصص را پرت ميكند. پس مقداري هزينهي بيشتر براي خريد كارتي با سيستم خنككنندهي تواناتر بسيار منطقي است.
نكتهي قابل ذكر ديگري كه در اينجا وجود دارد، اين است كه كارتهاي گيمينگ به جز شركت پايهي تراشهساز توسط شركتهاي ثالث متفاوتي ساخته ميشود، اما كارتهاي توليد محتوا و وركاستيشن نظير Quadro انويديا تنها با همكاري شركت PNY توليد و در بازار يافت ميشود. Radeon Pro نيز تنها در مدلهاي مرجع روانهي بازار ميشود.
از چه نمايشگري استفاده ميكنيد؟
همانطور كه گفته شد انتخاب يكي از برندهاي AMD يا انويديا در خريد كارت گرافيك ارتباط تنگاتنگي با فناوري همگامساز نمايشگر شما دارد. خريد يك كارت گرافيك به روز AMD براي كار با نمايشگري با همراهي از فريسينك ارجحيت داشته و اگر نمايشگري با قابليت G-Sync دراختيار داريد، بهتر است يكي از كارتهاي گرافيك انويديا را خريداري كنيد.
اما مسئله حائز اهميت ديگر در خصوص نمايشگرها، اين است كه اگر نمايشگري با رزولوشن و نرخ نوسازي محدود دراختيار داريد و امكان ارتقاي آن فراهم نيست، از خريد كارتهاي گرافيك ردهبالا صرفانديشه متخصصين كنيد. براي يك نمايشگر 1080p با نرخ نوسازي ۶۰ هرتز يك كارت گرافيك ميانرده GTX 1660 بسنده ميكند. چنين نمايشگري مانع از بهرهوري قابليتهاي محصولي مانند RTX 2080 خواهد شد؛ براي استفاده بهينه از آن نمايشگري با رزولوشن QHD و نرخ نوسازي ۱۴۴ هرتز توصيه ميشود.
بنابراين تنها در صورتي به سراغ كارتهاي گرافيك ردهبالا برويد كه نمايشگر قابلي داشته باشيد يا اين احتمال را بدهيد كه در طول عمر مفيد پردازنده گرافيكي خود، ميز كامپيوتر شما به نمايشگري بهتر و پيشرفتهتر مجهز شود. برخي از مانيتورهاي فريسينك براي اجراي قابليت G-Sync توسط انويديا صلاحيت سنجي شده است و حتي گزارشهايي وجود دارد كه برخي از مانيتورهاي فريسينك تأييد نشده نيز ميتوانند با اعمال قابليت G-Sync نتايج مناسبي در خروجي خود دراختيار متخصصان قرار دهند.
براي متخصصدهاي متفاوت چه كارت گرافيكي بخريم؟
در ادامه به تبيين ويژگيهاي بهترين كارتهاي گرافيك براي ردههاي متخصصدي مختلف ميپردازيم تا خوانندگان براساس اطلاعات ارائه شده بهدنبال خريد كارتهايي باشند كه با نيازهاي آنان همخواني داشته باشد.
گيمينگ
اجراي بازي در رزولوشن 4K
اجراي بازي در اين رزولوشن كار هر پردازندهي گرافيكي نيست و به منابع سختافزاري و مشخصههاي چشمگيري نياز دارد. ظرفيت و پهناي باند حافظهي گرافيكي بالا، سرعت كلاك چشمگير تراشهي گرافيكي و تعداد هستههاي محاسباتي فراوان دركنار تجهيز سيستم به يك پردازندهي مركزي دست كم ۶ هستهاي، حافظهي SSD با سرعت بالا، ۱۶ تا ۳۲ گيگابايت حافظهي رم براي بازي در اين رزولوشن الزامي است.
