عملكرد علفزارها در جذب كربن بهتر از جنگل‌ها است

جنگل‌ها مدت‌هاست به‌عنوان عامل مهم جمع‌آوري‌كننده‌ي آلودگي‌هاي كربني به حساب مي‌آيند و حدود يك‌چهارم آلودگي‌هاي كربن دي اكسيدي را كه در سرتاسر جهان توسط انسان‌ها ايجاد مي‌شود، مصرف مي‌كنند. اما در نتيجه‌ي دهه‌ها فرونشاني آتش، افزايش دما و خشكسالي، خطر آتش‌سوزي جنگل افزايش يافته‌است و بسياري از جنگل‌ها از جمله جنگل‌هاي كاليفرنيا را از مكان‌هاي جذب كربن به منابع توليد كربن مبدل كرده است. مطالعه‌اي كه در دانشگاه كاليفرنيا انجام شده‌است، نشان مي‌دهد كه در قرن ۲۱، علفزارها و مراتع نسبت به جنگل‌ها، محل‌هاي مناسب‌تري براي گرفتن كربن هستند.

اين مطالعه نشان مي‌دهد كه اين نقش بايد در تجارت مبتني بر استراتژي تبادل نشر محدود (cap and trade) براي كاهش ۴۰ درصدي گازهاي گلخانه‌اي كاليفرنيا نسبت به سال ۱۹۹۰، در انديشه متخصصين گرفته شود.سيستم تبادل نشر محدود يك اصطلاح رايج در برنامه‌هاي نظارتي دولتي است كه براي محدود كردن يا در پوش گذاشتن سطح كلي يك ماده‌ي شيميايي كه محصول فرعي فعاليت‌هاي تجاري خصوصي است، تعريف مي‌‌شود. هدف اين سيستم ايجاد ارزش تجاري براي انتشارات يا آلودگي‌هايي است كه قبلا وجود نداشته و بيان‌كننده‌ي منافع منفي است. يافته‌هاي اين پژوهش كه در ژورنال Environmental Research Letters منتشر شده است، حاكي از امكان انجام تلاش‌هايي در كل جهان براي كاهش كربن بويژه در مناطق نيمه‌خشك است كه حدود ۴۰ درصد زمين را تشكيل مي‌دهند.

پاولوك داس مي‌گويد:

شبيه‌سازي‌هاي ما نشان مي‌دهد كه علفزارها نسبت به جنگل‌ها كربن بيشتري ذخيره مي‌كنند؛ زيرا كمتر تحت تاثير خشكسالي و آتش‌سوزي‌هاي طبيعي قرار مي‌گيرند.

عقب‌نشيني يا گسترش علفزار (A) و جنگل (B) در پاسخ به تغييرات اقليمي قرن ۲۱. رنگ آبي نشان‌دهنده‌ي گسترش است و قرمز عقب‌نشيني را نشان مي‌دهد. در تمام سناريوهاي اقليمي آينده به جز سناريوي مربوط به كاهش شديد انتشارات گازي، جنگلها عقب‌نشيني خواهند داشت

علفزارها بيشتر كربن خود را در زير زمين ذخيره مي‌كنند؛ ولي جنگل‌ها عمدتا آن را در توده‌ي زيستي چوبي و برگ‌هاي درختان ذخيره مي‌كنند. زماني كه آتش‌سوزي طبيعي موجب مي‌شود درختان شعله‌ور شوند، كربني كه قبلا ذخيره كرده بودند، آزاد شده و به اتمسفر باز مي‌گردد. اگرچه زماني كه در علفزارها آتش‌سوزي رخ مي‌دهد، كربن تثبيت‌شده‌ي زير زميني در ريشه‌ها و خاك خواهند ماند و مي‌توان گفت اينها با تغييرات اقليمي سازگارترند. هولتون نويسنده‌ي همكار مقاله گفت:

در يك اقليم پايدار، درختان نسبت به علفزارها كربن بيشتري ذخيره مي‌كنند. ولي در شرايط آسيب‌پذير، افزايش گرما و خشكسالي، بخشي از مناطق ذخيره‌كننده‌ي كربن روي زمين از بين خواهند رفت. كاليفرنيا در خط مقدم تغييرات شديد آب‌و‌هوايي قرار دارد كه در حال اتفاق افتادن براي كل جهان است. ما واقعا بايد در مورد آسيب‌پذيري اكوسيستم كربني تفكر كنيم و از اين اطلاعات براي كاهش ريسك سرمايه‌گذاري كربن و استراتژي‌هاي حفاظتي در قرن ۲۱ استفاده كنيم.

در اين مطالعه شبيه‌سازي‌ها بر اساس چهار سناريوي مختلف انجام شد:

تنها سناريويي كه در آن درختان نقش ذخيره‌‌كننده‌ي كربن مطمئن‌تري نسبت به علفزارها داشتند، سناريوي اول بود؛ كه براي رسيدن به آن بايد روند كاهش گازهاي گلخانه‌اي از آن چه حتي در توافق نامه‌ي پاريس نيز قيد شده‌است، شديدتر باشد. مسير كنوني انتشارات كربن جهاني نشان مي‌دهد كه علفزارها منبع قابل اطمينان‌تري براي گرفتن كربن هستند. علفزارها حتي در دوره‌هاي خشكسالي شديد شبيه‌سازي‌شده نيز مقداري كربن ذخيره مي‌كردند.

درختان هنوز هم حياتي هستند

موضوع اين مطالعه، جايگزيني جنگل با علفزار يا انكار ارزش‌هاي ديگر درختان نيست؛ بلكه نشان‌دهنده‌ي اين است كه از مانديشه متخصصين سيستم تبادل نشر محدود، حفاظت از علفزارها و تشويق عمليات مرتعداري با هدف ايجاد نرخ مطمئني در جذب كربن، به رسيدن به اهداف كاهش انتشارات گازهاي گلخانه‌اي كمك مي‌كند. در مورد جنگل‌ها هم تدوين استراتژي‌هايي براي كاهش آتش‌سوزي‌هاي جدي و كاشت درختان مقاوم به خشكي، مي‌تواند موجب كاهش ميزان آزاد شدن كربن ذخيره‌شده، شود. البته در اين مطالعه، مدل‌هاي استراتژيك مديريت جنگل به‌منظور كاهش خطرات آتش‌سوزي لحاظ نشده است. بر اساس گزارش‌هاي منتشرشده، از سال ۲۰۱۰ حدود ۱۳۰ ميليون درخت در جنگل‌هاي كاليفرنيا بر اثر تراكم انبوه درختان همراه با تغييرات اقليمي، خشكسالي و حمله‌ي آفات از بين رفته است. هشت مورد از ۲۰ آتش‌سوزي‌هاي بزرگ، در چهار سال اخير رخ داده است و پنج مورد از بزرگ‌ترين فصول آتش‌سوزي، همه از سال ۲۰۰۶ به بعد اتفاق افتاده‌اند.

هولتون گفت:

درختان و جنگل‌ها گنجينه‌هاي ملي و يك ضرورت زيست‌محيطي هستند. اما زماني كه شما فرض مي‌كنيد آنها نگهدارنده‌هاي كربن هستند و آنها را به‌عنوان گزينه‌هاي كاهشي آلودگي محسوب مي‌كنيد؛ در حالي‌كه عملا اين طور نيست، ميزان كاهش انتشارات گازي طبق آن چيزي كه ما انتظار داريم، نخواهد بود.