ميكروپلاستيك‌ها همراه باد به همه‌جا سفر مي‌كنند
درميان قله‌هاي ناهموار منطقه‌ي ويكدسوس در رشته كوه پيرِنه در فرانسه، تنها علايم حضور انسان‌ها چندين روستاي پراكنده يا گاهي معدود افرادي است كه براي تفريح و كوهنوردي به آنجا مي‌آيند. اين منطقه به‌طور كلي يك منطقه‌ي طبيعي و دست‌نخورده محسوب مي‌شود. اما حتي در اينجا هم دانشمندان ذرات ريز پلاستيكي را ديده‌اند كه همچون گرد‌و‌غباري مصنوعي در هوا پخش شده‌اند. نتايج مطالعه‌اي كه در نوع خود اولين است، نشان مي‌دهد كه اين ذرات از ۱۰۰ كيلومتر دورتر و شايد هم از فاصله‌ي دورتري به اين منطقه آمده‌اند.
اين امر نشانه‌ي آشكاري است كه انتقال جوي هم راهي براي انتقال آلودگي‌هاي پلاستيكي است و اين آلودگي‌ها را به سرتاسر سياره‌ي زمين و حتي مناطق دورافتاده منتقل مي‌كند. دئوني آلن يكي از نويسندگان اين مقاله مي‌گويد:
... و اين نشان مي‌دهد كه اين اشكال نسبت‌به آنچه فكر مي‌كنيم، بسيار بزرگ‌تر است.
اين مطالعه كه به‌تازگي در مجله‌ي Nature Geoscience منتشر شد، يكي از معدود مطالعاتي است كه در حال تلاش براي اين درك موضوع است كه چه مقدار پلاستيك در هوا وجود دارد. اين پژوهش احتمالا مقدمه‌ي مطالعاتي است كه در سال‌هاي آينده روي اين موضوع انجام خواهند شد و تلاشي است براي توضيح اينكه چگونه ميكروپلاستيك‌ها در محيط حركت مي‌كنند و چگونه انسان‌ها در معرض آن‌ها قرار مي‌گيرند.
مكاني در كوهستان پيرنه كه پژوهشگران در آن از ميكروپلاستيك‌هاي موجود در هوا نمونه‌برداري كردند
ميكروپلاستيك‌ها ذرات ريزي هستند كه حاصل تخريب مواد پلاستيكي بزرگ‌تري همچون بطري‌ها يا كيسه‌هاي پلاستيكي و نيز الياف حاصل از پارچه‌هاي سنتزي هستند. آن‌ها اندازه‌هاي مختلفي دارند، از اندازه‌اي به قدر يك دانه برنج گرفته تا حتي به كوچكي يك ويروس. اين ذرات از انواع پيچيده‌اي از پليمرها و مواد شيميايي افزودني ساخته شده‌اند. بيشتر پژوهش‌هاي انجام‌شده در زمينه‌ي تشخيص ميكروپلاستيك‌ها در محيط، در محيط‌هاي اقيانوسي انجام شده است يعني جايي كه براي اولين‌بار توجه دانشمندان را به خود جلب كرد ولي آن‌ها كم‌كم متوجه شدند كه اين ذرات در سيستم‌هاي آب شيرين، خاك و هوا نيز وجود دارند. اولين مطالعه از اين نوع، درمورد اندازه‌گيري باران پلاستيك اتمسفري در پاريس انجام شد و در سال ۲۰۱۵ منتشر شد.
توجه اخير دانشمندان به اين موضوع نشان مي‌دهد كه تنها اندازه‌گيري‌هاي معدودي از ميكروپلاستيك‌هاي موجود در هوا وجود دارد و نيز دانش محدودي درمورد الگوي پراكندگي اين آلودگي در مناطق مختلف در دست است. گمان مي‌رود غلظت اين ذرات در هوا با شرايط آب‌و‌هوايي و مناطقي كه ذرات از آنجا منشا مي‌گيرند، مرتبط باشد.
پژوهشگران مي‌دانستند كه ميكروپلاستيك‌ها در رودخانه‌ها و رسوبات كوهستان پيرينه وجود دارند اما كسي منشا آن‌ها را مشخص نكرده بود. اين ميزان از ميكروپلاستيك نمي‌توانسته از منابع محلي آمده باشد زيرا در اين مناطق جمعيت بسيار كمي زندگي مي‌كنند و فعاليت‌هاي صعنتي نيز محدود است. آلن با يك سؤال كليدي رو‌به‌رو شد: چرا ما دنبال (منشا) آن نگشته‌ايم؟
او و همكارانش به نمونه‌برداري از اين منطقه مشغول شدند. آن‌ها قطعاتي از انواع مختلف پلاستيك را پيدا كردند كه تقريبا همه به يك اندازه بودند. بيشتر پليمرهايي كه در اين نمونه‌ها به چشم مي‌خوردند عبارت بودند از پلي‌استايرن، پلي‌اتيلن و پلي‌پروپيلن كه همه از اجزاي معمول محصولات پلاستيكي يك‌بار مصرفي مانند كيسه‌ها و فوم‌هاي ظروف غذا هستند.