توصيه ميشود از كارت گرافيكي با بيشتر از ۸ گيگابايت حافظهي گرافيكي براي بازي در اين رزولوشن استفاده شود و البته كارتهاي مجهز به حافظههاي گرافيكي GDDR6 نسبت به انواع GDDR5 ارجحيت دارد. براي اجراي بازي با تنظيمات گرافيك حداكثري در عناوين به روز خريد كارتي حرفهاي با ارزش بالاتر از ۱۰۰۰ دلار توصيه ميشود. البته با صرفانديشه متخصصين از بخشي از جزئيات گرافيكي، ميتوان با خريد كارتي در ردهي ارزش حدود ۸۰۰ دلار نيز بازي در اين رزولوشن و نرخ ميانگين ۶۰ فريمبرثانيه را تجربه كرد.
كارت گرافيك بهينه براي واقعيت مجازي
براي اجراي بازيهاي واقعيت مجازي به شرط آن كه توانايي خريد يك هدست گرانارزش متناسب اين كار دراختيار داشته باشيد، بهترين گزينه انتخاب يكي از محصولات رده بالاي انويديا يا AMD است. اين كارت گرافيك بايد توانايي انطباق با نرخ تازه سازي ۹۰ هرتزي و حداقل رزولوشن تركيبي ۲۱۶۰ در ۱۲۰۰ پيكسلي هدست HTC Vive را داشته باشد. اين در حالي است كه رزولوشن تركيبي در HTC Vive Pro بالغ بر ۲۸۸۰ در ۱۶۰۰ پيكسل است. خريد كارت گرافيك ردهبالايي در ردهي ارزشي ۵۰۰ تا ۷۰۰ دلار براي كار با هدستهاي واقعيت مجازي توصيه ميشود.
بازي در رزولوشن QHD
رزولوشن QHD در مانيتورهاي دسكتاپ به تدريج در حال جايگزيني با 1080p است. اين رزولوشن با وجود تراكم پيكسلي بالا و وضوح تصوير بسيار بهتر نسبت به 1080p، براي بازي منابع سختافزاري سنگيني به مانند رزولوشن 4K طلب نميكند. گاه با سطح تنظيمات گرافيكي متوسط ميتوان با يك كارت گرافيك ميانرده هم اجراي بازي در اين رزولوشن را تجربه كرد. اما پيشنهاد ما براي بازي در اين رزولوشن، خريد كارت گرافيك ردهبالايي با حدود ارزش ۴۰۰ تا ۵۰۰ دلار از يكي از دو برند انويديا يا AMD است. چنين محصولاتي با داشتن منابع سختافزاري معتدل و بهينه، امكان تجربهي روان بازي در چنين رزولوشني را فراهم ميآورند. بهتر است كارت موردانديشه متخصصين از ۸ گيگابايت حافظهي گرافيكي برخوردار بوده و ساير منابع سيستم شما نيز توان لازم براي بازي در اين رزولوشن را داشته باشند. اگر مانيتور شما مجهز به قابليت فريسينك AMD يا G-Sync است، براي داشتن تجربهي بصري روانتر و پوياتر يك كارت گرافيك از برند متناظر تهيه كنيد.
بازي در رزولوشن 1080P
اگرچه حتي كارتهاي اقتصادي براي بازي در رزولوشن 1080p گزينهاي مناسب به شمار ميروند، براي داشتن بازي روان و با نرخ فريم مناسب در اين رزولوشن گزينههاي متعددي در بازار سختافزار يافت ميشود. تمامي كارتهاي گرافيك ميانرده معرفي شده در اين مقاله و محصولات ردهبالاتر منابع سختافزاري لازم براي اجراي بازي در اين رزولوشن با بهترين سطح تنظيمات گرافيكي را دارند. پيشنهاد ما براي بازي در اين رزولوشن تهيه نمونهاي با ۶ يا حداقل ۴ گيگابايت حافظهي گرافيكي است. محدوهي ارزش چنين كارتي در بازار سختافزار بين ۲۰۰ تا ۳۰۰ دلار است. حتي كارتهاي گرافيك بسيار خوبي از برند AMD براي اجراي بازي در اين رزولوشن يافت ميشود كه در بازار جهاني ارزشي كمتر از ۲۰۰ دلار دارند. پيشنهاد ما براي بازي در اين رزولوشن، داشتن نمايشگري با نرخ نوسازي بالاي ۱۲۰ يا ۱۴۴ هرتزي است تا تجربهي گيمينگ روانتري داشته باشيد. اگر نمايشگر FreeSync يا G-Sync دراختيار داريد، كارت ميانردهاي از برند متناظر تهيه كنيد.
