بيش از ۲۸ هزار گونه از موجودات زنده در معرض خطر انقراض قرار گرفته‌اند
براساس فهرست قرمز گونه‌هاي تهديدشده‌ي اتحاديه‌ي بين‌المللي حفاظت از طبيعت (IUCN) بيش از ۲۸ هزار گونه در سرتاسر جهان مورد تهديد قرار گرفته‌اند. اين فهرست كه به‌تازگي به‌روزرساني شده است، خطر انقراض تقريبا ۱۰۶ هزار گونه را ارزيابي كرده و دريافته است كه بيش از يك چهارم آن‌ها وضعيت نامناسبي دارند.
درحالي‌كه اخيرا خبر خطر انقراض يك ميليون گونه از موجودات زنده در صدر اخبار قرار گرفته بود، برآورد مربوطه تنها يك تقريب درانديشه متخصصين گرفته شده است؛ اين در حالي است كه IUCN از معياري دقيق براي ارزيابي گونه‌ها استفاده كرده و راهنمايي استاندارد براي ارزيابي خطر انقراض تنوع زيستي مهيا مي‌كند. در اين به‌روزرساني، ۱۰۵۷۳۲ گونه از درجه‌ي حداقل نگراني (عدم خطر انقراض يا خطر انقراض كم)، تا به‌شدت در معرض خطر (خطر بسيار بالاي انقراض) و انقراض (آخرين فرد گونه از بين رفته است) رتبه‌بندي شدند. متاسفانه به‌روزرساني جديد فهرست قرمز حاوي اخبار خوبي نيست. در اين گزارش تعداد گونه‌هاي تهديدشده ۲۸۳۳۸ (يا ۲۷ درصد از گونه‌هاي ارزيابي شده) برآورد شده و انقراض ۸۷۳ گونه نيز از سال ۱۵۰۰ تأييد مي‌شود. وقتي ما درمورد يك ميليون گونه‌ي در معرض خطر انقراض فكر كنيم، شايد اين اعداد ناچيز به‌انديشه متخصصين برسد اما تنها حدود يك درصد از حيوانات، قارچ‌ها و گياهان جهان رسما در فهرست قرمز IUCN مورد ارزيابي قرار گرفته‌اند. هرچه شمار گونه‌هاي مورد ارزيابي افزايش پيدا كند، بدون شك تعداد گونه‌هاي تهديد شده نيزافزايش خواهد يافت.
تصور مي‌شود كمتر از ۲ هزار ميمون پشت سرخ باقي مانده باشند
بيش از ۷ هزار گونه از سرتاسر جهان در اين به‌روزرساني به فهرست قرمز اضافه شدند. اين گونه‌ها شامل ۵۰۱ گونه‌ي استراليايي از آسيابك‌ها گرفته تا ماهي‌ها هستند. به‌علت مديريت ضعيف آب و رودخانه، پاك‌سازي زمين، رواناب داراي مواد مغذي و خشكسالي‌هاي مكرر، مارماهي استراليايي درحال نزديك شدن به مرز «گونه‌هاي تهديد شده» است.
براي اولين‌بار ۲۰ گونه از آسيابكهاي استراليايي نيز مورد ارزيابي قرار گرفتند كه ۵ گونه از آن‌ها با محدويت و تخريب زيستگاه مواجه شده‌اند. توسعه‌ي شهرها و معادن تهديدهاي جدي را براي آسيابكهاي Lathrocordulia metallica كه در غرب استراليا ديده مي‌شوند، ايجاد كرده است.
يكي از نگراني‌هاي خاص فهرست جديد IUCN وضعيت برخي از ماهي‌هاي منحصر‌به‌فرد است: گوِه‌ماهيان و گيتارماهيان. اين گروه از سفره‌ماهيان كه داراي گستره‌اي از استراليا تا اطلس شرقي هستند، به‌شدت نزديك خطر انقراض قرار دارند. تمام ۶ گونه‌ي گيتارماهي غول‌پيكر و ۹ گونه از ۱۰ گونه‌ي گوه‌ماهيان در وضعيت بحراني ازانديشه متخصصين انقراض قرار دارند.
مارماهي استراليايي به‌علت خشكسالي و پاك‌سازي زمين تحت تهديد قرار گرفته است
درحالي‌كه جمعيت‌هاي سفره‌ماهي‌ها در استراليا وضعيت نسبتا خوبي دارند اما اين وضعيت در محدوده‌ي اندونزي-اقيانوس آرام مناسب نيست و در برخي از محدوده‌هاي اطلس شرقي آن‌ها درمعرض بهره‌برداري شديد و اغلب غيرقانوني قرار دارند. وضعيت نامساعد سفره‌ماهي‌ها به‌خاطر صيد بي‌رويه‌ي آن‌ها براي گوشت و باله ايجاد شده است. گوشت آن‌ها كه اغلب خورده شده يا همراه‌با ديگر كوسه‌ها، سفره‌ماهي‌ها و ماهي‌هاي استخواني به فروش مي‌رسد، نقش مهمي در معيشت ساحلي و امنيت غذايي اين كشورهاي گرمسيري دارد. باله‌هاي آن‌ها در سطح بين‌المللي براي مرتفع ساختن تقاضا براي سوپ باله‌ي كوسه تجارت مي‌شود. باله‌هاي سفيد سفره‌ماهي‌ها ازانديشه متخصصين تجاري ارزش زيادي داشته و هر كيلوگرم آن هزار دلار به فروش مي‌رسد.
گوه‌ماهي پوزه‌دار در بازار ماهي كوتا كينبالو در مالزي
دو گونه از اين ماهي‌ها وضعيت بدتري دارند. نخست، گوه‌ماهي دلقك (Rhynchobatus cooki) از مجمع‌الجزاير اندونزي-مالزي طي ۲۰ سال گذشته تنها يك بار ديده شده است، وقتي يك پژوهشگر محلي از يك نمونه‌ي مرده‌ي آن در بازار ماهي سنگاپور عكس گرفت. دوم، سفره‌ماهي كوسه قلابي (Rhynchorhina mauritaniensis) كه تنها در يك منطقه از موريتاني در غرب آفريقا ديده مي‌شد، اخيرا اصلا مشاهده نشده است. اين امر احتمالا به‌علت افزايش صيد ماهي بوده است؛ تعداد قايق‌هاي ماهيگيري كوچك در موريتاني از ۱۲۵مورد در سال ۱۹۵۰ به حدود ۴ هزار قايق در سال ۲۰۰۵رسيده است. اين افزايش در فعاليت‌هاي ماهيگيري در كشورهاي گرمسيري هند-آرام غربي كه در آن بيشتر گونه‌هاي سفره‌ماهي يافت مي‌شوند، اتفاق افتاده است.
حفاظت مؤثر از سفره‌ماهي‌ها نيازمند مجموعه‌اي از اقدامات هماهنگ است: حفاظت از گونه‌هاي ملي، مديريت زيستگاه، كاهش صيد ضمني و محدويت‌هاي تجاري بين‌المللي. اين‌ها راه‌حل‌هاي سريع و آساني نيستند و به وضع قوانين مؤثر و پيروي از آن‌ها بستگي دارند. چالش‌هاي نجات سفره‌ماهيان نشان‌دهنده‌ي وظيفه‌ي بزرگ‌تر ما زمينه‌ي مهار بحران انقراض كنوني است. اما هزينه‌ي بي‌توجهي بزرگ‌تر خواهد بود: كاهش سريع تنوع زيستي و درنهايت فروپاشي اكوسيستم‌هايي كه ما به آن‌ها وابسته هستيم .
هم انديشي ها