تصوير نزديكي از الياف پلاستيكي كه پژوهشگران در اين نمونه‌ها پيدا كردند
از آنجايي كه مطالعه‌ي جديد نسبت‌به مطالعات پيشين، شامل قطعات ريزتري مي‌شد، پژوهشگران درمجموع ذرات پلاستيكي بيشتري پيدا كردند؛ چنين روندي در تمام مطالعات مرتبط با پلاستيك به چشم مي‌خورد: هرچه اندازه‌ي ذرات كوچك‌تر باشد، تعداد بيشتري از آن‌ها وجود خواهند داشت. آلن و همكارانش وقتي محدوده‌ي اندازه‌ي ذرات مطالعه سال ۲۰۱۵ را درانديشه متخصصين گرفتند، در هر دو منطقه، مقدار مشابهي از ميكروپلاستيك‌ها ديده مي‌شد كه باتوجه‌به تفاوت محيط‌هاي مورد مطالعه غيرمنتظره بود.
ملاني برگمن از مؤسسه‌ي پژوهشي آلفرد ونگر، دانشمندي كه ميكروپلاستيك‌ها را مورد مطالعه قرار مي‌دهد ولي در اين مطالعه مشاركتي نداشته است، مي‌گويد:
مطالعه‌ي جديد به ما كمك مي‌كند بتوانيم سطح پايه‌ي غلظت ميكروپلاستيك‌ها در هرجاي جهان را به‌دست آوريم.
اما به‌دليل اينكه نمونه‌ها طي يك ماه ميانگين‌گيري شدند، مي‌توان گفت كه سطح پايه‌ي ميكروپلاستيك‌ها در پيرنه پايين‌تر است اما تحت‌تاثير افزايش دوره‌اي ميكروپلاستيك‌هايي قرار مي‌گيرد كه از مناطق پرجمعيت‌تر به اين نقطه مي‌آيند. در اين مطالعه دقيقا مشخص نمي‌شود كه ميكروپلاستيك‌ها از كجا منشا گرفته‌اند اما از مدل‌هاي كامپيوتري جريان‌هاي هوا براي رديابي هوايي كه آن‌ها را به منطقه آورده‌است، استفاده شده است. آشكار است كه بعيد است شهرها و روستاهاي نسبتا كوچك اطراف منشا تمام ميكروپلاستيك‌هاي شناسايي شده باشند. به‌انديشه متخصصين مي‌رسد منبع اصلي در فاصله‌ي دورتري قرار دارد.
تصويري نزديك از تكه‌اي پلاستيك سفيد كه در نمونه‌ها پيدا شد
استفاني رايت از كالج سلطنتي لندن كه در اين پژوهش مشاركتي نداشته است، مي‌گويد:
درحالي‌كه اين رديابي گامي مهم است، شما لازم است براي درك اين مسير منبع را بشناسيد. پلاستيك‌هاي مختلف ممكن است از منابع مختلفي منشا بگيرند، يك جريان هوا فقط مي‌تواند ذرات ريز را با خود همراه كند.
نويسندگان مي‌گويند كه كار آن‌ها يك نگاه مقدماتي به تصوير ميكروپلاستيك‌هاي موجود در هوا است و براي اينكه بتوانيم رفتارِ اشكال، انواع و اندازه‌هاي مختلف ذرات پلاستيكي موجود در هوا را درك كنيم، بايد آزمايش‌هاي آزمايشگاهي انجام دهيم. علاوه‌بر‌اين براي اينكه مشخص شود انسان‌ها درحال استنشاق چه مقدار ميكروپلاستيك هستند، نياز است كه نمونه‌برداري‌هاي بسيار بيشتري انجام شود.
هم رايت و هم برگمن قصد دارند براي اندازه‌گيري باران ميكروپلاستيك، مطالعاتي در لندن و قطب شمال انجام دهند و اين پژوهش‌ها اطلاعات بيشتري فراهم خواهند كرد. آلن نيز به اتفاق همكاران خود در حال گسترش پژوهش خود است.
هم انديشي ها