اجراي بازيهاي سبك، تماشاي فيلم و ويرايش عكس
با اينكه كارتهاي گرافيك اقتصادي زيادي در بازار سختافزار يافت ميشود؛ اما چند سالي است كه در اين بخش از بازار شاهد نوآوريهاي زياد و تراشه هاي كاملاً جديد نيستيم و همه چيز بر پايهي تراشههاي گرافيكي پيش ميرود كه از عمر آنها چندين سال ميگذرد. تراشههاي پولاريس AMD و برخي انواع پايينردهي پاسكال نمونههايي از اين تراشههاي اقتصادي است. ارزانترين كارتهاي گرافيك كه امكان اجراي بازي را فراهم ميكنند، محصولات سري اقتصادي هستند و خريد انواع ردهپايينتر براي بازي به هيچ عنوان توصيه نميشود. كارتهاي گرافيك اقتصادي گزينههاي مناسبي براي گيمينگ در رزولوشن 1080p با تنظيمات گرافيكي متوسط رو به پايين يا رزولوشنهاي پايينتر از آن است. كارتهاي گرافيك اقتصادي موجود در بازار ۴ تا ۸ گيگابايت حافظهي گرافيكي دارند كه براي بازي خريد مدلهايي با حافظهي گرافيكي بالاتر توصيه ميشود. اين محصولات بهخوبي توانايي اجراي ويندوز ۱۰، نرمافزارهاي گرافيكي سبك، كار با نرمافزارهاي آفيس، مرور وب و تماشاي فيلمهاي باكيفيت و بهطور كلي در انجام كارهاي روزمره و سبك بدون هيچ كندي از انديشه متخصصين محتواي گرافيكي را به ارمغان ميآورند. فرايند استخراج رمزارزها مدتي باعث كمياب شدن آنها شده بود و ارزش آنها را در بازارهاي جهاني بهشدت افزايش داده بود. اما اكنون اين كارتهاي گرافيك در بازار سختافزار ارزشي كمتر از ۲۰۰ دلار دارند و براي قشر وسيعي از جامعهي متخصصان كامپيوتر دردسترس هستند.
امور حرفهاي و توليد محتوا
همانطور كه پيشتر گفته شد براي افرادي كه بهطور حرفهاي طراحي، توليد محتواي گرافيكي و سهبعدي را دنبال ميكنند يا متخصصاني كه به ويرايش و توليد ويدئو با رزولوشنهاي بالا ميپردازند، دو گزينه وجود دارد. گزينه ي اول خريد يكي از كارتهاي حرفهاي بالاي ۱۰۰۰ دلاري برند انويديا است و گزينهي ديگر خريد يكي از محصولات سري Quadro يا Radeon Pro است. اين كارتهاي گرافيك اگرچه معماري گرافيكي و ويژگيهاي سختافزاري مشابه انواع ردهبالاي دو تراشهساز دارند، اما خصوصيتهاي منحصربهفردي دارند كه آنها را تبديل به بهترين گزينه در امر توليد محتوا و سيستمهاي وركاستيشن ميكند. ارائهي درايورهاي گرافيكي ويژه براي ايجاد انطباق بين اين كارتها و ابزارهاي طراحي و آفرينش گرافيكي نظير اتوكد، ادوبي پريمير، مايا و...، حافظههاي ECC با قابليت اصلاح خطاي ساختاري و اطمينان پذيري و سطح عملكرد بهتر در حوزهي توليد محتوا از جملهي ويژگيهاي چنين كارتهايي است. مدلهاي بهروز Radeon Pro در بازار جهاني ارزشهايي از ۵۰۰ تا ۱۵۰۰ دلار داشته و كارتهاي گرافيك Quadro بسته به مدل و ويژگيها از ۵۰۰ تا ۳۵۰۰ دلار ارزشگذاري شده است.
سخن آخر
در اين مقاله سعي كرديم تمام عوامل مؤثر در خريد و انتخاب يك كارت گرافيك متناسب با نياز متخصصان مختلف را مطالعه كنيم. تلاش ما بر آن بود كه مخاطبان گرامي اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران را تا حدي با مفاهيم و مشخصههاي متخصص كارتهاي گرافيك امروزي آشنا كنيم و البته براي پرهيز از اطناب وارد جزئيات تخصصي و متخصص پيچيده نشديم. گفتني است كه رده بندي كارتهاي گرافيك ارائه شده در اين مقاله و همچنين بهترين كارت گرافيك معرفي شده در هر رده، حاصل مطالعه و اطلاعات اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران است و ممكن است منابع ديگر ردهبندي و محصولات ديگري را براي خريد به مخاطبان خود توصيه كنند.
در پايان بهطور خلاصه نكاتي را كه در اين مقاله براي خريد يك كارت گرافيك مطرح كرديم، براي جمع بندي بازگو ميكنيم.
- با درك بهتر اجزا و مشخصههاي متخصص كارت گرافيك، قادر به انتخاب محصولي ايدهآل براي متخصصي و بودجههاي مختلف خواهيد بود.
- حتماً كارت گرافيكي منطبق با نرخ نوسازي (فركانس) و رزولوشن مانيتور خود بخريد.
- براي نمايشگرهاي فريسينك محصول ساخت AMD و براي نمايشگرهاي G-Sync نمونهاي از برند انويديا تهيه كنيد.
- داشتن منبع تغذيهي مناسب و فضاي كافي در كيس جهت نصب كارت گرافيك بسيار حائز اهميت است.
- به سراغ استفاده از راهكارهاي استفاده از كارت گرافيك دوگانه نرويد، راهكارهايي مثل كراس فاير و SLI تقريباً منسوخ شده است؛ در عوض كارت قدرتمندتري بخريد.
- توان پردازشي در اجراي روانتر بازيها تأثير بهمراتب بيشتر در مقايسه با مشخصهي حافظهي گرافيكي دارد.
- ميزان حافظهي گرافيكي بيشتر براي بازي در رزولوشنهاي بالاتر از 1080p و بارگذاري بافتهاي باكيفيت بسيار مهم است.
- براي اجراي رهگيري پرتو، كارتهاي گرافيك پايينردهي سري RTX يا محصولات خانوادهي GTX بههيچ وجه توصيه نميشوند. حداقل از كارت گرافيك RTX 2060 بهره ببريد.
- براي امور ساده نيازي به خريد كارت گرافيك ردهبالا نيست و انواع ردهپايين نيز بهراحتي توانايي انجام تمام امور را دارند.
- براي تجربهي خوب در امور حرفهاي مانند طراحي سهبعدي و توليد محتواي ويديويي از كارتهاي گرافيك ردهبالا يا حرفهاي استفاده كنيد.
شما مخاطبان گرامي اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران ميتوانيد هم انديشي ها و پيشنهادها خود را در رابطه با اين مقاله و مقالات مشابه با ما در ميان بگذاريد.
مشخصات متخصص كامل، بهترين ارزش كارت گرافيك در فروشگاههاي اينترنتي و مقايسهي كامل انواع كارت گرافيك را در بخش محصولات مشاهده كنيد؛ انواع كارت گرافيك انويديا Geforce و Quadro و كارت گرافيك AMD رادئون براي مقايسه و خريد دردسترس متخصصان است.
هم انديشي ها